Тақырып: Ішкі мүшелер жұмысының жүйкелік реттелуі.

Оқу мақсаты 7.1.7.7 Вегетативті жүйке жүйесінің қызметін сипаттау

Бағалау критерийі Білім алушы

 Вегетативті жүйке жүйесінің қызметін анықтайды

Ойлау дағдыларының Білу және түсіну

деңгейі

1-тапсырма

Вегетативті жүйке жүйесі бөлімдерінің ағзаға әсерін сипаттаңыз.

Мүше немесе жүйке

Парасимпатикалық

Симпатикалық

Мидың тамыры

Көз қарашығы

Шеткі артерия тамырлары

Жүректің жиырлуы

Тердің бөлінуі

Асқазан

Бүйрек үсті безі

Қуық

2-тапсырма

Кестенің сол жак бағанында келітірілген орталык жүйке жүйесінің әрбір бөліміне тән қызметті табыңыз.

1.	Жұлын.	A.	Жоғары жүйке әрекеті;
2.	Сопақша ми.	B.	Дене қимылын үйлестіру, бұлшьщ ет
3.	Мишық		тонусы;
4.	Ортаңғы ми.	C.	Тыныс алу, ас қорыту, жүрек-кан
5.	Аралық ми.		тамырлары жүйелерінің орталыңтары;
6.	Үлкен ми сыңарының қыртысы	D.	Бағдарлау рефлекстері, бұлшық ет
			тонусын реттеуге қатысу;
		E.	Зат алмасу, дене температурасью
			реггеу, нейрогуморальдық реттеуге
			қатысу;
		F.	Қимыл-қозғалыс жөне вегетативті
			шартсыз рефлекстерді жүзеге асыру.
Дескриптор Білім алушы

• парасимпатикалық жүйке жүйесінің қызметін сипаттайды;

• симпатикалық жүйке жүйесінің қызметін сипаттайды;

• жұлынның қызметін көрсетеді;

• сопақша мидың қызметін көрсетеді;

• мишықтың қызметін көрсетеді;

• ортаңғы мидың қызметін көрсетеді;

• аралық мидың қызметін көрсетеді;

• үлкен ми сыңарларының қыртысының қызметін көрсетеді.

61

Тақырып: Адам ағзасы үшін ұйқының маңызы. Биологиялық ритмдер. Ұйқының кезеңдері: баяу және тез ұйқы. Жұмысқа қабілеттілік. Күн тәртібі.

Оқу мақсаты			7.1.7.8 Ағзаның тіршілік әрекеттерінің қалпына келуіне
			және тынығуына ұйқының маңызын түсіндіру
Бағалау критерийі			Білім алушы
			 Ұйқыны зерделейді
Ойлау дағдыларының			Жоғары деңгей дағдылары
деңгейі
1-тапсырма
(а) Күн тәртібін құрастырыңыз.
	№	Күн тәртібі		Уақыты	Қосымша жұмыстар
	1
	2
	3
	4
	5
	6
	7
	8
	9

2. Күн тәртібінің сақталмауына себеп болатын факторларды атаңыз.

3. Күн тәртібінің сақталмауының ағзаға әсерін сипаттаңыз.

4. Күн тәртібінде ұйқының орны және маңызын түсіндіріңіз.

Дескриптор Білім алушы

• күн тәртібін құрастырады;

• күн тәртібін сақтамауға әсер ететін себептерді жазады;

• күн тәртібінің сақталмауының ағзаға әсерін сипаттайды;

• ағзаның тіршілік әрекеттерінің қалпына келуіне және тынығуына ұйқының маңызын түсіндіреді.

62