1.Жоспары

1.Марштық әндерді қайталу.

2.Сабақтың мақсаты: Әскери саптық марштық әуендердің мәнімен ережелерін жеткізе білу.

3.Қысқаша мәтіні: Әскери саптық марштардағы саптық әуендердің орындалуы маңызы туралы.

1.Марштық әндерді қайталу.

Саптық марш және саптық ән әскери тұрмыстың ажырамас бөлігі болып табылады. Саптық марш мазмұны жағынан үстіртін болса да, адамды сергітіп, шабыттандырып шаршап-шалдығудан құтқаруға міндетті. Ұрыстарда шаршаған жауынгерлерді кім көрмеді? Әскери оркестрдің немесе саптық әннін алғашқы үнінен-ақ олар аяқтарын шапшаңырақ басып, бойларында сергектік пен күш-қуат пайда болады.

Марш немесе саптық ән «сол аяқ» ережесіне сәйкес болады, яғни музыкалық екпін сол аяққа түседі.

Саптық ән мектепте сап пен ән байқауын өткізу кезінде маңызды орын алады. Әскерде саптық ән өз маңыздылығын жоғалтқан жоқ. Ол әскери тұрмыста да, рота, батальон, полктың байқауын өткізу кезінде де саптық тәртіпті ұстануға көмек береді.

Әнұран - салтанатты ән. Әнұрандар мемлекеттік, революциялық, әскери және белгілі бір тарихи оқиғаға арналған әнұран болып бөлінеді. Әнұран қоғамдық-саяси өмірде маңызды орынға ие, ол бұқаралық насихаттау құралдарының бірі бола тұрып, жұмылдырушы және ұйымдастырушы күш болып табылады. Әнұранды көпшілік ән қатарына жатқызуға болады.

4.Бақылау сұрақтары:

1.Марштың түрлері, және оның мәні.

2.Саптық марштың мәні.

3. Марш.

4. Саптық марш мазмұны.

5. Марштың мақсаты.

5.Аудиториялық тапсырманы орындау тәртібі:

1. Сабақтың тақырыбы мен жоспарына сәйкес орындау.

2. Студенттерді бағалау.

6. Студенттердің аудиторияда тапсыратын тақырыбы:

1. Әскери марштық әндердің орындалуы.

1.Марштық әндерді қайталу.

7. Үй тапсырмасы:

1. Әскери әуенмен жүргізілетін маршқа дайындық жасау.

2. Саптық марш және саптық әндерді жаттау.

8.Сабақ тақырыбына сәйкес әдебиеттер және Web сайттар тізімі:

1. ҚР ҚК Саптық жарғысы. Алматы 2000ж.

2. Солдатские песни.Москва. 2005г.

3. Лучшие солдатские песни.Москва 2001г.

Практикалық сабақ №30

Тақырыбы: Оқу практикасы.

1.Жоспары:

1.Әскери әуендерді қайталау

2.Сабақтың мақсаты:Әскери әуенмен орындалатын еркін тақырыпта ән орындау

түрлерін үйрету.

3.Қысқаша мәтіні: Еркін тақырыпта ән орындауды ұйымдастыру туралы.

1.Әскери әуендерді қайталау

Сапта жүру әндеріне бөлімше,взвод,рота құрамында орындауға арналған міндетті әндер жатады.Мемлекеттік тілдегі саптық әндер мазмұны бойынша ерекшеленіп, оған негізінен Отанға деген сезім, сүйіспеншілік.отансүйгіштік қасиетке баулыйтын, еліне деген көзқарасты қалыптастыруға арналған әндер жатады.

Сонымен қатар Отан алдындағы парыз,әскери қызметті атқарудағы абыройға ие болу, өзін

Отанды қорғаушы ретінде жоғары сезімге тәрбиелеу болып табылады.

Саптық әндердің әуені басқа әндерге қарағанда өзгеше, асқақ , жоғары тональді болып келеді.

Әнді сыныпта орындау кезінде орындаушылыр орнында отырып орындауға немесе бөлімше бойынша бір қатарлы сапқа орналасып орындауы мүмкін.

Әнді орындауға берілетін пәрмен келесідей:

«Бөлімше (взвод),Түзел, Тіктел. «Сарбаздар әні», әнді баста бір-екі». Әнді орындау барысында орындаушылар денелерін тік үстап, кеуделерін керіп,иектерін көтеріп, әнді орындау кезінде шыққан дыбыс бір бағытта шыққанын қадағалау қажет.Әннің орындалуын тоқтату үшін.кемшілікті жою үшін «Әнді доғар » пәрмені беріледі.

Әнді саптық алаңда орындау кезінде орындаушылыр взвод бойынша үш лекті сапқа орналасып орындауы мүмкін.Әнді орындауға берілетін пәрмен келесідей:

«Взвод, Түзел, Тіктел. Әндетіп өту үшін, взвод бойынша, арақашықтық елу метр, бірінші взвод тура, қалғандары оң-ҒА,«Сарбаздар әні», әнмен Адым бас». Әнді орындау барысында орындаушылар шыққан дыбыс бір бағытта шыққанын қадағалау қажет. Әнді орындау кезінде ,әнді орындау нұсқасын командир алдын ала белгілейді.

Бірінші нұсқа бойынша әнді орындау үшін саптың жағдайы өзгеріссіз калады,яғни орындаушылар орннын ауыстырмайды.

Екінші нұсқа бойынша әнді бастап-орындаушылар, яғни 1-2 адам саптың ортасында орңаласқаны жөн.Әннің орындалуын тоқтату үшін,кемшілікті жою үшін «Әнді доғар » пәрмені беріледі.

Мемлекеттік тілде орындауға арналған әндерге қазіргі кезде кеңінен орындалып , әскери қызмет барысында колданып жүрген келесі әндерді айтуға болады.

4.Бақылау сұрақтары.

1.Әскери әуендерді қайталау

2.Ән орындау тәртібі.

3.Ән байқау өткізу.

5.Оқыту практикасы тапсырмалары.

5.Аудиториялық тапсырманы орындау тәртібі:

1. Сабақтың тақырыбы мен жоспарына сәйкес орындау.

2. Студенттерді бағалау.

6. Студенттердің аудиторияда тапсыратын тақырыбы:

1.Әскери әуендерді қайталау

7. Үй тапсырмасы:

1.Әскери әуендерді қайталау

8.Сабақ тақырыбына сәйкес әдебиеттер және Web сайттар тізімі:

1. ҚР ҚК Саптық жарғысы. Алматы 2000ж.

2. Солдатские песни.Москва. 2005г.

3. Лучшие солдатские песни.Москва 2001г.

Негізгі әдебиеттер:

1.Ел президентінің Қазақстан халықына үндеуі 19.02.2007

2.Қазақстан Республикасы Қарулы күштерінің жалпы әскерлік жарғылары.

3.Қазақстан Республикасының әскери доктринасы 10.02.2000

4. Алтынбаев М.Қ. Алғашқы әскери дайындық. А., Мектеп, 2004.

5.Музыкальная энциклопедия Т14 М;2003

6.Душа солдата песенник А.Тищенко М;2005

7.Элементарная теоря музыкиИ.Способин М;2007

8.Әскери әуендік тәрбие негіздері (әдістемелік нұсқау) И.Тұрметов Түркістан-2008

9.Әскери патриоттық тәрбие негіздері оқу құралы Б.Ахметов,Т.Қарғабаев Түркістан-2010

Қосымша әдебиеттер:

1.Алғашқы әскери дайындық. Ай сайын шығатын Республикалық әдістемелік-педагогикалық журнал.

2.Тасболатов А.Б. Бастауыш әскери дайындық. Алматы. 2000.

3. Гарнизондық қызметті ұйымдастыру. Т.Қарғабаев, Түркістан, 2007.

4. Әскери қызметшілер арасындағы өзара қарым-қатынас. Т.Қарғабаев, Түркістан, 2007.

5. ҚР Қарулы күштерінің жалпы әскерлік жарғылары. И.К.Тұрметов, Ә.Айтуғанов, Т.Қарғабаев, Түркістан, 2007.

6. Саптық дайындық оқытып үйрету әдістемесі Б.Ахметов,Б.Байжұманов 2003

Практикалық (семинар) сабағының әдістемелік нұсқауы «Бастапқы әскери дайындық және дене шынықтыру» кафедрасының «01» 09.2016 ж. мәжілісінде талқыланды және

№1 хаттамамен бекітілді.

Кафедра меңгерушісі п.ғ.к.,доцентБ.З.Абусейтов

Құрастырған пән аға оқытушысы: Б.Р.Ахметов