“Директ – костинг ” жүйесінің басты ерекшелігі: Өнеркәсіптк өнімнің өзіндік құны тек қана айнымалы (өзгермелі) шығындар бөлімінде есепке алынады және жоспарланады; Өзіндік құны тек қана айнымалы (өзгермелі)шығындар бөлімінде есепке алынады және жоспарланады; Өнімнің өзіндік құны тек қанаайнымалы (өзгермелі) шығындар бөлімінде есепке алынады және жоспарланады.

«Директ-костинг» жүйесінде шығындар:

негізгі және үстеме; тұрақты және ауыспалы.

«Лимиттік жинақтама картаны» пайдалану мақсаты: Материалдарды үнемі өндіріске жіберу үшін рәсімделетін құжат; Нормативтер бойынша материалдарды өндіріске жіберу үшін рәсімделетін құжат; Нормативтік есеп әдісі бойынша қоймадан материалдарды өндіріске жіберу және материалдар шығын нормасының сақталуын қамтамасыз ету үшін рәсімделеді;

«Материалдарды жіберу наклоднойының» мақсаты: Өндіріс территориясынан тысқары жерлерде цехтан цехқа материалдар қозғалысын рәсімдеу үшін; Өндіріс аумағында цехтан цехқа материалдар қозғалысын рәсімдеу үшін; Меншікті өндіріс цехтарына, басқа ұйымдарға материалдарды жөнелту үшін;

«Шығындар» ұғымы: Өндірісте жұмыстарды жүзеге асырумен байланысты активтердің азаюы және міндеттемелердің көбеюі; Кәсіпкерлік қызметпен байланысты активтердің азаюы және міндеттемелердің көбеюі; Ұйымның басқару қызметіндегі активтердің азаюы және міндеттемелердің көбеюі;

 1310 "дайын өнім" шоты: Активтік, шоттың дебетңнде алынған дайын өнімнің нақты өзіндік құны және есепті мерзімнің басы мен соңына қалдық құны, ал кредитінде оның есептен шығарылуы көрсетіледі; Пассивтік, шоттың дебетңнде алынған дайын өнімнің нақты өзіндік құны және есепті мерзімнің басы мен соңына қалдық құны, ал кредитінде оның есептен шығарылуы көрсетіледі; Активтік, шоттың дебетінде алынған дайын өнім құны және есепті мерзімнің басы мен соңына қоймадағы қалдық құны , ал кредитінде оның есептен шығарылуы көрсетіледі.

8110 «негізгі өндіріс» шотының дебетінде көрсетіледі: Ай ішіндегі аяқталмаған негізгі өндіріс сомасы, негізгі өндірістік барлық шығындар сомасы; Ай ішіндегі аяқталмаған негізгі өндіріс сомасы, негізгі өндірістік барлық шығындар сомасы, өндірістегі анықталған ақаулар; Негізгі өндірістегі барлық шығындар мен негізгі өндірістегі анықталған ақаулар;

А

Айнымалы өндірістік шығындарға: Материал шығындары, кесімді еңбек ақы, технологиялық мақсаттағы энергия;  Өндірістің көлеміне шығындардың пропорционалды өзеруі; Қызмет деңгейіне тура пропорционалды өзгеретін шығындар.

Айнымалы шығындар: Өндіріс көлемінің өзгерісіне тікелей байланысты шығындар материалдық , өндірістік жұмысшылардың кесімді еңбек ақылары, технологиялық мақсат үшін отын шығындары; Өндіріске жұмсалынатын шығындар материалдық, өндірістік жұмысшылардың кесімді еңбек ақылары, технологиялық мақсат үшін отын шығындары; Өндіріс көлемінің өзгерісіне тікелей байланысты шығындар.

Ақша қаражаттарының түсімін дисконттау әдісі: Ақша қаржыларының түсімін олардың ағымдағы құнын дисконттау жолы бойынша уақытша ауытқуды жоюға мүмкіндік береді; Ақша қаржыларының түсімін олардың ағымдағы құнын дисконттау жолы бойынша уақытша айырманы жоюға мүмкіндік береді; Ақша қаржыларының түсімін, олардың ағымдағы құнын дисконттау жолы бойынша уақыттық айырмашылықты жоюға мүмкіндік береді

Алдын–ала калькуляциялау: Жоспарлы; Сметалық; Жобалық.

Альтернативті варианттардың бірін таңдау туралы шешім қабылдау ақпараты: табыстар мен релеванттық шығындар жайлы ақпарат; ұйымның табыстары мен релеванттық шығындары; релеванттық шығындар мен табыстар туралы

Арнайы тапсырыстар бойынша баға құру: Маржиналдық көзқарасқа сүйенеді; Өзгермелі шығындар релевантты екені ескеріледі; Тұрақты өндірістік және коммерциялық шығындар пайдаға әсер етпейді, себебі релевантты емес.

Әкімшілік шығыстар есепті кезең соңында көрсетіледі: Салық салынатын табысты азайтуға; Шегерістерге; Жылдық жиынтық табысты азайтуға;

Б

Баға қалыптастыру бойынша шешім қабылдауға әсер ететін негізгі факторлар: Тапсырыс берушілер, бәсекелес, тауар құны; Тұтынушы, бәсекелес фирма, тауар бағасы; Сатып алушы, бәсекелес, шығын.

Баға қалыптастыру шығындары: Әртүрлі шығын базасы және үстеме баға қолданылады;  Шығындарға үстеме баға қосылады, оның көлемі бағаланбаған шығындар көлемін жауып пайданы қамтамасыз ету қажет; Сұранысты бағалау мүмкін болмаған кезде қолданылады.

Бағадан ауытқу: Материалдардың нормативтік бағасы – Материалдардың нақты бағасы * сатып алынған материалдар саны; Сатып алынған материалдардың нормативтік бағасы – Сатып алынған материалдардың нақты бағасы * сатып алынған материалдар саны; Материалдардың нормативтік бағасы – Материалдардың нақты бағасы * сатып алынған материалдар саны.

Бақыланатын шығындар: Ұйымның құрылымдық бөлімшелерінде бақылауға мүмкін болатын шығындар; Шаруашылық субъектісі тарапынан бақылауға мүмкін болатын шығындар; Ұйымда жұмыс жасайтын тұлғаның тарапынан бақылауға мүмкін болатын шығындар.

Бақыланбайтын шығындар: Ұйым тарапынан бақылауға мүмкін емес шығындар; Ұйым қызметін басқаруға байланысты емес шығындар; Ұйым қызметін басқаруға байланыссыз пайда болатын шығындар және оларға нарықтағы бағаның өсуіне байланысты материалдар бағасының өсуі, басқа шығындардың көбеюі жатады.

Бақылау жүйесі: Кәсіпорын қызметін басқаруға көмек беретін және болашақтағы (дұрыс) оң істердің негізін қамтамасыз ететін қатынас жүйесі; Кәсіпорын қызметін басқаруға көмек беретін және болашақтағы (дұрыс) оң шешімдердің негізін қамтамасыз ететін қатынас жүйесі; Кәсіпорын қызметін басқаруға көмектесетін болашақта (дұрыс) оң қызметтердің негізін қамтамасыз ететін қатынас жүйесі.

Басқару есебі: Кәсіпорын қызметін жоспарлау, бақылау және басқару іс-әрекетін реттеу мен шешім қабылдау процесі арқылы бақылау; Ұйымның қызметін жоспарлау, бақылау және басқару іс-әрекетін реттеу мен шешім қабылдау процесі арқылы бақылау; Экономикалық субъектіні жоспарлау, бақылау және басқару іс-әрекетін реттеу мен шешім қабылдау процесі арқылы бақылау.

Басқару есеп жүйесінде шығындарды белгісі бойынша жіктеу: Бақылау және реттеу бойынша шығындар; Шешім қабылдау және жоспарлауға арналған шығындар; Өнімді өндірумен байланысты шығындар және өзіндік құнды анықтау;

Басқару есебі бухгалтерлік есеп жүйесінің элементі ретіндегі мақсаты: Ішкі пайдаланушыларға ақпаратты ұсыну; Бизнестің әр түрлі құрылымдарына ақпараттарды ұсыну; Болашаққа бағыт бағдар жасау;

Басқару есебі бұл: Алдағы кезең шығындарының есебі; Болжамдық; Стратегиялық.

Басқару есебі қамтитын мәліметтер: Басшылық үшін ішкі қолданысқа берілетін, жөнделетін және өлшенетін барлық есеп ақпараттарының түрін; Өндіріс шығындары туралы ақпараттарды; Ұйымның ішкі қолданысына қажетті өндірістік шығындар, өнімнің өзіндік құнын жоспарлау, нәтижені анықтауда қажетті мәліметтер.

Басқару есебі қандай құжаттармен реттеледі: Кәсіпорын өз еркімен; Кәсіпорын басшысы; Кәсіпорынның әкімшіліктік шешімі;

Басқару есебінде ақпаратты дайындауда реттеуші: Басқару есебі ешқандай стандарттарға бағанбайды; Ешқандай стандарттарға сай жүргізілмейді; Басқару есебін ешқандай стандарт реттемейді.

Басқару есебінде есеп беруді құрастыру жиілігі: Қажет болған жағдайда.; Басқару есебінде қатаң есеп беру жиілігі нақты қарастырылмайды.; Ұйым басшысының шешіміне байланысты.

Басқару есебінде жасалатын есептің жиілігі: Кәсіпорын өз еркімен анықтайды; Пайдаланушының тапсырмасы бойынша; Қажет болған кез келген уақытта.

Басқару есебіндегі бюджет: Ұйым және оның бөлімшелерінің қызметін толығымен сандық көріністе көрсететін жоспарлы көрсеткіштер жүйесі.; Ұйым және оның бөлімшелерінің қызметін толықтай сандық көріністе көрсететін жоспарлы көрсеткіштер жиынтығы; Ұйым және оның бөлімшелерінің қызметін сандық көріністе көрсететін жоспарлы көрсеткіштер жүйесі.

Басқару есебіндегі кәсіпорын қызметінің үрдісі: Қамтамасыз ету, өндіріс, сату; Өндіріс, өндірістік үрдістің толық жүруін қамтамасыз ету; Дайындау, өндіру, өткізу.

Басқару есебіндегі іс-әрекет (поведенческие) аспектілері: Пайданы максимизациялау мақсатында менеджерлер мен бухгалтер-сарапшылардың әр түрлі нұсқаларды іздестіруге мәжбүрлеу; Кәсіпорын қызметінің мақсаты мен міндеттері негізінде анықталады; Акционерлердің пайданы максимизациялау мақсатында ақпараттарды бағыттар бойынша жинақтау.

Басқару есебіне толық түсініктеме беретін анықтама: Бақылау, жоспарлау, реттеу және шешім қабылдау үшін ақпараттарды даярлау; Басқаруда шешім қабылдауға, жоспарлауға, бақылауға және қызметті реттеуге көмектесетін ақпараттармен қамтамасыз ету жүйесі; Өлшеу, жинау, талдау, жіктеу, түсіндіру және қандай да бір объектіні басқаруға қажетті ақпараттарды тапсыру.

Басқару есебінің қағидалары: Субьектінің ішкі коммуникациялық жүйесі, шығындарды бюджеттік (сметалық)әдіспен басқару; Басқару мақсатындағы аралық ақпараттарды пайдалану және субьектінің үздіксіз қызметі; Субьектінің құрылымдық бөлімдерінің қызметін бағалау, жоспарлы – есептік бірегей өлшемдерді пайдалану.

Басқару есебінің объектілері: Жабдықтау-дайындау, өндіріс, қаржылық қорытындылау және ұйымдастыру процестері; Өндірістік ресурстар, шаруашылық процесстері мен олардың нәтижелері.; Ұйымның жабдықтау-дайындау, өндіріс, қаржылық қорытындылау және ұйымдастыру процесстері

Басқару есебінің принципі: Жоспарлау мен есептеу үшін кәсіпорын және оның бөлімшелерінің іс-әрекет нәтижелерін бағалау;

Жоспарлау мен есептеу үшін ұйымның және оның бөлімшелерінің іс-әрекет нәтижелерін бағалау өлшеуде бірдей бірлігін пайдалану;

Жоспарлау мен есептеу үшін кәсіпорын бөлімшелерінің іс-әрекет нәтижелерінің бағаларын өлшеуде бірдей бірлігін пайдалану.

Басқару есебінің тарихи атаулары: Калькуляциялық есеп; Өндірістік есеп; Калькуляциялық және өндірістік есеп;