Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Башкирский язык.docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
110.9 Кб
Скачать

9.Вместо точек в предложение поставьте подходящее слово.

Беҙҙең баҡсала һандуғас ...

1) уҡый

2) бейей

3) һайрай

10.Выберите адекватный перевод предложения.

Минең шишмә һыуын эскәнем юҡ.

А) Мне не приходилось пить родниковую воду.

Б) Мне не пришлось попробывать родниковую воду.

Вариант 9.

1.Прочтите и письменно переведите на русский язык весь текст.

Йыл миҙгелдәре”

Йылдың дүрт миҙгеле бар: ҡыш, яҙ, йәй, көҙ. Һәр миҙгел өс айҙан тора.

Рәсәйҙә ҡыш биҡ Һалҡын була, ҡар яуа, йылғалар туңа. Ҡыш көнө көндәр ҡыҫҡара, төндәр оҙоная. Иң ҡыҫҡа көн – декабрь айында.

Мартта көндәр оҙоная төшә, яйлап йылына башлай. Ергә йылы яҙ килә.

Ҡар иреп бөтә. Ағастар япраҡ яра. Йылы яҡтан ҡоштар ҡайта. Ауыл халҡы сәсеүгә төшә. Бөтә тирә – яҡ уяна, тормош йәнләнә.

Яҙҙан һуң эҫе йәй килә. Зәңгәр күк йөҙө ап-аяҙ, бер болот әҫәре лә юҡ. Шулай ҙа ҡайһы ваҡыт йәшенле ямғырҙар яуа. Бөтә халыҡ тәбиғәт ҡосағына ашыға. Кемдер урманда, кемдер йылға буйында ял итә.

Сентябрҙә көҙ етә. Иртә көҙ- эштең иң ҡүп ваҡыты. Йәшелсә-емештәр өлгөрә, уңыш йыйыу осоро башлана. Октябрҙә йыш ямғырҙар яуа, ағастар япраҡтарын ҡоя.

Шулай итеп,алтын көҙ урынына һалҡын ҡыш килә.

Тәбиғәттең насар көнө булмай, һәр миҙгелдең үҙ матурлығы бар. Уны күрә белергә генә кәрәк.

2.Найдите из текста ответы на следующие вопросы.

1.Йылдың нисә миҙгеле?

2. һиңә ниндәй миҙгел оҡшай?

3.Рәсәйҙә ҡыш ниндәй?

4.Яҙ ҡасан килә?

3.В каких словах вместо точек нужно написать букву –ҙ.Произнесите эти слова правильно и напишите их.

ҡа…аҡ тө...өн ба…ан

ма…мыл ҡа…ан ҡумы…

да…ыу вәгә…ә ҡымы…

4.Напишите слова во множественном числе?

дәфтәр китап балыҡ

бүлмә ҡурсаҡ ҡыяр

көҙ офоҡ тоҙ

икмәк алма сәй

5.Напишите цифры словами.

145 95 91

580 56 306

55 22 20

6. Даны числительные. Образуйте от них порядковые числительные.

ун һигеҙ йөҙ ун ете

егерме ун тугыҙ тугыҙ

ҡырҡ утыҙ биш ун бер

туҡһан йөҙ илле

7.Найдите лишние слова. Объясните почему они лишние?

тоҙ аш

май балта

икмәк һөт

бейәләй атай

бутҡа сәй

8.Найдите слова, относящиеся к теме “Еда”.

Һут парта

йылга ҡолаҡ

былау теш

бишбармаҡ ҡыҫтыбый

туҡмас бутҡа

9.Вместо точек в предложении поставьте подходящее слово.

Табип яҡши……………

1) уйлай

2)дауалай

3)йырлай

10.Выберите адекватный перевод предложения.

Сит илдәге башҡорттарҙың беҙгә килгәне бар.

А) Зарубежные башкиры приезжали к нам.

Б) Зарубежные башкиры были у нас.

Вариант 10

1.Прочтите и письменно переведите на русский язык весь текст.

«Минең дуҫым»

Мин бик аралашып бармайым,шулай ҙа минең дуҫтарым тип әйтерлек кешеләр бар.Шуларҙын береһе – Марат.Уға 17 йәш.Мәктәпте ул былтыр тамамланы, ә быйыл университетта уҡый.Марат киләсәктә экономист буласаҡ.Ул беренсе курс студенты.Буш ваҡыты уның юҡ тиерлек.Буш ваҡыты килеп сыҡһа,ул уны һәйбәт компанияла үткәрергә тырыша.Марат һәм уның дуҫтары бергәләп музыка тыңларға,бейергә,һәйбәт фильм ҡарарға,киноға,кафегә концерттарға йөрөргә һәм башҡа мауыҡтырғыс эштәр менән шөғөлләнергә яраталар.

Марат-һәйбәт дуҫ.Ул ярҙам һорағандарға ихлас ярҙам итә.Дуҫым менән әңгәмәләшеү ҡыҙыҡлы.Музыка,күренекле кешеләр,тарих тураһында ул күп нәмәләр белә.Марат машина йөрөтөргә бик ныҡ ярата.Уның хәҙерге машинаһы бик шәп түгел,ләкин киләсәктә яҡшы машина алырға хыяллана.

Мин шундай яҡшы дуҫым булғанға бәхетле.

2. Найдите из текста ответы на следующие вопросы.

1. Һинең дуҫтарың бармы?

2. Дуҫың нимә менән шөғөлләнә?

3.Буш ваҡытын нисек үткәрә?

4. Ул ниндәй дуҫ?

3. Запишите в словах нужную букву.

тупр…ҡ торм…ш ҡо…ш

сәс… япр…ҡ бол…т

4. Напишите слова во множественном числе.

иген… йырсы… балта…

күҙлек… атай… шағир…

сана… ҡаймаҡ… ҡар…

ғалим… ағас… китап…

5. Напишите цифры словами.

35 26 555

100 39  680

99 41 888

6. Даны числительные. Образуйте от них порядковые числительные.

дүрт тукһан өс илле һиғеҙ

ун утыҙ биш туғыҙ

һиғеҙ йөҙ ҡырҡ дүрт

ҡырк егерме етмеш биш

7. Найдите лишние слова. Объясните почему они лишние?

дарыу регистратура боҙбармаҡ

шифахана табип баш ауырыуы

дарыухана ауырыу градусниик

8. Найдите слова, относящиеся к теме «Птицы».

үлән һуйыр

кәкүк күҙлекле

турғал сыйырсыҡ

тумыртҡа бөркөт

ҡор ҡарсыға

9. Вместо точек в предложении поставьте подходящее слово.

Кисә беҙ урманға еләк йыйырға барманыҡ, …………… ямғыр яуҙы.

1) микән

2) әҫәр

3) сөнки

10. Выберите адекватный перевод предложения.

Кайтыуыңды белғәс, шылтыраттым.

А) Узнав, что ты приехал, звоню.

Б) Узнав, о твоем приезде, позвонил.

Вариант 11

1.Прочтите и письменно переведите на русский язык весь текст.