ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

С.Ж.АСФЕНДИЯРОВ атындағы ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

ФАРМАЦЕВТИКА ФАКУЛЬТЕТІ

«Фармацевт - технолог» модулі

УАХИТОВА ДИДАР БЕИМБЕТОВНА

4 КУРС 12-002-01 ТОП

ЖШС «ФИТОЛЕУМ» ӨНДІРІСІНДЕ ОШАҒАН МАЙЫНЫҢ ӨНДІРІСІН ТЕХНИКАЛЫҚ ҚАЙТА ЖАБДЫҚТАУ

5B074800 «Фармацевтикалық өндіріс технологиясы» мамандығы бойынша техника және технология бакалавры дәрежесін алуға арналған дипломдық жоба

Ғылыми жетекшісі: фарм. ғ. к., доцент

Қожанова Қ.Қ

Норма бақылаушы: фарм.ғ.к., доцент

Алматы, 2016

С.Ж. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ

5B074800 «Фармацевтикалық өндіріс технологиясы» мамандығы

СТУДЕНТТІҢ ДИПЛОМДЫҚ ЖОБА

ТАПСЫРМАСЫ

Уахитова Дидар Беимбетовна

^{(аты-жөні)}

1 Жоба тақырыбы: Есік қ. «ФитОлеум» ЖШС кәсіпорнында ошаған майын өндіруді қайта жабдықтау.

«23» қыркүйек 2016 ж. «Дәрілік препараттар технологиясы»(технологиялық пәндер курсы мен инженерлік пәндер курсымен) кафедрасының отырысында бекітілді, протокол № 3.

2 Студенттің аяқталған жобаны тапсыратын соңғы мерзімі «16» мамыр 2017 ж.

3 Жобаға бастапқы деректер:

3.1 Объект – ошаған майын шығаратын өндірістік аудан

3.2 Өндірістік алаңның жоспары

3.3 Препараттың 10000 б. көлемінде тәжрибелік-өндірістік сериясын алу

3.4 Негізгі аппарат – майлы экстракттарды құю желісі.

4 Есептік-түсіндірме жазбасының мазмұны (сұрақтар тізімі):

4.1 Кіріспе

4.2 Аналитикалық шолу

4.3 Майлы экстракттардың өндіріс ауданын қайта жабдықтау жоспары мен негіздемесі

4.4 Технологиялық үрдіс сипаттамасы

4.5 Өндірістік рецептура

4.6 Шикізат, жартылай өнім мен дайын өнім сипаттамасы

4.7 Технологиялық сызба

4.8 Қайта жабдықтауға дейінгі және кейінгі аппаратуралық сызба

4.9 Нормативті құжаттамаға сәйкес өндіріс ауданына талап

4.10 Технологиялық есептеулер (материалдық, энергетикалық, жылулық баланстар)

4.11 Өндіріс ауданының сипаттамасы

4.12 Концептуалды жоба

4.13 Құралдар квалификациясының жоспары

4.14 Техника - экономикалық негіздеме

4.15 Қоршаған ортаны қорғау

4.16 Қорытынды

4.17 Қолданылған әдебиеттер

5 Графикалық материалдар тізімі:

5.1 Технологиялық үрдіс сызбасы

5.2 Қарқындатуға дейін және кейінгі автоматтандыру мен аппаратуралық сызба

5.3 Қайта жабдықтауға дейін және қайта жабдықтаудан кейін құралдарды цех жоспары мен тіліктерінде орналастыру

5.4 Өндіріс үрдісіндегі материалдық ағымдар

5.5 Негізгі аппарат сызбасы

6 Тапсырманы алу мерзімі «___» __________ 2016 г.

Тапсырманы қабылдаған _____________________ Уахитова Д.Б.

(қолы)

Дипломдық жоба жетекшісі

фарм.ғ.к., доцент _____________________ Қожанова Қ.Қ.

(қолы)

Инженерлік пәндер курсының меңгерушісі

фарм.ғ.к., доцент _____________________ Ибрагимова Л.Н.

(қолы)

КҮНТІЗБЕЛІК ЖОСПАР

№	Дипломдық жоба кезеңінің тақырыбы	Дипломдық жоба кезеңін орындау мерзімі	Ескерту
1	Аналитикалық шолу
2	Майлы экстракттардың өндіріс ауданын қайта жабдықтау жоспары мен негіздемесі
3	Технологиялық үрдіс сипаттамасы
4	Шикізат, жартылай өнім мен дайын өнім сипаттамасы.
5	Қайта жабдықтауға дейінгі және кейінгі аппаратуралық сызба
6	Нормативті құжаттамаға сәйкес өндіріс ауданына талап
7	Негізгі аппарат сызбасы
8	Технологиялық есептеулер (материалдық, энергетикалық жылулық баланстар) Өндіріс ауданының сипаттамасы
9	Концептуальды жоба
10	Құралдар квалификациясының жоспары
11	Техника-экономикалық негіздеме, қоршаған ортаны қорғау
12	Графикалық бөлімді рәсімдеу, жобаны рецензирлеу
13	Дипломдық жобаны МЭК-ға тапсыру

Дипломдық жоба жетекшісі

фарм.ғ.к., доцент _____________________ Қожанова Қ.Қ.

(қолы)

Дипломдық жоба кеңесшісі

арх.ғ.к. _____________________ Туякаева А.К.

(қолы)

РЕФЕРАТ

Есептемелік – түсіндерме жазба 78 беттен, 16 кестеден, 3 суреттен, 4 формуладан және 38 пайдаланған әдебиеттен тұрады, ғылыми-тәжірибелік конференцияда 1 статья жарияланған (қосымша А).

Кілт сөздер: маркетингті зерттеу, техникалық қайта жабдықтау, ЖШС «ФитОлеум», майлы сығынды, полифитті май «Шукур май», техникалық-экономикалық негіздеме, технологиялық үрдіс.

Дипломдық жобаның мақсаты – ЖШС «ФитОлеум» базасында қаптау бөлімін техникалық қайта жабдықтау.

ҚР ДЗМР тіркелген майлы сығындылар дәрілік қалпы түрлеріне маркетингтік талдау жасалды, шукур май полифитті майының өндірісінің қаптау бөліміне жаңа автоматтандырылған қаптау линиясын орнату арқылы техникалық қайта жабдықтау жасалды, қаптау линиясы аппаратының сызбасы сызылды, шукур май полифиті майын алудың технологиялық сызбасы, аппаратуралық линия сызбасы және ұсынылған жабдық орналасқан өндіріс бөлімінің сызбасы мен материалдық ағымдары сызылды. Техникалық-экономикалық негіздеме мен жабдықтың құнын ақтау уақыты, қаптау бөлімін қайта жабдықтауға кететін шығындардың жылдық есебі, сонымен қатар материалдық баланс, есептелініп шығарылды.

Дипломдық жобада келесідей графикалық материалдар көрсетілген: технологиялық үрдістің сызбасы, автоматизацияланған аппаратуралық сызба, өндірістің сызбасы, технологиялық үрдістегі материалды ағымдар және негізгі жабдықтың сызбасы.

МАЗМҰНЫ

Белгілеулер мен қысқартулар ..……………………….…………......................			4
Кіріспе………...……………..……………………………………………..........			6
1	Аналитикалық шолу ……………………………….…...........................		8
1.1	Майлы сығындылар:алу жолдары, стандарттау және сақтау…...........		8
1.2	Субстанцияның, дайын өнімнің сипаттамасы: медицинада қолданылуы...............................................................................................		9
1.3	Мекемеге жалпы шолу жасау: фармацевтикалық сапа жүйесі............		17
2	Маркетингтік шолу ……………….……...….……...…..........................		20
3	Инженерлік-технологиялық бөлім……………......................................		24
3.1	Техникалық қайта жабдықтау ……………………………………........		24
3.2	Өндірістің химиялық сызбасы …………………………………............		27
3.3	Бастапқы шикізат, материалдар, жартылай өнім мен дайын өнімнің сипаттамасы……………………………..................................................		27
3.4	Өндірістің технологиялық сызбасы ……….......…………………........		33
3.5	Өндірістің технологиялық үрдісінің сипаттамасы..……………..........		33
3.6	Технологиялық режим нормалары ….….…...........................................		37
3.7	Өндірістің аппаратуралық сызбасы ………….......……………............		39
3.8	Қолданылатын технологиялық жабдықтың негіздемесі ……..............		39
3.9	Негізгі жабдықтың сызбасы …………………………….…….............		40
3.10	Өндірістік бөлімінің сызбасы ……………….…....................................		40
3.11	Өндіріс үрдісі кезіндегі материалдық ағымдар …….………..….........		40
3.12	Материалдық баланс ……………………….......….………….……......		40
3.13	Энергетикалық баланс …….......................................................……......		41
4	Жабдықтың квалификациясы..................................................................		43
5	Дайын өнім сапасын бақылау ……..…..…...................................…......		46
6	Технико-экономикалық негіздеме ……...……….......….......................		48
7	Қауіпсіздік техникасы…………………………...…...............................		50
8	Қоршаған ортаны қорғау.........................................................................		54
	Қорытынды................................................................................................		60
Қолданылған әдебиеттер тізімі……….…………………………..……............			61
Қосымша А Тезис
Қосымша Ә Технологиялық үрдіс сызбасы
Қосымша Б Аппаратуралық сызба
Қосымша В Негізгі жабдықтың сызбасы Қосымша Г Өндіріс бөлімінің сызбасы
Қосымша Ғ Өндіріс үрдісі кезіндегі материалдық ағымдар

БЕЛГІЛЕУЛЕР МЕН ҚЫСҚАРТУЛАР

ЕАЭО	–	Евразиялық экономикалық одақ
ЕФ	–	Еуропалық фармакопея
ББЗ	–	биологиялық белсенді заттар
ГСХ	–	газ-сұйықтық хроматография
ДЗ	–	дәрілік зат
ДӨ	–	дәрілік өсімдік
ДӨШ	–	дәрілік өсімдік шикізаты
ЖШС	–	Жауапкершілігі шектеулі серіктестігі
ҚНмЕ	–	Құрылыс нормалары мен ережелері
Кг	–	Килограмм
кВт	–	Киловатт
ҚР МФ	–	Қазақстан Республикасының Мемлекеттік фармакопеясы
МЕМСТ	–	Мемлекеттік стандарт
GMP	–	Тиісті өндірістік тәжірибе
МБТ	–	микробиологиялық тазалық
Мм	–	Милиметр
Мин	–	минут
Мкг	–	Микрограмм
Мкл	–	микролитр
НҚ	–	нормативті құжат
СББ	–	сапаны бақылау бөлімі
См	–	Сантиметр
СОҮ	–	стандартты операциялық үрдістер
ШРЕК	–	шекті рұқсат етілген концентрация
ХПА	–	халықаралық патенттелмеген атауы

КІРІСПЕ

Бүкіл дүниежүзіндегі мемлекеттердің барлығында медициналық тәжірибеде ДӨШ препараттары кеңінен таралған. Бұл синтетикалық дәрілік заттарға тән кері әсерінің болмауымен және жағымды қасиеттерімен түсіндіріледі.

ДӨШ-тің көпқырлы әсері фитотерапияны түрлі оперативті кірісулерден пайда болған әр түрлі патологиялық үрдістер мен асқынуларды емдеудегі кешенді-құрамның айнымас бөлігіне айналдырады. Дәрілік заттарды синтездеудегі химияның жетістіктеріне және антибиотиктермен емдеудегі жетістіктеріне қарамастан, 65% препараттар өсімдіктерден дайындалады. Қазіргі уақытта дәрілік өсімдік шикізатынан алынған түрлі дәрілік қалыптар кең қолданылады (ерітінділер, тұндырма, сығынды, қайнатпа, тұнбалар және т.б).

Майлы сығындылар да медицинада кеңінен қолдану тапқан. Заманауи фитотерапияда құрамында липофильді табиғи биологиялық белсенді заттары бар сығындылар ауқымды түрде қолданылады. Ошаған майының құрамында табиғи инулин, протеин, эфир майы, сұйық май (пальмитин, стеарин қышқылдары), иілік заттар, минералды тұздар және дәрумендер бар. Бұл консерванты жоқ, ароматизаторлар мен бояғыштары жоқ емдік әсерге ие фитоактиватор болып саналады. Қоспаларсыз дайындалған рауғаш майы өсімдіктің басқа компоненттерімен бірге тиімді емдік-косметикалық зат болып табылады.

Бүгінгі күнде ошаған майы ЖШС «ФитОлеум» базасында өндіріледі, өндіріс орны 2014 жылы сығындылар мен суппозиторий цехына GMP стандартын алған.Қазіргі таңда «ФитОлеум» ЖШС базасында 3 түрлі суппозиторий (Қызыл май суппозиториі, Қызыл май прополиспен суппозиториі, Шырғанақ Қызыл май қосылған суппозиториі), балдың 6 түрін (пантокрин қосылған бал, бал жолжелкен қосылған, шәйқурай қосылған, прополис қосылған, итмұрын қосылған,тірі дәрумендер қосылған), 17 фито шайдың түрін, 5 түрлі косметикалық зат және майлы сығындының 5 түрін өндіреді.Компания 2015 жылдың 10 желтоқсанында майға тіркеу алды және ошаған майы өнімінің бір сериясын өндірді.

Тақырыптың өзектілігі. Елбасының Жолдауда айтқан тапсырмаларын орындау мақсатында, қазіргі уақытта дәрілік заттардың бағасын, өнімділігін жоғарылату, нарықтағы бағасын заңнамалық реттеу шаралары жүргізілуде. Бұл мәселе ҚР Парламентінде талқылауға енгізіледі.ҚР Премьер - Министрінің Бірінші орынбасары атап өткендей, Үкімет дәрілік заттарды шығаратын отандық өндірушілерді қолдау жұмыстары жалғастыруда.2016 жылы фармацевтикалық өнім көлемі 42,4 млрд.теңгені құрады, ол фармацевтикалық нарықтың жалпы көлемінің 8-12% құрайды. Отандық өндірушілеріміз өндіретін дәрілік заттардың жалпы нарығын ескере отырып, олардың өнімділігін жоғарылату қажет. Өнімділікті арттыру мақсатында қайта жабдықтау өткізу қажеттілігі туындайды. Өндіріс орнының GMP стандарттарына сай болуы, өнімді шетел нарығына экспорттау жағынан зор мүмкіндіктер береді. Өндіріс орнының қаптау бөліміне автоматтандырылған қаптау линиясын орнату қажет.

Мақсаты. Ошаған майының өндірісін техникалық қайта жабдықтау.

Міндеттері.

1.ҚР мемлекеттік реестріне маркетингтік шолу жасау;

2. Ошаған майының өндірісінің қаптау бөлімін техникалық қайта жабдықтау;

3.Техникалық-экономикалық негіздеуді есептеу.

Зерттеу нысаны: Ошаған майы.

Зерттеу заты: Техникалық қайта жабдықтауды өткізу, қаптау бөліміне автоматты қаптау линиясын орнату, технологиялық, аппаратуралық, өндірістік бөлімнің сызбасын құру, материалдық ағымдарды анықтау, материалдық және энергетикалық балансты, техникалық-экономикалық негіздеуді есептеу болып табылады.

Тәжірибелік маңыздылығы. Ошаған майының өндірісінің қаптау бөліміне автоматты қаптау линиясын орнатқан жағдайда өнімділік артады, қол еңбегі автоматтандырылады.