Аморфты, флективті, агглютинативті, инкорпорациялы

Аналитикалық тәсіл құрамында қамтылатын сыртқы тәсілдер-Интонация.Көмекші сөздер.Сөздердің орын тәртібі

Аналитикалық тілдер: Сөздің грамматикалық мағыналары атауыш сөздің орын тәртібі, көмекші сөз, интонация; Дербес мағына сөз бен көмекші сөз тіркесіменжасалатын сорфологиялық категориялар тудыратын формалар жүйесі; Француз, дат, болгар, жаңа парсы.

Аналогия құбылысы? Тіл дамуындағы ұқсату принципі

Антиномия әдісі бұл -Материалды өзара қайшылықты қа.Мұнда өзара қайшылықты қағидалар дәлелді болып табылады.Өзара ажырамас бірлікте, сол уақытта құбылыстың екі жағын қамтиды.

Антонимдесаффикстердегеніміз? Мағыналары бір-біріне қарама-қарсы аффикстер

Антропологиялық лингвистика деген не? Жазуы жоқ тілдерді зерттеудегі тіл білімінің саласы

Антропоцентристік бағыттағы зерттеулерде басты назарға алынатын мәселе:Адам.

Апеллятивтiк қызмет қай лингвистикалық таңбаларга тән?сигнал таңбаларга

Араб грамматикасының бөлімдері : Синтаксис.Фонетика. Морфология

Араб лингвистерiнiң ерекше көңiл бөлген және зор табысқа жеткен саласы қайсы?Лексикография

Араб лингвистикасында жасалу орнына қарай дыбыстарды 16 топқа бөліп қараған ғалым Сибавейхи

Араб лингвистикасында Таджвид деп не аталған фонетика

Араб лингвистикасының негізін салушы-Әбу л-Асуада ад-Дуали.

Араб лингвистикасының өкілі Сибавейхи

Араб лингвисі әл-Фируза-бади еңбегінің аты-Хамус.

Араб морфологтері сөз таптарын былайша топтастырды:Есім. Етістік. Жалғауыштар.

Араб оқымыстыларының ерекше көңіл бөлген және зор табысқа жеткен саласы лексикография

Араб тіл білімінде кірме сөздерге арнап сөздік құрастырған лингвист-Әл-Джавалики.

Араб тіл білімінде Нахв тіл білімінің қай саласын білдірді? Синтаксис

Араб тіл білімінде өзара байланыста зерттелген мәселелер: Сөйлеу үдерісіндегі фонетикалық құбылыстар

Араб тіл білімінде сөз мына тұрғыдан талқыланды:Құрылыс.Мағынасы.Шығу тегі.

Араб тіл білімінің ерекше табысқа жеткен саласы?Лексикография

Араб тілтану мектептері қалай аталады-Басра, Куфа, Бағдат мектептері.

Тілді зерттеуде жаратылыс заңдарын басшылыққа алып, мәселені соған негіздеп шешуге тырысатындар-натуралистер

Тілді қатынас процесінде өз ойын басқаға білдіру, басқаның ойын білу мақсатында қолдану дегеніміз:Сөйлеу.

Тілді қоғамдық қондырма деп түсіндіруші? Н.Я.Марр

Тілді өзі мен өзін және өзі үшін зерттеу» деген тұжырым шығарған кім?Ф. де Соссюр

Тілді өмір сүріп тұрған қалпы тұрғысынан қарастыратын тіл білімінің атауы: Синхрониялық.

Тілді рухани әрекет, көркем туынды, эстетикалық көрсеткіштің жиынтығы деп көрсеткен неолингвизм мектебінің өкілдері:К.Фосслер.В.Гумбольдт.Г.Шухардт.

Тілді табиғи организмдер секілді туады, өседі, қартаяды деп пайымдаған ғалым А.Шлейхер

Тілді таза қатынастардың торы, схемасы деп санаған мектепКопенгаген мектебі

Тілді тарихтан бұрынғы, тарихтан кейінгі деп бөліп қараушы? А. Шлейхер

Тілді ішкі, сыртқы байланыстары бар сигналдар жүйесі деп санаған мектеп

Тілді эстетикалық бағыт тұрғысынан түсіндіріп, негіздеуші-А.Мейе.

Тілдік әмбебаптардың түрлері: Абсолюттік. Статистикалық.

Тілдік әмбебаптардың түрлері-Абсолюттік.Статистикалық.Типологиялық заңдылықтар.

Тілдік байланыстарды зерттеуге математикалық әдістемелердің қалай әсер етуін зертттейтін тіл білімінің бір саласы: Математикалық лингвистика.

Тілдік жағдаят дегеніміз: Тілден тыс қалып-күй.

Тілдік жүйенің түрлі салалрдағы қызметін оңтайландыру

Тілдік мағыналардың негізгі түрлеріЛексикалық мағына.Грамматикалық мағына.

Тілдік мәтін мағынасына айтылу мақсатына қарай былайша бөлінеді:Филиппика.Полемика.

Тілдік одаққа қарама-қарсы ұғым?Тілдер семьясы

Тілдік одақтың қалыптасуының негізгі шарты?Өзара қатынастағы тілдердің әр түрлі деңгейде тілдік ұқсастығының болуы

Тілдік өзгерістерді тарихқа дейінгі және тарихтан кейінгі деп жіктеген ғалым Шлейхер

Тілдік талдауда тілдік тұлғаларды сипаттау, талдау кезеңдері-Деректер іріктеледі.Деректер талдауға түседі.Деректер мүшелерге жіктеледі

Тілдік танымдағы жоғары деңгей қайсысына сай келеді: Прагматикалық.

Тілдік таңба дегеніміз:Бір нәрсе жайын хабарлайды, белгілі бір мағынаға, мазмұнға бағытталады.Өз жүйесіндегі басқа таңбалардан бір немесе бірнеше айырым белгілері арқылы жекеленіп танылады.

Тілдік таңбалар дегеніміз ...Мәдениетті танытатын құрылымдар.

Тілдік таңбалардың өмірде кездесетін басқа таңбаларға төмендегідей ұқсастығы бар:Таңбалар дыбыс тілі мен қатынас құралы қызметін атқарады.Олардың барлығы объективтік өмірді, болмысты бейнелейді.Барлық таңба қоғамдық, әлеуметтік сипатқа ие.

Тілдік таңбаны «барлық басқа семиотикалық таңбаларды аударуға болатын» деп санаған ғалым Л.Ельмслев

Тілдік таңбаны «барлық типтегі таңбалардың оркестрі» деп санаған кім? Т.Милевский

Тілдік тұлға» ұғымы қай салада қарастырылады: Антропоцентризм.

Тілдік тұлғалар байланысының типтік түрлері-Синтагмалақ.Иерархиялық

Тілдік элементтер арқылы көріне алатын логикалық категориялар:Ұғым.Байымдау.Ой қорытындысы.

Тілдік элементтер:Дыбыс, морфема.Сөз, сөйлем

Тілдің әлеуметтік белгісі нені білдіреді:

Тілдің әр деңгейі бірліктеріне тән қасиеттер-Әр деңгейдің бірліктері олардың барлығына ортақ кейбір арнайы қасиеттерге ие.Жоғарылау деңгей бірлігі одан төменірек деңгей

Тілдер дамуындағы жалпы заңдылыққа мыналар жатады:Аналогиялық принцип.Диференциация заңы.

Тілдер дамуындағы жалпы заңдылыққа төмендегілер жатады:Тіл бірте-бірте эволюциялық жолмен дамиды.Тіл қатынас құралы қызметін атқарып тұрған жағдайда әрқашан даму үстінде болады.

Тілдер семьясының тілдік одақтан айырмашылығы? Шыққан тегі туыс тілдердің жиынтығы екендігінде

Тілдер типін ажыратуда типологиялық белгі ретінде алынатын нысандар-Синтаксистік қатынастар.Сөздердің тұлғалық түрленісі

Тілдер типін ажыратуда типологиялық белгі ретінде алынатын нысандар:Синтаксистік қатынастар

Тілдер туыстығын айқындауда басшылыққа алынатын басты белгі:Генетикалық орталық.

Тілдер туыстығының екінші бір кепілі-дыбыстар алмасуындағы заңдылықтар мен негізгі сөздік қордың ұқсастығы дегенді бірінші болып көрсеткен ғалым Расмус Кристиан Раск

Тілдерге әсер етуде ең негізгі орын алады: Тілдік қатынас.

Тілдерге типологиялық классификация жасау қай кезден басталады: ХІХ ғасырда.

Тілдерді генеалогиялық жақтан топтастырғанда қай жағдай қатаң ескеріледі Туыстығы.

Тілдерді географиялық ыңғайына қарай қарауды ұсынған мектеп сөздер мен заттар

Тілдерді жүйелеуде басшылыққа алынатын негізгі белгі: Тілде грамматикалық тәсілдің қайсысы басымдық ететіні.

Тілдерді жүйелеудің негізгі үш түрінің бірі: Аффикстердің түрленбеуі.

Тілдерді құрылымы мен құрылысына қарай топтастыру: Типологиялық классификация.

Тілдерді типологиялық жақтан топтастырғанда қатаң ескертілетін жағдай: Құрылымдық ұқсастығы.

Тілдерді типологиялық тұрғыдан неше типке ажыратуға болады: Төрт.

Тілдерді типологиясына қарай флективті, агглютинативті деп бөлген ғалым Ф.Шлегель

Тілдердің барлығы о бастағы сал, бер, йон, рош деген төрт элементтен тарайды деп тұжырымдаған кім? Н.Я.Марр

Тілдердің бөліну процесі лингвистикада қалай аталады? Дифференциация.

Тілдердің бірігу процесі лингвистикада қалай аталады? Интеграция.

Тілдердің генеалогиялық ұқсастығы немен түсіндіріледі: Бір тілден шығуымен.

Тілдердің географиялық орнына шешуші мән беретіндіктеріне қарап неолингвизмді кейде ............. деп те атайды-ареалды лингвистика

Тілдердің тоғысуы дегеніміз Қарым-қатынасқа түсу нәтижесінде араласып кетуі.

Тілдердің тоғысуындағы жеңу мен жеңілуге байланысты лингвистикадағы терминдер саны: Екі.

Тілдердің шығуының одағай теориясы бойынша: Одағайлар адамдардың ең алғашқы сөздері еді; Алғашқы сөздерде дыбыс пен мағына біртұтас; Кудрявский; Алғашқы адамдар алған әсерін еріксіз шығуын жыбыстар арқылы білдірген.

Тілді адам мен материалдық дүние арасындағы аралық категория деп түсіндірген ғалым Гумбольдт

Тілді адаммен және оны қоршаған орта, дәстүр мен мәдениет ұғымдарымен ұштастыра зерттейтін лингвистиканың саласы: Этнолингвистика.

Тілді айтылу мақсатына қарай төмендегідей бөледі:Филиппика.Полемика.Панегерик.

Тілді жеке адамдардың психологиясымен байланыстыра қарастырып, халық рухы ең алдымен оның тілінде, содан кейін барып әдет-ғұрпы мен салт-дәстүрінде, мәдениеті мен әдебиетінде көрініс табады деп есептеген-А. Потебня

Араб тілі грамматикасын зерттеудің дәстүрін, өзіндік жүйесін қалыптастыруда Сибавейхидің 796 жылы жазған еңбегі Ал китаб

Араб тіліндегі исламға қатысты сөздер жөнінде еңбек жазған-Ибн Фарис.Халил ибн Ахмад.

Араб халифаты дәуірі-Б.з.б. ҮІІ-ҮІІІ ғасырлар.

Арабтардың лингвистикалық еңбектеріне объект болған тілдер-Түркі, монғол, парсы.

Ареалдық тіл білімін негізін қалағандар-Д.Бертони, М.Бартоли, В.Пизани.

Ареалдық тіл білімінің отаны-Ресей.

Аристотель сияқты бұлар да сөздерді есім, етістік, жалғауыштар деп үш топқа бөліп қарастырған ғалым Сибавейхи

Аристотель сөздерді мынадай топқа бөлді:Есім сөздер, етістік сөздер.Жалғауыштар.

Аристотель тiлдегi сөздердi қалай бөлдi? есiм, етiстiк, жалгаулық

Аристотельдің «Поэтика» еңбегіндегі тілмен байланысты мәселелер-Сөз таптарының классификациясы.Есімдер – дербес мағынаға ие, мезгілдік реңктері жоқ сөздер.Етістіктер – мезгілдік реңктері бар, дербес мағынаға ие сөздер.

Армениядағы алғашқы құрастырылған сөздіктер қай ғасырларды қамтиды-Ү-ҮІІІғғ.

Аспектілік өрісі ненің сипатына сүйенеді: Етістік.

Ат қою немесе атау теориясы дегеніміз не? Зат атауларының пайда болу себептерін түсіндіретін теория.

Ат қою теориясы мен грамматикалық өнер теориясы тағы қай елде болған? Ежелгі Қытай

Атау заттың табиғатына сәйкес жаратылыстан берілген, сөз табиғат туындысы деген тұжырым жасаушы топГероклит

Ә.Науаидың тілдің пайда болуы жөніндегі пікіріне сай вариантты табыңыз-Параллель әлемнен тіл үйретушілер болған дегенге саяды.

Әбу Насыр әл-Фарабидің трактаттарындағы тіл мәселелері-Жай сөз туралы.Сөз тіркестері мәселелері.Орфоэпия заңдары

Әбу Хайянның еңбегін көрсет-Дәрігерлік ғылымның каноны.

Әдеби тіл нормасының көп жағдайда қоғамдық қатынастарға тәуелді болатындығын дәлелдеген кім?П.Лафарг

Әдеби тілдің ерекшелігі: Бір нормаға келтірілген.

Әдіс дегеніміз – ...Тілдің бірлігі, оның қоғаммен ой-санамен қарым-қатынасы.Тілдің құрылымы, оның қандай элементтерден тұратыны.

Әдістер бір-бірінен деңгейлер арқылы ерекшеленеді: Жалпы ғылымилық деңгей, арнайы-ғылымилық, нақты проблемалық.

Әлем тілдері? Дүниежүзі халықтарының тілдері

Әлем тілдерін бір-біріне салыстыра зерттеуге үндейтін ғалым Вильгельм Лейбниц

Әлеуметтік лингвистика нені зерттейді: Тіл мен қоғам арасындағы байланыстарды және өзара әсерлесуін.

Әлеуметтік психологизм теориясын салған ғалым Г.Штейнталь

Әл-Фараби тіл туралы ғылымды неше салаға жіктеген-6.

Әр халықтың өз ана тілі, сөйлеу тілі, теріс тіл, пендешілік тілі деп саналатын тіл канондық

Әрбiр халықтың өзгермейтiн өзiндiк мәдени, тұрақты тiлдiк үлгiсi болатындықтан, тiлдердiң әр түрлi болуы халықтардың ойлау дәрежесiнiң әр түрлiлiгiн бiлдiредi деген пiкiрдi ұстанган агым қайсы? этнолингвистер

Әрбiр халықтың өзгермейтiн өзiндiк мәдени, тұрақты тiлдiк үлгiсi болатындықтан, тiлдердiң әр түрлi болуы халықтардың ойлау дәрежесiнiң әр түрлiлiгiн бiлдiредi деген пiкiрдi ұстанган агым қайсы?

Әрбір сөйлеу хабарламасы 3 белгі бойынша сипатталады: Коммуникативтік толықтық; Предикативтік; Модальдылық.

Б. Уорф идеяларындағы қателіктер: Тілдің рөлін шамадан тыс асыра бағалады. Ойлау мен шындық дүниенің рөлін төмендетті

Б. Уорф идеяларындағы қателіктер:Тілдің рөлін шамадан тыс асыра бағалады

Б.д.д. 130-30жж. Рим тіл білімінің ең ірі өкілі-Марк Теренций Варрон.

Б.д.д. 518 жылы Грецияда грамматикалық мағына мен логикалық мағына арасына шек қойған ғалым-Парменид.

Б.д.д. Үғ. Сөйлем есімдер мен етістікті байланыстырады деген грек ғалымы-Кратил.

Б.де Куртенэнiң тiл бiлiмi тарихында бiрiншi болып байқаган және зерттеген проблемаларының бiрi қайсы? тiлдiң әлеуметтiк ерекшеленетiндiгi

Б.Куртенэ еңбектері: Фонема; Фонология; Латын фонетикасы бойынша дәрістер.

Б.Куртенэ фонология бойынша: Дыбыстың физикалық және функциялық қасиеттері сәйкеспейді; Фонеманың дивергенциялық және коррел-қ құбылысы ажыратылуы керек; Дыбыс өтпелі физиологиялық-акустикалық құбылыс; Фонема дыбыс туралы тұрақты ұғым ретінде «дыбыстың психикалық эквиваленті».

Б.Уорф идеяларындағы қателіктер-Тілдің рөлін шамадан тыс асыра бағалады.Ойлау мен шындық дүниенің рөлін төмендетті

Б.Уорф қай мектеп өкілі Америка структуралистік мектебі

Бiр - бiрiмен қатынасқа, байланысқа келе алатын тiлдiк элементтер мен олардың өз ара қатынастарының жиынтыгын не дейдi? тiлдiк жүйе

Бағдаршамдар, бакендер қандай таңбаларға жатады? сәуле

Бағдат қаласы лингвистерінің ұстанған бағыты-Эклектикалық бағытты ұстанды.

Басқа тілдің ықпалымен әлсіз тілде сөздік қателіктердің байқалуы қалай аталады? Интерференция.

Бейне» дегеніміз: Тілдік ойлау жүйесі.

Белгілі бір этнос үшін пиджин ана тілге айналғанда қалай аталады: Буындық тіл.

Билингвизм деген не? Қостілділік.

Билингвизм нені білдіреді? Екі не одан да көп тілді меңгеру.

Бихевиоризм нені оқытады: Мінез-құлық, жүріс-тұрысты.

Бихевиоризмдік психологияның концепцияларын басшылыққа алған ғалым Л.Блумфилд

Бұл мектеп гректің глосса деген сөзі негізінде глоссематика деп те аталады-Копенгаген мектебі

Бұлжымайтын фонетика/қ заң» деген жоқ, кездейсоқ фонет. өзгерістер бола береді деген пікірді айтқан мектеп *сөздер мен заттар

Біз қолданып жүрген жазу жазудың қай түріне жатады? Фонологиялық.

Біздің заманға жеткен сөздіктің бірі қытайлар үшін ең беделдісі қытайша «Эрья» деп аталатын сөздік

Біздің заманымыздан бұрын пайда болған Қытай жазба ескерткіштері неге жазылып сақталған? тасқа

Бір аймақта тұратын тілдердің бір-біріне әсерлері төмендегідей:Субстрат.Суперстрат.

Бір дыбыстың тілдің дамуы барысында дыбыстарға ажырап кету құбылысы:Дивергенция

Бір жақты таңба? Фонема

Бір нәрсеге құштарлық алғашқы сөздерді шығарады анықтамасына сәйкес келеді: Ж.Руссо, эмоциялық теория, 18-19 ғғ.

Бір тілден екінші тілге енуге өте-мөте икем болатын элементтер қайсы-Сөздер.

Бір тілдің әрпін екінші тілге көшіру: Транслитерация.

Тіл және оның даму заңдары туралы ғылым қалай аталады-Лингвистика.

Тіл және тіл білімі жайында теориялық мол топшылаулар жасағандар? К.Маркс.Ф.Энгельс

Тіл категориясы мен логикалық арасындағы қарым-қатысқа көбірек көңіл бөлген ғалым Бхартхари

Тіл мәселелерімен, солардың ішінде салыстырмалы-тарихи әдіспен айналысқан ғалым Ф.Энгельс

Тіл мәселелерін философияға байланыстыра қараған ғалымБхартхари

Тіл мәселелеріне байланысты жазылып сақталған, біздің заманымызға жеткен деректердің ең көнесі:Үнді, грек.

Тіл мен ойлаудың арақатынасын қарастыратын ғылым психология

Тіл мен ойлаудың байланысы жөніндегі көзқарастар: Тіл мен ойлау екі бөлек дүние деген бағыт. Тіл мен ойлаудың тең қараған бағыт. Тілдің рөлін асыра бағалаған бағыт

Тіл мен ойлаудың байланысы жөніндегі көзқарастар:Тіл мен ойлау екі бөлек дүние деген бағыт

Тіл мен ойлаудың байланысы жөніндегі көзқарастар-Тіл мен ойлауды тең қараған бағыт.Тіл мен ойлау-екі бөлек деген бағыт.Тілдің рөлін асыра бағалаған ба,ыт

Тіл мен сөйлеудің екі бөлек құбылыс екендігін ең алғаш дәлелдеген ғалым?Ф. де Соссюр

Тіл немен тығыз байланысты-Қоғаммен.

Тіл психологиясын қалыптастырушылар:Г.Штейнталь.А.Потебня.В.Вундт.

Тіл тарихының ең алғашқы бастаулары?Шумерлер, египеттіктер

Тіл тарихының қоғам тарихымен байланыстылығын, тілдің қоғам тарихын зерттеуде орасан зор роль атқаратынын баса айтқан ғалым Якоб Гримм

Тіл теориясына “психологиялық субъект”, “психологиялық предикат” деген ұғымдарды енгізген ғалым Штейнталь.

Тіл туралы алғашқы ойлар Египеттен емес, Қытай мен Үндістаннан бастау алатынын айтқан ғалым-Я.В.Лоядан.

Тіл туралы алғашқы ойлар қай елден бастау алады-Египет.

Тіл туралы алғашқы ойлар қай елден бастау алады-Үндістан.

Тіл туыстығының белгісі – грамматикалық жағынан ұқсас болу» деген пікір айтқан ғалыы Р.Раск

Тіл философиясының алға қойған мақсаттары:Тілдің табиғаты мен мәнін айқындау.Тілді философиямен бірлікте қарау.Адамдардың рухани өмірімен байланысын айқындау.

Тіл философиясының бастамашылары: Аристотель, Руссо, Гумбольдт.