1. Цитоплазмада жүреді

2. Митохондрияда жүреді

Клеткада оттегі жеткілікті, сол себепті цитоплазмада түзілген. ПЖҚ мембрана арқылы митохондрияда тасымалданады. Нәтижеде пируватдегидрогенозды комплексінің арқасында активті сірке қышқылы түзіледі. Тотығу активті сірке қышқылы (түзіледі) ЦТК- ға барып тотығады жанады, декорбоксилденеді. ЦТК адам организімі үшін метоболиттік қазан, ошақ, пеш болы табылады. Бұнда 3НАДН2 және ФАДН2 түзіледі. Түзілген 3НАДН2 және ФАДН2 (тотықсызданған дегидрогеназа) биологиялық тотығу тізбегіне барып тотығады.

Глюкозаның формуласын жаз

6СО2+6Н2О+энергия С6Н12О6+6О2

2. Қандағы глюкоза құрамының реттелуі.

Қандағы глюкозаның мөлшері азайса, гликоген қоры ыдырап, қандағы мөлшерін нормаға айналдырады. Бұл процес- гликогенез деп аталады. Глюкозаның 5% -і гликогенге айналады, бауырда ол қор ретінде сақталады. Гликогеногенез-глюкозадан гликоген түзіледі. Организмде гликогеннің 2/5 немесе 150 г бауыр паренхимасында қор ретінде жиналады. 2/5 немесе 150г бұлшық етте 1/5 басқа органдарға жиналады. Қандағы глюкозаның мөлшері азайса, гликоген қоры ыдырап қандағы мөлшерін нормаға айналдырады. Бұл процесс- гликогенолиз деп аталады. Гликогенолиз бөлінеді: Гликоген , глюкоза .Глюконеогенез-қандағы глюкозаның мөлшері табиғаты көмірсу емес аралық заттардан (ПЖҚ, лактат), глюкозаны синтездеп алу процесі. Бауыр глюкозаның қандағы мөлшерін тұрақты болуын реттеп отырады, яғни глюкостатикалық функция атқарады. Осы функцияны қамтамасыз етеді. Глюконеогенез, гликогеногенез, гликогенолиз. Қандағы глюкозаны әр түрлі организмдер, тканьдер өзіне керек мөлшерде алып қалады да сол жерде глюкоза әрі қарай өзгеріске ұшырайды. Глюкозаны көп өолданатын ми ткані. Сол тканьде: 1. Глюкоза мида энергия көзі. 2. Ацетилхолин синтездеуге пайдалана. Бұлшық еттер глюкозаны өзін жиырылу үшін Е пайдаланады.

Ішектің сіңіруі үшін қажет Е, Бүйрек зат алмасуы, бүйрек үсті безі глюкозаны кортикостереоид гормондарын синтездеу үшін пайдаланады.

Аш қарынға кез келген уақытта (тамақтан соң)

3,4-5,6ммоль/л 7,8 ммоль/л

Қант диабеті диагнозы қойылады

>7 ммоль/л >11 ммоль/л

3. Қант диабетінің және инсулин тәуелді синдромының дамуының биохимиялық аспектілері.

Клиникалық белгілері қатты шөлдеу, асқа тәбетінің жоғары болуы, полиурия, тез шаршағыштық.

2 түрі бар

Инсулинге тәуелді

инсулинге тәуелсіз

1тип жас кезінде басталады және тез ауыр түріне көшуі мүмкін. Инсулинді тұрақты егу арқылы емдейді. Адам өмірінің барлық кезеңінде глюкозаның қолданылуы мен егілетін инсулиннің мөлшерін қадағалап отыру керек. Ауыр кезеңде ауру салмағын жоғалтады, глюкозаның артық мөлшері май синтезіне жұмсалып немесе несеппен сыртқа шығарылады.

Қантты диабет кезінде организмде глюконеогенез, глюкогенолиз процестері басымдау жүреді. Гликогеннің синтезі мүлдем жүрмейді және қанда глюкозаның ыдырауы тоқтатылады. Сол кезде қанның құрамында глюкозаның мөлшері жоғарылайды гипергликемия деп аталады. Қанның құрамында глюкозаның мөлшері жоғарылайды, зәрде глюкозурия пайда болады.

Инсулиннің жетіспеуі нәтижесінде глюкозаның ұлпаларда қолданылуы нашарлайды, ішектен қанға сіңірілген глюкоза онда ұзақ уақыт қолданылмай қалып қояды. Диабеттің ең жеңіл түрі тамақ ішкеннен кейінгі байқалатын гиперглюкоземия (бұл жасырын қантты диабет)

Гиперглюкоземияны анықтау үшін қосымша қант беріп оның қандағы мөлшерін белгілі бір уақыт аралығында өлшеу арқылы анықталады. Асқынып кеткен ауыр жағдайда 100 ммоль/л дейін жетіп, қалыпты жағдайдағыдай 25 есе көп болады.

Орташа жеңілдіктегі диабетте қандағы қант мөлшері қалыпты жағдайдағыдан шамалы ғана ауытқиды. Диагностикалық тест ретінде 100 г қантты ауруға ашқарынға ішкізу керек. Глюкоза мөлшерін глюкоза ерітіндісін қабылдағанда дейін және қабыдағаннан кейін 30 минут уақыт өткен соң анықтайды.

Капиллярлы қанда аш қарынға калыптыда 3,3-5,6

Аш қарынға гипергликемия 5,6-6,1