6. Қорытынды сұрақтары(кері байланыс)

1. Туа пайда болған даму ақауларының себептері.

2. Жоғарғы еріннің туа біткен анатомиялық бұзылыстары.

3. Таңдайдың туа біткен анатомиялық бұзылыстар.

4. Жоғарғы еріннің туа біткен функционалды бұзылыстары

5. Таңдайдың туа біткен функционалды бұзылыстары.

ДӘРІСТІК КЕШЕН:

1. Тақырыбы № 13 Балалардағы жақсүйек–бет аймағының жұмсақ тіндерінің ісік және ісік тәрізді түзілімдері. Жіктелуі, клиникалық ағымы, диагностикасы, емдеу әдістері мен принциптері, нәтижесі.

2. Мақсаты: Студенттерге балалардағы жақсүйек–бет аймағының жұмсақ тіндерінің ісік және ісік тәрізді түзілімдері. Жіктелуі, клиникалық ағымы, диагностикасы, емдеу әдістері мен принциптері, нәтижесі теориялық білімін қалыптастыру және бекіту.

3. Дәріс тезистері:

Папиллома- қатерсіз ісік. Өсу көзі- көп қабатты жалпақ эпителий.

Даму көздері болып табылады:

• Дизонтогенетикалық фактор;

• Вирустар;

• Тітіркендіргіштер: жоғары және төмен температура, бұзылған тістермен жарақаттану ;

• Жедел және сощылмалы қабыну үрдістері

Папилломалар әр жастық кезеңде болады (сонымен қатар туа пайда болады). Пайда болу кезеңі 7-12 жас. Қыз балаларда шығады.

Ең жиі орналасатын орны:

• Тіл;

• Ұрттың, таңдайдың, альвеолярлы өсіндінің шырышты қабығы;

• Тіл үзбесінің аймағы;

• Қанат жақ қатпарлары.

Жиілігі бойынша- қантамырлы жаңа түзілістерден кейінгі 2-ші орында.

Ісік жалғыз немесе көптеген домалақ немесе сопақша пішінді өсінділер түрінде, кейде шығыңқы формалы болып өседі. Жіңшке аяқшада немесе кең негізде орналасады.

Түсі- бозарған-қызғылт, біртекті, қоршап тұрған шырышты қабық түсінен сәл ғана айырмашылығы бар.

Папилломаның мүйізделуінде, әдетте жұмсақ, одан кейін аса тығыз және белесоватый түске айналады.

Өсуі- баяу, үлкен өлшемдерге дейін сирек өседі. Анық өсімге жеткен соң, ісіктер әдетте тоқтайды.

Диагностикасы және ажырату диагностикасы қиын емес.

Қиындықтар түсінің өзгеруінде және папилломаның созылмалы жарақаттың әсерінен қосылап кетуінен туындайды. Өлшемі үлкен ісіктер кең негізде фибромаға ұқсайды.

Альвеолярлы өсінділерде орналасуына байланысты папилломаны Серр безінен ажыратады.

Емі- хирургиялық, сау тіндер аймағымен кесіп тастау. Кейде қолданады:

• Электрокоагуляцияны;

• Аяқшаның негізіне таңу жасау;

Рецидивтер болуы мүмкін.

Фиброма- дәнекер тін. Балаларда туа салғанда дамиды. Оның дамуын тітіркендіргіштер шақыруы мүмкін:

• Механикалық;

• Термиялық;

• Химиялық;

• Жиілігі- папилломадан және қантамыр ісіктерінен кейінгі 2-3-ші орын алады.

Орналасуы:

Тіл, ұрттың, альвеолярлы өсіндінің, таңдайдың, еріннің шырышты қабығында.

Фиброма- бұл негізі кең шекарасы айқын домалақ пішінді түзіліс, аяқшасы сирек. Консистенциясы- эластикалық, сирек жұмсақ болады.

Беті:

Тегіс, жылтыр, бұдырлы.

Түсі- қоршаған шырышты қабықтан айырмашылығы жоқ. Тілде орналасқанда сары-ақ түсті, жұмсақ тіндердің қабатына еніп кеткен сияқты.

Жүйелі фибромалар кездеседі. Олар азу тістер аймағындағы ортаңғы сызықтан таңдайдың екі жағында орналасады.

Ажырату диагностикасы- кең негізде орналасатын паплломамен, Серр безімен. Соңғы диагноз- гистологиялық. Емі- хирургиялық, сау тіндер аймағымен кесіп тастау. Үлкен ақау болса йодоформды тампонмен тігіс.

Гемангиома.

Өсу көзі- қантамырлар. Ісік дизонтогенетикалық сипатта. Клиникалық көрінісінде аса вариабельді.

Жіктелуі:

• Капиллярлы- беткей, тері астылық, аралас;

• Кавернозды- диффузды, инкапсулирленген, аралас;

• Бұтақты

Қантамырлы невустар:

Нүктелі, жұлдызшалы, жалпақ, медиальді дақтар, ботриомикоздар.

Өсе келе олар маңындағы тіндерді бұзады және балаға ауқымды косметикалық бұзылыс әкеледі. Сондықтан, ісіктің қатерсіз табиғатына қарамастан, гемангиомалар қатерлі ағымның клиникалық көріністеріне ие болады.

Өсуіне қарай, қантамырлы ісіктер қосылуы мүмкін, қан кетуді шақыруы, инфицирленуі мүмкін.

Капиллярлы гемангиома

Микроскопиялық қарағанда жұқа қабатты капиллярлардың клубок тәрізді зоналары, ашыған эндотелиальды клеткалармен шығып тұрған.

Макроскопиялық- дұрыс емес, домалақ немесе сопақша пішінді ашы-қызыл дақтар, маңындағы теріден және шырышты қабықтан көтеріліп тұрмайды. Саусақпен басқанда олар ағарады (басу симптомы).

Лимфангиома- лимфа тамырларынан түзілген туа пайда болған қатерсіз ісік.

Өсімі- баяу. Баланың өсуімен жүреді немесе оны басады. Клиникалық түрде тек, бала туғаннан кейін бірнеше айдан кейін пайда болады, басында көрініс дамымаған жағдайда болады. Лимфаның тұрақты өндіруі және жиналуы нәтижесінде ісік лифа сұйықтығымен толып, ұлғаяды. Лимфангиомалар капиллярлы, кавернозды және аралас болып бөлінеді.

Орналасуы: ерін, ұрттың, тілдің шырышты қабығы, ұрт аймағы, самай аймағы.

Қарапайым лимфангиомалар зақымдалған ағзаның диффузды ұлғаюымен сипатталады. Түзіліс жұмсақ немесе біраз тығыз-эластикалық консиситенциялы, ауырсынусыз. Айқын шекарасы жоқ.

Беттің терісі және АҚШҚ-ғы қалыпты түсте. Кейде ұрттың шырышты қабығында, тістердің түйісу сызығы бойымен немесе тілде мөлдір құрамды үлкен емес көпіршіктер табылады.

Емі негізінен хирургиялық. Склероздаушы терапияны қолдануға болады. Ісікті кескен соң, жиі рецидив дамиды.

Папилломоматоз

Өсу көзі- көп қабатты жалпақ эпителий. Этиологиясы анықталмаған. Аурудың дамуы, дизонтогенетикалық және индуктивті экзогенді факторлар деп болжайды. Ауру көптеген емізктердің өсуімен дамиды, тістердің түйісу сызығы бойымен АҚШҚ-да, ауыз бұрышы аймағында кездеседі, тілде және альвеолярлы өсіндіде сирек кездеседі. Жеке аймақтарда өсімдер өзара жабысады, сонда олар кең негізде орналасады. Патологиялық түзілістің түсі маңындағы шырышты қабық түсі немесе одан бозарған болып келеді.

Пальпация- ауырсынусыз. Консистенциясы жұмсақ немесе тығыздау. Кейде өскіндер бетінде кератикалық өзгерістер пайда болады.

Емі.

Себепші факторды табу және оны қалыптастыру. Оның анықталған генезінде хирургиялық кесу көрсетілген.

Фиброматоз.

Өсу көзі- дәнекер тін.

Генезі анықталмаған. Бірақ тұқым қуалаушылық сипаты дәлелденген. Жиі спонтанды пайда болу көріністері байқалады. Зақымдалу бірнеше тістер аймағының қызыл иегінде орналасуы мүмкін. Оларды жоғарғы жақтың таңдай және вестибулярлы бетінен альвеолярлы өсінді қоршап тұрады. Үрдістің үдеуінде фиброматозды өсінділер толығымен тіс сауыттарын жабуы мүмкін.

Түсі аймағындағы шырышты қабықтан аз айырмашылығы бар. Консистенциясы тығыз. Пальпация ауырсынусыз. Айқын үрдісте тістердің шығу процесі бұзылады. Патологиялық өсінделерді тіспен, тағаммен жарақаттау қабынулы үрдіске әкелуі мүмкін. Астында жатқан сүйекте резорбтивті өзгерістер болуы мүмкін. Осының нәтижесінде тістердің қозғалғыштығы дамиды.

Емі: хирургиялық. Жайылған түзілісте кесіп алуды бірнеше этаппен жүргізеді. Патологиялық тінді беткі сүйекпен бірге кеседі. Жара бетіне тампон бектеді.