SGK_drive / Class 11 / 532_20200918030703_dia-li---nc---da-ghep

D˘a vµo h◊nh 8.1, n™u vfi tr› Æfia l› cÒa Bra-xin. H∑y cho bi’t Bra-xin c„ kh› hÀu

g◊ lµ chÒ y’u ?

ßÂng bªng A-ma-d´n nÊi ti’ng vÌi rıng m≠a nhi÷t ÆÌi vµ Ɔt Æai mµu mÏ, hi÷n Æang Æ≠Óc chÛ ˝ khai th∏c. A-ma-d´n lµ h÷ thËng s´ng c„ di÷n t›ch l≠u v˘c lÌn nh†t th’ giÌi.

S¨n nguy™n Bra-xin rÈng 5 tri÷u km2, vÌi ÆÈ cao trung b◊nh 1000m, kh› hÀu trong nÈi Æfia kh´ h¨n so vÌi vÔng ven bi”n. B“ m∆t c„ nh˜ng ÆÂng c· rÈng, bªng phºng, thuÀn lÓi cho ch®n nu´i. Ph›a nam c„ di÷n t›ch Ɔt Æ· ba dan rÈng lÌn, thuÀn lÓi cho trÂng c©y c´ng nghi÷p l©u n®m, Æ∆c bi÷t lµ cµ ph™, cao su. Ph›a Æ´ng nam lµ n¨i giµu kho∏ng s∂n.

Quan s∏t h◊nh 8.1, k’t hÓp vÌi ki’n th¯c trong bµi, tr◊nh bµy nh˜ng thuÀn lÓi v“ t˘ nhi™n ÆËi vÌi s˘ ph∏t tri”n kinh t’ Bra-xin.

II - D©n c≠

B∂ng 8.1. SË d©n vµ tÿ su†t gia t®ng d©n sË t˘ nhi™n

gia t®ng d©n sË t˘ nhi™n (%)

Tÿ l÷ d©n thµnh thfi cao : 81% (n®m 2005), g†p 1,7 l«n trung b◊nh cÒa th’ giÌi.

D˘a vµo b∂ng 8.1 vµ th´ng tin trong bµi, n™u mÈt sË Æ∆c Æi”m d©n c≠ cÒa

Bra-xin.

61

H◊nh 8.2. L‘ hÈi Cac-na-van Î Bra-xin

Thµnh ph«n d©n c≠ Bra-xin ph¯c tπp : chÒng tÈc •-r´-p™-´-›t (55%), chÒng tÈc N™-gr´-it (6%), ng≠Íi lai (38%) vµ c∏c chÒng tÈc kh∏c (1%). Tuy vÀy, cÈng ÆÂng d©n c≠ Bra-xin c„ s˘ hoµ hÓp cao, vÌi vi÷c sˆ dÙng ng´n ng˜ ch›nh lµ ti’ng B ߵo Nha vµ t´n gi∏o ch›nh lµ Æπo Ki-t´.

III - t◊nh h◊nh ph∏t tri”n kinh t’

Bra-xin lµ n≠Ìc sÌm giµnh Æ≠Óc ÆÈc lÀp (n®m 1822) vµ c„ n“n kinh t’ ph∏t tri”n nh†t Nam M‹. TÊng s∂n ph»m trong n≠Ìc (GDP) n®m 2004 Æπt 604,9 tÿ USD, chi’m h¨n mÈt nˆa tÊng GDP cÒa toµn khu v˘c Nam M‹.

Qu∏ tr◊nh ph∏t tri”n kinh t’ tr∂i qua nhi“u giai Æoπn th®ng tr«m. Tı n®m 1968 Æ’n n®m 1974, kinh t’ Bra-xin ph∏t tri”n r†t mπnh nhÍ thu hÛt Æ≠Óc nguÂn vËn lÌn (chÒ y’u vay n≠Ìc ngoµi) vµ chuy”n n“n kinh t’ sang h≠Ìng tÀp trung cho xu†t kh»u. Sang thÀp ni™n 80 - 90 cÒa th’ kÿ XX, do sˆ dÙng vËn käm hi÷u qu∂, kinh t’ Bra-xin g∆p nhi“u kh„ kh®n, suy tho∏i. N®m 1998, sË nÓ n≠Ìc ngoµi Æ∑ l™n tÌi 232 tÿ USD. Nh˜ng n®m g«n Æ©y, n“n kinh t’ Æang tr™n Ƶ hÂi phÙc vµ ph∏t tri”n.

62

B∂ng 8.2. C¨ c†u GDP - giai Æoπn 1995 - 2004

D˘a vµo b∂ng 8.2, nhÀn xät v“ xu h≠Ìng chuy”n dfich c¨ c†u GDP cÒa

Bra-xin. Xu h≠Ìng Æ„ n„i l™n Æi“u g◊ ?

N“n n´ng nghi÷p Bra-xin Æπt tr◊nh ÆÈ ph∏t tri”n kh∏ cao. C∏c c©y l≠¨ng th˘c ch›nh lµ ng´, lÛa, sæn. Ngµnh trÂng c©y c´ng nghi÷p xu†t kh»u Æ„ng vai trfl h’t s¯c quan tr‰ng : cµ ph™ (Ưng Æ«u th’ giÌi v“ ch†t l≠Óng vµ s∂n l≠Óng), h ti™u, ca cao, ÆÀu t≠¨ng, m›a. Ch®n nu´i gia sÛc (tr©u, bfl, lÓn) ph∏t tri”n nh†t Nam M‹.

C´ng nghi÷p cÒa Bra-xin ph∏t tri”n kh∏ Æ“u, c∂ c´ng nghi÷p n∆ng (khai m·, luy÷n kim, ho∏ ch†t, s∂n xu†t ´ t´, m∏y bay...) vµ c´ng nghi÷p nhã (d÷t, may, ch’ bi’n th˘c ph»m...). S∂n ph»m c´ng nghi÷p ch’ bi’n chi’m tÌi 61% tÊng kim ngπch xu†t kh»u.

63

Ngoπi th≠¨ng c„ vai trfl h’t s¯c quan tr‰ng trong n“n kinh t’ Bra-xin. N®m 2004, kim ngπch xu†t, nhÀp kh»u Æπt tÌi 162,4 tÿ USD (xu†t si™u 30,5 tÿ USD). C∏c m∆t hµng xu†t kh»u ch›nh lµ : cµ ph™, ca cao, m›a, ÆÀu t≠¨ng, thfit bfl, n≠Ìc cam, giµy däp, phÙ tÔng ´ t´.

C∏c m∆t hµng nhÀp kh»u ch›nh lµ : d«u th´, m∏y m„c, thi’t bfi...

IV - nh˜ng v†n Æ“ x∑ hÈi c«n gi∂i quy’t

Thu nhÀp cÒa ng≠Íi d©n Bra-xin c„ s˘ ch™nh l÷ch r†t lÌn. 10% nh˜ng ng≠Íi giµu nh†t chi’m g«n 50% GDP, trong khi 10% nh˜ng ng≠Íi nghÃo nh†t chÿ chi’m 0,5% GDP.

ß´ thfi ho∏ t˘ ph∏t, kh´ng gæn vÌi c´ng nghi÷p ho∏ Æ∑ lµm tr«m tr‰ng th™m c∏c v†n Æ“ x∑ hÈi vµ m´i tr≠Íng Æ´ thfi (tÿ l÷ th†t nghi÷p n®m 1995 lµ 6,1%, n®m 2001 lµ 9,4% ; b™n cπnh c∏c toµ nhµ cao t«ng hi÷n Æπi lµ c∏c khu nhµ "Ê chuÈt" cÒa d©n nghÃo,...).

H◊nh 8.4. MÈt g„c t hµnh phË Ri-´ Æ™ Gia-n™-r´

65

Bra-xin nÓ n≠Ìc ngoµi nhi“u. TÊng c∏c kho∂n nÓ n®m 1990 bªng 25%, vµo n®m 2000 t®ng l™n g«n 40% vµ n®m 2003 bªng 46,5% GDP, Æi“u nµy sœ ∂nh h≠Îng r†t lÌn vi÷c ph∏t tri”n kinh t’ −x∑ hÈi.

Ngoµi ra, c∏c vÔng trong n≠Ìc c„ s˘ kh∏c bi÷t r†t lÌn. VÔng ß´ng Nam tÀp trung tr™n 43,5% d©n sË vµ chi’m tr™n 63% tÊng thu nhÀp quËc d©n, trong khi c∏c vÔng Trung T©y vµ Bæc chÿ c„ kho∂ng 13% d©n sË vµ chi’m kho∂ng 9% tÊng thu nhÀp quËc d©n.

C©u h·i vµ bµi tÀp

1. H∑y n™u nh˜ng bi”u hi÷n cÒa s˘ ph∏t tri”n c´ng nghi÷p Bra-xin. Tπi sao n„i ß´ng Nam lµ vÔng c´ng nghi÷p quan tr‰ng nh†t cÒa Bra-xin ?

2. Tr◊nh bµy c∏c kh„ kh®n v“ x∑ hÈi cÒa Bra-xin.

3. D˘a vµo b∂ng sË li÷u sau :

NÓ n≠Ìc ngoµi cÒa Bra-xin qua c∏c n®m

(ߨn vfi : tÿ USD)

H∑y vœ bi”u Æ bi”u hi÷n t◊nh h◊nh nÓ n≠Ìc ngoµi qua c∏c n®m, tı 1990

Æ’n 2003 cÒa Bra-xin vµ rÛt ra nhÀn xät.

66

Bµi 8 CóNG HOÄ LI£N BANG BRA-XIN (ti’p theo)

Ti’t 2. Th˘c hµnh

T◊m hi”u t◊nh h◊nh ph∏t tri”n n´ng nghi÷p vµ ÆÍi sËng cÒa d©n c≠ n´ng th´n Bra-xin

1. NhÀn xät t◊nh h◊nh ph∏t tri”n n´ng nghi÷p

Ph©n t›ch l≠Óc Æ (h◊nh 8.5) vµ c∏c th´ng tin d≠Ìi Æ©y, nhÀn xät v“ t◊nh h◊nh ph∏t tri”n n´ng nghi÷p cÒa Bra-xin (mÈt sË nät chÒ y’u v“ thµnh t˘u ph∏t tri”n, c¨ c†u, ph©n bË n´ng nghi÷p).

B∂ng 8.3. S∂n l≠Óng cµ ph™ vµ m›a cÒa Bra-xin

(ߨn vfi : ngh◊n t†n)

Bra-xin chi’m 31,5% s∂n l≠Óng cµ ph™ vµ 31% s∂n l≠Óng m›a Æ≠Íng cÒa th’ giÌi (n®m 2004).

B∂ng 8.4. X’p hπng s∂n l≠Óng mÈt sË n´ng s∂n

67

68

B∂ng 8.6. SË l≠Óng tr©u, bfl, lÓn vµ s∂n l≠Óng c∏ khai th∏c cÒa Nam M‹ vµ Bra-xin - n®m 2004

* N®m 2003

B∂ng 8.7. Tÿ tr‰ng cÒa n´ng, l©m nghi÷p vµ thu˚ s∂n trong GDP (t›nh theo gi∏ th˘c t’)

Trong s∂n xu†t n´ng nghi÷p, c„ hai khu v˘c kh∏c nhau r‚ r÷t :

−Khu v˘c s∂n xu†t l≠¨ng th˘c, th˘c ph»m cho nhu c«u trong n≠Ìc : di÷n t›ch nh· hãp, Ɔt Æai cªn cÁi, k‹ thuÀt lπc hÀu, s∂n ph»m chÒ y’u lµ ng´, lÛa, sæn, ÆÀu.

−Khu v˘c ÆÂn Æi“n thuÈc sÎ h˜u t≠ nh©n, c∏c c´ng ti t≠ b∂n n≠Ìc ngoµi : di÷n t›ch rÈng, Ɔt tËt, Æ«u t≠ k‹ thuÀt cao, trÂng c©y c´ng nghi÷p xu†t kh»u nh≠ m›a, cµ ph™, ca cao, cao su, ÆÁ t≠¨ng.

69

2. NhÀn xät v“ ÆÍi sËng cÒa d©n c≠ n´ng th´n Bra-xin

−D˘a vµo th´ng tin sau, n™u kh∏i qu∏t nh˜ng nät chÒ y’u v“ ÆÍi sËng cÒa d©n c≠ n´ng th´n.

−Gi∂i th›ch nguy™n nh©n cÒa hi÷n trπng tr™n (gÓi ˝ : xem xät t∏c ÆÈng cÒa sÎ h˜u Ɔt Æai vµ s˘ ph∏t tri”n n´ng nghi÷p ÆËi vÌi ÆÍi sËng d©n c≠ n´ng th´n).

−50% di÷n t›ch Ɔt canh t∏c nªm trong tay 1% Æfia chÒ, trong khi 67% chÒ Æ†t kh∏c chÿ c„ 6% Ɔt Æai. G«n 11 tri÷u n´ng d©n kh´ng c„ Ɔt, ho∆c n’u c„ th◊ di÷n t›ch qu∏ nh· kh´ng ÆÒ nu´i sËng gia Æ◊nh.

−Tÿ l÷ ng≠Íi mÔ ch˜ Î n´ng th´n : 52%.

−20% sË d©n c∂ n≠Ìc hi÷n kh´ng c„ kh∂ n®ng Æ∏p ¯ng nhu c«u l≠¨ng th˘c cÒa m◊nh, phÊ bi’n lµ Î n´ng th´n.

−Nhi“u n´ng d©n b· qu™ h≠¨ng Æi lµm thu™ Î c∏c trang trπi ; nhi“u ng≠Íi di c≠ vµo thµnh phË ki’m vi÷c lµm, ho∆c Æi lµm thu™ Î c∏c m· vµng nhi“u ÆÈc hπi.

70