57. «Иммунитет» термине анықтама беріңіз, иммунитеттің маңызды функциялары. Иммунитет түрлері.

Иммунитет дегеніміз организмді генетикалық бөгде заттардан, ягни экзогендік және эндогенік тегі бар антигендерден қорғап, ағзаның гомеостазын, құрлыстық, функционалдық және де тек қана әрібір организмнің даралығы емес сонымен қатар бүкіл түрдің қасиетгерін қолдау, қорғау және сақтау тәсілі.

Иммунитеттің маңызды функциясы

1. Антигенді ажыратып тану, яғни оныңгенетикалықбөгделігінжәне оның ағзаның антигендерінен өзгешілігін дәлелдеу.

2. Иммунитет жүйесіне тән реакциялар мен механизмдер кешені арқылы ағзаның құрлыстық, функционалдық калыптылығын сақтау үшін ағзада жүретін биологиялық процестерге антигеннің әсерін тигізбеуден сақтау.

3. Ағзада сол антиген туралы өзіндік мәліметті өмір бойына есте сақтап қалу.

Сонымен қатар иммунитет жүйесі организмнің жеке бастық биополимерлерінің өзіндігін қолдап, оның сақталуына себепкер болады. Өйткені, планетадағы әр адам (бірұрықты егізден басқалары), генетикалық тәсілмен құралған тек қана өзіне тән биополимерлердің антигендік ерекшелігіне ие. Егерде организмде антигендердің бөгде түрі пайда болса (мутация, не басқа патологиялық процестерге байланысты) иммунитет жүйесі оны ажыратып – бейтараптайды.

Туа пайда болган, немесе тұқымқуалаушылық, генетикалық, конституционалдық иммунитет- филогенез процесінде бекітілген, ұрпақтан ұрпаққа тараушы түрлік, не дербестік антигеннің біртүріне сол организмнің биологиялық ерекшеліктерімен, антигеннің қасиетерімен, сонымен қатар орлар- дың қарым-қатынасына негізделген иммунитет.

Жүре пайда болган иммунитет - ол адамның және жануардың онтогенез кезінде табиғи, нем жасанды жолмен антигенмен кездесуінің нәтижесінде пайда болып, сол антигенге қарсы тұрақтьи туғызады.

Табиғи (жаратылыстық) және жасанды түрде пайда болған иммунитет белсенді және енжарлы болып бөлінеді. Егерде тұрақтылыққа ағзаның механизімдері кірісіп антигенге қарсы заттар өндіріліп оны белсенді дейді, ал организмнің тұрақтылығына дайын факторлар (иммундыглобулиндер, имму қан сарысуы, иммундық лимфоцитгер) сырттан еңгізілсе ол «енжарлы» иммунитет деп аталады. Табиғи жүре пайда болған белсенді иммунитет жүқпалы аурумен ауырып сауыққаннан кейін пайда болады. Табиғи жүре пайда болған енжарлы түрі жаңа туған перзентетердің ананың жатыры арқылы алынған антигенге қарсы иммунитет факторларына негізделген. Жасанды жүре пайда болған белсенді иммунитет деп вакцина егілгеннен кейін пайда болған түрін айтады. Жасанды жүре пайда болған енжарлы иммунитет деп иммунитет факторларын (иммундыглобулиндер, иммундық сарысулар) организмге енгізгенде құрылады.

57. Түрлік иммунитет механизмдері. Спецификалық емес иммунитеттің гуморальдік факторлары.

Түрлік, тумасынан пайда болған, немесе тұқымқуалаушылық, генетикалық, конституционалдық иммунитет- филогенез процесінде бекітілген, ұрпақтан ұрпаққа тараушы түрлік, не дербестік антигеннің бір түріне сол организмнің биологиялық ерекшеліктерімен,антигеннің қасиеттерімен, солармен қатар олардың қарым қатынасына негізделген иммунитет.

Арнайы иммунитет- жүре пайда болатын иммунитет. Иммунитет жеке адам өмірімен ғана байланысты, тұқымқуаламайды. Ол белсенді және енжар түрге бөлінеді. Иммунитет жұқпалы аурумен ауырған-нан кейін немесе оларға қарсы егуден кейін пайда болады. Мұндай иммуни-тетті белсенді иммунитет дейді. Мысалы, қызылшамен, жел шешекпен ауырғандарда иммунитет өмір бойы қалады. Ал гриппен ЖРВИ кейін - 2-3 жыл ғана сақталады.

57. «Фагоцитоз» термине анықтама беріңіз. Фагоцит жасушалары, олардың атқаратын қызметі. Фагоцитоздың маңызды деңгейлерін атаңыз.

Фагоцитоз-(грек phagos- обимын, жұтамын.cytos- жасуша) организмді бөгде заттардан қорғауды қамтамасыз ететін негігі ең бір қуатты фактор. Бұл фактор алғашында ішекқуыстыларда құрылған ерте пайда болған иммундық жүйенің бір түрі.

Фагоциттердің негізгі функциясы. 1) өлген жасушалар мен олардың құрыллыс құрамын ағзадан шығарады; 2) ағзаға әр түрлі жолмен еніп қорытылмаған органикалыұ емес заттарды тысқа шығарады; 3) микробтарды және олардығ қалдықтарын жояды және сыртқа шығарады; 4) организимнің төзімділігін қамтамасыз ететін биологиялық белсенді заттарды бөліп шығарады; 5) иммундық жүйенің реттелуіне қатысады. 6) Т-хелперд3 антигенмен таныстырады.