Сабақ барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Оқушылардың өткен тақырыпты қалай меңгергендерін тексеру:

1. Егер тогы бар түзу өткізгішті тұрақты таға тәрізді магнит өрісіне орналастырса не болады?

2. Тогы бар раманы тағы тәрізді тұрақты магнит өрісіне орналастырса не болады?

3. Сол қол ережесі қалай айтылады?

4. Электрқозғалтқыш не үшін пайдаланылады?

5. Электрөлшеуіш аспаптардың қандай түрлері бар?

ІІІ. Жаңа сабақ.

Заттың магниттік қасиеттері заттың әр молекуласының ішінде циркуляция жасайтын молекулалық ток есебінен пайда болады.

Магнит өрісі әрекетінен магниттелетін заттар магнетиктер деп аталады.

Сыртқы магнит өрісін әжептәуір күшейтетін заттар ферромагнетиктер деп аталады. (темір, кобальт, болат, никель, шойын, гадолиний)

Парамагнетиктер деп бағыты сыртқы өріспен сәйкес келетін әлсіз магнит өрісін тудыратын заттарды айтады. (платина, сұйық оттегі).

Диамагнетиктер деп сыртқы магнит өрісін әлсірететін өріс тудыратын заттарды айтады. (күміс, кварц, висмут).

Магнитофондағы дыбыс жазу және бейнемагнитофондағы бейнежазу үшін феромагниттік материал ұнтағы қабатымен жабылған магниттік таспа қолданылады. Магнит таспасы электромагнит полюстарының арасындағы саңылаудан өткенде, таспаның әр түрлі бөліктері магниттеледі. Жазуды қайта жаңғырту үшін магниттелген таспа күшейтілгеннен кейін магнитофон динамигіне түсетін электр сигналдары оның магниттік басында қоздырады.

IV. Пысықтау.

• Заттың магниттік қасиеттері қалай түсіндіріледі?

• Қандай заттар ферромагнетиктер деп аталады?

• Ақпараттың магниттік жазылуы қалай жүзеге асырылады?

V. Қорытындылау.

Vі. Бағалау.

VІІ. Үйге тапсырма: §57. §58. Заттың магниттік қасиеттері. Ақпараттың магниттік жазылуы.

Сыныбы	8Б
Күні

Сабақ тақырыбы: §59. §60. Электромагниттік индукция. Генераторлар. Трансформаторлар. Электр энергиясының алыс қашықтықтарға жеткізілуі.

Сабақ мақсаты:

1. Оқушыларға электромагниттік индукция құбылысы, генераторлар, трансформаторлар, электр энергиясын қашықтыққа берілуін жүзеге асыру туралы түсінік беру.

2. Оқушыларды ғылыми ой қорытындыларын жасай білуге дағдыландыру.

3. Жауапкершілікке, тиянақтылыққа, еңбекқорлыққа тәрбиелеу.

Сабақ түрі: аралас

Сабақ әдісі: баяндау, сұрақ-жауап

Сабаққа қажетті құралдар: компьютер, слайдтар, видеопроектор, гальванометр, шарғылар, ток көзі, кілт, сымдар.

Сабақ барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Оқушылардың өткен тақырыпты қалай меңгергендерін тексеру:

• Заттың магниттік қасиеттері қалай түсіндіріледі?

• Қандай заттар ферромагнетиктер деп аталады?

• Ақпараттың магниттік жазылуы қалай жүзеге асырылады?

1ІІІ. Жаңа сабақ.

Электромагниттік индукция құбылысын түсіндіретін тәжірибелер:

Индукциялық токтың пайда болуына шарғыдан өтетін магнит өрісінің өзгеру себебі болатынын тәжірибе көрсетті.

Механикалық энергияны электр энергиясына айналдыратын машиналар генераторлар деп аталады.

1. индуктор –магнит өрісін тудыратын магнит немес электромагнит;

2. якорь –магнит өрісі өзгергенде индукциялық ток пайда болатын орам;

3. контакт сақиналары және олардың бетімен сырғитын контакт пластиналар.

Генератордың айналатын бөлігі-ротор, ал қозғалмайтын бөлігі-статор.

Кернеуді арттыруға және кемітуге арналған құрылғыларды трансформаторлар деп атайды.

Темір өзектен және әр түрлі орам саны бар екі шарғыдан тұрады. Егер көп орамы бар орамаға U₁ кернеу берсе, онда электромагниттік индукция салдарынан аз орамы бар шарғыда U₂‹ U₁ кернеу пайда болады және керісінше.

Электр энергиясының алыс қашықтыққа берілуінің жеңілдетілген сұлбасы: