Стафилококк

Таксономиясы:

Тұқ: Micrococcaceae

Туы: Staphylococcus

Түр:S.aureus, S.epidermidis, S.saprophyticus,

Морфолог: гр +, жүзіс сағағы тәрізді, т-, с-, мк+.

Бояу әдісі: Грам әдісі

Патогенді қасиеттері: гемолизин, лейкоцидин, эксфолиатин, энтеротоксин, агрессия ферменттері (лецетиназа, плазмокагуляза, В- лактомаза, фибринолизин)

Патогенезі: тағам өнімінде көбейеді – токсин жиналады(энтеротоксин)- АІЖ-ға түседі – интоксикация (құсу, диарея естен тану)

Инф.көзі: аурк адам, тасымалдаушы

Жұғу жол-ры:ауа- тамшы, ауа – шаң, тұрмыстық қатынас

Шақыратын инф.: шиқан, карбункул, сепсис, пневмония отит, конъюктивит мастит, уретрит

Диаг. Әдістері: зерт-у материалы- қан, ірің қақырық, бөлінді

Бактериолог-қ: сарыуызды тұзды агарда – алтын түсті колония. Тәж түзіледі. Қанды агарда – гемолиз зонасы.

Стрептококк

Таксономиясы:

Тұқ: Micrococcaceae

Туы: Streptococcus

Түр:S.pyogenes, S.pneumoniae, S.faecalis, S. Agalastiae. S. mutans

Морфолог: гр +, тізбек тәрізді, т-, с-, к+, мк+. , S.pneumoniae ланцет тәрізді диплококк к+

Бояу әдісі: Грам әдісі

Патогенді қасиеттері: гемолизин, эритрогенин, стрептокиназа

Патогенезі: ТАЖ арқылы- шырышты қабықта көбейеді – қабыну

Инф.көзі: ауру адам, тасымалдаушы

Жұғу жол-ры:ауа- тамшы, ауа – шаң, тұрмыстық қатынас

Шақыратын инф: ревматизм гломерулонефрит, сепсис, ангина

Диаг. Әдістері: зерт-у материалы- қан, ірің қақырық, бөлінді

Бактериолог-қ: қанды агарда А) мөлдір – В гемолитикалық; Б) жасылдау, жарт мөлдір – альфа гемолитикалық; В) гемолиз жоқ гемолитикалық емес гамма стрептококк

Серологиялық: КБР

Менингококк

Таксономиясы:

Тұқ: Neisseriaceae

Туы: Neisseria

Түр:N.meningitidis

Морфолог: гр -, кофе дәні тәрізді, т-, с-, мк+.

Бояу әдісі: Грам әдісі метилен көгімен бояғанда =аяқталмаған фагоцитоз

Патогенді қасиеттері: эндотоксин, капсула, агрессия ферменттері(нейроаминидаза, гиплуронидаза lgA- протеаза)

Патогенезі: ену қақпасы: мұрын- жұтқыншақ – бактерия генерализаясы (ми, жұлын)- қабыну - менингит

Инф.көзі: ауру адам, тасымалдаушы

Жұғу жол-ры:ауа- тамшы

Шақыратын инф: менингит

Диаг. Әдістері: зерт-у материалы- қан, ликвор мұрын жұтқыншақ жағынды

Бактериолог-қ: шоколадты агарда – туссіз S колония түзеді – ұиғаш агарда таза дақылды бөліп аламыз

Серологиялық: АГ реакциясы АД мен АГ анықталады.

Гонорея

Таксономиясы:

Тұқ: Neisseriaceae

Туы: Neisseria

Түр:N. gonorrheae

Морфолог: гр -, бұршақ дәні тәрізді (диплококк), т-, с-, мк+.

Бояу әдісі: Грам әдісі метилен көгімен бояғанда =аяқталмаған фагоцитоз

Патогенді қасиеттері: эндотоксин, капсула, агрессия ферменттері(нейроаминидаза, гиплуронидаза lgA- протеаза)

Патогенезі: ену қақпасы: зәр жолы эпителийі және жыныс жолдарының шырышты қабығы - көбейеді – эндотоксин - қабыну

Инф.көзі: ауру адам, тасымалдаушы

Жұғу жол-ры: жыныстық қатынас

Шақыратын инф: гонорея, уретрит бленнорея, цервитит

Диаг. Әдістері: зерт-у материалы- іріңді бөлінділер

Бактериолог-қ: сарысу, қан немесе асцитті сұйық бар қоректік ортада себеді

Серологиялық: КБР () Борде Жангу реакциясы , ПГАР

Ешерихия

Таксономиясы:

Тұқ: Enterobacteriaceae

Туы: Escherichia

Түр: E.coli, E.blattae, E. adecarboxylata, E. hermanii, E, fergusonii

Морфолог: гр – таяқша, жұмырланған, т+, с-, мк+, пили+.

Бояу әдісі: Грам әдісі

Патогенді қасиеттері: экзотоксин (цитотоксин, цитотонин), эндотоксин (ЛПС)

Патогенезі: 4категориясы бар:

ЭПІТ- ащы ішек эпителий қабатында көбейеді

ЭИІТ- су және алиментарлы жолмен жұғады

ЭГІТ- тоқ және соқыр ішек зақымдалады

ЭТІТ- ащы ішек және тұз- су алмасуды бұзады.

Инф.көзі: ауру адам, тасымалдаушы

Жұғу жол-ры: алиментарлы, тағам, су, тұрмыстық қатынас

Шақыратын инф: АІЖ іріңді қабыну, цистит, гемморагиялық колит

Диаг. Әдістері: зерт-у материалы- қан, нәжіс, өт несеп, асқазан шайынды

Бактериолог-қ: Эндо ортасында- қызыл металл түсті жылтыр (АГ анықтау); Плосирев ортасы- қызыл колония

Жеделдетілген әдіс: РИФ, ИФТ

Сальмонелла

Таксономиясы:

Тұқ: Enterobacteriaceae

Туы: Salmonella

Түр:S. typhi, S.paratyphi A,B,S

Морфолог: гр – ұсақ таяқша,ұшы жұмырланған , т+, с-, мк+, Vi антиген.

Бояу әдісі: Грам әдісі

Патогенді қасиеттері: эндотоксин, эцитотоксин

Патогенезі: ену қақпасы: ауыз арқ – ащы ішек – оның ЛТ көбейеді – қанға түседі –бактериемия – басқа мүшелер, макрофаг , өт қабында көбейеді. Өттен қайтадан ащы ішекке – эпителийде жара – қайта қанға – өт зақымдайды

Инф.көзі: ауру адам, тасымалдаушы

Жұғу жол-ры: фекальды – оральды, су арқылы, алиментарлы, тұрмыстық қарым – қатынас,

Шақыратын инф: іш сүзегі

Диаг. Әдістері: зерт-у материалы- қан, құсық, асқазан шайындысы зәр, нәжіс

Бактериолог-қ: Раппорт ортасында, эндо, Плосирев, висмут- сульфит агар

Жеделдетілген әдіс: ИФТ, VI- антигенді анықтау

Сальмонелез

Таксономиясы:

Тұқ: Enterobacteriaceae

Туы: Salmonella

Түр:S.typhimurium, S.enteritidis, S.heidelberg, S.newport

Морфолог: гр – ұсақ таяқша,ұшы жұмырланған , т+, с-, мк+.

Бояу әдісі: Грам әдісі

Патогенді қасиеттері: эндотоксин, энтеротоксин

Патогенезі: тағам арқылы ащы ішекке- тұз су алмасу бұзады – диарея - септикопиемия

Инф.көзі: жануар(үй жануары) және құстар

Жұғу жол-ры: тағам(сүт ет, жұмыртқа)

Шақыратын инф: сальмонеллез

Диаг. Әдістері: зерт-у материалы- құсық, нәжіс, тағам қалдығы

Бактериолог-қ: өт сорпасы – левин, Плосирев, эндо – морф, ф\т, фаготит антибиотикограмма анықтайды

Жеделдетілген әдіс: ИФТ

Серологиялық: АР, ЖГАР

Шигелла

Таксономиясы:

Тұқ: Enterobacteriaceae

Туы: Shigella

Түр:S. dysenteriae, S.flexneri, S.boidii, S.sonnei

Морфолог: гр – таяқша,ұшы жұмырланған , т-, с-, мк+.

Бояу әдісі: Грам әдісі

Патогенді қасиеттері: О,К- эндотоксин, шиготоксин

Патогенезі: АІЖ – тоқ ішек- инвазия фактор көмегімен жасуша ішіне өтеді – шиготоксин көмегімен- қан аралас нәжіс. Су-тұз алмасу, ОЖЖ қызметі бүйрек зақымдалады.

Инф.көзі: ауру адам, тасымалдаушы

Жұғу жол-ры: фекальды – оральды, су арқылы, алиментарлы, тұрмыстық қарым – қатынас,

Шақыратын инф: бактериалды дизентерия, энтерит, холицистит, перитонит, септициемия

Диаг. Әдістері: зерт-у материалы- қан, нәжіс, құсық массасы

Бактериолог-қ: нәжісті селенит сорпасына себеді – левин, эндо плосирев ортасына себеді.

Жеделдетілген әдіс: ИФТ, ПГАР, КоАР

Серологиялық: АР, ПГАР

Иерсиниялар

Таксономиясы:

Тұқ:Enterobacteriaceae

Туыс:Yersinia

Түр:Yersinia pestis

Бояу әдісі: грам, метилен көгі

Морфологиясы: гр-,полиморфты, ұсақ сопақша таяқша,т-,с-,

Патогенділік қас:эндотоксин, пестицин- тышқандық токсин, плазмокоагуляза, фибринолизин

Патогенезі:Қоздырғыш тері және шырышты қабаттар арқылы өтіп лимфалық тамырлар арқылы тез көбейеді.Лимфа түйін-ң өкпе және т.б ағзалардың зақымдануыни оргнизмнің жалпы улануын туд.

Инфекция көзі: кемірушілердің бірнеше түрі. Екішілік инф. Көзі – үй тышқандары, дала суырлары.

Берілу жолы: бүрге шағуы,қарым-қатынас,тағамдық. Механизмі: трансмиссиялық.

Шақыратын инф:табиғи ошақтық аур,аса

Диаг әдістері: зерттелетін материал – нәжіс, несеп, қан, жұлын сұйықтығы.

биологиялық әдіс:теңіз шошқалары мен тышқандардың өлімі негізінде

Серологиялық:ИФТ, ПГАР

Кампилобактериялар

Таксономиясы:

Тұқымдастығы:Campylobacteriaceae

Туыстастығы:Campylobacter

Түрі:С.jejuni. C.fetus. c.coli. C.lary. C.concisus. C.sputorum.

Морфологиясы: гр-, утір тарізді жіңішке иілген таяқша,қосақталып шағала қанаты сияқты орналасады, с-, к-,қозғалгыш

Бояу әдісі:Грам ,карбол фуксин

Патогенді қасиеті: Энтеротоксин, цитотоксин түзуі мүмкін.

Потогенезі: ауыз арқылы кейде жараланған тері арқылы түседі.Асқазанда ащ ішек тоқ ішек қабыну реакцияларынан пайда болады—бактеремия , екіншілік қабынулар п.б.м

Инфекция көзі:әртурлі жануарлар, тағам, су

ИНфекция таралу мех: фекальді оралды, тұрмыстық қатынас, трансплацентарлы

Шыкырылатын аурулар:минингит, энцефалит, перитонит, көбінесе асқорыту жалдарын зақымдалуымен Диаг. Әдіс. наукастын нәжісі қаны ми-жұлын сұйықтығы

бактериялогиялық әдісі: Құр темір- сульфит – пируват қосымшалары бар қанды және эритриттік агарлар

Серологиялык әдіс: (КБР,ПГАР,АР,ИФТ)

Жедел диагноз қою: ИФР

Клебсиеллаар

Токсономиясы:

Тұқ: Enterobacteriaceae

Туыс: Klebsiella

Түр:Klebsiella pneumonia,K.oxytoca,K.mobilis,K.planticola,K.terrigena.

Морфологиясы: Гр- шеттеры жумырткаланган кыска таякша.к+, т-, с-,

Бояу әдісі:Грам, Бурри Гинс

Патогенділік қасиеті: к антиген және эндотоксин, энтеротоксин. Вируленттілік ферменттер түзеді (нейраминидаза,фосфатаза ДНК-аза)

Патогенезі: Klebsiella pneumonia ішек инфекциясына ұқсас дамиды және жылдам басталады,лоқсу құсу іштің ауырсынуы,диарея, қызба жалпы әлсіздік байқалады. ТАЖ – басқа мушелерге таралу – сепсис, іріңді аскыну тудырады – кейде өлім

Инфекция көзі: науқас адам мен тасымалдаушы.

Жұғу жолы:тағам, ауа-тамшылы және тұрмыстық қарым-қатынас.

Шақыратын Аурулары: сепсис

Диаг. әдіс: ірің қан эксудат жулын суйыктыгы нәжіс зәр жихаздардан алынған жұғын

Бактериялогиялык; к-2 қоректік ортага себеді бір тәулік инкубациялайды

Серологиялық: АР

Протей

Токсономиясы:

Тұк: Enterobacteriaceae

туыс:proteus

тур: p mirabilis. P vulgaris

Морфологиясы: Жұптасып немесе тізбек тәріздітаяқша. с-, к-, қозғалады.

Патогенді қасиеті: О және Н антигендерден тұрады.

Патогенезі:қалыпты микрофлора протейдің уреаза бөлуі – инфекция дамуы- кальций магний бар тұздар бүйректе жинақталуына

Шақыратын аурулары:.

Диаг әдіс : бактериялогиялык әдіс: құр лактозасы бар қоректік ортада және ет пептонды қиғаш агардың төменгі жағында тамшысына себеді

Вибрион. Тырысқақ қоздырғышы.

Токсономиясы:

Тұқ: Vibrionaceae

Туыс: Vibrio

Түі: Vibrio cholera

Морфологиясы: Гр-, иілген немесе тік таяқша, с-, к- өте қозғалғыш.

Бояу әдісі: Грам

Патогендік фак:эндотоксин экзотоксин (холероген), агрессия ферменттер (фибринолизин, гиалуронидаза, лецитиназа, нейроминидаза)

Патогенезі: Ауыз қуысы – АІЖ –ащы ішек- оның эпителийінде жабысып көбейеді – холероген – сусыздану – ацидоз 60% өлім

Инфекция көзі: ауру адам мен тасымалдаушы.

Жұғу жолдары: Фекальды-оралды, тұрмыстық қатынаста , су , тағам

Шақыратын инф: тырысқақ

Диаг әдісі : кусык нәжіс тагамдар су өт

Бактериологиялық: 1% пептонды су сілтілі агар

экспрес диагноз; ИФТ, ИФР, ПТР

Гемофильді таяқша

Таксономиясы

Тұқ:pasteurellaceae

Туыс:Haemophilus

түр: Haemophilusinfluenzae ;

Бояу әдісі: грам

Морфологиясы: гр- сопақша немесе таяқша , қозғалмайды ,с-, пили+, капсула + ,

Пат.қасиет: О, К антиген, эндотоксин-ЛПС, протеаза

Патогенезі: ену қақпасы: ЖТАЖ сол жеоде эпителийде жабысады, көбейеді – қанға отсе – септикалық артрит ,эндокардит, іріңді менингит

Инфекция көзі: ауру адам, ауру тасымалдаушы.

Берілу жолы: ауа тамшылы.

Шақыратын инф: жедел эпиглотит, менингит , сепсис

Диаг әдіс: мұрын жұтқыншақ шырыш, қан, жұлын сұйықтығы , ірің .

Микроскопиялық әдіс- Грам әдісі

Бактериологиялық әдіс – таза дақыл- шоколадты , қанды агар.

Бордетеллалар,

Туыс:Bordetella

Түр: Bordetella pertussis. Bordetella parapertussis

Морфологиясы: гр «-» ; ұсақ ұшы жұмырланған таяқша , с-, т- ; мк+.

Бояу әдісі: Толуоидин көгімен

Пат қасиет: термостабильді агрессиялық фермент (филаментозды гемаглютинин ; пертуссис токсин ; пили пертактин ; дерматонекротосин), эндотоксин-ЛПС, ақуызды токсин, гистамин

Патогенезі: ену қақпасы; ЖТАЖ – рецепторларды токсинмен тітіркендіру- жөтел – катаралдық қабыну.

Инфекция көзі.ауру адам және тасымалдаушылар.

Жұғу жолы:ауа-тамшылы

Шакырылатын ауру: көкжөтел.

Диаг әдіс:мұрын- жұтқыншақ қуысы шайындысы.

Бактериологиялық әдіс – Борде Жангу , сүтті-қанды агар , казеинді-көмірлі агар.

Серологиялық: АР, КБР, ПГАР, ПТР

Бруцеллез

Таксономиясы:

Тұқ:Brucellaceae

Туы:Brucella

Түр:B.melitensis, B.abortus, B.suis, B.canis, B.ovis

Морфолог: гр -, ұсақ коккобактерия-р, т-, с-, к-.

Бояу әдісі: Грам әдісі

Патогенді қасиеттері:Жоғары инвазиялық қасиетке ие,

эндотоксин, агрессия ферменттерін, гиалуронидаза түз.

Патогенезі: тері, шырышты қабат арқ.- аймақты лимфа

т. – қанға таралады – барлық ішкі ағзаларға таралады –

осы ағзаларда ұзақ сақталады.

Инф.көзі: ірі ж-е ұсақ қара мал, доңыз, жылқы, ит.

Жұғу жол-ры: алиментарлы, контакті арқ.

Шақыратын инф.: бруцеллез

Диаг. Әдістері: зерт-у материалы- қан, зәр, сүйек кемігі

Бактериолог-қ: бауыр қосылған ортаға себу.

Биолог-қ: теңіз шошқаларын зақымдау.

Серолог-қ: ПГАР, ИФТ, ИФР

Аллергия-қ: Бюрне сынамасы

Франциселла

Таксономиясы:

Тұқ: -

Туы:Francisella

Түр:F. Tularensis

Морфолог: ұсақ, гр – бактериялар, т-, с-

Бояу әдісі: Грам әдісі

Патогенді қасиет: капсула-фагоцитоздан қорғайды,

жасушаішілік паразитизм, эндтоксин

Патогенезі: терідегі жара – регионралы лимфа т. –

-көбеюі – бубон

Инф.көзі: кеміргіштер, буынаяқтылар, ластанған су

Жұғу жолы: трансмиссиялық, қарым-қатынас,

алиментарлы, ауалы-тамшылы

Шақыратын инф: туляремия, екіншілік зақымданулар-

пневмония, менингит.

Диаг. Әдістері: зерт-у материалы-қан, шайындылар

Биолог-қ: теңіз шошқаларын, ақ тышқандарды

зақымдау.

Серолог-қ: ЖГАР, ИФТ

Легионелла

Таксономиясы:

Тұқ: Legionellaceae

Туы: Legionella

Түр: L. pneumophila

Морфолог: гр- таяқшалар, кейде жіпше тәрізді

Бояу әдісі: Грам әдісі

Патогенді қасиет: эндотоксин-лпс,протелитикалық ферм

(фосфотаза, липаза,нуклеаза),

факультативті жасушаішілік паразит,цитолизин-басты

секреторлы нәруыз.

Патогенезі: тыныс жолдары – т.ж. төменгі бөлімінде

қабыну процесі дамиды – иммундық жүйе жасушалары-

-бактериемия – бактерия бұз-да эндотоксин бөлінеді-

-интоксикация – жүрек тамыр, ОЖЖ, бүйрек-ң әртүрлі

зақымдануы.

Инф.көзі: топырақ, су

Жұғу жолы: ауа-тамшылы

Шақыратын инф: легионеллез, ЖРА, пневмония

Диаг. Әдістері: зерт-н материал-плевралық сұйықтық,

қақырықты, қанды өкпе тінінің бөлігі.

Бактериолог-қ: қоздырғышты L-цистеин қосқан ж-е пирофосфат

темірі ерітілген ортада бөліп алады.

Серолог-қ: ИФР,ИФТ, ПТР.

Таксономиясы:

Тұқ:Pseudomonadaceae

Туы:Pseudomonos

Түр:P.aeruginosa, putida, mallei, cepacia

Морфолог: гр- тік н-е теріс сәл иілген таяқша, шеті жұмырланған,

қозғалады, пилиі бар, с-, к-.

Бояу әдісі: Грам әдісі

Патогенді фактор: пили, эндотоксин, экзотоксин А, экоэнзим S,

лейкоцидин, энтеротоксин ж-е өткізуші фактор, агрессия ф-т.

Патогенезі: жара – іріңді қабыну – сепсис

Инф.көзі: ауру адам, тасымалдаушы

Жұғу жолы: ауа-тамшылы, қарым-қатынас, парентералді,

фекальді-оральді

Шақыратын инф: менингит, сепсис, остеосиелит, отит, артрит,

пневмония, плеврит.

Диаг. Әдістері: зерт-у материалы-ірің,экссудат,пунктат,зәр.

Бактериолог-қ: пиоцианин пигменті бөлінуі нәт-де қоректік орта-ң

көгілдір жасыл түске боялуы.

Серолог-қ: КБР, РГАР.

Сібір жарасы

Таксономиясы:

Тұқ:Bacillaceaceae

Туы:Bacillus

Түр:B.anthracis

Морфолог: гр+ ірі таяқша,қозғалмайды, с+,к+.

Бояу әдісі: Леффлер әдісі-капсула, Грам әдісі

Патогенді фактор: капсула, токсинді комплекс(1.ісіні факторы,

2.протективті аг,3.летальді)

Патогенезі: зақымдалған тері, тыныс алу ж-е ас қорыту жол-ры

шырышты қабаты – карбункул п.б. – лимфа түйіні(лимфааденит) -

-қан – бүкіл ағза (көкбауыр зақымдалады)

Инф көзі: ауру мал

Жұғу жолы: тұрмыстық қатынас, аэрогенді, тағамдық, трансмиссиялық.

Шақыратын инф: сібір жарасы, карбункулез, эдематоз.

Диаг.әдістері:зерт-у материалы-қақырық,нәжіс,қан,бөлінділер,мәйіт материалы.

Бактериоскопия-қ: карбункуладан жағынды, өліктегі материадан жағынды- Грам,Ожешко әдісімен бояу.

Бактериолог-қ: ЕПА-да қоздырғыштан таза дақыл бөліп алу, пенициллин қосылған ортаға себу.

Биолог-қ: ақ тышқан, теңіз шошқасын зақымдау.

Серолог-қ: зерт-у затынан Асколи реак-ң көмегімен сақиналы преципитация реак.

Аллергия-қ: антраксиннен тері реакциясы.

Клостридиялар

Таксономиясы:

Тұқ:Bacillaceae

Туы:Clostridium

Түр:C.perfringens, septicum, novyi, histolitium, sordellii

Морфолог: гр+ ұршық тәрізді бактерия, қозғалады, к+, с+.

Бояу әдісі; Грам, Бурри-Гинс

Патогенді фактор: капсула фагоцит қорғайды, экзотоксин (некротоксин, энтеротоксин) түзеді

Патогенезі: АІЖ – энтеротоксин – астан улану – ішек эпит.некрозға ұшырайды – б.ет, жұмсақ тін-р өлі еттенеді – газ жиналады – интоксикация – гангрена – сепсис

Инф көзі: ластанған топырақ

Жұғу жолы: алиментарлы, жараға түскен топырақ

Шақыратын инф: газды гангрена, сепсис

Диаг.әдістері:

Бактериолог-қ: Вильсен-Блер ортасы қара колония түзеді.

Экспресс әдіс: ИФР

Түр: Cl.tetani

Морфолог: гр+ барабан таяқшасы тәрізді, с+ , т +.

Бояу әдіс: Грам, Циль-Нильсен

Патогенді фактор: экзотоксин: 1.тетаноспазсин(жүйке тіндерін зақымдайды) 2. Тетанолизин (эритроциттерді ерітеді).

Патогенезі: спора – жарақат – анаэробы жағдай – бактерия көбейеді – тетаноспазмин – қан арқ.таралуы – ЖЖ зақымдалуы

Инф көзі: топырақ, шаң

Жұғу жолы: жарақаттық, артифициалдық

Шақыратын инф: сіреспе

Диаг.әдістері:

Экспресс-талдау: ИФР

Биолог-қ: тышқандарға қойылатын бейтараптау реакциясы.

Түр:Cl. Botulinum

Морфолог: гр+ тенис ракеткасы тәрізді таяқша, с+, т+

Бояу әдісі: Грам, Циль-Нильсен

Патогенді фактор: экзотоксин-нейротоксин

Патогенез: АІЖ – нейротоксин – қанға – ОЖЖ, б.ет салданады – диплопия,көз аккомодация бұз-ды – асфиксия – өлім

Инф көзі: топырақ

Жұғу жолы: тағамдық

Шақыратын инф: ботулизм

Диаг.әдістері:

Биолог-қ әдіс: тышқандарға жұқтыру

Бактериолог-қ: вазелин майымен жабылған сұйық ортаға себу

Серолог-қ: БР

Коринбактериялар

Тұқ: Actinobacteriaceae

Туы: Corynebacterium

Түр: C. Diphtheriae

Морфолог: гр+ коктар тәрізді, жіңішке, сәл иілген таяқша, с-, т-,мк+, волютин +.

Бояу әдісі: Грам, Нейссер

Патогенді фактор: экзотоксин-гистотоксин, агрессия ферменті- гиалуронидаза, нейраминидаза.

Патогенезі: аран – гистотоксин – эпит.жасушаларын некрозға ұшыратады – фибринозды қабыну – қабық –қан – токсинемия – миокард, бүйрек үсті безі, ОЖЖ зақымдалуы.

Инф көзі: науқас адам

Жұғу жолы: ауа-тамшылы, тұрмыстық қатынас

Шақыратын инф: дифтерия

Диаг.әдістері:

Бактериоскопия-қ:Грам әдісі, Нейссер, метилен көгі

Бактериолог-қ: Клауберг ортасына себу – 3 типті колония – ірі, сұр, маргаритка гүлі тәрізді – 3 биовар

Gravis, Mitis, Intermedius

Серолог-қ: РИА, ИФТ, ПТР

Микобактериялар

Тұқ: Mycobacteriaceae

Туы: Mycobacterium

Түр: M. tuberkulosis

Морфолог: гр+ жіңішке, сәл иілген таяқша, қышқылға төзімді, с-, к-.

Бояу әдісі: Циль-Нильсен

Патогенді фактор:эндотоксин, корд-фактор, гликолипид, туберкулопротеин

Патогенезі: ЖТАЖ – альвеолла, бронхиолаға түседі – туберкулезді кешен п.б. – кейде Гон ошағы п.б.

Инф көзі: науқас адам, тасымалдаушы

Жұғу жолы: ауа-тамшы, ауа-шаң, тұрмыстық қатынас, алиментарлы

Шақыратын инф: туберкулез

Диаг.әдістері:

Бактериолог-қ: Левенштейн-Йенсен, Финн-2 орталарына себу

Жедел диагноз қою: Прайс әдісі

Биолог-қ: теңіз шошқаларына жұқтыру

Аллергия-қ: манту сынамасы

Серолог-қ: ПГАР, ИФТ

Түр: Mycobacterium leprae

Морфолог: гр+ тік, сәл иілген таяқша, қышқылға төзімді, с-, мк+

Бояу әдісі: Циль-Нильсен

Патогенді фактор: фибринонектин

Патогенезі: ЖТАЖ – лимфа, қан арқ. – тері жасушаларына – ЖЖ зақымдалады, сезімталдық жоғалады

Инф көзі: науқас адам

Жұғу жолы: ауа-тамшылы, қатынас

Шақыратын инф: алапес

Диаг.әдістері:

Серолог-қ: ИФТ

Аллергия-қ: лепроминді сынама

Клебсиеллалар

Таксономиясы.

Тұқ: Enterobacteriаceae

Туыс: Klebsіella

Түр: Klebsіella pneumonіae, K.oxytoca, K.mobіlіs, K.plantіcola, K.terrіgena

Бояу әдісі: грам, бурри Гинс

Морфологиясы.  Гр-, шеттері жұмырланған, қысқа таяқшалар.к+,т-,с-.

Патогендік қасиеттері. К-антиген (фагоцитозды тежейді),эндотоксин, энтеротоксин. Вируленттік ферменттер: ДНҚаза, нейраминидаза, фосфатаза.

Инфекция көзі - науқас адам мен тасымалдаушы.

Жұғу жолдары – тағам, ауа-тамшы және тұрмыстық қарым-қатынас арқылы.

Патогенезі. Ауыз арқылы ағзаға түседі. Тыныс алу мүшелерін, буындарды, ми қабаттарын, коньюнктиваны, несеп шығару мүшелерін зақымдайды. Сепсис пен іріңді асқынулар. Генерализацияланған септикопиемиялық үрдіс дамуы(өлім).

Шақыратын инфекция. Сепсис пен іріңді асқынулар

Диаг әдіс: Ірің, қан, экссудат, жұлын сұйықтығы, нәжіс, зәр.

Бактериологиялық:К-2 қоректік ортаға (құр моч, рафиноза, бромтимол) себу. Серологиялық әдіс: АР

Листериялар

Таксономиясы.

Тұқ: Lactobacillaceae.

Туыс: Listeria.

Түр: L.innocua, L.monocytogenes, L.welshimeri, L.iwanovii, L.rayi, L.murrayi.

Морфологиясы:Гр+,  қысқа, аздап иілген қозғалмалы таяқша. Т+, к+, с-

Бояу әдісі: грам, Бурри Гинс

Патогенділік факторлары. эндотоксин, фосфолипаза, гемолизин

Инфекция көзі кеміргіштер, ауылшаруашылық жанурлары 

Негізгі таралу жолдары – алиментарлық, су, қарым-қатынас, трансплацентарлы

Патогенезі. Эпителиялық, эндотелиялық жасушаларды бұзады –қан(бактериемия)- бауыр, көкбауыр, лимфа түйіндерінің, жүйке жүйесінің– листериомалар – некроз - ағзалардың дистрофиясы. ОЖЖ зақымдалуы. сепсис.

Шақыратын инфекция. менингиттер, энцефалиттер, мидың абсцесі, психоздар, кей кездерде баспа, сепсис, сүзек

Микробиологиялық диагноз қою. қан, жұлын сұйықтығы, көмей шайындысы, ұрық айналасындағы су 

1.Бактериологиялық әдіс.эскулинді агарда - қара колония

2.Серологиялық әдістер. КБР, гемагглютинациялық реакция, ИФТ, АР, ПТР

Актиномицеталар

Таксономиясы

Actynomyces туыстастығы.

Түр: A.israelii, A.bovis, А.viscosus, A.naeslundii, A.odontolyticus

Бояу әдісі: Грам, Циль-Нильсин

Морфологиясы: гр+ қарапайым, жіңішке, тармақталған, тік н\е иілген таяқшалар, қозғалмайды. хитин немесе целлюлозасы жоқ, мицеллий түзеді. жұптасып V, Y- тәрізді, қатарласып орналасады. Конидиялары жоқ.

Жұқтыру көздері: қоршаған орта объектілері, науқастар мен батериотасымалдаушылар (адамдар мен жануарлар).

Берілу жолдары – жарақат арқылы.

Патогенезі. олардың орналасқан жер зақымданулар тері, шырышты қабат жарақаты. тері асты шелмайлар, байланыстырушы тін, лимфа және қанға бару. бүкіл ағзаға таралу. эндогенді инфекция. актиномалар түзіледі. актиномицеттердің друзалары табылуы.

Шақыратын инфекция. бронхит, интерстициальды пневмония, плеврит,  плевра эмпиемасы,перикардит,

Диаг әдіс: : какырык,ликвор,ірің,пунктаттар

Бактериологиялық: сабуро ортасы, кантты агар

Серологиялық: КБР, ПГАР

Аллергиялық сынамы актинолизатпен жүргізіледі.

Гарднеллалар

Таксономиясы.

Туыс:Gardnerella

Түр:. Gardnerella vaginalis

Морфологиясы. Ұсақ таяқшалар немесе коккобациллалар. метахромазиялық дәндер көрінеді. жұптасып, V, Y- тәрізді немесе қатарласып орналасады. К-, с-, т-

Патогенділік факторлары. нейраминидаза

Инфекцияның көзі ауру адам.

Таралу жолдары – жыныстық

Патогенезі. Себепкер фаткорлар (қантты диабет, жүктілік, ұрықтандыруға қарсы гормонды препараттар, менструациялық ұзілістер, эндокриндік бұзылыстар). қынаптың кілегейлі қабатында рН көрсеткіші, қанттын мөлшері өзгеруі. басқа анаэробтармен бірге вагинит тудыруы.

Шақыратын инфекция Әйел адамдарда-вагинит, ер адамдарда – балонит, бейспецификалық уретрит жыныс мүшелердің қабыну процестері пайда болады. Бактериялық вагинит асқынған вагинитке акеледи.

Диаг. Әдіс: қынап және жатыр мойынынан алынған бөлінділер.

бактреологиялық - сирек .

Хламидиялар

Таксономиясы

 Тұқ:Chlamydiaceae 

 Туыс: Chlamydia 1)C.traсhomatis, 2)C. pneumoniae , 3)C.psittasi

Бояу әдісі: грамм6 Романовский -Гимзе

Морфологиясы. Гр- , ДНҚ және РНҚ-сы, цитоплазматикалық мембранасы, жасуша қабырғасы бар. элементарлық денешіктер– жұқпалы түрі, ретикулярлық денешіктер- вегетативтік түрі.

Патогенділік факторлары. 1)C.trachomais-тің: сыртқы мембрана ақуыздары (эстеразалық белсенділік, адгезиндер), эндотоксиндер (ЛПС). 2)C.рneumoniae–ның: адгезиндер, эпителиоциттер мен лимфоциттердің инвазивтілік факторлары. 3)C.psittaci :эндотоксин

Инфекцияның көзі. 1) C.trachomais ауру адам, тасымалдаушылар

2) C.рneumoniae наукас адам

3) C.psittaci  құстар

Таралу жолдары. 1) C.trachomais жыныстық катынас, турмыстык катынас, трансплацентарлы. 2) C.рneumoniae ауа-тамшылы. 3)C.psittaci ауа-шаң, ауа-тамшылы

Патогенезі. 1) C.trachomais конъюктива мен мөлдір қабықтың эпителиоциттерінің зақымдануы. урогенитальдық хламидиоз және жыныстық лимфагранулема . уретраның, жатыр мойнының, қуық асты безінің, сыртқы жыныс мүшелерінің қосалқылары мен жергілікті лимфа түйіндерінің қабынуы.

2) C.рneumoniae , 3)C.psittaci жогаргы тыныс алу жолдары.  жасуша ішінде көбейіп, оны бұзуы. тыныс алу жолдарының, өкпе мен лимфа түйіндерінің қабынуы (фарингит, бронхит, синусит, пневмония). лимфоидты тіндерде персистенцияланауы.

Шақыратын инфекция. пневмония , жүрек-тамыр жүйесі, бауыр, көкбауыр, серозды менингит , уретрит, простатит, эндометрит тб

Диаг әдіс: Дақылдық әдис:Жасушалық дақылдар, тауық эмбриондары, зертханалық жануарлар

Иммунологиялық әдіс: ИФР, ЖИФР, ИФТ, КБР және т.б

Молекулалық-биологиялық әдістер: Гибридизациялау, амплификациялық тест- жүйелер

Трепонемалар

Таксономиясы.

Тұқ: Spirochaetaceae

Туыс: Treponema

Түр: Treponema pallidum

Бояу әдісі: Романовский Гимзе, Мороз, Ілінген тамшы

Морфологиясы: спираль пішінді жіңішке Циста+, с-, к-, козгалады.

Патогенділік факторлары. фибронектин,эндотоксин.

Инфекция көзі – ауру адам, тасымалдаушы

жұғу жолы - жыныстық қарым-қатынас, Транспланцетарлы, Трансфузионды (кан куйганда)жол. 

Патогенезі. 1)1шілік мерез. тығыз шанк (ену какпасында). лимфа түйіндерінің ісінуі -регионарлы лимфаденит(басканда ауырмайды). бас ауру, алсиздик,буын ауыруы.

2Шілік мерез. Канға отеді. Бортпе(папулалы, пустулалы, везикулалы).Паренхимотозды ағзаларға таралады.

3шілік мерез. теріде, тері астында төмпешіктер, гуммалар п.б. Терінің, шырышты қабықтың ішкі ағзалардың, сүйектің, жүйке жүйесінің зақымдалуы

4шілік мерез. ОЖЖ-нің зақымдануы. акыл ес кемдиги. салдану. инфаркт,инсульт.

2)Жуктілік алғ,айларында. ұрык өлі туады.

3) триместрде. акаулар болады.

Зерттеу материалы:шанкр бөліндісі (І кезең); бөртпе бөліндісі, лимфа түйіндерінен пунктат (ІІ кезең); қан (ІІ,ІІІ,ІІІ кезең); жұлын сұйықтығы (ІV кезең).

Диаг әдіс: Серологиялық зерттеу әдістері: ИФР, КБР, ИФТ

Жеделдетілген әдіс: ИФР

Лептоспиралар

Таксономиясы

Тұқ: Leptospiraceae

Туыс: Leptosрira

Түр: L. interrhogans,L. вiflexa

Морфологиясы. ирекше пішінді бактериялар, с-, ц-, к- түзбейді.

Бояу әдісі: Күмістендіру, Романовский Гимзе

Патогенділік факторлары. гиалуронидаза, фибринолизин, экзотоксин өнімдерін түзеді – гемолизин, липаза, ДНКаза

Инфекция көзі: жабайы жануарлар - кеміргіштер, үй жануарлары

Негізгі таралу жолы: су арқылы, тағамдық жол, қарым-қатынас-тұрмыстық жолмен 

Патогенезі.  ауыз қуысының, ас қорыту жолдарының шырышты қабаты, көз, мұрын, зақымданған тері. лимфатикалық жолмен таралады, қанға өтеді (лептоспиремия, токсемия) . қан ағынымен организмде таралып әртүрлі ағзаларға (бауыр, бүйрек, өкпе т.б.) түседі. Ағзаларда микроорганизмдер қарқынды көбейіп қайтадан қанға түседі. Қоздырғыштың және оның токсиндерінің әсер етуі нәтижесінде қан капиллярларының қабырғасы зақымдалады және әртүрлі ағзалар мен тіндерде қан құйылу байқалады.

Шақыратын инфекция.көздің зақымдануы, пиелит, менингоэнцефалит

Диаг әдіс: қан, зәр, ми жұлын

Бактериологиялық: Жұлын сұйықтығында, сарысу, фосфатты сарысу ортасына себу

Серологиялық: КБР микроАР

Боррелия

Таксономиясы:

Тұқ: Spirochaetaceae

Туыс: Borrelia

Түр: Borrelia recurrentis , Borrelia duttoni, Borrelia persica.

Морфологиясы. Фибриллалар бар. Генетикалық аппараты(хромосома,циркулярлы плазмида). Borrelia recurrentis –Жас

жасушалары қысқалау, жуандау. Borrelia duttoni, Borrelia persica- Пішіні бұранда тәрізді, иірімі бар, ұштары үшкірленген

Бояу әдісі: Романовский - Гимзе әдісі

Патогенділік қасиеттері эндотоксин

Инфекция көзі: Borrelia recurrentis наукас, тасмалдаушы(бит)

Borrelia duttoni, Borrelia persica тасмалдаушылар(аргас кенесі)

Таралу жолы:Borrelia recurrentis - бит шакканда, закымдалган тері арқылы

Borrelia duttoni, Borrelia persica-Кене шакканда.Сомен қатар трановариалд(жұмырткасы аркылы)

Патогенезі: Лимфомакрофагалық жүйе жасушаларына түскен спирохеталар көбейеді, сосын қан тамырларына еніп, спирохетемия дамиды. Науқастың қанында антиденелер түзіледі – спирохетолизиндер, солардың және комплементтің қатысуымен лизис және қоздырғыш жасушасының бұзылуы болады. Бұл кезде эндотокиндер және басқа да пирогенді заттар қанға түсіп, ОЖЖ, ағзалар мен тіндердің зақымдануына, токсикозға, құрылымдық бұзылыстарға әкеледі. Терінің және көздің қасаң қабығының сарғаюы, беттің, конъюнктиваның қызаруы, кейде розеолалы бөртпе дамиды. Спирохеталар плацента арқылы өтуге қабілетті, нәтижесінде түсік тастауға және жаңа туылған нәрестеде қызбаның қайталануына әкеледі.

Шакыратын инфекция. Асқынулар балаларда және әлсіреген науқастарда байқалады, көк бауырдың қабынуы.

Диаг әдіс: Серологиялық сынама. Қан сарысуының бактериоцидтік әсері. ИФР, ПТР иммобилизациялау

Риккетсия

Таксономиясы

Тұқ: Rickettsiaceae

Туыс:Rickettsia

Түр:R.prowazekii

Морфологиясы:таяқша пішінді,мк бар

Бояу әдісі:Романовский-Гимзе әдісімен қызыл түс,Гр(-)

Патогенді қа/і:екі АГ бар:топтық,түрлік

Патогенез:Қозд.қанға түсіп,қантам.қабырғасында орн.эндотелий жасуш.енеді,сода көбейеді,эндотоксин бөледі=>эндотелй жасушалары бұзылып,риккетсия қайта қанға түседі=>ұсақ қ.т. зақымдалуына байл.мида,бүйрек,миокард микроайналым бұзылады=>менингоэнцефалит,миокардит,глоумерулонефрит дамиды.

Инф.көзі:науқас адам,тасымалдаушы

Жұғу жол/ы:инф.жұққан кене,бит тістегенде

Шақ/ын инф:риккетсиоз жедел қалтыраулық инфекция

Диагн.әдіс:Серол/қ:ПГАР,АР,ИФТ,ИФР

Таксономиясы

Класы:Mollicutes

Тұқымдастығы:Mycoplasmataceae

Туыстастығы:1.Mycoplasma

Түрі:M.pneumoniae,M.hominis,M.genitalium

Морфологиясы:өте ұсақ,сфера пішінді,жіпше тәрізді,с-,жқ-

Бояу әдісі:Романовский-Гимзе

Патогенді қа/і:адгезиндер,токсиндер,агрессиялық ферменттер,метаболизм өнімдері

Патогенез:Жоғ.тыныс алу жолы/ң эпителиоцит мембр.персистенция/ды=>бронх,альвеола/р эпители/ң жасуш/на супероксиданттар әсер етіп=>бронх,өкпеде қабынуын;бауыр,ми т.б. ағза/да гематогендік диссеминациялануын;уретра цилиндолі эпител/ң зақымдануын туды/ы

Инф.көзі:науқас адам,тасымалдаушы

Жұғу жол/ы:ауа тамшылы,жыныстық қ/с арқ.

Шақ/ын инф:микоплазмоз антропонозды бактериялық инфекция

Диагн.әдіс:Бактериологиялық,Серол/қ:ПГАР,ИФТ.Молек/қ генет/қ: ПТР,ДНҚ кодтау

Таксономиясы

Тұқ:Orthomyxoviridae

Туыс:Influenzavirus A\ B\C

Түрі:Influenza A\B\C virus

Морфологиясы: вирионы сфера пішіндес,сирек жағд.жіпше тәр.түрл.кезд.

Патогеді қа/і:АГі: NP және M ақуыздар типтіспец\қ.Беткейлік АГ:гемагглютинин,нейраминидаза

Патогенез:Ену қақпасы Жоғ тыныс алу жол\ң шырышты қабаты=>репродукцияланады=>зақым\ған т\а жол\ң эпит\қ қабаты арқ В=>қанға түсіп,вирусемия =>қабыну,ісіну,базальді мембр\ң зақымдан\ы=>жасуш\ң ыдырау өнімд\і=>орг\ң іртүрлі дәрежедегі интоксикациясы

Клиникалық көрнісі:Т жедел көтерілуі,бас,буын ауыруы,қалтырау,құрғақ жөтел

Инф.көзі:науқас адам,тасымалдаушы

Жұғу жол/ы:ауа тамшылы

Шақ/ын инф.:грипп эпидемиялық антропонозды инфекция

Диагн.әдіс:Вирусологиялық әдіс,Серолог\қ:ГАТР,БР,КБР,ИФТ,жедел диагноз қою

Емдеу,алдын алу:симптоматикалық,Вакцина қолданылады

Таксономиясы

Тұқ:Paramyxoviridae

Тқұқымдастықшасы: Paramyxovirinae

Туыс:Respirovirus

Морфологиясы:вириондары сфера пішінді,

Патогенді қас\і:ішкі-S антиген ,сырты-V антиген

Патогенезі:Кіру қақпасы Жоғ.тыныс алу жолы=>шырышты қабаттарыда адсорбцияланады=>тереңдеп еніп,көбейеді=>В енген жасуш\р бұзылады=>вирусемия=>ыдырау өнім\і,В\р орг\і интоксикациялайды(=>екінш\к иммундық тапшылық қоздырады=>бактериялық асқынулар)

Клиникалық көрін\і:Ткөтер\і,әллсіздік,мұрын біту,тамақ ауыруы,жөтел,ларингит

Инф.көзі:науқас адам

Жұғу жол\ы:ауа тамшылы

Шақ\ын инф.:парагрипп жұқпалы ауру

Диагн.әдіс:Вирусты бөліп алу,идентификациялау,серолог\қ:ГАТР,КБР,БР

Емдеу,алдын алу:этиотропты препраттар,Вакцина егу қолданылмайды.

Таксономиясы

Тұқ:Adenoviridae

Туыс\:Mastadenovirus

Морфологиясы:суперкапсиді жоқ,

Патогенді қас\і:топтық спец\қ АГ болады

Патогенезі:В=>тыныс алу,ішек жол\ң шырышты қабат\ң эпителиялық жас\да,көз конъюктивасында,лимфоидті тіндерде біріншілік репродукция ж.а. =>қан айналымына түседі,вирусемия=>эндотелий қабат\н зақымд\ы=>шырышты қабат\ң экссудативті қабынуына,некроз п.б\на әкеледі.

Клин\қ көрін\і:тамақ ауыруы(ларингит,трахеобронхит,фарингит)т.б.

Инф.көзі:инф\мен жедел н\е латентті шалдыққан адам

Жұғу жол\ы:ауа тамшылы,кейде жанасу

Шақ\ын инф.:аденовирусты инфекция

Диагн.әдіс:В\ты бөліп алу,идентификация,серол\қ:КБР,БР,ГАТР;жедел д\з қою:ЭМ

Емдеу,алдын алу:симптоматикалық,Вакцина бар (егу шектелген)

Таксономиясы

Тұқ:Paramyxoviridae

Тұқ: Paramyxovirinae

Туыс:Mobillivirus

Морфологиясы:вириондары сфера пішінді,

Патогенді қас\і:АГі: H , F , NP

Патогенезі:В=>жоғ.тыныс алу жол\ң,көз\ң шырышты қабат\ы арқ.енеді=>лимфа түйін\не барады=>алғ.репродукциял\ы мұрын жұтқыншақ,жоғ тыныс алу жол\ң шырышты қабат\ң эпителиялық жасуш\да атқ. =>вирусемия=>қ.т.эндотелйін зақымдайды=>осы жасуш.некроздануын\ң нәтижесінде бөртпелер п.б.

Клиникалық көріністері:ринит,фарингит,конъюктивит,фотофобия,39C дене қызбасы.Бөртпе жоғарыдан төмен қарай бастайды:бет,маңдай,құлақ,мойын,кеуде,қол аяқ

Инф.көзі:науқас адам

Жұғу жол\ы:ауа тамшылы

Шақ\ын инф.:қызылша жедел жұқпалы ауру

Диагн.әдіс:Вирусологиялық,серол\қ:ГАТР;экспресс д\з қою:ЭМ

Емдеу,алдын алу:симптоматикалық,Вакцина қолданылады.

Таксономиясы

Тұқ:Togaviridae

Туыс:Rubivirus

Морфологиясы:вириондар сфера пішінді,

Патогенді қас\і: екі аг бар : ішкі (нуклеокапсидитік) және сыртқы(суперкапсидтік)

Патогенезі:В жұққаннан кейін құлақ, мойын,желке,құлақ без\ң артқы лимфатүйін\ң жасуш\а енеді=>біріншілік репродукцияланады=>бездер үлкейіп,ауырсынады=>вирусемия=>бөртпе п.б\да,ввирусемия тоқтайды

Клин\қ көрін\і:денеТ көтерілуі,бөртпе шығу,жоғ.т\а жол\ң зақым\ы,буын,б.е.ауырсынуы

Инф.көзі:клин\қ белг.айқын н\е симптомсыз жұқтырған адам

Жұғу жол\ы:ауа тамшылы,трансплацентарлы, инфецир\ген зат\мен жанасқанда

Шақ\ын инф.:қызамық вирустық жедел жұқпалы ауру

Диагн.әдіс:В\ты индикациялау,идентификац\у,серол\қ:КБР,ГАТР,БР,ИФТ,ПТР

Емдеу,алдын алу:симптоматикалық,Вакциналар қолданылады

Таксономиясы

Тұқ: Picornoviridae; Calcivirus

Туыс: Hepatovirus; Hetpatic-E-like virus

Түр: Hepatovirus A;HEV

Морфологиясы: вирионы сфера пішінді,

Патогенді қас\і: НА антиген, НЕ антиген

Патогенезі:ауыз қуысынан=>АІ жолы арқ=>аш ішекте репродукц\ды=>регионарлық лимфа түйінд\де репродукц\ды=>қысқамерзімді вирусемия=>гепатоциттерге келіп,бұзылысқа ұшыратады=>дене сарғаюы

Клиникалық көріністері:дене сарғаюы,дене Т көтеріледі,,лоқсу,құсу

Инф.көзі: науқас адам,вирус тасымалдаушы

Жұғу жол\ы:ГА:тұрмыстық қатынас, ГЕ:ластанған су арқ.

Шақ\ын инф.Гепатит А,Гепатит Е (энтеральді гепатиттер)

Диагн.әдіс:серол\қ:ИФА;бх\лық әдіс,клин\қ белг.б\ша;эпид\қ көрс.б\ша.

Емдеу,алдын алу:симптоматикалық,ГепатитА:Вакцина бар(бірақ көрсеткіш б\ша ғана);ГепатитЕ өлі вакцина

Гепатит А