Мазмұны

КІРІСПЕ 3

НЕГІЗГІ БӨЛІМ 5

1. Республикадағы ферроқорытпа зауыттары 5

1.1 Ақтөбе ферроқорытпа зауытының тарихы 5

1.1.1 Ақтөбе ферроқорытпа зауытының жұмыс істеу технологиясы 7

1.1.2 Ақтөбе ферроқорытпа зауытының балқыту цехы 8

1.2 Хромды және басқа да қорытпалар 9

ҚОРЫТЫНДЫ 16

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 18

КІРІСПЕ

Ферроқорытпалар - бұл темір кремниймен, марганцпен, хроммен, вольфраммем және басқа да элементер қорытпалары, өндірісте оларды болаттық лигерлеу және қасиетін арттыру үшін қолданады. Таза болат металынан қарағанда темір қосылған болат қорытпасы төменгі температурада тез ериді және пайдалы. Себебі таза техникалық металлға қарағанда болат қоспасы арзан болады.

Ферроқорытпа алу үшін шикізатта кендер немесе концентраттар болу керек. Негізгі болат өндірісі - ферросилиций, ферромарганц; силикомарганц және феррохром – кендерді пайдаланады, сонымен бірге ондағы тотық элементтерде тотықсыздану жоғары. Ферровольфрамды, ферромолибденді, феррованадиді, ферротитанды және басқада кендерді өндіру кезінде болат қорытпаларын немесе аз концентрациямен оған қоса пайдалы элементтермен байытады, құрамында жоғарғы негізгі сілтілік элементті ала отырып.

Ферроқорытпаларды сәйкес металдардың тотықтарын тотықсыздау нәтижесінде алады. Әрбір қорытпаны алу үшін сәйкес келетін қайта өңдеу мен жағдайды жасауды, өңделіп жатқан жетекші элементтен жоғары көлемде қамтамассыз ету үшін таңдау қажет.

Тотықсыздануға элемент жұмыс жасауы мүмкін, жоғарғы химиялық сродства оттегіге ие болады, элементке қарағанда, ондағы оксидтен тотығуы керек. Басқаша айтқанда, тотықсыздану элемент болуы мүмкін, тым берік химиялық оксид түзіледі, тотықсызданған элементке қарағанда. Тотықсыздану процессі жеңілдейді, онда темір немесе оның оксидтері қатысуымен өтетін болса. Элемент еріп қалпына келе немесе олармен химиялық қосылысын құрастыра отырып, темір оның белсенділігін кемітеді, оны реакция аймағынан алып шығып, кері реакция тотығуына кедергі жасайды. Қорытпаның темірмен балқу температурасы кейбір жағдайда элементтің тотықсыздану температурасының балқуынан төмен, демек, реакция төменгі температурада жүруі мүмкін.

Тотықсыздануды қолдану түріне байланысты ферроқорытпаны негізгі үш әдіспен алуға болады: көмірмен тотығатын, силикотермиялық және алюминотермиялық. көміртегі арзанырақ болып келеді, сондықтан оны көміртектік ферромарганецте және феррохром өндірісінде қолданады, сонымен қатар кремниймен балқытуда (кремний көміртегінің балқуына кедергі). Олардың көміртегі тотықтарымен металдардың бұрынғы қалпына келу реакциялары эндотермиялық, сондықтан көмір тотықтандырғыш процессі жылуды талап етеді - әдетте бұл ферроқорытпалар электрдоғалы пештен бөлінетін жылу.

Силикотермиялық және алюминотермиялық әдістермен төменгі ферроқорытпалар немесе құрамында өте аз көміртекті алады: орташакөміртекті және азкөміртекті ферромарганец және феррохром, көміртексіз феррохром, металлдық хром және марганец, ферроқорытпа және титанмен лигатурлар, ванадимен, вольфраммен, молибденмен, цирконимен, борммен және басқа да металдармен. Бұл қорытпалар тазаланған ферроқорытпа пештерінде балқытылады, қуаты 2,5-7MB•А трансформатты жабдықтар және жұмыс жасайтын үздіксіз процеспен пештен металл және шлак балқытылып шығуы. Экзотермиялық реакция кезінде жылудың бөлінуі металды және шлакты сұйық түрінде алуға жеткілікті, балқытуды қаптама пештерінде (горнда) өткізеді.

Негізгі бөлім