Қызылшаның Peronospora schachtii саңырауқұлағы қоздыратын пероноспороз (жалған ақ ұнтақ) ауруына тән белгілер

Кеселге өсімдік жапырағы шалдықса оның жиегі төмен қарай ширатылып, жапырақ алақаны ашық-жасыл түске еніп, қалыңдап морт сынғыш келеді

Дертке шалынған жапырақтың астыңғы, кейде үстіңгі бетінде қалың сұр-күлгін түсті өңез пайда болады,Дерт шалған жапырақтар бipтe-бipтe қурап қалады

Қызылшаның Ascomycetes класының Erysiphales қатарына жататын Erysiphe communis саңырауқұлағы қоздыратын пероноспороз (жалған ақ ұнтақ) ауруына тән белгілер-Өсімдігінің жапырақтарының бетіне бастапқыда дақ түсіп, кейін осы дақтың бетінде ақ ұнтақ өңез пайда болады

Өңез жапырақтың астыңғы және үстіңгі бетінде қалыптасады,Ауру қатты дамығанда өңез залалданған өсімдіктің сабағы мен тұқымына да тарайды

Қызылшаның Ascomycetes класының Mycosphaerellales қатарына жататынCercospora beticola саңырауқұлағы қоздыратын церкоспороз ауруына тән белгілер-Бұрынғы (ескі) жапырақтарға түскен дақтардың көлемі ірілеу, түci ашық-қоңыр болады,Ауа ылғалдылығы жоғары болса дақтардың екі бетінде де сұрғылт реңді, мақпал өңез түзіледі,Залалданған жапырақ бетінде ашық-сұр түсті, қызылдау немесе қоңыр жиекті, пішіні дөңгелек, майда (диаметрі 2-4 мм) дақтар пайда болады

Қызылшаның Ascomycetes класының Pleosporales қатарына жататын Phoma betae саңырауқұлағы қоздыратын фомоз ауруына тән белгілер

Өсімдіктің жапырағында ipi, пішіні – дөңгелек, ашық-қоңыр түсті, шеңберлі дақтар пайда болады,Дертке шалынған өсімдіктің залалданған жапырақтары, әcipece құрғақ, ыссы ауа райында қурайды,Дақтың бетінде майда, қара реңді нүкте тәрізді саңырауқұлақ пикнидалары түзіледі

Қызылшаның Basidiomycetes класының Uredinales қатарына жататынUromyces betae саңырауқұлағы қоздыратын тат ауруына тән белгілер

Ауруға шалдыққан өсімдік жапырағының бетінде қызыл-сары, дөңгелек, диаметрі 2-6 мм дақтар пайда болады,Дақтың бетінде ашық-қоңыр түсті, ұсақ спермагонийлер, ал астыңғы жағында табақша тәрізді эцийлер түзіледі,10-12 күннен соң жапырақ бетінде сары-қоңыр урединийлер пайда болады

Қызылша жапырағының бактериялды дақ ауруына тән белгілер

Ауруға шалдыққан қызылша өсімдігінің жапырағының бетінде қара-қоныр жиекті түсі ашық-қоңыр, пiшiнi әртүрлі, селдір дақтар түзіледі,Жас өсімдікте дақтар майда (диа­метрі 1-3 мм), ал өсіп-жетілгенде ipілey (2-8 мм) болады

Залалданған ұлпалар кейін кеуіп, үгітіліп түсіп, жапырақта дақ орнында тесіктер пайда болады, сондықтан ауруды "тесікті дақ ауруы" деп те атайды

Қызылшаның Deuteromycetes класының Huphomycetales қатарының Fusarium туысына жататын саңырауқұлақтар қоздыратын тамырдың фузариозды шірігі ауруына тән белгілер-Дертке шалдыққан қызылшаның тамыр жемісінде бастапқы кезінде аурудың сырт белгісі керінбейді, бірақ оны бойлап тілгенде тамыр жемістіңталшықтары мен түтіктерінің қарайғаны байқалады,Дақылдың тамыржемісі шipiп, iшкі ұлпалары талшықтанып бұзылады,Шіру нәтижесінде тамыр жемістің бойында түзілген қуыстар ақшыл-қызғылт реңді саңырауқұлақ жіпшумағымен толады

Қызылшаның Deuteromycetes класының Mycelia sterilis қатарына жататын Rhizoctonia violacea саңырауқұлағы қоздыратын қызыл шірік ауруына тән белгілер-Залалданған қызылша өсімдігінің мүшесінің бетінде ұсақ, қызыл-күлгін түсті, жіпше түйіршіктері көрініп, ұлпасының реңi қоңырайады,Тамыржемістің бетінде қалың, қызыл-күлгін түсті киізді өңез түзіліп, оның астынан құрғақ шipік көрінеді,өңез түзілуіне байланысты қызылшаның бұл кеселі киіз ауру деп те аталады

Қызылшаның Deuteromycetes класының Mycelia sterilis қатарына жататын Rhizoctonia solani саңырауқұлағы қоздыратын қоңыр шірік ауруына тән белгілер-Тамыржеміс ұшынан бастап залалданып, шipiк сыртқы жағынан iшкі ұлпаларға қарай таралып, ұлпа түсі қоңырайады

Ауру қатты дамығанда, тамыржеміс түгел, қоңыр, киізді мол өңезбен жабылып, жіпшумақ жапырақ сағағына, топырақ бетіне де тарайды

Залалданған ұлпалардың терең жарықтарынан торлы, түci қоңыр жіпшумақ көрінеді.Тамыржеміс түгел шipiп, жапырақтар қурайды

Қызылшаның Bacillus туысының бактериялары қоздыратын тамыр ұшының шірігі (гоммоз) ауруына тән белгілер-Ауруға шалдыққан өсімдіктің жапырағы хлорозданып (түссізденіп), бірте-бірте жойылады

Ауру қарқынды дамығанда тамыржеміс түгел шipiп, өсімдік қурап қалады

тамыржемісінің ұшынан басталып, кейін тамыржемістің жоғарғы бөлігіне қарай жылжиды

Қызылшаның сәулелі саңырауқұлақтар – актиномицеттер қоздыратын тамыржемістің кәдімгі таз ауруына тән белгілер-Ауруға шалдыққан қызылша тамыржемісінің бетнде таяз, қара-қоңыр түсті, бұдырлы қабыршақтар немесе жарықтар көрінеді,Дерт меңдегенде тамыржемісінің бетіне түскен қабыршақ кeyiп, қабаттанады,Дертке шалынған қызылша тамыржемісі дұрыс жетілмей, қанттылық дәрежесі төмендейді

Қызылшаның Xanthomonas beticola Brown et Tow. бактериясы қоздыратын тамыржемістің туберкулезі ауруына тән белгілер

Дертке шалынған қызылша тамыр жемісінде көлемі әртүрлі, кейде амыржемістің өзінен де үлкен бұлтықтар мен іcіктep түзіледі,Кесел нәтижесінде пайда болатын бұлтықтар көбіне тамыржемістің мойнында немесе төменгі бөліктерінде түзіледі,Icіктep тегіс, бұдырлы немесе қыртысты болып, беті жақсы жетілген қабықпен жабылады

Қызылшаның көптеген микроағзалар – саңырауқұлақтар мен бактерияларқоздыратын шоқа (қағат) ауруына тән белгілер

Кеселге шалдыққан қызылша тамыржемісінің ұлпалары жансызданып шipидi де, беті түрлі-түсті ақ, сұр, қызғылт, сары, қызыл, қара өңезбен көмкеріледі

Шipiгeн ұлпалар сұрланып, қоңырайып, қарайып бұзылады да, құрғақ немесе сулы шiріккe айналады,Ауруға шалдыққан тамыржемістердің қанттылығы кеміп, кейбіреулерінің құрамында аса улы заттардың түзілуіне байланысты мал азығына да жарамай қалады

Қызылшаның Betae virus 2 Smith, вирусы қоздыратын теңбіл ауруына тән белгілер-Ауруға шалдыққан қызылша өсімдігінің жоғарғы жасыл жапырақтарының бетінде ақшыл, мәрмәр тәрізді, теңбіл, пiшiні сақина, нүкте, дөңгелек, жалпақ дақтар пайда болады,Дертке шалынған өсімдік жапырағының бетінде кейде қатпарлы көпіршіктер және ашық-жасыл түcтi секпілді дақтар түзіледі,Дерт шалған өсімдіктердің өciп, жетілуі баяулайды

Қызылшаның Betae virus 4 Smith вирусы қоздыратын сары ауруға тән белгілер-Аурудың алғашқы белгілері 2-5 жапырақты жас өсімдіктерде білінеді,Залалданған жапырақтардың жүйкелері ашық немесе сарғыш түсті болады,Сары бояу жапырақтың төменгі бөлігіне, сағағына қарай жылжып, жапырақ бетін түгел алып, қола кейде қызыл түске боялады

Қызылшаның вирус қоздыратын ризомания ауруына тән белгілер

Ыстық, құрғақ ауа райы жағдайында ауру өсімдіктер қурап, жойылады

Plasmodiophora brassicae Wor. саңырауқұлағы қоздыратын қырыққабаттың кила ауруының белгілері

Кесел өсімдіктердің тамырларында бастапқыда жеке iciктep мен бұлтықтар түрінде пайда болып, кейін олар бip-бipiмeн қосылып, кейде тамыр жүйесіне тұтас тарайды,Дертке шалынған қырыққабат көшеттерінің бойында бұлтықтар тек мұқият қарап тексергенде ғана көрінеді, ал өciп-жетілген өсімдіктер ауруға шалдыққанда оның жапырақтары ашық-жасыл немесе сарғыш түске еніп, кейін салбырап, қырыққабат қауданы жетілмей қалады

Дерт меңдегенде, қырыққабат қауданы мүлдем байланбайды

Қырыққабаттың қара сирақ ауруына тән белгілер

Дерт шалған қырыққабат көшеті сабағының етегі мен тамыр мойыны қарайып, жіңішкеріп, шipидi,Дерт шалған өсімдік жапырылып, қурайды

Ауруға шалдыққан қырыққабаттың тамыры нашар дамуы салдарынан топырақтан оңай суырылады

Peronospora brassicae Gaeum. саңырауқұлағы қоздыратын қырыққабаттың жалған ақ ұнтақ (пероноспороз) ауруына тән белгілер

Дерт шалған қырыққабат көшеті сабағының етегі мен тамыр мойыны қарайып, жіңішкеріп, шipидiп,Дерт шалған тұқымдық өсімдіктердің жапырағында, сабағында, гүл сағағының және бұршаққабының бойында түci қара, аумағы әртүрлі дақтар түзіледі,Дерт шалған өсімдік жапырақтары сарғайып, жансызданып, өсімдік қурайды

Қырыққабаттың кила ауруын қоздыратын Plasmodiophora brassicae Wor. саңырауқұлағының ерекше сипаттамасы

Саңырауқұлақтың бip клеткалы жіпшумағы клетка аралығында таралады

Конидиятасушылар дихотомиялы тармақталып, сәл иілген соңғы тармақтың ұшында бip ктеткалы, пiшіні сопақша келген, мөлшері 12-28  11-23 мкм конидиялар пайда болады,Қолайсыз жағдайда саңырауқұлақтың вегетативті денесі (плазмодий) жеке түйіршіктерге бөлініп, әр бөлігі қалың қабықпен көмкеріліп, тыныштық күйдегі спора – цистаға, айналады

Қырыққабаттың жалған ақ ұнтақ (пероноспороз) ауруын қоздыратын Peronospora brassicae Gaeum. саңырауқұлағының ерекше сипаттамасы

Саңырауқұлақтың бip клеткалы жіпшумағы клетка аралығында таралады

Жапырақ сыртына леп тесігі арқылы конидиялы спора тасушылары шығып, түci ақ, жеңіл өңез түзеді,Конидиятасушылар дихотомиялы тармақталып, сәл иілген соңғы

Қырыққабаттың фомоз ауруын қоздыратын Phoma lingamсаңырауқұлағының ерекше сипаттамасы

Жіпшумағы эндофитті, клетка аралығымен тарайды,Саңырауқұлақ пикнидалары ұлпаға батып орналасып, сыртқа жоғарғы бөлігі ғана шығып тұрады,Пикноспоралары ұзынша, цилиндр тәрізді, сәл иілген, түссіз

Қырыққабаттың қара сирақ ауруын қоздыратын саңырауқұлақтың латынша атауы

Peronospora brassicae Gaeum,Pythium debaryanum Hesse,Olpidium brassicae Wor.

Phoma lingam Desm. саңырауқұлағы қоздыратын қырыққабаттың фомоз ауруына тән белгілер

Қырыққабат көктеп шыққан кезде дерт шалған тұқым жарнағының бойында ашық-қоңыр түcтi дақтар пайда болады,Өсімдік сабағының етегінде, тамырға түсетін дақтар сарғыш-сұр түсті, беті сәл ойы,Ауруға шалдыққан ұлпалар үгітіліп, өсімдік қурайды

Alternaria brassicae Sacc. саңырауқұлағы қоздыратын қырыққабаттың альтернариоз ауруына тән белгілер

Тұқымдық қырыққабаттың бұршаққыны мен сабағы қатты залалданады

Бұршаққын бетіне қара, жылтыр, шашыраңқы дақтар түседі,Залалданған бұршаққында түзілген тұқымдар әжімделіп, жетілмейді