Қорытынды

Мемлекеттік үдемелі индустриялық-инновациялық даму бағдарламасының аясында «Каустик» АҚ-да хлор-сілті өндірісі іске қосылып, Қазақстанның химия өнеркәсіптерін өзіміздің шикізатпен қамтамасыз етуге мүмкіндік берді.

Қортындылай келе бүгінгі таңда мембрана әдісімен хлор және каустикалық сода өндірісі толықтай жобалық қуаттылыққа қосылған. Мысалы, бір жыл ішінде 27 мың тонна хлор, 30 мың тонна каустикалық сода, 9141 тонна гипохлорит натрийі, 45 мың тонна тұзды қышлық өндірілген. Осы инвестициялық жобаның жүзеге асырылуымен еліміздегі химия саласының каустикалық сода шикізатымен қамтылуы 80 пайызға, хлор, тұзды қышқыл және гипохлор натрий шикізатымен қамтылуы 100 пайызға жеткен.

Кәсіпорында өндірістік технологияларды пайдалана отырып, мембара әдісімен экологиялық таза және қауіпсіз өнім шығаруға мүмкіндік беретін әлемдік деңгейдегі жаңа технологиялар орнатылған. «Каустик» АҚ 2002 жылы Павлодар химия зауытының базасында негізі қаланған. Хлор-сілті өндірісі 2010 жылдың 21 желтоқсанында іске қосылды.

Натрий гидроксидін өндірудің электрохимиялық әдісі қатты платиналы катодта ас тұзының сулы ерітіндісін электролиздеуге негізделген. Бұл кезде натрий гидроксиді мен хлоридінің аралас ерітіндісін алады. Электролиз кезінде жүретін қосымша процестер кеуекті диафрагманы анод пен катодтың ортасына орналастыру арқылы немесе сынапты катодты қолдану арқылы жойылады. Сынапты катоды бар электролизерлерде сілтілік металдың разрядталуы нәтижесінде натрий амальгамасы түзіледі. Бұл амальгаманы сумен ыдыратқанда натрий гидроксидінің таза ерітіндісі мен сутегін алады.

Пайдаланылған әдебиеттер

1 Позин М.Е., Зинюк Р.Ю. Физико-химические основы неорганической технологии. учеб. пособие для вузов / М.Е. Позин., Р.Ю. Зинюк., СПб.: Химия, 1993. – 437с.

2 Наркевич И.П., Печковский В.В. Утилизация и ликвидация отходов в технологии неорганических веществ. учеб. пособие для вузов / И.П. Наркевич., В.В. Печковский., М.:Химия, 1984. – 356 с.

3 Бишимбаев В.К., Рёсслер Л.Б., Жекеев М.К. Состояние и перспективные направления развития основной химической промышленности Республики Казахстан. учебник для вузов / В.К. Бишимбаев., Л.Б. Рёсслер., М.К. Жекеев., Шымкент, Ғылым, 2006, – 290 с.

4 Анштейн В.Г., Захаров М.К., Носов Г.А. и др. Общий курс процессов и аппаратов химической технологии. учебник для вузов / В.Г. Анштейн., М.К. Захаров., Г.А. Носов., М.: Логос –2003. – 550 c.