Науқастың тыныс алу жолдарының еркін өтімділігін қамтамасыз ету

Бұл көптеген жағдайларда бүкіл өкпе-жүрек реанимациясының жетістігін қамтамасыз ететін алғашқы реанимациялық іс-шара.

Тілдің айналуы, бөгде заттардың түсуі тыныс алу жолдарының өтімділігінің бұзылу себептері болып табылады. Жиі кездесетін себеп – науқас ес-түссіз жатқанда тілінің жұтқыншақтың артқы қабырғасына түсіп кетуі. Ол науқастың жақ сүйегі мен мойнының бұлщық еттерінің әлсіреуінен тілдің түбін жұтқыншақтың артқы қабырғасына қарай көтеруіне байланысты болады. Осылайша, тіл өз салмағын көтере алмай жұтқыншақтың артқы қабырғасына қарай құлайды да, тыныс алу барысында ауаны өткізбей бекітіп қалады.

Зардап шегушінің ауыз қуысын қарап шығу:

Бөгде заттар (қан, кілегей, құсық массасы, тамақ қалдықтары және т.б.) болған жағдайда ауыз қуысы мен жұтқыншақты тазарту керек:

- сол қолыңыздың үлкен саусағымен алдыңғы төмен тістерді, ал сұқ саусақпен жоғарғы тістерді қатты басып, зардап шегушінің басын оң жағына қарай бұрыңыз;

- аузын ашыңыз;

- тіс протездерін алыңыз;

- оң қолыңыздың үлкен және сұқ саусақтарымен оралған орамал, салфетка немесе басқа матаны немесе электросорғышты қолдана отырып, ауыз қуысын тазалаңыз (ол жоғарғы тыныс жолдарының толық ашылуына әсер етеді);

- зардап шегушінің өкпесіне 3-5 рет ауа жіберіп, кеуде торын тексере отырып тыныс жолдарының өтімділігіне көз жеткізіңіз.

П. Сафардың үштік әдісі

Іс-әрекеттер алгоритмі:

1. Басты артқа шалқайту: тыныс жолдары тегіс болуы үшін.

- реаниматор бір қолын зардап шегушінің маңдайына қойып, басын барынша артына қарай шалқайтады, екінші қолын артқы мойнына қояды.

2. Астыңғы жақ сүйекті алға қарай қозғалту: тілдің айналуының алдын алу үшін.

- зардап шегушінің иегінің астына саусақтарыңыздың ұшын қойып, үстіңгі және астыңғы тістері бір қатарда болатындай етіп көтеріңіз. Бірінші саусағыңызды алдыңғы қатардағы төменгі тістердің түбіне, 2-ші саусақты иегіне қойыңыз, 3-5 саусақтарыңызбен төменгі жақ сүйегін түзетіп қойыңыз. Төменгі жақ сүйекті төменге және алдына қарай тартыңқырап қойыңыз. Басқа қолыңыздың алақаны зардап шегушінің маңдайында болуы керек.

3. Ауызды ашу: зардап шегушінің тыныс алу жолдарына ауа жіберу үшін.

Осы әдістердің бәрі ауыз қуысы түбінің бұлшық еттерінің созылуын қамтамасыз етеді, соның салдарынан тіл жазылыңқырайды да, айналып кетпейді.

Кез-келген ес-түссіз жағдайларда, әсіресе клиникалық өлімде бұлшық еттер әлсіреп босаңсиды, нәтижесінде тіл айналып кетеді, осылайша жұтқыншақты бекітіп қояды, ол зардап шегушінің өкпесіне жіберілген ауаның өтуіне кедергі келтіреді.

В ережесі Жасанды өкпе вентилляциясы (ЖӨВ).

ЖӨВ жасау барысында келесі ережелерді сақтау қажет:

1. «Зардап шегушінің өкпесі мен реаниматордың өкпесі» жүйесінің үйлесімділігін қамтамасыз ету керек.

2. Вентилляцияның тепе-теңділігін үнемі бақылап отыру керек, тыныс алғанда кеуде торының көтерілуін және тыныс шығарғанда төмен түсуін қадағалау қажет, немесе тыныс шығарғанда ауа қозғалысын тыңдау қажет.

3. Есте ұстаңыз, вентиляция тыныс алу жолдары өтімді болғанда ғана болуы мүмкін.