Компьютер мен жұмыс істеу ережелері

Ережелер

•Бүгінде компьютер біздің өміріміздің бір бөлшегіне айналды.

•Заманауи технологиялар үнемі жетілдіріліп отырылғанына қарамастан, денсаулығымызға байланысты проблемаларды «туындату» қаупі бар

•Бұған компьютерде қалай және қанша уақыт отыру әдеті де ықпал етеді

•Сондықтан біз есте сақтаймыз: Компьютерде жұмыс істеу ережелері келесі.

Ережелер

•Дұрыс позаны таңдаңыз ,атап айтқанда: экранға қарама-қарсы, монитордың жоғарғы жағы көз деңгейінде немесе сәл төмен

•Көзден мониторға дейінгі қашықтықты қадағалаңыз - 55-60 см (қолдың ұзындығы) монитордың төменгі бөлігі жұмысшыға сәл бұрышпен қисайған болуы керек (яғни, сәл жақын орналасқан)

•Компьютерде жұмыс істеу үшін ыңғайлы орындықты таңдаңыз

•Бұл эргономикалық (ортопедиялық) креслолар, шынтақшасы мен басы бар болғаны жөн

•Кресло (орындық) орындығының биіктігі пернетақтаға қойылған қолдар көлденең орналасатындай болуы тиіс

•Әр сағат сайын 15-20 минут үзіліс жасаңыз

•Сіз жай ғана Интернетте болатын немесе компьютерде ойнайтын үзіліс саналмайды

•Тыныс алуды бақылаңыз: ол тегіс, кідіріссіз болуы керек.Көз жаттығуларын мүмкіндігінше жиі орындаңыз.

Компьютерлік гигиена

ережелері

•ХХІ ғасырдың алғашқы онжылдығында 550 миллионнан астам қолданушы рұқсат етілмеген шабуылдардан компьютерлік зиянкестердің әсерінен зардап шекті .Бұл әлемдік желінің барлық пайдаланушыларының жартысына жуығы, олардың саны 1,25–1,5 миллиард адам.

•Біздің күнделікті өмірімізде интернет пен Электрондық поштаның рөлі үнемі өсіп келеді, сонымен бірге осы жетістіктерді пайдалану кезінде бізді күтетін қауіптер саны да артып келеді. Трояндық бағдарламалар, кейлоггерлер, шпиондық бағдарламалар – зиянды бағдарламалық жасақтаманың осы және басқа түрлері қылмыстың жаңа түрін тудырды, оны шешу өте қиын. Есіңізде болсын: бұл өте қауіпті.Егер сіз берілген қарапайым ережелерді сақтасаңыз, өз компьютеріңізді зиянды кодтан және хакерлік шабуылдардан қорғай аласыз:

Компьютерлік гигиена

ережелері

• 1. Интернет қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін бағдарламаны

орнатыңыз, халық арасында антивирус деп аталады (мысалы, Касперский және т.б.)

• 2. Компьютеріңіздің қауіпсіздігін қамтамасыз ететін

бағдарламалардың жаңартуларын үнемі (аптасына кемінде бір рет) орнатыңыз.

• 3. Қауіпсіздік мәселелерін шешуге арналған амалдық жүйе мен

қолданбалы бағдарламалардың жаңартуларын әрдайым орнатыңыз. Егер сіз Microsoft Windows пайдалансаңыз, сізге ай сайын жаңартуларды өз қолыңызбен жүктеудің қажеті жоқ, автоматты жаңартулар режимін орнату жеткілікті: Пуск | басқару панелі | Windows қауіпсіздікті қамтамасыз ету орталығы (Start | Control Panel | Security Center).

• 4. Егер сіз Microsoft Office бағдарламалық пакетін қолдансаңыз,

жаңартуларды үнемі орнатуды ұмытпаңыз.

• 5. Электрондық поштадағы спамнан және жедел хабар алмасу

жүйелерінен абай болыңыз. Ешбір жағдайда қажетсіз хабарламаларда (спам) жіберілген тіркемелерді ашпаңыз.

Компьютерлік гигиена

ережелері

• Егер сіз электрондық пошта арқылы кірістірілген файлы бар

хабарлама алсаңыз (Word құжаты, Excel кестесі, кеңейтімі бар орындалатын файл .EXE және т.б.), егер хат жіберуші сізге белгісіз болса, тіркемені ашпаңыз. ЕШКІМГЕ СЕНБЕҢІЗ

• 6. Қажет болған жағдайда ғана компьютерде администратор

тіркелгісін пайдаланыңыз. Компьютерде администратор құқықтары бар есептік жазбаны бағдарламаларды орнату немесе жүйелік параметрлерді өзгерту қажет болған жағдайда ғана пайдаланыңыз.Күнделікті пайдалану үшін шектеулі пайдаланушы құқықтары бар жеке есептік "учетную запись" жасаңыз (ол үшін басқару тақтасының "пайдаланушы тіркелгілері" бөліміне өтіңіз).

• Бұл өте маңызды, өйткені шабуыл кезінде зиянды код сіз кірген

құқықтар деңгейін алады. Егер сіз жүйеде администратор құқықтарымен тіркелген болсаңыз, онда вирустың, немесе трояндық бағдарламаның да құқықтары бірдей болады, ал зиянды вирус жүйеде сақталатын негізгі деректерге қол жеткізе алады.

Компьютерлік гигиена

ережелері

• Егер сіз электрондық пошта арқылы кірістірілген файлы бар

хабарлама алсаңыз (Word құжаты, Excel кестесі, кеңейтімі бар орындалатын файл .EXE және т.б.), егер хат жіберуші сізге белгісіз болса, тіркемені ашпаңыз. ЕШКІМГЕ СЕНБЕҢІЗ

• 6. Қажет болған жағдайда ғана компьютерде администратор

тіркелгісін пайдаланыңыз. Компьютерде администратор құқықтары бар есептік жазбаны бағдарламаларды орнату немесе жүйелік параметрлерді өзгерту қажет болған жағдайда ғана пайдаланыңыз.Күнделікті пайдалану үшін шектеулі пайдаланушы құқықтары бар жеке есептік "учетную запись" жасаңыз (ол үшін басқару тақтасының "пайдаланушы тіркелгілері" бөліміне өтіңіз).

• Бұл өте маңызды, өйткені шабуыл кезінде зиянды код сіз кірген

құқықтар деңгейін алады. Егер сіз жүйеде администратор құқықтарымен тіркелген болсаңыз, онда вирустың, немесе трояндық бағдарламаның да құқықтары бірдей болады, ал зиянды вирус жүйеде сақталатын негізгі деректерге қол жеткізе алады.

Компьютерлік гигиена

ережелері

• 7. Деректердің сақтық көшірмесін жасаңыз. Өз деректеріңіздің

резервтік көшірмелерін үнемі компакт-дискіде (CD), DVD-дискіде немесе сыртқы USB-жинақтауышта сақтаңыз. Қатты дискідегі зиянды бағдарлама деректерді бүлдірген немесе шифрлаған жағдайда, сіз оларды сақтық көшірмеден қалпына келтіре аласыз.

• 8. Әлеуметтік желілердің арқасында сіз әрқашан достарыңызбен

және әріптестеріңізбен байланыста боласыз. Бірақ олардың көмегімен киберқылмыскерлер құнды ақпаратты ұрлайды. Әлеуметтік желілерде жұмыс істеген кезде үш алтын ережені ұстаныңыз: өзіңізді қорғауды ұмытпаңыз, деректерді кез келген жерге енгізбеңіз, әлеуметтік желілердегі барлық адамдарға сенбеңіз.

• 9. Интернетте жұмыс істеу кезінде "виртуалды

машинаны"қолданыңыз. Осы мақсатта Касперский Антивирусында браузерді қауіпсіз ортада іске қосуға қызмет ететін арнайы Sandbox (құмсалғыш) режимі бар. Вирус жұқтырған жағдайда, вирус негізгі операциялық жүйеге енбейді, және мұндай box-та өмір сүреді: қосылды, өшірілді – болды, салдары жоқ.

Компьютерлік гигиена

ережелері

•10.Есіңізде болсын: «Компьютерлік вирустар ешқандай заңдарға бағынбайды, өйткені олар табиғаттың жаратылысы емес, күрделі хакерлік ақыл",

– Евгений Касперский