4. Техника қауіпсіздігі, кузет төнірегіндегі орталар

Жұмыс уаңыты. Жұмыс уаңытының бірқалыпты үзаңтыры аптасына 40 сагаттан аспауы тиіс. Жеке еңбек шарттарында тараптардың келісімі бойынша жүмыс уаңытының үзаңтыры азыраң көзделуі мүмкін.

Қысқартылран жұмыс уаңытының үзаңтыры мына- дай мөлшерде белгіленеді:

16 жастан 18 жасқа дейінгі жұмысшылар мен қызметшілер үшін аптасына 86 сарат, 14 жастан 16 жасқа дейінгі жасөспірімдер үшін аптасына 24 сарат;

Ауыр дене жұмыстарында және еңбек жардайы зиянды жұмыстарда істейтін жұмысшылар мен қызмет- шілер үшін аптасына 36 сараттан аспайды.

Түнгі уаңытта жұмыс істеген кезде жүмыстың белгіленген ұзаңтыры бір саратқа ңысқартылады.

Түнгі уаңытта жұмыс істеуге мыналарра жол берілмейді:

• жүкті әйелдерге, егер олардың келісімі болмаса;

• 18 жасқа толмарандарра және түнгі уаңытта жұмыс істеуге тыйым салатын медициналың қорытындысы болран жағдайда өзге де адамдарра.

Мүгедектер түнгі жұмысңа, тек олардың өздерінің келісімі бойынша, егер оларра ондай жұмыс істеуге дәрігерлік қорытынды бойынша тыйым салынбаран жардайда тартылады.

Кешкі сарат 10-нан таңертеңгі сарат 6-ра дейінгі уақыт түнгі уақыт болып есептелінеді.

Жүкті әйелдердің сегіз жасқа, дейінгі баласы бар немесе семьясының ауру мүшесін күтіп-барып жүрген әйелдердің өтініші бойынша медициналық қорытындыга сәйкес әкімшілік оран толың емес жұмыс күнін белгілеуге міндетті. Мүндай реттерде еңбекақы жүмыс істеген уаңытына қарай пропорциялы түрде немесе жұмыстың өніміне қарай төленеді.

Уаңытынан артың жүмыс істеуге: жүкті әйелдерге, оы сегізге жасы жетпеген жүмысшыларра, оқу күндері өндірістен қол үзбей білім беретін оқу орындарында оңып жүргендерге, заңға сәйкес басңа да санаттары қызмет- керлерге жол берілмейді.

Уақытынан артық жүмысқа мынадай ерекше реттерде ғана жол беріледі:

Отан ңорғау үшін қажетті жүмыстарды жасаған кезде, сондай-ақ ңоғамдың немесе табиғи апатты, өндірістік апатты болдырмау және олардың зардаптарын дереу жою мақсатындағы жүмыстарды жүргізген кезде;

Сумен жабдыңтау, газбен жабдыңтау, жарың беру, канализация, транспорт, байланыс жөнінде қоғамдың ңажетті жүмыстар жүргізген кезде олардың дүрыс қызмет істеуін бүзатын кездейсоң немесе күтпеген жағдай- ларды жою үшін;

Басталған жұмыс, бірақ өндірістегі кездейсоң кідіріс салдарынан бітпей қалған жұмысты бітіру қажет болғанда, егер оның өзінде басталған жұмысты тоқтату мемлекеттік немесе қоғамдық мүліктің бүлінуіне яки жойылуына әкеп соқтыратын болса;

Механизмдер мен ғимараттарды жөндеу және қалпына келтіру жөніндегі уақытша жұмыстарды жүргізген реттерде, мұндайда олардың жұмысының тоқтап қалуына әкеп соңтыратын болса;

Егер жұмысты үзіліспен істеуге жол берілмейтін болып, конвейер ауыстыруға келетін қызметкер келмеген кезде жұмысты жүргізе беру үшін; мүндай реттерде әкімшілік ауысатын адамды басқа ңызметкермен ауыстыруға дереу шара қолдануға міндетті.

Қауырт дала жұмыстары кезінде кәсінорын басшыларына егіншілердің жүмыс уаңытын кәсіиодақ үйымы- мен келісе отырып 10 саратқа дейін ұзартуына болады. Олардың артың істеген уаңытының орнына кейін, жұ- мыстың саябыр кезінде демалыс берілуі тиіс.

Жұмысшылар мен қызметшілерге демалу және тамақтану үшін ұзаңтыры жарты сағаттан кем болмайтын үзіліс беріледі. Күн сайынғы демалыстың ұзаңтыры 12 сағаттан кем болмауы тиіс.