2. Денс

3. аулық сақтау жүйесінің құрған медициналық сақтандыру туралы негізгі сипаттама

Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесі (МӘМС) – бұл денсаулық сақтау саласындағы әлеуметтік мүдделерді қорғаудың мемлекеттік жүйесі. МӘМС жүйе қатысушыларына уақтылы, қолжетімді және сапалы медициналық жəне дəрілік көмек беруді қамтамасыз етеді.

МӘМС жүйесінде барлық тұрақты тұрғындар міндетті түрде қатысуға міндетті (жалпыға бірдей қамту) және олардың әрқайсысы жарналарды төлейтін болады (немесе ол үшін мемлекет төлейді). Экономикалық тұрғыдан белсенді халық жарналары төлем қабілеттілігіне, яғни табысына байланысты, ал экономикалық тұрғыдан енжар халық жарналары үшін жалпы салықтарды мемлекеттік бюджет төлейді. Әрбір сақтандырылған төленген жарналардың сомасына қарамастан МӘМС төленетін медициналық көмек алуға құқығы бар.

4. мәмс тың мақсаттары мен міндеттері

НЕГІЗГІ МАҚСАТЫ

1. Қоғамдық ынтымақтастыққа қол жеткізу (бірлескен жауапкершілік, жалпыға ортақ негіздегі іс-шараларға қатысу мүдделері мен міндеттері) өз денсаулығын нығайту арқылы қоғамдық денсаулық сақтау ауыртпалығы.

2. Сыртқы жүйенің қаржылық тұрақтылығын қамтамасыз ету факторлар мен шығындардың өсуі, сондай-ақ ашықтық пен адалдық жүйе.

3. Жүйенің тиімділігін арттыру арқылы жоғары құзыреттілік және жүйенің бәсекеге қабілеттілігі,

қолжетімділік, толықтығы мен сапасының түпкілікті нәтижелеріне қол жеткізу медициналық қызмет

ОСМС ПРИНЦИПТЕРІ

1. Қазақстан Республикасының МӘМС туралы заңнамасын сақтау және сақтау.

2. Салымдар мен (немесе) жарналарды міндетті төлемдер.

3. Мемлекеттің, жұмыс берушілердің және бірлескен жауапкершілік

азаматтар.

4. Медициналық көмектің қол жетімділігі мен сапасы.

5. Қордың активтерін тек қана көрсету үшін пайдалану

OSMS жүйесінде медициналық көмек.

6. Қор қызметінің ашықтығы.

3

3

2-билет

1-сұрақ:

Денсаулық сақтау жүйелерінің көптеген жіктелімдері бар, бірақ, әдетте, сарапшылар оларды үш классикалық модельді қарастырады:

Бисмарк (немістік),

Бевереджа (ағылшындық),

Семашко (советтік).

Денсаулық сақтау жүйесінің тарихында бірінші болып 1881 жылы канцлері Отто фон Бисмарк жасаған неміс үлгісі болды. Бұл әлеуетті әскери қызметшілер ретінде қарастырылған қарапайым қызметкерлердің денсаулығын нығайтуға көмектесті. Бастапқыда әлеуметтік сақтандыру қорлары құрылды, емделуге кететін шығындарды төлеп, жұмыссыздық жәрдемақыларын, зейнетақылар мен т.б. шығарады, ауру қорларына біртіндеп бөлінді. Олар қызметкерлерден жарналардың үштен екі бөлігін, ал жұмыс берушілердің үштен бірі алды. Кейінірек кассалық-бақылаушылар сақтандыру компанияларына біріктіріліп, жұмыс берушілердің салымы құрылымы басым болды. Бұл модель Германияның және әлемнің көптеген елдеріндегі денсаулық сақтаудың негізі болып қала береді.

Бевереджа моделі 1911 жылы Англияда пайда болды, оны халықтың үштен біріне тез қолдады. Ұлыбританияның Премьер-Министрі Дэвид Ллойд-Джордж ұсынған жүйе бүгінгі күнге дейін сақталып қалған айрықша сипатқа ие болды. Дәрігерлердің еңбекақысы ол тіркелген пациенттердің санына байланысты болды. Төлемнің негізгі қағидаты –науқастың - дәрігерді еркін таңдау құқығы бар , ал төлем жағы науқастың санына, олардың жынысына, жасына және әлеуметтік мәртебесіне байланысты. Қарттар, балалар, жүкті әйелдер және кедей аудандардың тұрғындары үшін төлемдер жоғары.

1948 жылы Еңбек үкіметі әмбебап тегін медициналық көмекке негізделген қайта жаңартылған Бевереджа жүйесін мақұлдады. Бұл жүйенің тегін мемлекеттік медицинасы пациенттерді жақсы емдеуге және денсаулық сақтау шығындарын төмендетуге әкелетінін есептеп, утопияны дәлелдеді. Шығыстар, керісінше, бірнеше есе артты. Емдеуге ақы төлеудің қажеті жоқ екендігі анықталғаннан кейін науқастардың денсаулығын сақтауға деген сұраныстары арта бастады. Дәрігерлер кейде үйге қоңырау шала бастады. Дәрігерлер абсолютті реттелмеген жағдайларда сұраныс пен ұсынысты қалыптастыра бастады. Осының бәрі үкіметке нормативтік шараларды енгізуге мәжбүрледі: бірлескен төлемдер заңдастырылды, науқасты емдеудің бір бөлігін төлеуді талап етті.

Семашко жүйесі денсаулық сақтаудың советтік моделі болып табылады.

Конституцияда жарияланған тегін медициналық көмекке құқығы социалистік жүйенің прогрессивтілігін бейнелейтін әлеуметтік сипаттағы ғана емес, сонымен бірге саяси насихаттау сипатта болған. Дегенмен, жалпы саясаттандыру, мысалы, генетика мен кибернетика сияқты, әлемнен оқшауланған, жиі жалған бағыттарда дамыған медицина ғылымының дамуына кедергі келтірді. Бұл және басқа да бірқатар стратегиялық қателіктер кеңестік үлгідегі дағдарысқа әкелді.

Ауруханалардың ауқымды құрылысы қаражаттың тиімсіз пайдаланылуына әкеліп соқты, бұл медициналық көмектің сапасына әсер ете алмады. Бірқатар ауруханалар, әсіресе аудандық және ауылдық ауруханалар, қажетті құрал-жабдықтар мен дәрі-дәрмектерге ие болғанымен, олардың төрттен бір бөлігі тіпті қарапайым орталықтандырылған сумен қамтамасыз етілді. Медицина беделді мамандыққа айналды - медицина қызметкерлерінің 70% -ы әйелдер болды, дәрігерлердің жалақысы орта есеппен 70% -дан аспады. Осыған байланысты докторлар мен механиктер бірдей дәрежеде материалдық ұсыныс алды,

Дәрігердің еңбекақысы қызметтің нәтижесі бойынша емес, мамандану, біліктілік және академиялық дәрежеге байланысты болды. Ауруханада беделді болу керек еді, ал емханалар, учаскелік және жедел жәрдем дәрігерлерінің дәрігерлері аз білімді мамандарға ие болды. Ауруханалар төсек-орындарды максималды көтеріп, оларды мүмкіндігінше ұзақ уақытқа дейін толтырды, өйткені ауруханаларға мемлекеттік төлемдер «төсек-орын» көрсеткішінен тәуелді болды. Тұрғылықты жерде немесе жұмыс орнында науқастарды күтудің аумақтық қағидасы болды, ал дәрігер, әдетте, пациенттерді таңдау құқығынан айырылды.

2-сұрақ

«Міндетті әлеуметтік сақтандыру туралы» Қазақстан Республикасының 2015 жылғы 16 қарашадағы № 405-V Заңы міндетті әлеуметтік сақтандыруды негіздеу принциптерін белгілейді:

      1) Қазақстан Республикасының міндетті әлеуметтік сақтандыру туралы заңнамасының сақталуын және орындалуын қамтамасыз ету;

 2) обязательности уплаты отчислений и (или) взносов;

 3) мемлекеттің, жұмыс берушілер мен азаматтардың бірлескен жауапкершілігі;

4) көрсетілетін медициналық көмектің қолжетімділігі мен сапасы

5) қор активтерін тек міндетті медициналық сақтандыру жүйесінде медициналық көмек көрсету үшін пайдалану;

      6) қор қызметінің жариялылығы.

3- сұрақ

Организационная структура

3 Билет

1. Германия. Рейтингте Германия 25-ші орынды алады [285]. мемлекеттік медицина бастамашылары жиі үлгідегі ретінде келтірді, өйткені бұл қарамастан, осы елдегі денсаулық сақтау жүйесі зерделеу тұр.

Германиядағы жалпы ұлттық медициналық сақтандыру Бисмарктің әлеуметтік сақтандыру жүйесінің элементтерінің бірі болып табылады. кімнің табысы 46,300 еуро (шамамен 60,000 доллар) бір жылдан аспайды барлық азаматтары 250-ге жуық «медициналық сақтандыру қорларына» бірінде сақтандырылған болуы тиіс. жоғары табысы бар адамдар сіз келсе, осы прокатында сақтандыруға болады, немесе жеке компаниялардың [286] бастап сақтандыру сатып алу арқылы мемлекеттік жүйесінің қызметтерін пайдалану үшін емес. табыс шегі асып жұмыспен қамтылған халықтың шамамен үш-төрттен, халықтың шамамен 90% қамтуды қамтамасыз медициналық сақтандыру, сақтандырылған болуы көреді. Жалпы, медициналық сақтандыру әмбебап болып табылады. Сонымен қатар, жарияланбаған адамдардың саны, ол үш есе және 300 000 [287] жетті соңғы 10 жылда арттырады. Немістердің шамамен 9% -ында стандартты пакетке кірмеген қызметтерді жабу үшін қосымша сақтандыру бар

2. Медициналық сақтандыру^[1] – халықтың денсаулығын қорғау жүйесі. Қорланған қаражат есебінен азаматтардың тегін медициналық көмек алуына кепілдік беруді көздейді. Барлық деңгейдегі мемлекеттік бюджеттен қаржыландырылатын тегін денсаулық сақтаудан медициналық сақтандырудың айырмашылығы осында. Медициналық сақтандыру міндетті және ерікті сақтандыру жолымен жүзеге асырылады. 

ПРИНЦИПТЕРІ:

1. Қазақстан Республикасының МӘМС туралы заңнамасын сақтау және сақтау.

2. Салымдар мен (немесе) жарналарды міндетті төлемдер.

3. Мемлекеттің, жұмыс берушілердің және бірлескен жауапкершілік

азаматтар.

4. Медициналық көмектің қол жетімділігі мен сапасы.

5. Қордың активтерін тек қана көрсету үшін пайдалану

OSMS жүйесінде медициналық көмек.

6. Қор қызметінің ашықтығы.

3. МЕМЛЕКЕТ- 2017 жылы 4 % басталып , кезеңмен көтеріліп, 2024жылдың 1 қаңтарында 7 % жетеді. Төлем алдыңғы екі қаржы жылындағы орташа айлық жалақыдан алынады.

ЖҰМЫС БЕРУШІЛЕР- 2017 жылы 2 % басталып, 2020 1 қаңтарында 5 % жетеді. Төлем айлық кіріске ( жалақыға ) және жұмыскерге төлейтін айлық жалақыға байланысты болады.

ЖҰМЫСКЕРЛЕР- 2019 жылдың 1 қаңтарында 1 % басталып, 2020 жылдың 1 қаңтарында 2 % болады. Төлем айлық жалақысына байланысты болады.

ЖЕКЕ КӘСІПКЕРЛЕР – 2017 жылы 2 % басталып, 2020 жылдың 1 қаңтарында 7 % жетеді.

4- билет

1. Міндетті жіне ерікті медициналық сақтандырудың негізгі ерекшеліктері:

Медициналық сақтандыру – халықтың саулығын қорғау жүйесі. Қорланған ұаражат есебінен азаматтардың тегін медициналық көмек алуына кепілдік беруді көздейді.

Оның екі түрі бар: міндетті және ерікті медициналық сақтандыру.

Міндетті медициналық сақтандыру – кезінде заңнамамен барлық азаматтар үшін бюджетке төленетін аудврымдардың бірдей мөлшерлемесі белгіленеді, соның есебінен денсаулыұ сақтауға дұмсалатын ақшалай қор қалыптасады.

Ерікті медициналық сақтандыру- Ол сақтық төлемақыларды, яғни медициналық көмек көрсетуге жұмсалатын өтемді,жүзеге асыруды қарастыратын жеке басты сақтандыру түрлерінің жиынтығы болып табылады. Ерікті медициналық сақтандырудың негізгі құндылығы қазіргі құрал –жабдықпен жарақталған жіне жоғары сапалы мамандары бар клиникаларда сапалы медициналық көмек алу мүмкіндігі б.т

2. Міндетті медициналық сақтандыру тарихы:

Міндетті медициналық сақтандыруды алғаш рет ұсынған Германия және Англия елдері болды. Қазіргі таңда көптеген дамыған елдер осы міндетті медициналық сақтандыру жүйесі бойынша жұмыс жасайды, себебі бұл- бүкіл халыққа бірдей көлемдегі медициналық көмек алуға мүмкіншілік беретін бірден –бір жүйе болып табылады.

3. Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы ҚР-ның Кодексі:

Халық денсаулығы жіне денсаулық сақтау жүйесі туралы ҚР-ның 2009 жылғы 18 қыркүйектегі N193-IV Кодексі.

Денсаулық сақтау- аурулардың алдын –алуға және оларды емдеуге, қоғамдық гигиенамен санитарияны қолдауға, әрбәр адамның тәни және психикалық саулығын сақта, нығайтуға, онық ұзақ жыл белсенді өмір сүруін ұолдауға, денсаулығынан айырылған жағдайда оған медициналық көмек қсынуға бағатталған саяси, экогомикалық құқықтық,әлеуметтік, мәдени, медициналық сипаттағы шаралар жүйесі.

Денсаулық сақтау жүйесі- қызметі азаматтардың денсаулық сақтау құұыұтарын қамтамасыз етуге бақытталған мемлекеттік органдармен денсаулық сақтау субъектілерінің жиынтығы;

Бес түрлі медициналық көмек, және оның формалары.

5-билет

1. Міндетті және ерікті медициналық сақтандырудың негізгі айырмашылықтары.

Міндетті – демек барлығына міндеттеледі, ерікті – таңдау бойынша, бұл таңдауды қазір Қазақстан халқының  3,5 пайызы жасап отыр, бұл аз көрсеткіш. Екі сақтандыру арасындағы айырмашылық баршылық, міндеттіде – медициналық көмектің бірыңғай топтамасы бар, ол барлық халыққа бағытталған. Ал, ерікті сақтандыруда аталмыш  бірыңғай топтама жеке –жеке тапсырылады. Жеке меншік сақтандыруда лимит сомасы бар, бұл қызмет міндетті сақтандыруда кездеспейді.

Литвалық сарапшының айтуынша, сақтандыру шығыны міндетті сақтандыруда  10 млн адам төлем салмайды,  олар үшін мемлекет қаржы бөледі. Өзгелері өз кірістерінен салым салады, себебі жеке меншік сақтандырудың  салым деңгейі жоғары.

Тағы бір айырмашылық жеке меншік сақтандыруда  әкімшілік шығын бөлігі айтарлықтай жоғары, міндетті сақтандыруда МӘМС  қорын құрудағы сыйақы шығыны  1 пайыз құрамында болмақ.

Негізгі  айырмашылықтардан бөлек, жаңа жүйеде  міндетті және ерікті сақтандыру үйлесім табады.

Міндетті сақтандыру – халықты медициналық көмекпен қамтамасыз етудің негізгі механизмі, ерікті сақтандыру – қосымша механизм.

2. Медициналық сақтандырудың түрлері. Ерікті және міндетті медициналық сақтандырудың ерекшеліктері.

Медициналық сақтандыру^[1] – халықтың денсаулығын қорғау жүйесі. Қорланған қаражат есебінен азаматтардың тегін медициналық көмек алуына кепілдік беруді көздейді. Барлық деңгейдегі мемлекеттік бюджеттен қаржыландырылатын тегін денсаулық сақтаудан медициналық сақтандырудың айырмашылығы осында. Медициналық сақтандыру міндетті және ерікті сақтандыру жолымен жүзеге асырылады. Міндетті медициналық сақтандыру мемлекеттік әлеуметтік сақтандырудың бір бөлігі болып табылады және мұнда сақтандыру жарналарын жұмыс істеуші азаматтар үшін кәсіпорынның, ұйымның, басқа да жұмыс берушілердің қаражатынан төленеді, ал еңбекке жарамсыздар, жұмыс сыздар үшін тиісті деңгейдегі бюджеттерден қаражат аударылады. Ерікті медициналық сақтандыруда сақтандыру тарифтері сақтандырушы ұйым мен медициналық мекеме арасындағы келісім бойынша белгіленеді. Сақтандыру шарттарын азаматтар жеке өзі жасайды немесе олар сақтандыру жарнасын кәсіпорынның, ұйымның, тағыда басқа пайдасынан төлеу жолымен ұжымдық нысанда жасалуы мүмкін. Еңбекшілердің өз қаражатынан төленетін ерікті медициналық сақтандыру бойынша неғұрлым жоғары деңгейде медициалық көмек көрсету көзделеді.