X. Дәрілік заттарды ауыз арқылы енгізу.

109. Стандарт «Көк тамырға инъекция жасау».

Мақсаты: емдік – дәрілік затты қанға ағызып енгізу.

Қолдану көрсетілімдері: дәрігердің тағайындауы.

Қарсы көрсетілімдері: дәрілік заттарға аллергиялық реакцияның болуы, терінің инъекция жасалатын жерінің және тері асты май талшықтарының зақымдануы, көк тамырды тесетін жерде флебиттің болуы.

Дәрі енгізілетін жерлер: шынтақтың ішкі бетінің, білектің, саусақтардың көк тамырлары, табан сыртының көк тамырлары, бастың көк тамырлары (балаларда).

Асқынулары: көгеру, жансыздану, флебит, тромбофлебит, дәрілік заттарды қателесіп енгізу, медикаменттік және ауа эмболиясы, сепсис, ЖИТС, вирусты гепатит, аллергиялық реакциялар, анафилактикалық шок.

Дайындау қажет: стерильді: көлемі 10-20 мл. бір рет қолданылуға арналған шприц (иненің ұзындығы 40 мм), салфеткалар, мақта шариктері, қолғап, дәрілік ерітінді; тері антисептигі; резіңке жгут (веналық манжетка), клеенка валик, зарарсыздандыру ерітіндісіндегі пинцет, есеңгіреуге қарсы жинақ, КБСУ.

Іс-әрекеттер алгоритмі:

1. Науқасқа емшараның барысы мен мақсатын түсіндіріңіз, оның келісімін алыңыз, дәрілік препарат туралы тиісті ақпаратты беріңіз.

2. Қолыңызды гигиеналық деңгейде жуыңыз, тері антисептигімен өңдеңіз, қолғапты киіңіз.

3. Орамды ашыңыз, шприцті құрастырыңыз (стандартты қараңыз).

4. Ампуладан дәрілік ерітіндіні сорып алыңыз (стандартты қараңыз).

5. Науқасты кушеткаға отырғызыңыз немесе жатқызыңыз.

6. Науқастың шынтағының астына клеенка валик қойыңыз (шынтақ буынының барынша бүгілуі үшін).

7. Шынтақ пен иықтың ортасына салфетка төсеп немесе киімінің үстінен резіңке жгут (венозды манжетка) қойыңыз.

8. Жгуттың ұштарын жоғары қаратып, ал байлауын төмен қаратып байлаңыз, артерия тамырының соғуы өзгермеуі тиіс.

9. Науқастан жұдырығын бірнеше рет ашып жұмуын, сонан кейін қатты жұмуын өтініңіз (көк тамырға қанды молырақ айдау үшін)

10. Науқастың білегін саусағынан шынтағына қарай уқалаңыз, шынтақ шұңқырын саусақтарыңызбен сәл ұрыңыз (көк тамырдың толуын күшейту үшін).

11. Көк тамырды үстінен басып тексеріп көріңіз, барынша толықтау жерін табыңыз.

12. Қолғапты тері антисептигімен өңдеңіз.

13. Инъекция жасалынған жерді тері антисептигіне батырылған екі мақта шаригімен өңдеңіз: алдымен үлкен аймақты, сонан кейін тікелей инъекция жасалынған жерді, үшінші шарикті сол қолыңыздың IV және V саусақтарымен ұстаңыз.

14. Шприцті оң қолыңызбен ұстаңыз: оң қолыңыздың II саусағымен иненің канюлясын ұстаңыз, V саусағымен – шприцтің поршенін, ПІ, IV, I саусақтарыңызбен цилиндрді ұстаңыз.

15. Шприцтің ауасын шығарыңыз.

16. Көк тамырды табу үшін, сол қолыңыздың бас бармағымен шынтақтың іш жағының терісін тартыңыз; қолыңыздағы шприцтің қалыбын өзгертпей, инесін жоғары қаратып ұстап, көк тамырды көлденеңінен тесіңіз, сонан кейін инені көк тамырға 1/3 ұзындықта «бос жерді» сезінбегенше енгізіңіз.

17. Иненің көк тамырға кіргеніне көз жеткізіңіз, поршеньді өзіңізге қарай тартыңыз, шприцте қан пайда болуы тиіс.

18. Сол қолыңызбен жгутты бір ұшынан тартып шешіңіз, науқатан жұдырығын ашуын өтініңіз.

19. Иненің көк тамырда екеніне тағы да көз жеткізіңіз.

20. Шприцтің қалыбын өзгертпей, сол қолыңыздың бірінші саусағымен поршенді басыңыз; шприц поршенін түбіне дейін жеткізбей, дәрілік ерітіндіні көк тамырға баяу енгізіңіз.

21. Тесілген жерге тері антисептигіне батырылған үшінші стерилді мақта шаригін қойып, инені шығарып алыңыз.

22. Тесілген жерді тері антисептигіне батырылған мақта шаригін басып тұрып, қанды толық тоқтату үшін, науқастан 3-5 минут шынтағын бүгіп ұстауын өтініңіз.

23. Мақта шариктерін, қолғапты және иненің қалпағын кигізбей шприцімен біргеКБСУ ыдысына тастаңыз.

24. Қолыңызды жуып, кептіріңіз.

Ескерту: арнайы веналық манжетканы қолданғанда оның клапанын басып, көк тамырдан қан тоқтағанша бос ұшын тартыңыз.