- •Халықтың мәдени дәрежесiн оның тiлiн зерттемей тұрып түсiну мүмкiн емес
- •«Тілдің жүйелілігі тілдің тарихында өзіндік ерекшелігімен көрінеді»
- •Аморфты, флективті, агглютинативті, инкорпорациялы
- •Тіл элементтерін тік бағытта қарастырады
- •Глоссематика қашан қалыптасты-хх ғ 30 ж
- •Тіл білімі тарихы, тіл теориясы, лингвистикалық әдістер мен тәсілдер, тіл білімінің басқа ғылымдармен байланысы.
- •Суперстрат
- •Дескриптивтік мектеп
- •Дистрибуцияны
- •Сөздердің тұлғалық түрленісі
- •Сөйлемдердің элементарлы типтері ядро сөйлемдер деп танылады
- •Етістік – предикаттық айналасындағы семантикалық элементтер
- •Байланыссыз жеке-жеке таңдаушылыққа бой ұрды.
- •Синтаксистік жүйе элементарлы сөйлемдер жиынтығынан тұрады
- •Сөз сөйлем құрамында болады
- •Руссо, де Бросс, т.Б. Галымдар тiлдiң шыгуын қалай түсiндiредi ? жаратылыс дыбыстарынан пайда болган
- •Фразеологияда, синтаксисте ішінара ғана мүмкін; Тарихи көзқарасты әсірелеу, оны тілді танып-білудің жалғыз жолы ретінде қарастыру; синхронияға деген қызығушылықтың жоқтығыү
- •Көне грек-рим тіл білімінде александриялық грамматикалық ілім жүйесін қалыптастырушылар-Аристарх Самофракийский.Дионисий Фракийский.Апполоний Дискол.
- •Параллельділік құру.
- •Көне сөздердің мағыналарын айқындау
- •Орта ғасыр лингвистикасында киелі және қасиетті тіл немесе Пайғамбар тілі деп есептелген тіл-Канондық тіл.
Дескриптивтік мектеп
Дескриптивтік мектеп зерттеулерін қай әдіспен жүргіздіареалды
Дескриптивтік мектеп қай елде дүниеге келді?Америка
Дескриптивтік мектеп қалыптасты-Америка
Дескриптивтік мектептің кемшіліктері: Тілдің ойды қалыптастыру қызметіне мән бермеді.Сөйлеудің ойлаумен, ұғыммен байланысын ескермеді
Дескриптивтік мектептің кемшіліктері:Тілдің ойды қалыптастыру қызметіне мән бермеді
Дескриптивтік мектептің қарастырған мәселелері:Лингвистикалық терминдерді айқындау. Тілдің статикалық күйін эмпирикалық әдіспен зерттеу
Дескриптивтік мектептің қарастырған мәселелері-Тілдің статикалық куйін эмпирикалық әдіспен зерттеу.Лингвистикалық терминдерді айқындау
Дескриптивтік мектептің өкілі Э.Сепир
Диалектілік құбылыстардың аймақтың таралу деңгейін зерттейтін диалектологияның саласы:Лингвистикалық география.
Диглоссия дегеніміз: Жазбаша және ресми ауызекі сөйлеу тілі.
Дискриптивтік лингвистиканың құнды ой-пікірлері: дистрибуциялық әртүрлі типін сипаттау; Тілді сипаттауда объективті, бірізді, қарама-қайшылықсыз әдісті ұсынуы; Фонемалар мен суперсигментті екпін, тон талдау әдістерін әзірледі.
Дискурс: Экстралингвистикалық әлеуметтік, мәдени, психикалық факторын байланыста болатын мәтін; Қатысымның табысты жүзеге асуын қамтамасыз етеді, Нақты мәтін; Мәтіннің ырғақпен, интонациямен байланысты болуына сәйкес ұйымдасуы.
Дистрибутивтік әдіс міндеттері: Кез келген консрукция ішінде лексика-грамматикалық байланыстарды зерттеу жеке сөздер мен сөздер класының мағынасының құрамының айналасындағы сөздер негізінде анықтау; Сөздер мен сөз кластары ерекшеліктерінің сандық мөлшерін анықтау.
Дистрибутивтік әдістің міндеттері-Кез келген конструкциялар ішіндегі лексика-грамматикалық байланыстарды зерттеу.Сөйлемдегі сөздердің айналасындағы элементті жа арқылы семантикалық байланыстарды анықтау.Сөздер мен олардың тіркестерінің сандық (валенттілік) анықтау.
Дистрибутивтік талдаудың нысаны:Сөйлеу тілі, сөйлеу үдерісіндегі тілдік элементтер.
Дистрибуция сөзінің маңынасы: Б.б. элементтерінің орны, мәтіні; Латын тілінің таралу, жайылу элементтерді талдау арқылы тілдің құрылымдық сипатын анықтау.
Дистрибуцияны
Дистрибуцияны негiзгi методика ретiнде алган агым қайсы? Америка структурализмi
Дифференциация деген не? Біртұтасзаттың, құбылыстыңөзішіненбөлінуі, жекеленуі.
Достық қатынастағы тілдердің бір-біріне тигізген әсерлері қалай аталады?
Дұғалау сөйлеудің қандай қызметіне жатады: Магиялық.
Дүние жүзі ғылымы мен мәдениетінің дамуына елеулі үлес қосқан халықтардың бірі- арабтар
Дүние жүзі тілдері классификациясының негізгі тілдері:Типологиялық
Дүние жүзіндегі тілдердің Типологиялық белгілерін айқындап, тілдерді сол белгілеріне қарай жіктеуді алғаш ұсынғанФ.Шлегель
Дүние жүзіндегі тілдердің типологиялық белгілерін айқындап, тілдерді сол белгілеріне қарай жіктеуді алғаш ұсынған неміс романтиктерінің көсемі Фридрих Шлегель
Дүниежүзі тілдері классификациясы-Генеалогиялық.Ареалдық.Типологиялық.
Дүниежүзі тілдерін түбір тіл, жалғамалы тіл, қопармалы тіл деп бөлуші:А.Шлейхер.
Дүниежүзі тілдеріне ортақ фонетикалық өзгерістер? Конвергенция және дивергенция
Дүниежүзіндегі тілдердің типологиялық белгілерін айқындауды ең алғаш ұсынған ғалым? Ф. Шлегель
Дыбыс тiлiн дүниеге келтiрген қандай қажеттiлiк? әлеуметтiк алғы шарт
Дыбыс тілінің ой-санамен қарым-қатынасы:Ойды қалыптастырып, жарыққа шығаратын құрал.Ойлау құралы.
Дыбысты тіл- қыры мен сыры мол, өте күрделі құбылыс.
Дыбыстық жүйе өзгерістерін ескермей сипаттау және зерттеу қалай аталады-Статика.
Е.Д.Поливанов математика мен лингвистика арасындағы шектесу нүктесін көрсетті: Кимографиялық қисықтар талдауы; Диалектологиялық статистика; Этимологиялық ықтималдық теориясын анықтаудағы ықтималдық теориясының қосымшалары.
Европа халықтары үшін канондық тіл-латын тілі
Европалық неогумбольдтшылдық теорияны қалыптастырушы: Вайсбергер, Х.Глинц, А.Мойе.
Ежелгі Заман Лингвистикасындағы ең басты мәселе-Зат пен атау ажырамас бірлікте болу керек.
Ежелгі грек философтары тілдің шығуына байланысты мынадай теориялар ұсынды:Генеологиялық теория.Келісім теориясы.
Ежелгі грек, еврей, латын және француз тілдері материалдары негізінде жазылған еңбек Пор-Рояль грамматикасы
Ежелгі Греция тіл білімі қандай кезеңдерге бөлінеді-Философиялық және филологиялық.
Ежелгі Грецияда бірнеше ғасырға созылған және грек философтарын екі топқа бөлген: Героклит, Демокрит
Ежелгі Грецияда сөз мағынасы мен мәнін айырып беруші-Продик.
Ежелгі дәуір лингвистикасы қалай аталды филология дәуірі
Ежелгі дәуір лингвистикасына тән ат қою теориясының мақсаты-Зат пен оның атауы арасындағы байланысты зерттеу.
Сөйлеу әрекетінің қай түрінде басқа түрлерге қарағанда адамның мінез-құлқы маңызды роль атқарады: Айтылым.
Сөйлеу дыбыстарының 3 аспектісі: Акустикалық (физикалық).Функционалдық.Орфоэпиялық.
Сөйлеу дыбыстарының 3 аспектісі-Акустикалық (физикалық).Функционалдық.Артикуляциялық (биологиялық).
Сөйлеу қандай құбылыс? психикалық құбылыс
Сөйлеу мен түсінік психолингвистиканың қай аспектісіне жатады: Сөйлеу іс-әрекеті.
Сөйлеу мен тілдің бір еместігіне алғаш көңіл аударған лингвистер:Франц Бопп. Ф. де Соссюр.
Сөйлеу мен тілдің бір еместігіне алғаш көңіл аударған лингвистер: Вильгельм фон Гумбольдт пен Ф. де Соссюр.
Сөйлеу тілін, тілдік жүйедегі мәтіндерді зерттеуде статистикалық әдістерді қолдану: Математикалық лингвистика.
Сөйлеу элементтерi арасындагы қатынас ненiң негiзiнде қалыптасады?себептiлiк, тәуелдiлiк негiзiнде
Сөйлеуге дұрыс берілген анықтама:Сөйлеу – тілдің, тілдік норманың жаны, тіршілігі.Сөйлеу дегеніміз – тілді қатынас процесінде, өз ойын басқаға білдіру, басқаның ойын білу мақсатында қолдану.Сөйлеу – тілдің тіршілік ету, өмір сүру формасы.
Сөйлеудің ойлаумен, ұғыммен байланысын ескермеді
Сөйлеуші мен тыңдаушының өзара түсіністігі үшін қаблетті: Артикуляциялық жиынтық, Акустикалық, Ұғымдық, мағыналық жиынтық.
Сөйлеушілердің өздерінің сөйлеу тілі бойынша топтастырылуы.
Статистикалық әдістеме – бұл:Мәтінге авторлықты анықтауда қолданылатын әдістеме.Қайсыбір автордың идеостилін анықтауда қолданылады. Бұл әдістеменің нәтижелерінің бірі – жиілік.
Стилистикалық мағына өз ішінен қандай түрлерге бөлінеді?Терминологиялық. Поэтикалық
Стоик мектебінің негізін салушы-Хрисипп.
Стоиктер мектебі зат пен оның аты арасындағы байланыс туралы қандай көзқарасты ұстанды-Сөз атап отырған заттың шығаратын дыбысынан құралады және сөздер табиғи дыбыстар арқылы заттың ішкі мәнін білдіреді.
Стоиктер грамматикасы тіл біліміне әкелген логикалық термин:сөз таптары.
Стоиктер мектебі қай елде қалыптасты-Греция.
Стрктурализмді дамытқан басты мектептер-Копангаген мектебі.Прага мектебі.Дескриптивтік мектеп
Структурализм бірден пайда болған жоқ, оның алғашқы соқпағын салған-Ф. де Соссюр
Структурализм мектебінің қағидаларының бірі-Тілді «ішкі элементтері бір-бірімен тығыз байланысты, бір бүтін, біртұтас жүйе, біртұтас құрылым»
Структурализм мектептерiне ортақ проблема не?тiлдiк элементтердi бiрлiкке интеграциялық әдiстi қолдану
Структурализм» терминін алғаш қолданушы Х.Поса
Структурализмді дамытқан басты мектептер:Прага мектебі Копенгаген мектебі Дескриптивтік мектеп
Структурализмнiң "Прага мектебi" бiрiншi орынга ненi қояды?Тiлдiк элементтер функциялық жагын
Структурализмнiң алгашқы соқпагын салган лингвистер кiм?Ф. Соссюр, Б. Куртенэлер
Сөз табы деген сөйлемнің элементтері, ал сөйлем-есім мен етістіктің байланысы, бұл екі категория арасында елеулі өзгешеліктер бар: етістік шақты білдіреді, предикаттық қызмет атқарады, ал есім септеледі, сөйлемде субъектілік қызмет атқарады деген ғалым Аристотель
Сөз тіркесіне тән белгілер-Грамматикалық жағынан өзара байланысты тіркес.Толық мағыналы кемінде екі сөздің тіркесі.Сөйлем арқылы тілде коммуникативті қызмет атқара алады
Сөз тіркесіне тән белгілер-Толық мағыналы кемінде екі сөздің тіркесі.Сөйлем арқылы тілде коммуникативті қызмет атқара алады
Сөздер мен заттар бағытын негіздеуші-Г.Шухардт.
Сөздердің мағынасын, олардың өзгеруін зерттейтін тіл білімінің саласы: Семиотика.
