6.Әдебиеттер:

1. С.Р.Рузуддинов.,А.А.Седунов.,Ю.С.Лобанов, Пропедевтика ортопедической стоматологии: А. – 2010.

2. Трезубов В.Н.,Щербаков А.С.,Мишнев А.М.Ортопедическая стоматология. Пропедевтика и основы частного курса: М. – 2008 ж.

3. Аболмасов Н.Г.,Аболмасов Н.Н., Бычков В.А.,Аль-Хаким А. Ортопедическая стоматология: М. - 2007.

4. В.Н.Копейкин Руководство по ортопедической стоматологии:М. - 2004.

5. Копейкин В.Н.,Миргазизов М.З. Ортопедическая стоматология: М.-2001.

7.Бақылау:

СИТУАЦИЯЛЫҚ ЕСЕПТЕР

1. Науқас М.

Тiс формуласы.

		0	0			0	0			0	0	0	0	0
8	7	6	5	4	3	2	1	1	2	3	4	5	6	7	8
0	0	0	0								0	0

1. Диагноз қойыңыз?

2. Емдеу жұмысы

3. Қай тістерде кламмерлер болуы керек?.

1. Науқас К. пластиналы протез дайындау кезеңінде – орталық окклюзияны анықтау

Сұрақ:

1. Қай клиникалық этап?

2. Қай лабораториялық этап?

7. Бақылау:

Ұстап тұрғыш кламмері бар алмалы пластиналы протездің шайнау қысымын таратады

1) табиғи тістерге

2) шайнау бұлшық еттеріне

3) ауыз қуысы шырышты қабығына

4) шырышты қабық және табиғи тістерге

Салыстырмалы қарсы көрсеткіштер

1) гипертониялық ауру

2) гасттир

3) эпилепсис

4) миокард имфаркты

Тіс қатары ақауы кезінде қолданылатын алмалы протез

1) доғалы

2) пластиналы

3) консольді көпіртәрізді

4) алмалы көпіртәрізді

Тіс қатары ақауының қай классы ( Кеннеди классификациясы бойынша) алмалы протезді дайындауға абсолютті көрсеткіш болады

1) бірінші

2) екінші

3) үшінші

4) төртінші

Шайнау қысымын тарату әдістері Протез түрі

1) физиологиялық а) пластиналы

2) жартылай физиологиялық б) көпіртәріздес

3) физиологиялық емес в) доғалы

Протездеу түрі

1) тістерді ерте протездеу

2) міндетті протездеу

3) кеш протездеу

Жұмысшы қалып алу уақыты

А) тістерді жұлынғаннан соң 4 немесе одан көп аптадан кейін

Б) тістерді жұлғаннан соң 15 күннен кейін

В) тістерді жұлудан алдын

Алмалы пластиналы протездерді клиникалық дайындау кезеңі

• Орталық окклюзиясын анықтау

• Қалып алу

• Протезді шақтап көру және отырғызу

• Протездің конструкциясын тексеру

• Коррекция

Алмалы пластиналы протездерді лабораториялық дайындау кезеңі

• жасанды тістерді қою

• мүсін құю және окклюзиялық біліктері бар балауыз негізін дайындау

• жақ қимылын қайталайтын аппаратқа гипстеу

• гипстеу, илеп салу (паковка), полимеризация

• өңдеу, тегістеу, жылтырату

Алмалы пластиналы протездерді клинико-лабораториялық дайындау кезеңі

• орталық окклюзиясын анықтау

• қалып алу, мүсін құю

• окклюзиялық біліктері бар балауыз негізін дайындау

• жасанды тістерді қою

• балауыз негізді пластмассаға ауыстыру

• протез конструкциясын тексеру

• коррекция

• протезді шақтап көру және өткізу

Жоғарғы жақта кламмерлік сызықтың оптимальді орналасуы

1) диагональді

2) сагитальді

3) көлденен

Төмеңгі жақта кламмерлік сызықтың оптимальді орналасуы

1) диагональді

2) сагитальді

3) көлденен

Иықты ұстағыш кламмер тиіс;

1) Тістің вестибулярлы бетімен нүктелі түрде жанасу

2) тістің вестибулярлы бетін бойлай жанасуы

Тіс қатарының ақауы кезінде пластиналы протез қалай бекітіледі

1. адгезия және когезия

2. анатомиялық ретенция

3. функциональды сорылу

4. механикалық үйрену

Пластиналы протездің бекітілуі мен тұрақтылығы байланысты

1. тіректі тістердің санына

2. кламмерлердің орналасуына

3. тіс қатары ақауының топографиясына

4. қатты таңдай тереңдігіне

5. альвеолярлы өсіндісінің семуіне

Ұстағыш кламмер құрамы

1. иықтан

2. өсіндіден

3. денесінен

4. оклюзиялық бастырмадан

5. тармақтардан

Алмалы протездің конструкциясын тексеру кезеңінде клиникаға түседі

1. гипсті мүсінде орналасқан окклюзиялық біліктері бар балауыз негіз

2. кламмер және жасанды тістері бар пластмассалық негіз

3. гипстік мүсінде орналасқан кламмер және жасанды тістері бар балауыз негіз

4. окклюдаторда орналасқан кламмер және жасанды тістері бар балауыз негіз

5. окклюдаторда орналасқан окклюзиялық біліктері бар балауыз негіз

Пластиналы протездің конструкциясын тексеру кезеңін бастайды

1. беттің төменгі бөлігінің биіктігін анықтау

2. ауыз қуысына протезді енгізу

3. кламмер және жасанды тістері бар балауыз негізді ауыз қуысына енгізу

4. окклюдаторда орналасқан конструкцияның дайындау сапасын бағалау

Пластиналы протездің конструкциясын тексеру кезінде гипсті мүсінде бақылайды

1. жасанды және табиғи тістердің түсінің сәйкес келуі

2. мүсінде негіздің орнықтылығы

3. жасанды тістерді қою дұрыстылығы

4. протез шекарасы

5. тіс қатарының түйісу дәлдігі

6. альвеола аралық биіктік

Пластиналы протездің конструкциясын тексеру кезінде бақылайды

1. Гипсті мүсін және протез бөліктерінің дайындау сапасы

2. Балауыз негізінің ауыз қуысында жабысу тығыздығы және орнықтылығы

3. Жасанды тістерді қою

4. Бекіткіш цементтердің сапасы

5. Орталық окклюзияда тістердің түйісуі

6. Протез эстетикасы

Биомеханиктердің көзқарасы бойынша алмалы протездің кламмерлік бекіткіштерінің қайсы түрі сенімді

1. Нүктелі

2. Сызықтық

3. Жалпақ

Жоғарғы жақта кламмерлік сызықтың орналасуы наиболее рационально

1. Сагитальді

2. Трансверсальді

3. Диагональді

Төменгі жақта кламмерлік сызықтың орналасуы наиболее рационально

1. Сагитальді

2. Трансверсальді

3. Диагональді

Ауыз қуысында орталық окклюзияны анықтау үшін лабораториядан гипсті мүсіндер келеді

1. Окклюдаторда бекітілген

2. Окклюдаторда бекітілген окклюзиялық біліктері бар балауыз негіз

3. Балауыз негіз және тістем біліктері

Ұстағыш кламмер құрамы

1. Иық

2. Өсінді

3. Окклюзиялық бастырма

4. Дене

5. Байланыстыру тармақ

6. 1+2+4+5

7. 1+2+4

Иықты ұстағыш кламмер қызметі

1. Қызыл иек шетімен тіс сауыты экваторы арасында орналасу

2. Тіс сауыты экваторымен шайнау беті арасында орналасу

3. Тіске бір нүктеде жанасу

4. Тісті бойлай жанасу

5. Қызыл иек шетін қайталап орналасу

6. 1+4+5

7. 2+3

Алмалы протездің конструкциясын тексеру кезеңінде клиникаға түседі

1. гипсті мүсінде орналасқан окклюзиялық біліктері бар балауыз негіз

2. гипстік мүсінде орналасқан кламмер және жасанды тістері бар балауыз негіз

3. окклюдаторда орналасқан кламмер және жасанды тістері бар балауыз негіз

Пластиналы протездің конструкциясын тексеруді бастайды

1. беттің төменгі бөлігінің биіктігін анықтау

2. ауыз қуысына балауызды конструкцияны енгізу

3. окклюдаторда орналасқан конструкцияның дайындау сапасын бағалау

4. науқастың ауыз қуысында жасанды және табиғи тістердің түйісу тығыздығын бақылау

Алмалы пластиналы протезді сақтауға болады

1. қайнаған суда

2. спирт ерітіндісіне

3. құрғақ күйінде

4. растворемаргацевокислого калия

Алмалы пластиналы протезді қолданғанда науқас дикциясына әсер етеді

1. жоғарғы протезде алдыңғы тістерінің қойылуы

2. қатты таңдайды жауып тұратын протез негізінің конфигурациясы

3. төменгі протезде бүйір тістердің қойылуы

4. жоғарғы протез негізінің қалыңдығы

5. 1+2+3+4

6. 1+2+4

Алмалы протездің бірінші коррекциясына қай кезде келуі қажет

1. Ауру пайда болуына байланысты

2. Протезді отырғызған соң келесі күні

3. Протезді отырғызған соң бір аптадан кейін

Алмалы протезді шақтап көру жүргізіледі

1. Тіс технигі мүсінде

2. Дәрігер науқастың ауыз қуысында

3. Тіс технигі мүсінде, кейін дәрігер науқастың ауыз қуысында

Коррекция алдында науқасқа ауру кезінде тағайындалады

1. Дәрігер қабылдауына дейін шешпеу

2. Протезді шешіп, коррекция алдында 3-4 сағат бұрын тағу

3. Дәрігер қабылдауынан алдын протезді шешу

Глоссариді үш тілде кұрастыру (қазақ,орыс,ағылшын).

Протездің бекітілуі

Нүктелі

Сызықты

Жазықтықты

Кламмерлі сызық

Сагиттальді

Трансверзальді

Диагональді

1.Тақырыбы №14: Қарама-қарсы тістер болған кезде, орталық окклюзияны анықтау және бекіту.

2.Мақсаты:

1)Білімді қалыптастыру:

- ортопедтік кабинетті ұйымдастыру

- медициналық материалдар

-қарсы тістері бар және жоқ кездерде орталық окклюзияны анықтау кезеңінің реттілігі

- физиологиялық тыныштық жағдайындағы біліктілікті анықтау

- құжаттарын толтыру

2)Тәжірибелік (операционалды)дағдыларды қалыптастыру.

- дәрігердің жұмыс орнын дайындау

- балауыз негіз бен білікті кигізіп шақтау

- орталық окклюзияны анықтау

- жақтарды орталық окклюзия жағдайында бекіту

- қарсы тістері жоқ кезде жақтардың орталық арақатынасын анықтау

- қарсы тістері бар кезде жақтардың орталық арақатынасын анықтау

3)Коммуникативті дағдыларды дамыту

- жаңа терминдер мен түсініктерді қолдану арқылы: «Вербальді және вербадьді емес коммуникациялар», «Шағымдарды анықтау мен оны нақтылау», «Аурудың анамнезі»,

- ортопедиялық стоматология клиникасында науқастардың тiс қатарының жартылай кетiгi кезiнде клиникалық кезеңдерде тексеруде вербальді және вербальді емес коммуникацияларды

4)Оқыту арқылы құқықтық компетенцияларды қалыптастыру

- ортопедиялық науқастарды тексеру хатнамаларды қолдану;

- дәрігер стоматолог ортопедттің есептік – тіркеу құжаттарын толтыру және оларды сақтау

5)Тақырыпты меңгеру барысында студенттердің мотивациясын дамыту: «Қарама-қарсы тістер болмаған кезде орталық окклюзияны анықтау және бекіту».

3.Оқыту міндеттері:

- балауызды негіз бен білікті кигізіп шақтау

- физиологиялық тыныштық жағдайында биіктікті анықтау

- тістесу биіктігін анықтау

- жақтарды орталық окклюзия жағдайында бекіту

4.Тақырыптың негізгі сұрақтары

1. «Физиологиялық тыныштық жағдайы» анықтамасына түсінік

2. Орталық окклюзияны анықтау әдісін таңдауда әсерін тигізетін факторлар

3. Жақтардың орталық арақатынасы туралы анықтама

4. Қарсы тісткері бар кездегі жақтардың орталық арақатынасын анықтау және бекіту кезеңдері

5. Қарсы тістері жоқ кездердегі жақтардың орталық арақатынасын анықтау және бекіту кезеңдері

5.Оқыту әдістері: Ортопедиялық стоматология клиникасында студент оқытушының бақылауымен науқасқа, волонтерге және фантомда балауызды негіз бен білікті кигізіп шақтап көру. Тістесу биіктігін анықтау және орталық окклюзия жағдайында бекіту.

Оқу заттары: Жиектері келтірілген функциональды қалыптар,шекарасы сызылған ғаныштық мүсіндер,ғаныштық мүсіндерді құюды көрсететін мультимедиялық презентация