Атомның планетарлық моделі (Резерфорд).

Атомның центрінде оң зарядталған ядро болады.

Ядроның төңірегінде одан алыс қашықтықта үлкен

жылдамдықпен теріс зарядты электрондар қозғалып жүреді.

Атом мөлшері ≈10^-10м.

Ядро құрамы:

Оң зарядталған – бөлшек –протон. Протон заряды электрон зарядына тең.

Протон массасы электрон массасынан 1840 есе үлкен.

Бейтарап бөлшектер – нейтрондар.

Ядро заряды:

q_я=+Ze.

Z-Менделеевтің периодтық жүйесіндегі элементтің реттік номері.

Егер атомнан элеткрондардың бір бөлігі шығарылса, атом оң ион деп аталады.

Егер атомға жаңа электрондар келіп қосылса, онда атом теріс зарядқа ие болып, теріс ион деп аталады.

Өлшемдері өзара әрекеттесетін денелердің ара қашықтығынан бірнеше есе кіші болатын денеде орналасқан зарядты нүктелік заряд деп атайды.

Кулон тәжірибесі:

~

~

~

- Кулон заңы.

SI жүйесінде Кулон заңы былай жазылады:

Зарядтың өзара әрекеттесу күштерінің ортаға байланыстылығын көрсететін Кулон заңы:

IV. Пысықтау.

1. Неліктен кәдімгі жағдайда дененің заряды болмайды?

2. Атомның құрамына қандай зарядталған бөлшектер кіреді?

3. Электрон туралы не білесіңдер?

4. Егер дене электрондарды қосып алса, онда денеде не байқалады?

5. Электронын жіберіп алса ше?

6. Жанасу кезіндегі дененің электрленуі қалай түсіндіріледі?

V. Жаттығу жұмысын орындау. В. И. Лукашик: №976, №977, №985, №989.

14-ж. №1- №6.

V.Қорытындылау.

VІ. Үйге тапсырма: §30,31 Атомдардың құрылысы.Элементар электр заряд. Электр зарядтарының өзара әрекеттесуі. Кулон заңы.

14-ж. №7,8

Сыныбы	8 «Б»
Күні

Сабақ тақырыбы: Электр өрісі. Электр өрісінің кернеулігі.

Сабақ мақсаты:

1. Оқушыларға электр өрісі, электр өрісінің кернеулігі туралы түсінік беру.

2. Оқушыларды өз бетінше ғылыми ой қорытындыларын жасай алуға жетелеу.

3. Оқушыларды жауапкершілікке, тиянақтылыққа, еңбекке баулу.

Сабақ түрі : аралас.

Сабақ әдісі: баяндау, сұрақ-жауап.

Сабаққа керек құрал-жабдықтар: компьютер, слайдтар, видеокассета, видеопроектор.

Сабақ барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі.

ІІ. Өткен тақырып бойынша сұрақтар:

1. Кулонның иірілмелі таразымен жүргізген тәжірибесінің мәні неде?

2. Кулон заңын тұжырымдаңдар және осы заңды анықтайтын формуланы жазыңдар.

3. Қандай зарядты нүктелік деп атайды?

4. Есептердің шығарылуын тексеру.

ІІІ. Жаңа сабақ.

Электр өрісі материяның айрықша бір түрі. Ол тек зарядталған денелердің әрекетінен ғана байқалады. (Видеофильм арқылы тәжірибе көрсету).

Зарядталған денелердің айналасында электр өрісінің әрекеті күштірек, ал олардан алыстаған сайын өріс әлсірейді.

Заряд бірлігіне әрекет ететін күшке тең қатынасы электр өрісінің күштік сипаттамасы болып табылады және осы нүктедегі электр өрісінің кернеулігі деп аталады.

Электр өрісінің күш сызықтары деп өрістегі оң зарядталған бөлшекке әрекет ететін күштің бағытын көрсететін сызықтарды айтады.

V. Есептер шығару. 15-ж. №1- №6