Тақырып: Омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың тыныс алу мүшелері. Бунақденелілердің демтүтіктері, балықтарының желбезектері, құстардың және өкпесі.

Оқу мақсаты 7.1.4.4 Омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың

тыныс алу мүшелерін салыстыру

Бағалау критерийі Білім алушы

 Омыртқасыз және омыртқалы жануарлардың

тыныс алу мүшелерін анықтайды

 Жануарлардың тыныс алу мүшелерінің

ерекшелігін салыстырады

Ойлау дағдыларының Жоғары деңгей дағдылары

деңгейі

Тапсырма

Суретке мұқият қараңыз.

а- біржасушалылар, b- қосмекенділер, с- тікентерілер, d- бунақденелілер, е- балықтар, f-сүтқоректілер.

(а) Берілген ағзалардың тыныс алу мүшелерін атаңыз.

2. Ағзалардың мекен ету ортасы мен тыныс алу ерекшелігінің байланысын сипаттаңыз.

Дескриптор Білім алушы

• омыртқасыз жануарлардың тыныс алу мүшелерін атайды;

• омыртқалы жануарлардың тыныс алу мүшелерін атайды;

• ағзалардың мекен ету ортасы мен тыныс алу ерекшелігінің

байланысын сипаттайды.

39

Тақырып: Тыныс алу мүшелері. Адамның тыныс жолдары құрылысы және газалмасу мүшелері.

Оқу мақсаты 7.1.4.5 Адамның тыныс алу мүшелерінің құрылыс

ерекшеліктерін танып білу

Бағалау критерийі Білім алушы

 Адамның тыныс алу мүшесінің құрылысын

анықтайды

Ойлау дағдыларының Білу және түсіну

деңгейі

Тапсырма

(а) Тыныс алу мүшесінің құрылымдарын атаңыз.

Дескриптор Білім алушы

• сыртқы тыныс алу мүшелерінің құрылымдарын атайды;

• ішкі тыныс алу мүшелерінің құрылымдарын атайды.

40

2. Тыныс алу мүшелері мен олардың атқаратын қызметтері арасындағы сәйкестікті анықтаңыз.

Қызметі		Мүшелер
A.	Шеміршекті жартылай сақиналардан	I.	Мұрын қуысы
	тұрады.	II.	Көмей
B.	Ауа жылытады, зарарсыздандырылады,	III.	Кеңірдек
	ылғалданады және шаң -тозаңнан	IV.	Бронхылар
	тазартылады.
C.	Шеміршек сақиналардан түзілген.
D.	Сілемейлі қабықта иіс жасушалары болады.
E.	Сүйекті- шеміршекті қалқа бар.
F.	Сілемейлі қабықта бездері бар тербелмелі
	эпителий болады.
G.	Сілемейлі қабық қатпарындағы
	шеміршектер арасында дыбыс сіңірлері
	түзілген.
H.	Дыбыс түзіледі.

Жауабын төмендегі кестеге толтырыңыз.
A	B	C	D	E	F	G	H
Дескриптор		Білім алушы

• мұрын қуысының қызметтерін анықтайды;

• көмейдің қызметтерін анықтайды;

• кеңірдектің қызметтерін анықтайды;

• бронхылардың қызметтерін анықтайды.

41