
6. De Servitutibus
Rusticorum praediorum iura sunt haec: iter, actus, via, aquae ductus. iter est ius eundi, ambulandi homini, non etiam iumentum agendi vel vehiculum: actus est ius agendi vel iumentum vel vehiculum. itaque qui iter habet, actum non habet; qui actum habet, et iter habet eoque uti potest etiam sine iumento. via est ius eundi et agendi et ambulandi: nam et iter et actum in se via continet. aquae ductus est ius aquae ducendae per fundum alienum.
Сервитуты сельских имений суть следующие: проход, прогон, проезд, проведение воды. "Проход" - право человека проходить по пешеходным дорогам, право ходить, но не прогонять скот и перевозить повозки. "Прогон" есть право продвижения скота или повозок; итак, кто имеет право прохода, тот не имеет права прогона; кто имеет право прогона, тот может проходить и без скота. "Проезд" есть право идти и продвигать (скот или повозки), так как "проезд" включает в себя "проход" и "прогон". "Проведение воды" есть право проводить воду через чужой участок.
7. De iure personarum
Sequitur de iure personarum alia divisio: nam quaedam personae sui iuris sunt, quaedam alieno
iuri sunt subiectae. Rursus earum personarum, quae alieno iuri sunt subiectae, aliae in potestate, aliae in
ma nu sunt. In potestate itaque sunt servi dommorum,4tem in potestate nostra sunt liberi nostri. Nam qui
ex me et uxore mea nascitur, in mea potestate est. Item qui ex filio meo et uxore eius nascitur, id est
nepos meus et neptis, aeque in mea sunt potestate, et pronepos et proneptis et deinceps ceteri.
(Gaius, Ulpianus)
8. lus civile et ius gentium |
|
Omnes populi, qui legibus et moribus reguntur, partim suo proprio, partim commimi omnium hominum iure utuntur. Nam ius est, quod populous ipse sibi constituit; id ipsius civitatis proprium est vocaturque ius civile, quasi ius proprium civitatis. Quod autem naturalis ratio inter omnes homines constituit, id apud omnes populos custoditur vocaturque ius gentium, quasi eo iure omnes gentes utuntur. Populus itaque Romanus partim suo proprio, partim communi omnium hominum iure utitur.
Все народы, которыми управляют посредством закона и обычая, живут частично по своему собственному, частично по общему для всех праву. Так как право, которое каждый народ себе установил, это его собственное и называется гражданским правом, так сказать право, которое является собственностью общества. Но которое определило для всех, соблюдается одинаково всеми людьми и называется международным публичным правом, так сказать право, которое соблюдают все. Римский народ таким образом живет отчасти по своему собственному праву, отчасти по общему для всех людей праву. 9. De adoptione
1)Filios familias non solum natura, verum adoptions faciunt.
Подвластных сыновей не только природа, но и усыновление делает.
2) Quod adoptionis nomen est quidem generale, in duas autem species dividitur, quarum altera adoptio similiter dicitur, altera adrogatio.
Подвластных сыновей усыновляют, они также усыновляются торжественно, которые являются себя право лицами своего права.
3) Adoptantur filii familias, adrogantur qui sui iuris sunt.Generalis enim adoption duobus modis fit, aut principis auctoritate aut magistratus imperio.
Ведь общее усыновление двумя способами происходят или властью принцепа или властью магистрата.
4) Principis auctoritate adoptamus eos, qui sui iuris sunt: quae species adoptationis dicitur adrogatio. Imperio magistratus adoptamus eos, qui in potestate parenits sunt.
Властью принципа усыновляем тех, которые являются своим правом, такой вид усыновления называется торжественным усыновлением.
5) Neque absens, neque dissentiens adrogari potest.
Властью магистрата усыновляем тех, которые находятся под властью родителя.
6) Et qui uxores non habent filios adoptare possunt.
Сочуствующий, и не согласий торжественно усыновлять не может.
7)Per adoptationem dignitas non minuitur, sed augetur.
И которые не имеют сыновей, усыновлять не могут.