ТЕСТ ТАПСЫРМАЛАРЫ

*Нәруыздар. Нуклеопротеиндер. Нуклеин қышқылдары *1*42*2*

#1

*!Нәруыздар молекуласының құрамына қандай амин қышқылы (амин тобының орналасуы бойынша) кіреді?

* -гистидин

* -глутамин

* -метионин

* -пролин

+* -аланин

#2

*!Қайсысы алмастырылмайтын амин қышқылына жатады

*глицин

*глутамин қышқылы

*гистидин

*аланин

+*лизин

#3

*!Қайсысы алмастырылатын амин қышқылына жатады

*лейцин

*валин

*лизин

+*аланин

*метионин

#4

*!Нәруыздар құрамындағы азоттың пайыздық мөлшерi

*12–14

+*15–17

*18–20

*21–23

*24–26

#5

*!Нәруыздар үшін ең кіші масса қандай шамаға ие болуы мүмкін?

*екi мың дальтон

*үш мың дальтон

*төрт мың дальтон

*бес мың дальтон

+*алты мың дальтон

#6

*!Қандай амин қышқылдары нәруыздарға негiздiк қасиет береді?

*циклдi амин қышқылдары

*оксиамин қышқылдары

*моноаминодикарбон қышқылдары

+*диаминомонокарбон қышқылдары

*моноаминомонокарбон қышқылдары

#7

*! Қандай амин қышқылдары нәруыздарға қышқылдық қасиет береді?

+*моноаминодикарбон қышқылдары

*моноаминомонокарбон қышқылдары

*диаминомонокарбон қышқылдар

*трикарбон қышқылдары

*диаминодикарбон қышқылдары

#8

*!Лизилтирозиларгинин трипептидiнiң изоэлектрлiк нүктесi (ИЭН) қандай рН мәніне сәйкес келеді?

*7,0

+*9,5

*5,5

*4,0

*6,8

#9

*!Пептидтiк байланыстың құрылысы мынаған сәйкес болуы мүмкін

+*

*

*

*

*

#10

*!Химиялық заттар тудырады

*атеросклероз

+*күйік шалу

*диабет

*инфаркт

*үсік шалу

#11

*!Өрт сөндіру құралдары

+*құм

*май

*оттек

*қышқылдар

*тұздар

#12

*!Глутатионның 2 молекуласы тотыққанда қандай байланыс түзіледі?

*сутектік

*иондық

*пептидтік

+*дисульфидтік

*фосфодиэфирлік

#13

*!Ерiтiндiде нәруыздардың бар екендiгiн дәлелдеу үшін қандай сапалық реакция жасау керек?

+*Биурет

*Фоль

*Адамкевич

*Мульдер

*Щульце-Распайль

#14

*!Улы заттармен жасалатын барлық жұмыстар жүргізіледі

*зертханалық үстелде

*ашық терезе алдында

*раковина жанындағы үстелде

+*тартқыш шкафта

*желдетілетін бөлмеде

#15

*!Концентрлі қышқылды, әсіресе күкірт қышқылын қосқанда, абайлап құяды

*суды қышқылға

*қышқылды тұз ерітіндісіне

+*қышқылды суға

*қышқылды спиртке

*қышқылды эфирге

#16

*!Оңай жанатын сұйықтықтарды қыздыруға болады

*ашық жалында

+*су моншасында

*спиртті моншада

*құм моншасында

*электр плитада

#17

*!Оңай тұтанатын сұйықтықтарға жатады

+*спирттер

*қышқылдар

*сілтілер

*майлар

*тұздар

#18

*!Заттың иісін қалай анықтауға болады?

*ыдысқа еңкейіп, терең тыныс алу

+*қолмен ыдыстың аузынан өзіңе қарай ауа ағынын бағыттау

*терезені ашып, ыдысқа еңкейіп, иіскеу

*қолмен ыдыстың аузына қарай ауа ағынын бағыттау

*ыдысқа еңкейіп, тартпа шкафтың астында иіскеу

#19

*!Сілтілі металдар қандай жағдайда сақталуы тиіс?

*құрамында суы жоқ этанолда

*органикалық қышқылдардың сулы ерітінділерінде

+*құрамында су іздері жоқ керосинде (толуолда немесе ксилолда)

*құрамында суы бар этанолда

*құрамында суы бар керосинде (толуолда немесе ксилолда)

#20

*!Бромды сақтау қажет

*арнайы тығыны бар жұқа қабатты ыдыста

+*арнайы тығыны бар қалың қабатты ыдыста

*резина тығыны бар қалың қабатты ыдыста

*резина тығыны бар жұқа қабатты ыдыста

*әйнек тығыны бар қалың қабатты ыдыста

#21

*!Егер бром теріге тисе, онда зақымданған жерді дереу сүрту керек

*сумен, содан кейін глицерин жағу

*спиртпен, содан кейін йод ерітіндісімен сүрту

*сумен, содан кейін марганцовка ерітіндісімен сүрту

+*спиртпен, содан кейін глицерин жағу

*спиртпен, содан кейін май жағу

#22

*!Нәруыздардың ерiтiндiдегi тұрақтылығын қамтамасыз ететін факторлардың бірі

*нәруыздар молекуласының көлемінің үлкен болуы

*пептидтік байланыстың болуы

*гидрофобты топтарының болуы

+*гидратты қабатының болуы

*үлкен молекулалық масса

#23

*!Инсулин нәруызының молекуласы 2 дисульфидтік көпіршемен байланысқан екі полипептидтік тізбектен тұрады.

Инсулин молекуласына қандай құрылым тән?

*бiрiншiлiк

* -спиралдi екiншiлiк

* -cпираль екiншiлiк

*үшiншiлiк

+*төртiншiлiк

#24

*!Денатурацияға сәйкес қасиетті көрсетіңіз

*нәруыздардың барлық құрылымының жаңаруы

*нәруыздардағы барлық байланыстың үзiлуi

*нәруыздардың бiрiншiлiк құрылымының бұзылуы

+*нәруыздардың бiрiншiлiктен басқа барлық құрылымының бұзылуы

*нәруыздардың бiрiншiлiк құрылымы мен зарядының бүзылуы

#25

*!Қандай нәруыздар фибриллярлыға жатады?

*альбумин

*глобулин

*гистон

+*коллаген

*протамин

#26

*!Қандай нәруыздар глобулярлыға жатады?

+*aльбумин

*фибриноген

*миозин

*коллаген

*эластин

#27

*!Склеропротеиндердің атқаратын қызметі

*реттеушi

*тасымалдаушы

+*тiректiк

*катализдiк

*тыныс алу

#28

*!Протаминдер мен гистондар қандай үрдістерге қатысады?

*осмостық қысымды түрақтандыруға

+*тұқым қуалау белгiлерiнiң берiлуiне

*жүйке импульстерiнiң берiлуiне

*ағзаның қорғаныштық реакцияларына

*тасымалдау үрдiстерiне

#29

*!Нәруыздардың толық гидролизi кезiнде түзiлуі мүмкін заттар

*Оксиқышқылдар

* -амин қышқылдары

*Д-амин қышқылдары

*Кетоқышқылдар

+* -амин қышқылдары

#30

*!Нәруыздардың өздігінен нативті конформацияға келетін күйі

*денатурация

+*ренатурация

*гидролиз

*сүйылту

*ерiту

#31

*!Нәруыздардың екiншiлiк құрылымына сәйкес байланыстар

+*сутектiк

*пептидтiк

*дисульфидтiк

*ангидридтiк

*координациялық

#32

*!Нәруыздар ерiтiндiсiне оған бiрдей көлемдегi қаныққан аммоний сульфатын (NH₄)₂SO₄ қосқанда тұнба түзiлдi. Тұнбаға түсуі мүмкін нәруыздар

*альбумин

+*глобулин

*протамин

*гистон

*кератин

#33

*!Биологиялық ерiтiндiге сiлтiлiк ортада мыс (II) сульфатының ерiтiндiсiн қосқанда ерiтiндi күлгiн түске боялды.

Ерiтiндiнің түсі қандай зат болғанда өзгереді?

*амин қышқылдары

*көмiрсулар

+*нәруыздар

*фосфолипид

*липид

#34

*!Нәруыздар ерiтiндiсіне биурет реактивiн қосқанда ерiтiндi күлгiн түске боялды, ал аммоний сульфатын- қосқанда тұнба түзiлді.

Ерітінді түсінің өзгеруіне себеп болған қай зат?

* -амин қышқылдары

+*полипептидтер

*д-амин қышқылдары

*амин қышқылдарының қоспасы

*оксиқышқылдар

#35

*!Альбумин нәруызының изоэлектрлiк нүктесi (ИЭН) = 4,8.

рН-ң қандай мәнiнде бұл нәруыздар тұнбаға жеңiлiрек түсуі мүмкін?

*3,7

+*4,8

*7,0

*8,0

*12,0

#36

*!Температураны жоғарылатқанда нәруыздар молекуласында сақталатын байланыс

*гидрофобты

*сутектiк

*иондық

*дисульфидтiк

+*пептидтiк

#37

*!Егер нәруыздар молекуласында моноаминомонокарбон қышқылдарының қалдығы көп болса, оның изоэлектрлiк нүктесi қандай ортада жатуы мүмкін?

+*7,0

*9,0

*5,0

*10,0

*4,0

#38

*!Дипептидтің жалпы формуласы

Осы нәруыздардың құрамында қандай амин қышқылдары болуы мүмкін?

*глицин, аспартат

*аланин, серин

*треонин, глицин

+*лизин, аргинин

*серин, тирозин

#39

*!Зарядының мөлшерiне және молекулалық массасына қарай альбуминдердi

глобулиндерден бөлу әдiсi аталуы мүмкін

+*электрофорез

*экстракция

*қышқылдық -сiлтiлiк

*комплексонометрия

*сүзгiлеу

#40

*!Нәруыздар ерiтiндiсiне сахарозаның 10%-дық ерiтiндiсi қосылды. Нәруыздар құрамында

триптофанның бар екенiн дәлелдейтiн екi ерiтiндiнiң шекарасында шие түстi сақина пайда болды. Осы реакцияны өткізу үшін қандай реактив қосуы дұрыс?

* -ң концентрлi ерiтiндiсi

* -ң сұйылтылған ерiтiндiсi

* -ң сұйылтылған ерiтiндiсi

+* S -ң концентрлi ерiтiндiсi

* -ң концентрлi ерiтiндiсi

#41

*!Пробиркада альбумин мен глобулиннің қоспасы.

Альбуминдердің тұздалуы үшін қандай тұз ерітіндісін қосу керек?

*10 -тік

*30 -тік

*50 -тік

*70 -тік

+*100 -тік

#42

*!Пробиркада альбумин мен глобулиннің қоспасы.

Глобулиндердің тұздалуы үшін қандай тұз ерітіндісін қосу керек?

*10 -тік

*30 -тік

+*50 -тік

*70 -тік

*100 -тік

*Нәруыздар. Нуклеопротеиндер. Нуклеин қышқылдары *2*42*2*

#43

*!Гексапептидте қанша пептидтік байланыс бар?

*екі

*үш

*төрт

+*бес

*алты

#44

*!Биологиялық ерiтiндiге сiлтiлiк ортада мыс (II) сульфатының ерiтiндiсiн қосты. Ерiтiндiде түсінің өзгеруі нәруыз бен полипептидтер болуын дәлелдейді.

Қандай қосылыс түзілді?

+*хелатты комплекс

*негізгі тұз

*қышқылды тұз

*қос тұз

*бейтарап тұз

#45

*!Нәруыздар ерiтiндiсiне тұнба түзілгенге дейін аммоний сульфатын қосты.

Реакцияның механизмі қандай?

*зарядының жойылуы

*коагуляция

*зарядтың пайда болуы

+*гидратты қабаттың жойылуы

*денатурация

#46

*!Альбуминдер қанның онкотикалық қысымын тұрақты сақтауға қатысады. Альбуминдердің осы қасиеттерінің негізі неде?

*гидрофобтық

+*гидрофилдік

*ерігіштік

*ұю

*тұздалу

#47

*!Нәруыздарды қышқылды ортада гидролизге ұшыратты. Биурет реакциясы күлгін түс бермейді, тұздалуында тұнба түзілмейді. Осы жағдайда түзілуі мүмкін қосылыстар

*альбуминдер

*полипептидтер

*фосфопротеиндер

+* -амин қышқылдары

*β-гидроксимай қышқылы

#48

*!Хромопротеиндердiң простетикалық тобының құрамында болуы мүмкін

*алмастырылмайтын амин қышқылы

*фосфор қышқылы

+*боялған зат

*глюкозаның туындысы

*минералды зат

#49

*!Төмендегi нәруыздардың қайсысы тыныс алу нәруыздарына жатады?

+*гемоглобин

*гистондар

*альбуминдер

*протамин

*эластиндер

#50

*!Организмде тыныс алу ферменттерi тездететін реакциялар

*оттектi қорға жинау

+*тотығу реакциялары

*гидролиз реакциялары

*қайта аминдеу реакциялары

*декарбоксилдеу реакциялары

#51

*!Гемоглобин молекуласының құрамы

*бiр гем және бiр полипептидтiк тiзбек

*екi гем және бiр полипептидтiк тiзбек

+*төрт гем және төрт полипептидтiк тiзбек

*бiр гем және екi полипептидтiк тiзбек

*екi гем және екi полипептидтiк тiзбек

#52

*!Гемоглобин гемінің рационалды аталуы

*1, 3, 5, 8-тетраметил, 2,4-дивинил, 6,7-дипропионқышқылының порфині

*1, 3, 5, 8-тетраметил, 2,4-диэтил, 6,7- дипропионқышқылының порфині

*1, 2, 5, 8-тетраметил, 3,4-дивинил, 6,7-дипропионқышқылының темір порфині

*1, 3, 4, 8-тетраметил, 2,5-дивинил, 6,7-дипропионқышқылының темір порфині

+*1, 3, 5, 8-тетраметил, 2,4-дивинил, 6,7-дипропионқышқылының темір порфині

#53

*!Қандай зат протеогликандардың простетикалық тобына жатады?

*нуклеин қышқылдары

+*жүйелі көмірсулар

*жүйесіз көмірсулар

*әртүрлі гемдер

*витаминдердің туындылары

#54

*!Төмендегі нәруыздардың қайсысы протеогликандарға жатады?

*гепарин

*муцин

*гиалурон қышқылы

+*хондромукоид

*иммуноглобулин

#55

*!Сүт тәрізді қан сарысуына гепаринді қосқанда ол түссізденді.

Осы әсердің механизмі қандай?

+*гепарин – липопротеинлипазаның активаторы

*гепарин – антикоагулянт

*гепарин - ферменттердің ингибиторы

*гепарин базофилдерде табылады

*гепарин митозды тежейді

#56

*!Гликозамингликандардың iшiнде гиалурон қышқылы ең iрiсi болып табылады. Оның құрамына 100 – 20000 дисахаридтiк қалдық кiруi мүмкiн. Оның заряды үлкен терiс және тұтқырлығы жоғары.

Гиалурон қышқылының қандай ролі осы аталған қасиеттерімен байланысты?

+*қан тамырлары қабырғасының жасушаларын цементтеу қабiлетi

*гиалуронидазаны активтеу қабiлетi

*митозды күшейту қабiлетi

*қанды ұйыту қабiлетi

*буын беткейiнiң үйкелiсiн жоғарылату қабiлетi

#57

*!Әр түрлi операциялық бөлмелерден жуылған хирургиялық құралдардың екi жиынтығы алынды. Сол құралдарда қанның бар-жоқтығын анықтау үшін қандай сапалық реакция жасалады?

+*бензидин сынамасы

*биурет реактив

*нингидрин реакциясы

*шульце-распайль сынамасы

*мульдер сынамасы

#58

*!Оқиға орнындағы күдiктi кiсiнiң киiмiнде кеуiп қалған қызыл дақтар бар. Бензидин сынамасын жүргiзгенде оның нәтижесi оң болды.

Бұл жағдайда қандай заттың болуы мүмкін?

*бояу

+*қан

*қызылша

*құлпынай

*қызанақ

#59

*!Кейбiр хирургиялық операциялар және ауқымды жарақаттану кезiнде қан тамырiшiлiк тромбтар түзiлу қаупi байқалады.

Осы жағдайдың алдын алу үшiн қандай глюкозамингликан қолданылады?

*гиалуронат

*хондроитин-4-сульфат

*хондроитин-6-сульфат

+*гепарин

*кератансульфат

#60

*!Науқаста тромб түзiлуге бейiмдiлiк бар. Тромбоздардың алдын алу және оларды емдеу үшiн қандай гликозамингликан қолданылуы қажет?

*гиалуронат

*хондроитин-4-сульфат

*хондроитин-6-сульфат

+*гепарин

*кератансульфат

#61

*!Фосфопротеин молекуласындағы фосфор қышқылына қосылуы мүмкін қандай амин қышқылы?

*HS- - -COOH

*COOH- - - COOH

+* -OH- - COOH

* - - - COOH

* -S- - - - COOH

#62

*!Липопротеиндердің простетикалық тобының құрамына кіреді?

*көмірсулар

*витаминдер

*нуклеотидтер

+*майлар

*нәруыздар

#63

*!Металлопротеиндердің де, хромопротеиндердің де құрамында металл кездеседі. Олардың бір-бірінен айырмашылығы неде?

+*хромопротеиндегі металл гем құрамында

*хромопротеиндегі металл бос күйінде

*металлопротеиндер газдар алмасуына қатысады

*хромопротеиндер липидтер алмасуына қатысады

*металлопротеиндер фотосинтезге қатысады

#64

*!Тасымалдаушы металлопротеиндердің синтезі қарқынды жүруі мүмкін жасушалар

+*бауыр

*көкбауыр

*лимфоидты тін

*бүйрек каналдары

*ішек қабырғасы

#65

*!Фосфопротеиндерге қандай қасиеттер тән?

*негізгі құнды

+*қышқылды құнды

*қышқылды құнсыз

*нейтралды құнды

*негізгі құнды

#66

*!Науқасқа атеросклероз диагнозын қою үшiн оның қанындағы көрсеткiштер анықталуы керек. Осы патологиялық жағдайды қандай көрсеткіштер білдіреді?

+*ТТЛП/ТЖЛП коэффициенті

*холестерин/триацилглицерин коэффициенті

*пируват/лактат арақатынасы

*тирозин/валин арақатынасы

*хиломикрон/ ТӨТЛП коэффициенті

#67

*!Нуклеопротеиндердің простетикалық тобы болып табылады

*фосфор қышқылы

+*нуклеин қышқылы

*күрделі липидтер

*бейтарап көмірсулар

*гемдік темір

#68

*!Нуклеопротеиндердің молекуласының нәруыз бөлігінің құрамына кіретін, тек қана адам организмінде кездесетін нәруыз

*альбумин

+*гистон

*эластин

*глобулин

*протамин

#69

*!Нуклеопротеиндердің молекуласының нәруыз бөлігінің құрамына кіретін, тек қана балық пен теңіз жануарларында кездесетін нәруыз

+*протамин

*альбумин

*глобулин

*эластин

*гистон

#70

*!Нуклеотидтерге жатады

+*нуклеин қышқылдарының құрылымдық бірліктері

*жай нәруыздардың құрылымдық бірліктері

*гиалурон қышқылының құрылымдық бірліктері

*хондроитинсульфаттың құрылымдық бірліктері

*гепариннің құрылымдық бірліктері

#71

*!Комлементарлық дегенiмiз – негiздердiң бiрiн бiрi толықтыру қасиетi. Азотты негiздердiң қай жұптарына осы қасиет тән болады?

+*А және Т; Г және Ц

*А және Г; Ц және Т

*Г және Ц; А және У

*Г және Т; А және Ц

*А және Ц; Т және Г

#72

*!ДНҚ-ның екiншi реттiк құрылымын тұрақтандыру үшiн комплементарлы негiздердiң арасында түзілетін байланыс

*дисульфидтік

+*сутектік

*ван-дер Ваальс

*фосфодиэфирлік

*иондық

#73

*!РНҚ- ның бiрiншi реттiк құрылымының ерекшелiгiн анықтайды

*ДНҚ-ның екi тiзбегi

*ДНҚ-ның бiр тiзбегi

*ДНҚ-полимераза ферментi

*ДНҚ-ның үшiншi реттiк құрылымы

+*ДНҚ-ның структуралық генi

#74

*!М-РНҚ-ның екiншi реттiк құрылымына тән пiшiн

*жоңышқа жапырағы

*нуклеосома тәрiздi

+*бос iлмек

*тұйық овал

*шумақ тәрiздi

#75

*!Т-РНҚ-ның екiншi реттiк құрылымына тән пiшiн

+*жоңышқа жапырағы

*нуклеосома тәрiздi

*бос iлмек

*тұйық овал

*шумақ тәрiздi

#76

*!Кодон болып табылады

*қатар тұрған екі нуклеотид

+*қатар тұрған үш нуклеотид

*қатар тұрған екі нуклеозидтрифосфат

*қатар тұрған үш нуклеозиддифосфат

*қатар тұрған үш нуклеозидтрифосфат

#77

*!Кодондар арқылы шифрланады

*нуклеотидтердің реттілігі

*нуклеозиддифосфаттардың реттілігі

*нуклеозидтрифосфаттардың реттілігі

+*аминқышқылдардың реттілігі

*гендердің реттілігі

#78

*!Ген р-53 синтезделетін нәруыздар қатысады

*митоз

+*апоптоз

*симбиоз

*гликолиз

*протеолиз

#79

*!Жанған сұйықтықтарды сөндіру үшін

*асбест көрпешемен жауып, су құю керек

+*асбест көрпешемен жауып, құм себу керек

*асбест көрпешемен жауып, сілті ерітіндісін құю керек

*дымқыл көрпешемен жауып, құм себу керек

*дымқыл көрпешемен жауып, сілті ерітіндісін құю керек

#80

*!Сілтіге күйген орынды өңдеу керек

*сірке қышқылының 10%-ды ерітіндісімен

*натрий гидрокарбонатының 3%-ды ерітіндісімен

*натрий гидрокарбонатының 30%-ды ерітіндісімен

+*сірке қышқылының 1%-ды ерітіндісімен

*сірке қышқылының 0,2%-ды ерітіндісімен

#81

*!Қышқылға күйген орынды өңдеу керек

*сірке қышқылының 10%-ды ерітіндісімен

+*натрий гидрокарбонатының 3%-ды ерітіндісімен

*натрий гидрокарбонатының 30%-ды ерітіндісімен

*сірке қышқылының 1%-ды ерітіндісімен

*сірке қышқылының 0,2%-ды ерітіндісімен

#82

*!Егер химиялық қосылыс көзге тисе, оны 10-15 минут бойы суық су ағынымен төмендегідей түрде жуу қажет

*су мұрыннан иекке ағатындай етіп

+*су мұрыннан самайға ағатындай етіп

*су самайдан мұрынға ағатындай етіп

*су жоғарғы қабақтан төменгіге ағатындай етіп

*су төменгі қабақтан жоғарғысына ағатындай етіп

#83

*!Егер у ішке түссе, онда төмендегі заттың жылы ерітіндісін ішіп, құстыру керек

*ас тұзы

*сірке қышқылы

*әлсіз марганцовка

+*ас тұзы

*мыс купоросы

#84

*!Электр тогымен зақымданғанда зардап шеккен кісіні таза ауаға алып шығып, жасанды тыныс алдыру және мына іс-әрекетті жасау қажет

*су ішкізу

+*жүрегін уқалау

*құстырту

*жайына қалдыру

*көрпе жабу