- •Қалыптастырушы бағалауға арналған тапсырмалар жинағы
- •Құрметті мұғалім!
- •Жемісті жұмыс пен шығармашылық табыс тілейміз!
- •Тарау: Экожүйелер Тақырып: Ортаның экологиялық факторлары: абиотикалық (температура, жарық, рН, ылғалдылық) биотикалық (Микроағзалар, жануарлар, өсімдіктер).
- •Тақырып: Экологиялық сукцессиялар: Бірінші және екінші реттік сукцессиялар. Экожүйенің алмасуы.
- •Тақырып: Адам экожүйенің бір бөлігі. Антропогендік фактор.
- •Тақырып: Қазақстанда ерекше қорғалатын аймақтар. Жергілікті жердің ерекше қорғалатын аймақтары.
- •Тақырып: Қазақстан Республикасының Қызыл кітабы. Жергілікті өңірдің қр Қызыл кітабына енгізілген жануарлары мен өсімдіктері.
- •Тақырып: Омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың сыртқы құрылысындағы ерекшеліктер
- •Тақырып: Дихотомиялық әдіс. Дихотомиялық кілттерді қолдану.
- •Тақырып: Өсімдіктер және жануарлар жасушаларын салыстыру. Жарық микроскобынан көрінетін жасуша құрылымдары: пластидтер, вакуоль, ядро, цитоплазма, жасушалық мембрана, жасушалық қабырға.
- •Тақырып: Микро (мырыш, темір, селен, фтор ) және макроэлементтердің (магний, кальций, калий, фосфор) тірі ағзалардың тіршілік әрекеті үшін маңызы.
- •Тақырып: Өсімдіктерде макроэлементтердің тапшылығы (азот, калий, фосфор). Тыңайтқыштар: органикалық және минералдық (азотты, калийлі және фосфорлы).
- •Тарау: Заттардың тасымалдануы
- •Тақырып: Заттардың тасымалдануына қатысатын тірі ағзалардың мүшелері мен мүшелер жүйесі.
- •Тақырып: Ксилема, флоэма және олардың құрылымдық элементтері.
- •Тақырып: Жануарлардағы қанайналым мүшелері : буылтық құрттар, ұлулар, буынаяқтылар және омыртқалылар.
- •Тақырып: Фотосинтезге қажетті жағдайлар.
- •Энергия көзі.
- •Тақырып: Тыныс алу типтері: анаэробты және аэробты. Анаэробты және аэробты тыныс алуды салыстыру: оттегінің қатысында/қатысынсыз, статикалық/динамикалық жұмыс, жылықанды/суыққанды жануарлар.
- •Тақырып: Өсімдіктердің тыныс алуы. Тұқымның немесе өскіндердің тынысалуы мысалында.
- •Тақырып: Омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың тыныс алу мүшелері. Бунақденелілердің демтүтіктері, балықтарының желбезектері, құстардың және өкпесі.
- •Тақырып: Тыныс алу мүшелері. Адамның тыныс жолдары құрылысы және газалмасу мүшелері.
- •Тақырып: Тыныс алу мүшелерінің аурулары. Тыныс алу мүшелерінің ауруларының себептері мен алдын алу жолдары (өкпе обыры, астма, бронхит, туберкулез, тұмау).
- •Бөліп шығару өнімдері. Зат алмасудың соңғы өнімдері.
- •Тақырып: Өсімдіктердегі бөліп шығару өнімдері: тыныс алу мен фотосинтездің бастапқы және соңғы өнімдері.
- •Тақырып: Жануарлардың бөліп шығару жүйелері. Жануарлардың бөліп шығару жүйелерінің құрылысын салыстыру.
- •Тарау: Қозғалыс Тақырып: Өсімдіктердің қозғалысы. Қозғалыстың өсімдіктер тіршілігіндегі маңызы. Өсімдіктердің қозғалу тәсілдері (тропизмдер, таксистер, өсу қозғалыстары).
- •Тақырып: Өсімдіктердің өсуі мен дамуына жарықтың әсері . Жарықтың түсу деңгейіне қарай өсімдіктердің бейімделуі.
- •Тарау: Координация және реттелу Тақырып: Жүйке жүйесінің типтерін салыстыру: диффузиялы, сатылы, түйнекті, түтіктәрізді.
- •Тақырып: Жүйке жүйесінің құрам бөліктері. Жүйке жүйесінің қызметі. Нейрон құрылысы: денесі, дендриттер, аксон. Нейронның қызметтері.
- •Тақырып: Жүйке жүйесінің орталық және шеткі бөлімдері. Жұлын. Ми. Ми бөлімдерінің құрылысы мен қызметтері: сопақша ми, артқы (ми көпірі, мишық), орталық және аралық ми. Үлкен ми сыңарлары.
- •Тақырып. Рефлекстік доға: рецептор, сезгіш, аралық, қозғалыс нейрондары, жұмыс мүшесі.
- •Тақырып: Мінез-құлықтың рефлекторлық табиғаты: шартсыз және шартты рефлекстер. Шартты рефлекстердің сөнуі.
- •Тақырып: Ішкі мүшелер жұмысының жүйкелік реттелуі.
- •Тақырып: Адам ағзасы үшін ұйқының маңызы. Биологиялық ритмдер. Ұйқының кезеңдері: баяу және тез ұйқы. Жұмысқа қабілеттілік. Күн тәртібі.
- •Тақырып: Жұмысқа қабілеттілік. Күн тәртібі . Оқу еңбегі мен дене еңбегінің гигиенасы. Стресс. Стрестік жағдайлармен күрес және олардың алдын алу әдістері.
- •Тақырып: Жүйке жүйесінің қызметіне алкаголь, темекі және наркотикалық заттардың әсері.
- •Тарау: Тұқымқуалау мен өзгергіштік Тақырып:Адамда белгілердің тұқым қуалауында гендер мен днқ рөлі. Жүре пайда болған және тұқымқуалайтын белгілер.
- •Тақырып: Хромосоманың құрылымы. Генетикалық материалды сақтаушы және тасымалдаушы днқ жайлы түсінік.
- •Тақырып: Хромосоманың құрылымы. Генетикалық материалды сақтаушы және тасымалдаушы днқ жайлы түсінік.
- •Тақырып: Әртүрлі ағзалар түрлерінің хромосомалар саны. Соматикалық және жыныс жасушалар.
- •Тарау: Көбею. Өсу және даму Тақырып: Өсімдіктердің жынысты және жыныссыз көбеюі. Өсімдіктердің жынысты және жыныссыз көбеюінің биологиялық маңызы.
- •Қалемшелеу, сұлатпа өркен, телу (қалемшелермен, көзшелермен), көбею ұлпаларымен.
- •Тақырып: Гүл құрылысы. Тозаңдану түрлері. Гүлдеу және тозаңдану. Тозаңдану түрлері (өздігінен, айқас, жасанды).
- •Тақырып: Өсімдіктердегі ұрықтану туралы түсінік және зиготаның түзілуі. Қосарлы ұрықтану. Қосарлы ұрықтанудың биологиялық маңызы.
- •Тақырып: Ағзалардың жеке дамуы түсінігі. Өсімдіктер мен жануарлардағы онтогенез кезеңдері. Бөліну, өсу, көбею, қартаю.
- •Тақырып: Өсімдіктердің өсуі. Сабақтың ұзарып және жуандап өсуі. Камбий рөлі. Жылдық сақиналар.
- •Тақырып: Жануарлардағы онтогенездің тура және түрленіп даму типтері
- •Тақырып: Бактерияларды пайдалану. Табиғаттағы және адам өміріндегі бактериялардың маңызы.
- •Тақырып: Патогендермен күрес тәсілдері. Бактериялардың антибиотиктерге тұрақтылығы.
- •Тақырып: Вирустар. Жасушасыз құрылым иелері вирустардың құрылыс ерекшеліктері.
Тақырып: Омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың сыртқы құрылысындағы ерекшеліктер
Оқу мақсаты 7.1.1.3 Омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың
құрылысының ерекшеліктерін сипаттау
Бағалау критерийі Білім алушы
Омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың
құрылысының ерекшеліктерін анықтайды
Ойлау дағдыларының Білу және түсіну
деңгейі
1-тапсырма
(а) Суретте берілген ағзаларды құрылыс ерекшелігіне байланысты екі топқа жіктеңіз.
Ағзаларды жіктеуге негіз болған маңызды белгілерді атаңыз.
Дескриптор Білім алушы
сурет бойынша омыртқалы жануарларды жазады;
сурет бойынша омыртқасыз жануарларды жазады;
ағзалардың құрылыс ерекшеліктерін анықтайды.
17
Тақырып: Дихотомиялық әдіс. Дихотомиялық кілттерді қолдану.
Оқу мақсаты 7.1.1.4 Жекелеген ағзаларға қарапайым дихотомиялық кілттерді қолдану
Бағалау критерийі Білім алушы
Дихотомиялық кілттер арқылы ағзаларды анықтайды
Ойлау дағдыларының деңгейі |
Қолдану |
|
|
|
|
||
1-тапсырма |
|
|
|
|
|
|
|
(а) Төменде берілген дихотомиялық кілтті пайдаланып, суреттегі ағзалардың класын |
|
||||||
анықтаңыз. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
А |
B |
|
С |
D |
Е |
|
F |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Дихотомиялық кілт
-
1a
Үш жұп аяғы бар
Бунақденелілер класы
1b
Үштен көп аяғы бар
2 –ге көшіңіз
2а.
Төрт жұп аяғы бар
Өрмекшітәрізділер класы
2b
Аяғының саны төрттен көп
3 – ке көшіңіз
3а.
Денесі екі бөліктен тұрады,
Семсерқұйрықтылар класы
үшкір құйрығы бар
3b.
Денесі екіден көп бөлікті
4-ке көшіңіз
4а
Бес –сегіз аяқтары бар
Шаянтәрізділер класы
4b
10 жұптан көп аяғы бар;
5-көшіңіз
денесі құрт сияқты ұзын
5a
Денесі жұмыр; әр сегментте
Сирекқылтанды құрттар класы
бір жұп аяқтан
5б
Денесі жалпақ, әр сегментте
Көпқылтанды құрттар класы
бір жұп аяқтан
суретте берілген А - D ағзаларды біріктіретін белгілерді атаңыз.
(с) суреттегі А – D ағзаларының Е және F ағзаларынан ерекшелігін түсіндіріңіз.
18
Суретке қараңыз.
_________ _________
(e) Құрбақа мен көлбақаны анықтаңыз.
Құрбақа мен көлбақаның құрылыс және тіршілік әрекетінің ерекшелігі туралы біліміңізге сүйеніп, қарапайым дихотомиялық кілт құрастырыңыз
Дескриптор Білім алушы
− қарапайым дихотомиялық кілттерді қолданып, ағзалар класын анықтайды;
− ағзаларды топтастыратын ортақ белгілерді сипаттайды; − ағзаларды ерекшелейтін өзгеше белгілерді сипаттайды; − суретке қарап түрді (құрбақа/көлбақа) анықтайды;
− ағзалардың құрылыс және тіршілік әрекетінің ерекшелігі негізінде дихотомиялық кілт құрастырады.
19
Тарау: Жасушалық биология Су және органикалық заттар
Тақырып: Жасуша, ұлпа, мүше, мүшелер жүйесі түсініктері.
Оқу мақсаты 7.4.2.1 «Жасуша», «ұлпа», «мүше», «мүшелер жүйесі»
ұғымдарын түсіндіру
Бағалау критерийі Білім алушы
Жасуша, ұлпа, мүше, мүшелер жүйесі ұғымдарын,
түрлерін және атқаратын қызметтерін анықтайды
Ойлау дағдыларының Білу және түсіну
деңгейі
1-тапсырма
Ұғымдарға анықтама беріңіз.
Жасуша дегеніміз_______________________________________________________
Ұлпа дегеніміз__________________________________________________________
Кестені толтырыңыз.
|
№ |
Атқаратын қызметі |
Мүшелер жүйесі |
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
Сұйықтықты бөліп шығару |
|
|
||
|
|
|
|
|
|
2 |
Оттегі мен көмірқышқыл газын тасымалдау |
|
|
||
|
|
|
|
|
|
3 |
Ағза және қоршаған орта арасындағы газ aлмасу |
|
|
||
|
|
|
|
|
|
4 |
Ас қорыту және асты сіңіру |
|
|
||
|
|
|
|
|
|
5 |
Ағзаның барлық қызметін реттеу |
|
|
||
|
|
|
|
|
|
Дескриптор |
Білім алушы |
|
|
||
− жасуша ұғымына анықтама береді;
− ұлпа ұғымына анықтама береді;
− атқаратын қызметіне қарай мүшелер жүйесін анықтайды.
20
