3 Табиғи негіздегі іргетасты жобалау

3.1 Іргетас табанының төсеу тереңдігін анықтау

Іргетас табанының тиімді төсеу тереңдігін нақты жобалануы кезінде әртүрлі нұсқаларды технико-экономикалық негізде салыстыру арқылы анықтайды.

Курстық жұмыста іргетас табанын төсеу тереңдігі геологиялық және гидрогеологиялық шарттарын зерттеуге, ғимараттың конструктивті ерекшеліктеріне(жер төленің бар немесе жоқтығы), және де іргетастар өспелі топырақтарда жобаланатын болса, іргетас табанындағы топырақтардың аяздық өсуіне төтеп беру шартын есепке алатын жағдайларға негізделіп тағайындалады.

3.1 кестеге сәйкес:

d_ω жер асты суларының орналасу тереңдігіне байланысты іргетастардың орналасу тереңдігі d_ω > d_f + 2 осы шартпен орындалды.

3.1.2 Конструктивті есептеулер бойынша жертөлесі бар ғимараттарға іргетас тақталарының қимасы жертөле еденінен 0,2 м төмен орналасады (жертөле еденінің белгісі ғимарат схемасында берілген, А қосымшасы). Осылайша, биіктігі 0,3 м құрамалы темірбетон жастықшаларын қолданғанда (бірінші жақындатуда қабылданған) ғимараттың жертөле бөлімінде конструктивті есептеулер бойынша іргетастардың минималды орналасу тереңдігі мынаған тең болады:

d ^к_min = d_b + 0,2 + 0,3, (10)

3.1.3 Егерде аз тереңдікте (жуық мәні d_min+1м немесе d ^к_min+1м, үлкен мәнде) одан да берік топырақ қабаты (R₀ мәні бойынша) орналасса іргетасты сол қабатқа дейін төмендету қажет.

3.1.4 ғимараттың ішкі қабырғалар, бағаналар мен сыртқы қабырғалар астындағы іргетасты әртүрлі тереңдікте орналастыруға болады, бірақ көршілес іргетастардың орналасу тереңдіктерінің жіберілетін белгілеу айырмашылықтары - ∆h, 3.1 суретімен сәйкес келіп, мына формуламен анықталуы керек:

∆h  а (tg_I + c_I / p), (11)

Мұндағы a – жарықтағы іргетастар ара-қашықтығы;

_I, c_I – сәйкесінше 2.4 бөлімімен анықталатын ішкі үйкеліс мен шекті топырақ жанасуының есептік мәндері;

р – жоғарыда орналасқан іргетас табанының астындағы есептік жүктемелердегі орташа қысымы (бірінші жақындатуда р=0,2 МПа, кейін іргетас табанының нақты өлшемдерін анықтағанда өзгеріске ұшырауы мүмкін).

м

м

3.2 Іргетас табан өлшемдерін алдын-ала анықтау

Таңдалынған іргетас табанының орналасу тереңдігінде оның ауданын А, м², алдын-ала мына формуламен анықтауға болады:

A = N_0II m / (R₀ – βγ_m d), (12)

А өсі:

Г өсі:

Б өсі:

В өсі:

Торц. Өсі:

Көлд. Өсі:

мұндағы N_0II – таспалы іргетастың немесе бағана астына орналастырылатын іргетастың бір адымындағы есептік жүктеме, кН;

R₀ – тасымалдаушы қабат топырағының есептік қарсыласуы, кН/м²;

d – іргетас табанының орналасу тереңдігі, м;

γ_m - іргетас материалының қалыпты салмағы (γ_m = 24 кН/м³);

β – іргетас материалының қалыпты салмағымен салыстырғандағы топырақтың төменгі қалыпты салмағын есептейтін коэффициент;

m –ішкі күштердің момент әсерін есептейтін,тең деп қабылданатын ,центрден тыс жүктелген колонна асты іргетастары үшін m=1.1,1.2 ,ленталы іргетастар үшін m=1.

Практикалық есептеулерде іргетастың орташа өлшенген меншікті салмағы =B =20кН/м3 тең деп қабылдайды.

Әрі қарай іргетас негізінің өлшемі таңдалынады.Ленталы іргетастар үшін есептеу 1 м ұзындықта жүргізіледі,сәйкесінше іргетастың негіз енін b келесі формула бойынша есептейді

b =A/1. (13)

А өсі: Қабылдаймын 1,2 м

Г өсі: Қабылдаймын 1,5 м

В өсі: Қабылдаймын 1,5 м

Торс өсі: Қабылдаймын 0,7 м

Көлд. Өсі: Қабылдаймын 0,4 м

Тікбұрышты негізді іргетастарды (колонна асты іргетастары),алдын ала өзара қатысты қырларын η=1/b белгілеп,негіз енін келесі формуламен анықтайды :

b = (14)

Б өсі: Қабылдаймын 2,2 м

Курстық жұмыста η=1 деп аламыз- іргетас шаршы типтес негіз болады.