Цифрлық жүйенің құрылымдық сызбасы және негізгі элементтері

Сигналдардың жіктелуі

Сигналдар берілу сипаттамасына байл: аналогты және дискретті

Аналогты сигнал-үздіксіз уақыт функциясы болып табылады, яғни x(t) бүкіл t үшін анықталады.. физикалық сигнал кейбір құрылғыларда электрлікке түрленген кезде, электрлік аналогты сигнал пайда болады.

Дискретті сигнал — бөлек-бөлек үзілісті сигналдардан тұратын сигнал. Үзіліссіз (аналогты) сигналдарды кодалау, яғни сандық сигналдарга айналдыру үшін оларды үзіп, дискреттейді.

Ақпараттылығына байланысты: кейдейсоқ және детерминерленген

Кездейсоқ сигналдар — белгілі бір заңдылықпен өзгермейтін, белгіленген уақытта қандай болатынын алдын ала айтуга болмайтын сигнал..

Детерминал сигнал — уақыт бойынша өзгерісі алдын ала белгілі болатын сигнал. Детерминал сигнал уақыт бойынша белгілі зандылықпен өзгереді.

3.Ортогональды сигнал- екі сигналдың скалярлық көбейтіндісі 0-ге тең болуы

4.Энергетикалық сигнал. Энергетикалық сигналдың автокорреляциясы. Корреляция – үйлесімділік процесі; өзіндік кешігу нұсқасы бар сигнал үйлесімділігін автокорреляция деп аталады.

x(t) əсерлік энергетикалық сигналдың автокоррелециялық функциясы келесі түрде

анықталады:

Rx(x) автокорреляциялық фикциясы Т уақытбірлігінде араласқан өзіндік көшірмесі бар

сигналға ұқсастығын береді.

Əсерлік энергетикалық сигналдың автокорреляциялық функциясы келесі қасиетті береді:

5. Периодты сигналдар. Периодты сигналдардың автокорреляциясы.

Мәндері период деп аталатын белгілі, өзара тең уақыт бөліктерінде қайталанатын сигналдар периодтық деп аталады.

x ( t ) ə с е р л і к периодикалық сигналдың автокорреляциясы

келесі тұрде анықталады:

егер x(t) сигналы То периодымен периодты болса, онда орташа уақытпен (2.19) теңдігін

То бір периодымен, ал автокорреляцияны келесі түрде көрсетуге болады:

6. Кездейсоқ сигналдың қуатының спектралды тығыздығы және автокорреляциясы

Px орташа уақыты x(t) периодты түрдегі əсерлік сигнал (2.13) өрнегімен анықталады.

Егер x(t) – То периодты периодикалық сигнал болса, онда ол периодикалық түрдегі

сигнал ретінде топтастырылады. То бір период аралығында алынатын рташа уақыты

бар периодты сигналдың орташа қуат үшін өрнек (2.8) формуласымен беріледі.

7. Цифрлық сигнал (Цифровой сигнал; digital signal — тек екі мәнді, әдетте нөл мен бірді қабылдайтын сигнал; уақыттың кез келген сәтінде кернеу мәні бірнеше (әдетте, екі))деңгейдің біріне сәйкес келетін сигнал. Екі деңгейлі сигналды кейде екілік цифрлық сигнал немесе екілік сигнал деп те атайды. Кернеудің екі үздікті деңгейімен жұмыс істейтін екілік логикалық схемаларда деңгейлердің бірі (әдетте, жоғарғысы) логикалық «1»-ге (ақиқатқа) сәйкес келеді, ал екіншісі логикалық «0»-ге (жалғанға) сәйкес келеді.

8. Байланыс арналары (Каналы связи) — хабардың жіберушідеп қабылдаушыға дейінгі жолы. Ол көптеген аспап-құралдардың (аппаратура) жиынтығынан тұрады. ИнБАИ зо формацияны (хабарды) жеткізетін байланыс жолының түріне қарай байланыс арналары радиобайланыс, сымды байланыс арналары болып бөлінеді. Соңғысы әуе байланыс жолы, кабельді байланыс жолы, толқын таратушы, жарық таратушы және басқа арналарға бөлінеді.

Телеграфтық арна үзік-үзік сигналдарды өткізуге арналған, жиілік спектрінің кендігі 100 Гц. Оны екі есе кемітіп немесе екі есе кеңейтіп 50 Гц немесе 200 Гц етіп алуға болады.

Телефон арнасы жиілік спектрінің кеңдігі 300-ден 3400 Гц-ке дейін өзгереді, яғни 3100 Гц. Бір телефон арнасына 24-ке дейін телеграф арнасын сыйғызуға болады. қарапайым фототелеграф арнасына қажет жиілік спектрінің кендігі 2000 Гц.

Дыбыс таратуға арналған арнаның жиілік спектрінің кендігі 2, 3 телефон арналарының кеңцігіндей, 8—12 кГц. Бейнелі телефон арнасының жиілік спектрінің кендігі — 1300 кГц. Теледидарға арналған арнаның жиілік спектрінің кендігі — 8,5 МГц.

Электронды есептеу машинасына арналған сигналдарды беруге пайдаланылатын арналар: төменп жылдамдықты (арна кендігі 200 Гц), орта жылдамдықты (арна кендігі 4кГц) және жоғары жылдамдықты (арна кендігі 48 кГц-тен артық) болып бөлінеді. Радиобайланыс арналарының жиілік спектрі ЗТО3 Гц-тен 310" Гц- ке дейін болады.

9.Байланыс арналарының математикалық модельдері. Ақпарат беру жүйесін синтездеу физикалық арналар арқылы Біз ең маңызды білдіретін математикалық модельдерін пайдаланады беру орта сипаттамалары. Содан кейін арна математикалық моделі пайдаланылады таратқыштың модуляторды және кодталады синтездеу және демодулятор және декодер үшін қабылдағыш.Қоспа шу арна. қарапайым математикалық моделі байланыс арнасы шу осы арна. Бұл модельде, берілетін сигнал с (т) ғана ұшырайды аддитивті шу процесі N (T). Физикалық қоспа шу орын бөгде электр, электрондық компоненттер мен күшейткіштер кедергі Ресивер коммуникациялық жүйелер, сондай-ақ, өйткені сигнал араласу.Қоспа шушу электрондық компоненттері мен күшейткіштер арқылы негізінен туындаған болса қабылдағыш, ол жылу шу ретінде сипаттауға болады. Шу бұл түрі сипатталады статистикалық Гаусс шу процесс ретінде. Соның салдарынан, нәтижесінде математикалық моделі әдетте қоспа Гаусс шу бар арна деп аталады. Бұл модель физикалық байланыс арналарының кең класына қолданылатын болғандықтан, және үстем моделі қарапайым математикалық түсіндіру болып табылады талдау және синтездеу жүйесі байланыс арна. Әлсіреуі арналар оңай енгізілген моделі. Арналы сигналға арқылы өтетін кезде, содан кейін әлсіреген болды сигнал