dåi dµo, mµ cßn tham gia xuÊt khÈu l−¬ng thùc (g¹o) trªn thÞ tr−êng thÕ giíi. Vµ tÊt yÕu chóng ta ph¶i tham gia c¹nh tranh víi mét sè chñ thÓ kinh tÕ kh¸c cïng xuÊt khÈu l−¬ng thùc (g¹o) víi n−íc ta nh− : Th¸i Lan, MÜ, Ên §é...
3. TÝnh hai mÆt cña c¹nh tranh
Trong s¶n xuÊt vμ l−u th«ng hμng ho¸, ho¹t ®éng c¹nh tranh cã hai mÆt : mÆt tÝch cùc vμ mÆt h¹n chÕ.
a) MÆt tÝch cùc cña c¹nh tranh
C¹nh tranh gi÷ vai trß lμ mét ®éng lùc kinh tÕ cña s¶n xuÊt vμ l−u th«ng hμng ho¸. §iÒu ®ã ®−îc biÓu hiÖn ë chç :
KÝch thÝch lùc l−îng s¶n xuÊt, khoa häc kÜ thuËt ph¸t triÓn vμ n¨ng suÊt lao ®éng x· héi t¨ng lªn.
Khai th¸c tèi ®a mäi nguån lùc cña ®Êt n−íc vμo viÖc ®Çu t− x©y dùng vμ ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr−êng ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa.
Thóc ®Èy t¨ng tr−ëng kinh tÕ, n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ, gãp phÇn chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ.
Mäi sù c¹nh tranh diÔn ra theo ®óng ph¸p luËt vμ g¾n liÒn víi c¸c mÆt tÝch cùc nãi trªn lμ c¹nh tranh lμnh m¹nh. ChØ cã c¹nh tranh lμnh m¹nh míi thùc sù lμ ®éng lùc kinh tÕ cña s¶n xuÊt vμ l−u th«ng hμng ho¸. Ng−îc l¹i, sù c¹nh tranh nμo vi ph¹m ph¸p luËt vμ c¸c chuÈn mùc ®¹o ®øc lμ c¹nh tranh kh«ng lμnh m¹nh, vμ th−êng g¾n víi nh÷ng mÆt h¹n chÕ cña c¹nh tranh d−íi ®©y.
b) MÆt h¹n chÕ cña c¹nh tranh
Bªn c¹nh mÆt tÝch cùc lμ chñ yÕu, c¹nh tranh kh«ng tr¸nh khái nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh. §ã lμ :
Ch¹y theo môc tiªu lîi nhuËn mét c¸ch thiÕu ý thøc, vi ph¹m quy luËt tù nhiªn trong khai th¸c tμi nguyªn lμm cho m«i tr−êng, m«i sinh suy tho¸i vμ mÊt c©n b»ng nghiªm träng.
40
VÝ dô :
Khai th¸c gç bõa b·i lµm cho rõng bÞ tµn ph¸, g©y hiÖn t−îng lò lôt, h¹n h¸n ¶nh h−ëng ®Õn m«i tr−êng s¶n xuÊt vµ ®êi sèng cña con ng−êi.
§Ó giμnh giËt kh¸ch hμng vμ lîi nhuËn nhiÒu h¬n, mét sè ng−êi kh«ng tõ nh÷ng thñ ®o¹n phi ph¸p vμ bÊt l−¬ng.
VÝ dô :
Lµm hµng gi¶, kinh doanh hµng quèc cÊm ; gian lËn th−¬ng m¹i ®Ó trèn thuÕ, vi ph¹m ph¸p luËt cña Nhµ n−íc lµm ¶nh h−ëng ®Õn søc khoÎ vµ ®êi sèng cña ng−êi tiªu dïng vµ thÊt thu ng©n s¸ch nhµ n−íc.
§Çu c¬ tÝch tr÷ g©y rèi lo¹n thÞ tr−êng, tõ ®ã n©ng gi¸ lªn cao lμm ¶nh h−ëng ®Õn s¶n xuÊt vμ ®êi sèng cña nh©n d©n.
VÝ dô :
ViÖc mét sè Ýt ng−êi dïng tiÒn v¬ vÐt xi m¨ng ®Ó ®Çu c¬ tÝch tr÷, lµm cho sè l−îng cung øng xi m¨ng trªn thÞ tr−êng thiÕu nhiÒu so víi nhu cÇu xi m¨ng cña ng−êi tiªu dïng, lµm cho gi¸ xi m¨ng bÞ ®Èy lªn cao, g©y ra rèi lo¹n thÞ tr−êng. Tõ ®ã, hä n©ng gi¸ b¸n xi m¨ng trªn thÞ tr−êng ®Ó thu nhiÒu lîi nhuËn bÊt chÝnh, nÕu Nhµ n−íc kh«ng ph¸t hiÖn vµ ®iÒu tiÕt kÞp thêi.
Tãm l¹i, c¹nh tranh lμ quy luËt kinh tÕ tån t¹i kh¸ch quan cña s¶n xuÊt vμ l−u th«ng hμng ho¸, võa cã mÆt tÝch cùc võa cã mÆt h¹n chÕ, nh−ng mÆt tÝch cùc lμ c¬ b¶n, mang tÝnh tréi, cßn mÆt h¹n chÕ cña c¹nh tranh sÏ ®−îc Nhμ n−íc ®iÒu tiÕt th«ng qua gi¸o dôc, ph¸p luËt vμ c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ x· héi thÝch hîp.
iii t− liÖu tham kh¶o
1. "Cã nÒn kinh tÕ hμng ho¸ th× tÊt nhiªn tån t¹i c¹nh tranh. C¬ së kh¸ch quan cña c¹nh tranh lμ sù kh¸c nhau vÒ lîi Ých kinh tÕ gi÷a
41
nh÷ng ng−êi s¶n xuÊt hμng ho¸", "C¹nh tranh lμ quy luËt b¾t buéc cña nÒn kinh tÕ hμng ho¸"(1).
2.C. M¸c trong bé T− b¶n, khi nghiªn cøu sù h×nh thμnh lîi nhuËn b×nh qu©n vμ sù chuyÓn ho¸ gi¸ trÞ hμng ho¸ thμnh gi¸ trÞ thÞ tr−êng vμ gi¸ c¶ s¶n xuÊt ®· ®Ò cËp ®Õn c¸c lo¹i c¹nh tranh. C. M¸c chia c¹nh tranh thμnh : c¹nh tranh trong néi bé ngμnh ; c¹nh tranh gi÷a c¸c ngμnh ; c¹nh tranh gi÷a ng−êi b¸n víi nhau ; c¹nh tranh gi÷a ng−êi mua víi nhau.
3."T¹o m«i tr−êng ph¸p lÝ vμ c¬ chÕ, chÝnh s¸ch thuËn lîi ®Ó ph¸t huy c¸c nguån lùc cña x· héi cho ph¸t triÓn, c¸c chñ thÓ ho¹t ®éng kinh
doanh b×nh ®¼ng, c¹nh tranh lμnh m¹nh, c«ng khai, minh b¹ch, cã trËt tù, kØ c−¬ng"(2).
iv C©u hái vμ Bμi tËp
1.C¹nh tranh lμ g× ? Ph©n tÝch tÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan vμ môc ®Ých cña c¹nh tranh trong s¶n xuÊt vμ l−u th«ng hμng ho¸.
2.C¹nh tranh cã nh÷ng lo¹i nμo ? LÊy vÝ dô ®Ó minh ho¹.
3.Khi n−íc ta lμ thμnh viªn cña Tæ chøc Th−¬ng m¹i thÕ giíi (WTO), theo em, tÝnh chÊt vμ møc ®é c¹nh tranh sÏ diÔn ra theo h−íng nμo (ªm dÞu hay gay g¾t quyÕt liÖt) ? T¹i sao ?
4.Tõ tÝnh hai mÆt tÝch cùc vμ h¹n chÕ cña c¹nh tranh, h·y cho biÕt Nhμ n−íc cÇn lμm g× ®Ó ph¸t huy mÆt tÝch cùc vμ kh¾c phôc mÆt h¹n chÕ cña c¹nh tranh hiÖn nay ë n−íc ta ?
5.Cã ý kiÕn cho r»ng : §Ó ph¸t huy mÆt tÝch cùc cña c¹nh tranh ë n−íc ta hiÖn nay, Nhμ n−íc chØ cÇn ®Ò ra gi¶i ph¸p kh¾c phôc mÆt h¹n chÕ cña c¹nh tranh. §iÒu ®ã ®óng hay sai ? T¹i sao ?
6.Em hiÓu thÕ nμo lμ c¹nh tranh lμnh m¹nh vμ kh«ng lμnh m¹nh ? Khi thÊy cã hiÖn t−îng c¹nh tranh kh«ng lμnh m¹nh, em sÏ xö lÝ nh− thÕ nμo ?
(1) ViÖn Nghiªn cøu vμ phæ biÕn tri thøc b¸ch khoa : §¹i tõ ®iÓn kinh tÕ thÞ tr−êng, Hμ Néi, 1998, tr. 282.
(2) §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam : V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toμn quèc lÇn thø X, NXB ChÝnh trÞ quèc gia, Hμ Néi, 2006, tr. 78.
42
Bμi 5 |
Cung cÇu trong s¶n xuÊt vμ |
|
l−u th«ng hμng ho¸ |
i Më ®Çu bμi häc
Trªn thÞ tr−êng ta thÊy ng−êi b¸n vµ ng−êi mua gÆp nhau vµ cã mèi quan hÖ víi nhau. VËy mèi quan hÖ ®ã lµ g× ?
Häc xong bμi nμy, häc sinh cÇn :
Nªu ®−îc kh¸i niÖm cung, cÇu trong s¶n xuÊt vμ l−u th«ng hμng ho¸.
HiÓu ®−îc mèi quan hÖ cung cÇu, vai trß cña quan hÖ cung cÇu trong s¶n xuÊt vμ l−u th«ng hμng ho¸.
B−íc ®Çu biÕt vËn dông mèi quan hÖ cung cÇu hμng ho¸ ë n−íc ta.
ii néi dung bμi häc
1. Kh¸i niÖm cung, cÇu
Trong nÒn s¶n xuÊt hμng ho¸, môc ®Ých cña s¶n xuÊt lμ ®Ó tiªu dïng, ®Ó b¸n. Trong ®ã, s¶n xuÊt th−êng g¾n víi cung vμ tiªu dïng th−êng g¾n víi cÇu. Tiªu dïng bao gåm tiªu dïng cho s¶n xuÊt vμ tiªu dïng cho ®êi sèng c¸ nh©n.
a) Kh¸i niÖm cÇu
CÇu lμ khèi l−îng hμng ho¸, dÞch vô mμ ng−êi tiªu dïng cÇn mua trong mét thêi k× nhÊt ®Þnh t−¬ng øng víi gi¸ c¶ vμ thu nhËp x¸c ®Þnh.
Trªn thÞ tr−êng gi¶ ®Þnh kh«ng mua b¸n chÞu mμ mua b¸n tr¶ tiÒn ngay. Trong ®iÒu kiÖn ®ã, kh¸i niÖm cÇu nãi trªn ®−îc hiÓu lμ tªn gäi t¾t cña nhu cÇu cã kh¶ n¨ng thanh to¸n, tøc lμ nhu cÇu mμ
43
ng−êi tiªu dïng cÇn mua, ®−îc b¶o ®¶m b»ng sè l−îng tiÒn mμ hä s½n cã t−¬ng øng.
VÝ dô :
Anh A cã nhu cÇu mua mét chiÕc « t«, nh−ng ch−a cã tiÒn ®Ó mua, th× ®ã ch−a ph¶i lµ nhu cÇu cã kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ ch−a ph¶i lµ cÇu. ChØ khi anh A cã ®ñ sè tiÒn ®Ó mua « t« theo gi¸ c¶ t−¬ng øng, th× lóc ®ã nhu cÇu cã kh¶ n¨ng thanh to¸n (cÇu) míi xuÊt hiÖn.
b) Kh¸i niÖm cung
Cung lμ khèi l−îng hμng ho¸, dÞch vô hiÖn cã trªn thÞ tr−êng vμ chuÈn bÞ ®−a ra thÞ tr−êng trong mét thêi k× nhÊt ®Þnh, t−¬ng øng víi møc gi¸ c¶, kh¶ n¨ng s¶n xuÊt vμ chi phÝ s¶n xuÊt x¸c ®Þnh.
2. Mèi quan hÖ cung cÇu trong s¶n xuÊt vμ l−u th«ng hμng ho¸
Néi dung vµ vai trß cña quan hÖ cung cÇu thÓ hiÖn nh− thÕ nµo trong s¶n xuÊt vµ l−u th«ng hµng ho¸ ë n−íc ta hiÖn nay ?
a) Néi dung cña quan hÖ cung cÇu
Trªn thÞ tr−êng, gi¸ c¶ cña tõng hμng ho¸ cã thÓ cao hoÆc thÊp h¬n gi¸ trÞ hμng ho¸ kh«ng chØ do t¸c ®éng cña c¹nh tranh, mμ cßn do t¸c ®éng cña quan hÖ cung cÇu.
Quan hÖ cung cÇu lμ mèi quan hÖ t¸c ®éng lÉn nhau gi÷a ng−êi b¸n víi ng−êi mua hay gi÷a nh÷ng ng−êi s¶n xuÊt víi nh÷ng ng−êi tiªu dïng diÔn ra trªn thÞ tr−êng ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ c¶ vμ sè l−îng hμng ho¸, dÞch vô.
Trªn thÞ tr−êng, quan hÖ cung cÇu t¸c ®éng kh¸ phøc t¹p theo nh÷ng chiÒu h−íng vμ møc ®é kh¸c nhau.
D−íi ®©y lμ nh÷ng biÓu hiÖn cña néi dung quan hÖ cung cÇu.
Cung cÇu t¸c ®éng lÉn nhau
44
Khi cÇu t¨ng lªn, s¶n xuÊt, kinh doanh më réng, l−îng cung hμng ho¸ t¨ng lªn vμ ng−îc l¹i khi cÇu gi¶m xuèng, s¶n xuÊt, kinh doanh thu hÑp, l−îng cung hμng ho¸ gi¶m xuèng.
Cung cÇu ¶nh h−ëng ®Õn gi¸ c¶ thÞ tr−êng
Khi cung lín h¬n cÇu, hoÆc cung nhá h¬n cÇu ®Òu ¶nh h−ëng ®Õn gi¸ c¶ thÞ tr−êng. Tr−êng hîp cung lín h¬n cÇu th× gi¸ c¶ thÞ tr−êng th−êng thÊp h¬n gi¸ trÞ hμng ho¸ trong s¶n xuÊt. Cßn tr−êng hîp cung nhá h¬n cÇu, gi¸ c¶ thÞ tr−êng th−êng cao h¬n gi¸ trÞ hμng ho¸ trong s¶n xuÊt. ChØ khi cung b»ng cÇu th× gi¸ c¶ thÞ tr−êng míi b»ng gi¸ trÞ hμng ho¸ trong s¶n xuÊt.
Gi¸ c¶ thÞ tr−êng ¶nh h−ëng ®Õn cung cÇu
VÒ phÝa cung, khi gi¸ c¶ t¨ng lªn, c¸c doanh nghiÖp më réng s¶n xuÊt, l−îng cung t¨ng lªn vμ ng−îc l¹i, khi gi¸ c¶ gi¶m xuèng, c¸c doanh nghiÖp thu hÑp s¶n xuÊt, l−îng cung gi¶m xuèng.
VÒ phÝa cÇu, khi gi¸ c¶ gi¶m xuèng, th× nãi chung cÇu cã xu h−íng t¨ng lªn vμ ng−îc l¹i.
Trªn thùc tÕ, c¸c tr−êng hîp cña cung cÇu th−êng vËn ®éng kh«ng ¨n khíp víi nhau, nãi c¸ch kh¸c, th−êng diÔn ra th«ng qua c¸c tr−êng hîp cung lín h¬n cÇu hoÆc cung nhá h¬n cÇu. Cßn tr−êng hîp cung b»ng cÇu x¶y ra chØ lμ kÕt qu¶ cña viÖc san b»ng sù chªnh lÖch gi÷a gi¸ c¶ vμ gi¸ trÞ hμng ho¸, th«ng qua c¹nh tranh gi÷a ng−êi b¸n vμ ng−êi mua trªn thÞ tr−êng khi xÐt toμn bé hμng ho¸ ®em ra l−u th«ng.
b) Vai trß cña quan hÖ cung cÇu
Trong s¶n xuÊt vμ l−u th«ng hμng ho¸, quan hÖ cung cÇu cã vai trß to lín :
Lμ c¬ së ®Ó nhËn thøc v× sao gi¸ c¶ trªn thÞ tr−êng vμ gi¸ trÞ hμng ho¸ trong s¶n xuÊt l¹i kh«ng ¨n khíp víi nhau. Gi¸ c¶ thÞ tr−êng cã thÓ b»ng, lín hoÆc nhá h¬n gi¸ trÞ hμng ho¸ trong s¶n xuÊt.
Buéc ng−êi s¶n xuÊt, kinh doanh ph¶i n¾m v÷ng c¸c tr−êng hîp vËn ®éng cña cung cÇu ®Ó ®−a ra quyÕt ®Þnh më réng hay thu hÑp s¶n xuÊt, kinh doanh, ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao h¬n.
45
Lμ c¬ së ®Ó ng−êi tiªu dïng lùa chän viÖc mua hμng ho¸ cho phï hîp víi nhu cÇu vμ cã hiÖu qu¶ kinh tÕ t−¬ng øng víi c¸c tr−êng hîp quan hÖ cung cÇu trªn thÞ tr−êng.
3. VËn dông quan hÖ cung cÇu
Quan hÖ cung cÇu hµng ho¸ ®−îc Nhµ n−íc, c¸c chñ doanh nghiÖp vµ ng−êi tiªu dïng vËn dông nh− thÕ nµo ?
§èi víi Nhμ n−íc
VËn dông th«ng qua viÖc ®iÒu tiÕt cung cÇu trªn thÞ tr−êng. Ch¼ng h¹n, khi thÞ tr−êng bÞ rèi lo¹n do nguyªn nh©n kh¸ch quan (lò lôt, h¹n h¸n...), hoÆc do ho¹t ®éng tù ph¸t ®Çu c¬ tÝch tr÷ cña mét sè t− nh©n, lμm cho trªn thÞ tr−êng cung nhá h¬n cÇu vμ gi¸ c¶ t¨ng lªn ®ét biÕn. Khi ®ã, Nhμ n−íc cÇn th«ng qua ph¸p luËt, chÝnh s¸ch..., nh»m c©n ®èi l¹i cung cÇu, æn ®Þnh gi¸ c¶ vμ ®êi sèng cña nh©n d©n.
§èi víi ng−êi s¶n xuÊt, kinh doanh
VËn dông quan hÖ cung cÇu b»ng c¸ch thu hÑp s¶n xuÊt, kinh doanh mÆt hμng trªn thÞ tr−êng khi cung lín h¬n cÇu, gi¸ c¶ b¸n thÊp h¬n gi¸ trÞ, cã thÓ bÞ thua lç. Vμ ®Ó cã l·i hä ph¶i chuyÓn sang s¶n xuÊt, kinh doanh mÆt hμng trªn thÞ tr−êng khi cung nhá h¬n cÇu, gi¸ c¶ hμng ho¸ b¸n cao h¬n gi¸ trÞ hμng ho¸.
§èi víi ng−êi tiªu dïng
VËn dông quan hÖ cung cÇu b»ng c¸ch gi¶m nhu cÇu mua c¸c mÆt hμng nμo ®ã khi cung nhá h¬n cÇu vμ gi¸ c¶ cao ®Ó chuyÓn sang mua c¸c mÆt hμng nμo khi cung lín h¬n cÇu vμ cã gi¸ c¶ thÊp t−¬ng øng.
VÝ dô :
ChuyÓn tõ mÆt hµng thÞt gi¸ cao sang mÆt hµng c¸, ®Ëu phô cã gi¸ c¶ thÊp h¬n, phï hîp víi nhu cÇu cã kh¶ n¨ng thanh to¸n cña ng−êi mua.
46
iii T− liÖu tham kh¶o
1. "Cung, tøc lμ s¶n phÈm hiÖn cã trªn thÞ tr−êng hay cã thÓ ®−a ra
thÞ tr−êng." ; vμ "nh÷ng giíi h¹n trong ®ã nhu cÇu vÒ hμng ho¸ biÓu hiÖn ra trªn thÞ tr−êng, tøc lμ cÇu..."(1).
2. "ViÖc trao ®æi hay viÖc b¸n hμng ho¸ ra theo gi¸ trÞ cña nã lμ nguyªn t¾c hîp lÝ, lμ quy luËt tù nhiªn cña sù th¨ng b»ng gi÷a c¸c hμng ho¸, ph¶i xuÊt ph¸t tõ quy luËt ®ã ®Ó gi¶i thÝch nh÷ng sù chªnh lÖch
chø kh«ng ph¶i ng−îc l¹i, kh«ng ph¶i xuÊt ph¸t tõ nh÷ng sù chªnh lÖch ®Ó gi¶i thÝch b¶n th©n quy luËt"(2).
3. "Trªn thùc tÕ, kh«ng bao giê cung vμ cÇu ¨n khíp víi nhau c¶, vμ nÕu ¨n khíp víi nhau, th× ®ã ch¼ng qua lμ ngÉu nhiªn th«i ; do ®ã
®øng vÒ ph−¬ng diÖn khoa häc mμ nãi, th× tr−êng hîp ®ã ph¶i = 0, ph¶i ®−îc coi lμ kh«ng cã"(3).
iv C©u hái vμ Bμi tËp
1.CÇu lμ g× ? Cung lμ g× ? T¹i sao ng−êi b¸n vμ ng−êi mua l¹i quan t©m ®Õn nhu cÇu cã kh¶ n¨ng thanh to¸n ?
2.Ph©n tÝch néi dung cña quan hÖ cung cÇu trong s¶n xuÊt vμ l−u th«ng hμng ho¸.
3.Ph©n tÝch vai trß cña mèi quan hÖ cung cÇu.
4.Khi lμ ng−êi b¸n hμng trªn thÞ tr−êng, ®Ó cã lîi, em chän tr−êng hîp nμo sau ®©y :
a)Cung = cÇu.
b)Cung > cÇu.
c)Cung < cÇu.
(1) C. M¸c vμ Ph. ¡ng-ghen : Toμn tËp, S®d, 1994, tËp 25, phÇn I, tr. 284, 288. (2) C. M¸c vμ Ph. ¡ng-ghen : Toμn tËp, S®d, 1994, tËp 25, phÇn I, tr. 286.
(3) C. M¸c vμ Ph. ¡ng-ghen : Toμn tËp, S®d, 1994, tËp 25, phÇn I, tr. 289.
47
5.Khi lμ ng−êi mua hμng trªn thÞ tr−êng, ®Ó cã lîi, em chän tr−êng hîp nμo sau ®©y :
a)Cung = cÇu.
b)Cung > cÇu.
c)Cung < cÇu.
6.Em h·y lÊy vÝ dô ®Ó minh ho¹ vÒ sù ®iÒu tiÕt cña Nhμ n−íc, khi trªn thÞ tr−êng quan hÖ cung cÇu bÞ rèi lo¹n ¶nh h−ëng ®Õn s¶n xuÊt vμ ®êi sèng cña nh©n d©n.
7.Khi n−íc ta lμ thμnh viªn cña Tæ chøc Th−¬ng m¹i thÕ giíi (WTO), theo em, mèi quan hÖ cung cÇu vÒ hμng ho¸ vμ viÖc lμm sÏ diÔn ra nh− thÕ nμo ?
a)ThuËn lîi.
b)Khã kh¨n.
c)Võa thuËn lîi, võa khã kh¨n.
T¹i sao em l¹i chän ph−¬ng ¸n ®ã ?
Bμi 6 |
C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ |
|
®Êt n−íc |
i Më ®Çu bμi häc
C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô kinh tÕ c¬ b¶n cña thêi k× qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi ë n−íc ta hiÖn nay.
Häc xong bμi nμy, häc sinh cÇn :
HiÓu ®−îc thÕ nμo lμ c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ vμ sù cÇn thiÕt ph¶i c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc.
48
Nªu ®−îc néi dung c¬ b¶n cña c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ë n−íc ta.
NhËn râ tr¸ch nhiÖm cña c«ng d©n ®èi víi sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc.
Tin t−ëng vμo ®−êng lèi, chÝnh s¸ch c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ cña §¶ng vμ Nhμ n−íc ; quyÕt t©m häc tËp, rÌn luyÖn ®Ó trë thμnh ng−êi lao ®éng ®¸p øng tèt yªu cÇu cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc.
ii Néi dung bμi häc
1. Kh¸i niÖm c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ; tÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan vμ t¸c dông cña c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc
C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ lµ g× ? T¹i sao n−íc ta ph¶i c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ?
a) Kh¸i niÖm c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸
Nh©n lo¹i ®· tr¶i qua hai cuéc c¸ch m¹ng kÜ thuËt :
Cuéc c¸ch m¹ng kÜ thuËt lÇn thø nhÊt g¾n víi qu¸ tr×nh chuyÓn tõ lao ®éng thñ c«ng lªn lao ®éng c¬ khÝ, tõ ®ã xuÊt hiÖn kh¸i niÖm c«ng nghiÖp ho¸. C«ng nghiÖp ho¸ lμ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¨n b¶n, toμn diÖn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt tõ sö dông søc lao ®éng thñ c«ng lμ chÝnh sang sö dông mét c¸ch phæ biÕn søc lao ®éng dùa trªn sù ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp c¬ khÝ.
Cuéc c¸ch m¹ng kÜ thuËt lÇn thø hai g¾n víi qu¸ tr×nh chuyÓn tõ lao ®éng c¬ khÝ lªn lao ®éng dùa trªn c«ng cô tù ®éng ho¸, sö dông réng r·i ng−êi m¸y vμ nh÷ng c«ng nghÖ hiÖn ®¹i kh¸c, tõ ®ã xuÊt hiÖn kh¸i niÖm hiÖn ®¹i ho¸. HiÖn ®¹i ho¸ lμ qu¸ tr×nh øng dông vμ trang bÞ nh÷ng thμnh tùu khoa häc vμ c«ng nghÖ tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i vμo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, kinh doanh, dÞch vô vμ qu¶n lÝ kinh tÕ x· héi.
Trong thêi ®¹i ngμy nay, mét n−íc thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ muén nh− ViÖt Nam, muèn rót ng¾n kho¶ng c¸ch l¹c hËu so víi c¸c n−íc ph¸t triÓn, ®ßi hái c«ng nghiÖp ho¸ ph¶i g¾n liÒn víi hiÖn ®¹i ho¸.
49