5 Сынып

БІРІНШІ БӨЛІМ

ТАРИХҚА САЯХАТ

§1. Тарих пәні ұғымы

1. «Тарих» сөзін алғаш қолданысқа енгізген: С) гректер мен арабтар

2. Тарих туралы алғаш кітап жазған, кейіннен «тарихтың атасы» атанған: В) Геродот

3. «Тарихты білмей - өткенді, қазіргі жағдайды білу, келешекті болжау қиын» деп жазған кім?

А) Әл-Фараби

4. Есімін бүкіл әлемге аян қылған Геродоттың «Тарих» еңбегі: В) 9 кітаптан тұрады

§2. Тарихи уақыт өлшемі

5. Алғаш рет бір жылда 365 күн болатынын кімдер есептеп шығарған: Е) Египет егіншілері

6. Египет тұрғындары егіншілікпен қай уақыттан бастап айналысады: А) Бұдан 5 мың жыл бұрын

7. Ежелгі Египетте жылды есептеуді: Д) Жаңа патша ел билеген кезден бастады

8. Ежелгі Римде жыл санау: С) Римның негізі қаланған жылдан басталды

9. Иисус Христос жайлы аңыздар осыдан: С) 2 мың жыл бұрын

10. И. Христостың туған жылына байланысты жыл санау Ресейде кімнің тұсында енгізілді? В) І Петр

11. Қазіргі жыл санау қай оқиғамен байланысты? Е) И.Христостың туған жылымен

12. «Хижра» сөзінің мағынасы: А) «Қоныс аудару», «кету», «көшу»

13. «Хижра» сөзі қай тілден енген: С) Араб

14. «Хижра» қай уақытта болды: С) 622 ж. 16 шілдеде

15. «Хижра» бұл: А) Мұхаммед пайғамбардың Меккеден Мединеге қоныс аударуы

16. Мұсылман елдері 1979-80 жылдары хижраның қай ғасырының тууын кең көлемде атап өтті: Д) XV ғ.

17. Мұсылман ай күнтізбегі бойынша әрбір төртінші жыл – Е) Кібісе болып есептеледі

18. Күнделікті өмірде ғасыр ... санымен, жыл ... санымен: В) Рим, араб

§3. Жеке адамның, ата-тектің, әулеттің тарихы

19. Қазақ қоғамында жеті атаны, ата-текті: С) Әулет

20. Немене – А) Шөберенің баласы

21. Туажат – В) Жүрежаттың баласы

22. Қазақ халқы тарихында батырлар әулеті жиі кездеседі. Қазақстандағы 1916 ж. ұлт-азаттық қозғалыстың көрнекті басшыларының бірі Амангелдінің әкесі: С) Үдербай

23. Бір ұрпақтың қамтитын уақыты: А) 25-30 жас

24. 7 ата – 7 ұрпақтың түзілуі қанша уақытты қамтиды? А) 175-210

25. Қазақ тарихында артықшылықтарға ие болған белді әулет: Д) Шыңғыс

26. Өз заманының белді ғалымы «Қабуснама» педагогикалық еңбегінің авторы (ХІ ғасыр): Е) Қайқаус

§4. Біздің өлке. Қазақстан Республикасы

27. Адам саны 10 мыңға жуық мекен: А) Қала тектес кент

28. Халқы 10-50 мың адамға жеткен мекен: В) Шағын қала

29. Халқы 50-100 мың адамға жеткен мекен: С) Орташа қала

30. 2000 жылы Қазақстан Республикасында:

Д) 14 облыс, 90-ға жуық қала, 200-дей қала тектес кент, 150-ден астам аудан

31. ҚР рәміздері қашан бекітілді: В) 1992 ж.

32. Қазақстанда жергілікті ұлт-қазақтармен бірге басқа да ... ұлттар мен ұлыстардың өкілдері тұрады:

С) 130-дай

§5. Картадағы тарих

33. «Карта» сөзі қай тілден енген: Е) Грек

34. «Карта» сөзінің мағынасы: А) «Хат жазуға арналған папирус парағы»

35. Тұңғыш сурет – карталар қай кезеңге тән: А) Алғашқы қауым адамдарына

36. Бізге дейін жеткен карталар қай ежелгі халыққа тән: В) Ежелгі Шығыс пен Ежелгі Қытай

37. Карта жасау ісі қай қоғамда кең етек алды: А) Құл иеленушілік қоғам

38. Жердің шар тәріздес екендігін анықтаған: Д) Гректер

39. Б.з.б. V ғасырда жердің кескінін жасаған ғалым: С) Геродот

40. Ежелгі заманда картаны ең көп пайдаланған мемлекет: Е) Ежелгі Рим

41. «Жер түрлері жайындағы кітабы» еңбегінің авторы кім? Д) Әл-Хорезми

42. Әл-Хорезмидің шамамен 830 жылы жазылған «Жер түрлері жайындағы кітабы» антик

заманының қай ғалымының еңбегіне ұқсас: В) Птоломей «География»

43. Алғамш карта жасайтын кәсіпорын пайда болды: Е) Италияда

44. Птоломей еңбектерінен Қазақстан территориясындағы қай өзендер туралы мәлімет алуға болады:

А) Жайық, Сырдария, Жем

45. ІХ-Х ғғ. Арал теңізін картаға түсірушілер: С) Араб саяхатшылары

46. «Диуани лұғат ат-түрік» еңбегінің авторы? В) М.Қашғари

47. ХІІІ ғ. Каспий теңізі туралы деректерді толықтырып, Алакөл, Балқаш көлдері, Тарбағатай,

Теріскей Іле Алатауы жайлы ең алғаш деректер келтірген саяхатшылар:

Д) Итальян саяхатшысы П.Карпини, фламандық В.Рубрук

48. Қазақстан жайлы мәліметтер орыс ғылыми басылымдарында қай уақыттан бастап шыға бастады?

Д) XVI ғ.

49. 1558-59 жж. өзінің Орта Азияға саяхатында көшпелі «кассактардың» көшіп-қонатын мекендерін

Сызба картасында бейнеленген ағылшын саяхатшысы: А) А.Дженкинсон

50. Қ.Жалайырдың «Жылнамалар жинағы» кітабын жазуға Ресейдің қай патшасының өтініші себепкер

болды: В) Борис Годунов

51. Қазақ жерін XVIІ ғ. тұңғыш орыс атласына енгізген: С) С.Ремезов

52. «Үлкен сызба кітабында» қазақ елі жайлы толық сипаттама берілген. Бұл еңбек қашан жазылғн?

С) 1672 ж.