Жалпы тіл білімі пәні бойынша тест тапсырмалары

1. Парагдималық қатынас мағынасы

1. қосылу, жалғас

2. тұлғалар байланысы

3. мысал, үлгі +

4. құрылым

ғ. жүйе

2. Белгілі тәртіпте, бір-бірімен тығыз байланыста, қарым-қатынаста тұратын элементтерден құрылған, біртұтас объекті

1. жүйе +

2. қоғам

3. құрылым

4. ғылым

ғ. бағыт

3. Қай ғасырда объектіні жүйелік, құрылымдық бағытта зерттеу мейлінше кең етек алды

1. ХІХ ғ

2. ХҮІ ғ

3. ХХ ғ +

4. ХҮІІ ғ

ғ. ХІІІ ғ

4.Жүйе құрамына енетін бөлшектердің элементтері

1. бір тектес элементтер

2. ұсақ элементтер

3. біртұтас жүйе элементтері

4. тұлғалар жүйе элементтері +

ғ. элементтер бірлігі

ғ.Тілдік жүйе құрайтын тұлғалар

1. морфология , синтаксис, лексика

2. фонетика, лексика, грамматика +

3. грамматика, морфология, синтаксис

4. лексика, синтаксис, фонетика

ғ. морфология, фонетика, лексика

6. Синтагмалық байланыстың алғашқыдағы мағынасы

1. тұлғалар байланысы

2. Мысал, үлгі

3. құрылым

4. жүйе

ғ. қосылу, жалғасу +

7. Қазіргі заман тіл білмінде парадигмалық қатынас

1. топ, класс +

2. қосылу, жағасу

3. құрылым

4. жүйе

ғ. тұлғалар байланысы

8. Қазіргі заман тіл білімінде синтагмалық байланыс

1. мысал, үлгі

2. Құрылым

3. бір-біріне тіркесе жалғасуы +

4. тұлғалар байланысы

ғ. жүйе

9.Синтагмалық байланысқа келетін бір тектес тұлғалар

1. дыбыс пен морфема.

2. морфема мен морфема, сөз бен сөз +

3. сөз бен сөйлем

4. морфема мен сөйлем

ғ. сөйлем мен дыбыс

1қ. Құрылымы, мағынасы, қызметі жақтарынан әр тектес, синтагмалық байланысқа келмейтін тұлғалар

1. морфема мен морфема, сөз бен сөз

2. сөз бен морфема

3. морфема мен сөйлем

4. дыбыс пен морфема, сөз бен сөйлем +

ғ. сөйлем мен дыбыс.

11.Тілдік тұлғалар байланысының тілдерде кездесетін типтік түрлері

1. бірге

2. үшке

3. төртке +

4. алтыға

ғ. беске

12. Иерархиялық қатынас беретін мағына

1. әрекет

2. тұлғалар байланысы +

3. қосылу, жалғасу

4. мысал, үлгі

ғ. қоғам

13. Иерархиялық қатынас мүшелері

1. фонетика, лексика, грамматика +

2. морфология, синтаксис, лексика

3. грамматика, морфология, синтаксис

4. фонетика, синтаксис, грамматика

ғ. синтаксис, морфология

14. Гетерогендік жүйе құралған тұлғалар

1. бір түрлі, бір тектес

2.біртұас жүйелерден

3. тұлғалар байланысынан

4. әр түрлі, әр тектес +

ғ. құрылымнан

1ғ. Гамогендік жүйе құралаған тұлғалар

1. Әр түрлі, әр тектес

2. ұсақ жүйелерден

3. бір түрлі, бір тектес +

4. тұлғалар байланысынан

ғ. құрамнан

16. Гетерогендік жүйеге мүше болатын жүйелер

1. фонетикалық, лексикалық, грамматикалық +

2. синтаксистік, морфологиялық, лексикалық.

3. морфологиялық, лексикалық, фонетикалық

4. грамматикалық, синтаксистік, лексикалық

ғ. синтаксистік, фонетикалық, грамматикалық

17. Объектіні зерттеу тәсілдері

1. әдістеме

2. бақылау әдісі

3. зерттеу әдісі +

4. талдау әдісі

ғ. зертханалық әдіс

18. Адам қатынасының аса маңызды құралы

1.сенімділік

2. адамгершілік

3. ой

4. тіл +

ғ. сөз

19. Тілдің қатынас құралы болу қызметі

1. коммуникативтік+

2. экспрессивтік

3. әлеуметтік

4. экономикалық

ғ. психологиялық

20. Ойды қалыптастыру, жарыққа шығару, адамның психикалық күйін, жан сезімін, ішкі толғанысын білдіру

1. Коммуникативтік

2. экспрессивтік +

3. әлеуметтік

4. психикалық

ғ. лингвистикалық

21. Тілдің ең маңызды қызметі

1. қатынас құралы болу +

2. ережелерді құрау

3. ойды қалыптастыру

4. сананы дамыту

ғ. пікірлесу

22.Тілдің шығуы туралы зерттеулер шыққан алғашқы ел

1. Италияда

2. Византияда

3. Ежелгі Грецияда +

4. Римде

ғ. Үндістанда

23. Қоғамның әлеуметтік топтарының тілге тигізетін әсерін зерттеуде тіл білімінің саласының атқаратын міндет

1. менталингвистика

2. психология

3. стилистика

4. экстралингвистика +

ғ. фонетика

24.Психологтар тілімен айтқанда, сөйлеу

1. қарым-қатынас

2. әрекет +

3. ерік

4. сезім

ғ. ой

25. Тілдің тіршілік ету, өмір сүру формасы

1. сөйлеу +

2. ойлау

3. жүгіру

4. қимыл

ғ. сөз

26. Тілдік қатынас процесінде, өз ойын басқаларға білдіру, басқаның ойын білу мақсатынлда қолданған анықтама

1. есту

2. ойлау

3. сөйлеу +

4.ұғыну

5 .түсіну

27. Тілдік элементтер

1. құлақ, мұрын, ауыз

2. дыбыс, морфема ,сөз, сөйлем +

3.тамақ, өңеш, тіл

4.дұрыс жауап жоқ

5. тіс, ерін

28.Ф.де Соссюрдің тіл ғылымын көрсеткен салалары:

1. тіл лингвистикасы, сөйлеу лингвистикасы +

2. экстралингвистика, социолингвистика

3. менталингвистика, интролингвистика

4. үнді лингвистикасы

5. қытай лингвистикасы

29.Ф.де Соссюр қолданған термин

1. ойлау әрекеті

2. есту әрекеті

3. тіл әрекеті

4.сөйлеу әрекеті +

5. қозғалу әрекеті

30. Тіл мен ойлау тепе-теңдік бірлікте ешқандай өзгешеліктері жоқ дейтін бағытты көрсетіңіз

1. механистік бағыт

2. менталистік бағыт +

3. идеалистік бағыт

4. материалистік бағыт

5.экспрессивтік бағыт

32. Тіл мен ойлау арасында ешқандай бірлік, ұқсастық жоқ, екеуі екі бөлек дүние дейтін көзқарасты көрсететін бағыт

1. идеалистік бағыт.

2. материалистік бағыт

3. механистік , бихевиористік бағыт +

4.менталистік бағыт

5.эмоционалды бағыт

33. Тілдің сыртқы дүниемен байланысын зерттейтін ғылым

1.менталингвистика +

2. интролингвистика

3. экстралингвистика

4. социолингвистика

5. неолингвистика

34.Қазіргі заман менталингвистикасындағы беделді бағыттар

1.логикалық, психологиялық

2. менталистік, биохверистік +

3. идеалистік

4.механист

5. фонетикалық

35.Тіл білімінде тілдік элементтердің мағыналық жағын зерттейтін ғылым

1. стилистика

2.синтаксис

3. ономастика

4. семантика +

5. логика

36.Семантиканы зерттейтін ғылым

1. гениалогия

2. геральдика

3. семасиалогия +

4. лексикология

5. семиотика

37. Тілдік тұлғалардың қызметі

1. негізгі мағына

2. тілдік мағына +

3. лексикалық мағына

4.грамматикалық мағына

5.фонетикалық мағына

38. қазақ даласында мектептер, баспасөз ашыла бастаған кез

1. ХVІІІ ғ бірінші жартысында

2. ХVІІ ғ.

3. ХІХ екінші жартысында +

4. ХVғ.

5. ХІІІ ғ.

39.Қазақ тіл білімінің атасы, бас ғалымы

1. А.Байтұрсынов +

2.М.Дулатов

3.Ш.Құдайбердиев

4. М.Жұмабаев

5. Ж.Аймауытов

40. «Тіл құрал» атты кітаптың авторы

1. Ж.Аймауытов

2. А.Байтұрсынов +

3. М.Дулатов

4. М.Жұмабаев

5. Ш.Құдайбердиев

41. Иберші-кавказ тілдерінің маманы

1. К.Маркс

2. Ф.де Соссюр

3. Гумбольт

4. Н.Я. Марр +

5. Б. Қалиев

42. «Яфет теориясы» (Тіл туралы жаңа ілім) қай ғылымның еңбегі

1. Н.Я.Марр +

2. Н.Ханский

3. Г.Шухорт

4.Г.Штейнтоль

5. К. Фосслер

43.Н.Я.Марр өзінің «Жаңа ілімінде» ұстанған бағыт

1.феменизм

2. шовенизм

3. лененизм

4.марксизм +

5. истаризм

44.Шығыс тану ғылымның бір саласы

1. социология

2. түркология +

3. психология

4. политология

5. философия

45. Түркология дегеніміз

1. батыс халықтары туралы ілім

2. шығыс халықтары туралы ілім

3. түркі халықтары туралы ілім +

4. иран халықтары туралы ілім

5.неміс халықтары туралы ілім

46.Структурализм ең алғаш қандай ғалымдардың еңбектерінде салынды

1. В.Гумбольдт, Ф.де Соссюр, И.А. Бодуэн+

2. П.Лафарг, А.Мейе

3.Г.Шухардт, К.Фасслер

4.К.Ауелунг, И.С Фатердт

5.К Лангсло, Н.Я.Марр

47. Прага, Копенгаген, Дескриптив қандай бағыттың мектебі

1.Структуралдық бағыттың +

2.Эстетизм бағыты

3.Неологизм бағыты

4.Социологиялық бағыты

5.Дескриптивтік бағыты

48. Структуралистер тілдік элементтерді қолданады

1.Тілдік элементтерді бір-біріне байланыста +

2.Бір-біріне байланыспай

3.Бір-біріне қарсы байланысты

4.Дұрыс жауабы жоқ.

5. Дифференциялық байланыста

49.Прага мектебінің қалыптастырушы ғалымы

1.В.Матезиус +

2.Б.Гаврилов

3.В.Виноградов

4.Л.П.Якубинский

5.Н.Я. Марр

50. Түркология Ресейде қалыптасқан жыл

1.ХVІІІ ғ екінші жартысынан +

2. ХІХ ғ

3. ХVІ ғ бірінші жартысынан

4.ХVІ Ғ

5. V ғ

51. Ертеректе гректер-скиф, қытайлар-гунн, ирандар-сох, деп атаған халық

1. еврей халқын

2. орыс халқын

3. шығыс халқын

4.түркі халқын +

5.татар халқы

52. «Арғы атам ер түрік» деп айтқан

1.Ж.Аймауытов

2. М.Жұмабаев +

3. М.Дулатов

4.А.Байтұрсынов

5. Ы. Алтынсарин

53.Қазақ халқының арғы тегі, түркі төркіні

1. орыстар

2. ирандықтар

3. түркілер +

4. сириялықтар

5.немістер

54.Қазан төңкерісіне дейін түркі халықтарының қолданған жазуы

1. араб +

2. иран

3. парсы

4. латын

5. орыс

55. Қазақ жазуына кирилицаны енгізген ғалым

1.М.Балақаев

2. А.Байтұрсынов +

3. А.Ысқақов

4. Ғ.Айдаров

5. Т. Қордабаев

56.Араб тілі қандай тіл

1. ежелгі тіл

2. орамей тіл

3. конондық тіл +

4. исламдық тіл

5.қытай тілі

57. А.Байтұрсынұлының қазақ әліппесі қазақ халқының ұлттық жазуы деген атқа ие болған жыл

1. 1992қж

2.1991қж

3. 1918ж

4. 1915ж +

5. 1913 ж

58. Кеңестік жаңа тіл білімін қалыптастырушылардың жолбасшысы, көсемі

1.Ф. Соссюр

2. К.Маркс

3. Н.Я Марр +

4. Гумбальд

5. Шухардт

59.Н.Я. Марр тіл зерттеуде ұсынған палентологиялық талдау әдісі

1. 4 +

2. 5

3. 2

4. 3

5. 1

60. «Тіл сатылық жолмен дамиды» деген қағиданы ұстанған ғалым

1. А.И.Смиринцкий

2.Н.Я.Марр +

3. Н.Ханский

4. Ф.де Соссюр

5. М. Бортоли

61. Түркология дербес ғылым ретінде қалыптасқан ел

1.Қазақстанда

2. Өзбекстанда

3. Ресейде +

4. Италияда