18.Тік ішектің шығып кетуі.Этио-патогенезі.

ТІШК-бұл тік ішектің бөлектеніп немесе толык уакытша немесе туракты арткы өтістің сырткы тесігінен шығып тұруымен көрінетін созылмалы үдейтін ауру.Этиологиясы:Бейімдеуші факторларға тұқым қуалаушылықты жамбас сақинасының құрылысының ерекшеліктеріне ағза конституциясының және жамбас мүшелерімен тік ішектің байлам аппаратының түзілуінің ерекшеліктерін жамбас ішастарлық қалтасының терендігін бекітетін және нервті-бұлшыкетті аппаратының өзгерістеріне алып келетін кейбір аурулар жатады.Тудыратын себептерге ұзак уакыт жоғарылаған құрсак ішілік қысым,тік ішек жаракаттары,бұлшык еттің жиырылу қызметінің бұзылуымен анус қысқышы мен тік ішекті устап туратын бұлщык ет-шандыр түзілістері иннервациясының бұзылуымен байланысты нерв-булшыкет аппаратының жаракаттык зақымдалуы жатады.Патогенезі:Тік ішектің тусуінің теориялары көп.Ең жиі тарағаны екі теория:жарықтық және инвагинациялық.Бейімдеуші және тудыратын факторлардың болуында кіші жамбас қуысына леватор аралык кеңістікті кеңейтіп жіңішке ішек ілмектері ығысады олар тік іщектің алдыңғы қабырғасын ішек қуысына қарай басады да л арқылы сыртқа ішектің барлық қабаттары шығып түседі.Инвагинациялық теорияны ұстанатындардың ойы бойынша ішек ішекке ығысады.

19.Сызат этио-патогенезі.

Сызат-артқы өтіс каналының әртурлі түріндегі ақаулары.Бұл геморрой мен колиттен кейінгі кейінгі кең тараған ауру.Анус каналының кілегейлі қабығының саңылау тәріздес немесе сопақша келген дефекті.Ұзындығы-см,ені-мм,тереңдігі-мм-ге дейін жетеді.Этио-патогенезі-Анус сызаттарының пайда болу себебі әлі күнге дейін пікір сайыста болып келеді.Оның ішінде ғалымдардың айтуы бойынша дурысы тамырдың қызметінің нашарлауы иннервацияның бұзылуы және анус жолының ұзак спазмына әкелуі.Артқы өтіс сызатының пайда болуының көптеген себептерін мысал келтіруге болады.Осының негізінде патогенездің механикалык инфекциялык нервтік-рефлекторлы сиякты әртүрлі теориялардың туындауына мумкіндік беріп отыр.Оның нег.себебі созылмалы іш кату іш өту тері асты мацерациясы гинекологиялык және зәр жыныстык инфекция мех.жарақаттар болып табылады.Алайда сызаттар инфекциялы және нервтік-рефлекторлы жолмен де пайда болуы мумкін деген пікірлер де бар.Инфекциялык теорияның жақтаушылары сызаттардың пайда болуы криптіге қарай ашылатын анус бездерінің инфекциясынан деп тусіндіреді.Инфекцияның бұл бездерде дамуы қоршаған ұлпалардың фиброзына оның икемділігін азайтып сызаттың одан әрі дамуына әкеледі.Нервті-рефлекторлы теорияны ұстаушылар сызаттың пайда болуында анус невритіне басты назар аударады.Сызат пайда болуына геморрой мен анопроктиттік ішектің құрамдарымен тексерілуі де себеп бола алады.Көп жағдайда сызаттың пайда болуына ісік кезінде закымдану және анус сакинасының тығыз әрі көлемді қалдық тығынымен шектен тыс керіліп кілегейлі қабаттың қабынуы себеп болады.Алғашында сызат анус каналының аумағындағы тік ішектің кілегейлі қабатының және өтпелі қатпар аумағындағы терінің жыртылуы мен ғана шектеледі.Шеттері жұмсак уакыт өте қатайып кеңейте бастайды да трофикалык жараға бейнесіне ауыса бастайды.