2)Пульпа сорғысы бар гидрокөлік қондырғысы. Арналуы және жүкті беру сұлбасы.
Гидравликалық тасымалдағыштар. Гидравликалық тасымалдағыш қондырғылары үйілмелі материалдардың сумен қоспасын (пульпа) құбыржолмен немесе науашамен тасымалдауға арналған.
Гидравликалық тасымалдағыш қондырғысының жұмыс принципі қозғалыстағы су энергиясының үйілмелі материалға берілуіне және оны жоғары жылдамдықпен қозғалысқа келтіруге негізделген.
Гидротасымалдағыш қондырғылар арынды және арынсыз болып бӛлінеді.
Арынды қондырғыларда пульпа сорғы тудыратын арын әсерімен, ал арынсыз (ӛздігінен ағымдалатын) қондырғыларды ӛзінің ауырлық күшінің әсерімен қозғалады.
Қондырғы сұлбалары мен жабдықтары. Арынды гидротасымалдағыш
қондырғыларда үйілмелі материалдар пульпасорғылар кӛмегімен тасымалдағыш құбыржолына беріледі.
Гидротасымалдағыш қондырғы пульпасорғысымен 20, а суретте кӛрсетілген. Тасымалданатын материал таспалы конвейермен 2 пульпасы бар
резервуарға 1 беріледі, одан ары пульпасорғымен 4 сорылып, пульпақұбырмен 5 жіктегішке 8 беріледі. Онда материал судан бӛлініп, еңкіш орналасқан тордың бойымен қабылдағыш шанаққа 9 түсіріледі.
— пульпасорғымен беру; б — шанақтан беру; в — ӛздігінен ағымдалу
Сурет 20 - Гидротасымалдағыш қондырғыларының материал беру сұлбасы
3)Илемдеу орнағының пішінбіліктерінің диаметрін таңдау кезінде негізгі шектеуші факторлар
24-Билет............НУРБОЛ
1)Сұрыптау процестерінің арналуы және мәні.
2)Бункерден жүгі берілетін гидрокөлік қондырғысы. Арналуы және жүкті беру сұлбасы.
3) Илемдеу орнақтарының пішінбіліктерінің материалдары.
25-Билет............ПЕРИЗАТ
1)Колосникті және доғалы тас електер. Олардың арналуы және құрылысы.
2)Қысымсыз гидрокөлік қондырғысы.Арналуы және жүкті беру сұлбасы.
3)Илемдер мен құймакесектерді жылжытуға арналған машиналар мен механизмдер. Рольгангтер, олардың арналуы бойынша бөлінуі.
26-Билет........ПЕРИЗАТ
1) Цилиндрлі тас елек. Арналуы және құрылысы.
2) Пульпалық ( қойыртпақты) сорғылар. Олардың түрлері. Ортадан тепкіш сорғылар. Олардың құрылысы және әсер ету принципі.
Пульпа сорғылары. Байыту фабрикалары мен түсті металл зауыттарындағы технологиялық процестердің алуан түрлілігі, ондағы пульпалардың да ірілігі, қаттылығы абразивтілігі және т.б қасиеттері бойынша әртүрлі болуымен ерекшеленеді. Байыту фабрикаларында бейтарап (агрессивті емес) гидроқоспаларды айдауға тура келеді. Бірақ олардың құрамында миллиметрдің бӛліктерінен бастап 10 мм дейінгі қатты абразивті түйіршіктер кездеседі. Гидрометаллургия зауыттарда негізінен қышқыл (агрессивті) және агрессивті-абразивті гидроқоспаларды айдауға тура келеді. Кейбір пульпалар құрамында 160-200 г/л күкірт қышқылы және 60% дейін қалқымалы қатты бӛлшектер болады.
Пульпаның араластырылуы арнайы механизм – сорғылардың кӛмегімен жүзеге асырылады. Жұмыс принципіне қарай пульпаға арналған сорғылар поршеньді, диафрагмалы және ортадан тепкіш болып бӛлінеді. Алғашқысы ӛте жоғары қысым тудыра алады, бірақ тез тозуға ұшырайды. Аса кең қолданыс тапқан бір және екі сатылы ортадан тепкіш сорғылар. Екі сатылы сорғылар аса жоғары қысым алу үшін қолданылады.
Араластырылатын пульпа түріне қарай ортадан тепкіш сорғылар құмды және топырақты болып бӛлінеді. Мұндай бӛліну тек шартты сипатқа ие болады, ӛйткені әрбір сорғы әртүрлі пульпаны айдай алады. Құрылымы бойынша сорғылар білігінің орналасуына қарай горизонтальды және вертикальды болып бӛлінеді.
Ауыр түсті металдар ӛндірісінде ортадан тепкіш сорғылары кеңінен таралған (сурет 21). Сорғы жұмыс дӛңгелегінен (турбинкалар) 4 және тұрқыдан (улитка) 3 тұрады. Дӛңгелектің қисық пішінді бірнеше қалақшасы 1
бар және білік ұшына бекітілген. Тұрқы пульпа шығатын жағына қарай кеңейтілген шиыршық пішінді болып жасалған.
Сорғы жұмысы ортадан тепкіш күш әсерінің принципіне негізделген. Кірме келтеқұбыры арқылы жұмыс дӛңгелегіне берілетін пульпа ортадан тепкіш күштердің әсерімен тұрқы айналасына соғылады да арынды келтеқұбыр арқылы шығарылады. Соның нәтижесінде дӛңгелек центріне (пульпаның берілетін жерінде) қарай бос кеңістік қалыптасып, пульпаның келесі порциясы соған қарай сорылады. Ортадан тепкіш күші үздіксіз әсер ететін болғандықтан пульпа да сорғыға үздіксіз беріледі. Үзіліспен жұмыс істейтін поршеньді сорғыға қарағанда ортадан тепкіш сорғы осы үздіксіздігімен ерекшеленеді.
Әрбір сорғы мынадай негізгі параметрлермен сипатталады:
ӛнімділігімен, арынымен, тұтынатын қуатымен және п.ә.к.
Сурет 21 - Ортадан тепкіш сорғы сұлбасы
Пульпаны бүйір жақтан беретін сорғылар. Пульпаны сорғыға беріп тұратын келтеқұбырының орналасуына қарай сорғыларды пульпаны бүйір жақтан және ось бойымен беретін деп бӛледі.
ПН
– типті
сорғы
құрылымы
22-суретте
кӛрсетілген.
Сорғының
негізгі
бӛліктері:
тұғыр
6, тұрқы
2, жұмыс
дӛңгелегі
3, білік
19 мойынтіректері
мен
тығыздағыштарымен.
Пульпа
тұғырдағы
кіру
тесігі
арқылы
беріледі.
Аралық
диск
4 ағынды
дӛңгелек
центріне
қарай
бағыттап
тұрады.
Білік
алынбалы
стақан
11 ішіне
орналасқан
екі
қосарланған
шарикті
мойынтірекке
отырғызылған.
Стақанның
бір
ұшы
тұғыр
тіреуішіне
тіреуленіп,
қамытпен
13 қысылған;
екінші
ұшы
автоматты
тығыздамамен
8 жалғастырылып,
сол
арқылы
тұғыр
қабырғасына
бекітілген.
Тұғырдың
тұрқымен,
аралық
дискімен
және
тығыздама
қорабымен
жалғасқан
жерлерінің
қымталуы
резеңкелі
сақиналармен
қамтамасыз
етілген
және
шпилькалармен
тартылған.
Шарикті
мойынтірек
тығыздама
жағынан
қырмалы
тығыздағышпен
және
фетралы
сақинамен,
ал
муфта
жағынан
қақпақпен
және
фетралы
сақинамен
қорғалған
1–арынды фланец; 2-тұрқы; 3-жұмыс дӛңгелегі; 4-аралық диск; 5 тығыздағыш сақина; 6 - тұғыр; 7 - экспеллер-турбинка; 8 - автоматты
тығыздама; 9-тығыздама қорабы; 10–шарикті мойынтірек; 11–алынбалы стақан; 12 - сомын; 13 - қамыт; 14 - қақпақ; 15- қырмалы тығыздағыш; 16 –кіру тесігі; 17 - фланец; 18 – шпилька; 19 – білік; 20 – сомын
Сурет 22 - ПН типті пульпаны бүйірінен беретін құмды сорғы.
Пульпаны ось бойымен (орталықтан) беретін сорғылар (23-сурет). Бұл сорғылар жоғарыда қарастырылған сорғыдан ағымдалу бӛлігінің
бӛлшектерінің конструкциясы мен тығыздаматі құрылғыларының құрастырылуымен ерекшеленеді. Ӛнімділігі мен арыны аз қоректенуі тұрқыдағы 4 бүйірлік тесік 7 арқылы жүзеге асырылатын сорғы құрылымы 23
суретте кӛрсетілген. Салынбалы келтеқұбыр 8 сорғыны соратын құбырдан ажыратуға арналған. Жұмыс дӛңгелегі 6 ашық типті (дискілерсіз) болып жасалған. Мұндай дӛңгелектер тӛмен гидравликалық кӛрсеткіштермен және тӛзімділігінің тӛмендігімен ерекшеленеді. Сорғыдағы пульпаның иірімделуі және кері ағымдалуы дӛңгелектің, тұрқының және дискінің 5 тозуын жеделдетеді және сорғының п.ә.к азайтады. Ашық дӛңгелектер негізінен пульпаны айдау қысымы тӛмен және сорғыны жиі тазалап тұру керек болған жағдайда қолданады.
Сорғының ағымдалу бӛлігі жұмсақ жуылатын тығыздамамен 1 және қымтағыш резеңке сақинамен 3 қорғалған. Тығыздама тұрқының ішкі қабырғасына орналасқан. Гидрозатворға су құбырмен 2 беріледі. Дӛңгелек ступицасы конус пішінді болып жасалған. Мұндай жасалу пульпа ағынының жұмыс кеңістігіне бірқалыпты берілуі үшін қажет. Ступицаға шойын тӛлке құйылған, оның бұрамасына дӛңгелек орнатылған білік 9 отырғызылған.
Пульпаны орталықтан беретін құмды сорғылар 2 м биіктікке дейін соруға мүмкіндік береді.
І
рі
сорғылар кӛбінесе байыту процесінен
қалған қалдықтарды тасымалдауға, ал
орташа және майда сорғылар технологиялық
процестерде жабдықтарға (мысалы
гидроциклондарға) пульпаны беріп тұру
үшін қолданылады.
Сурет 23- Пульпаны орталықтан беретін сорғы