8. Өт тас ауруының этиологиясы және патогенезі

Тас түзілудің патогенезінде негізгі 3 фактьордың маңызы зор. Өттің холестеринмен артық қанығуы, нуклеацияның күшеюі жане өт қапшығының жиырылу қатжетінің төмендеуі. Қазірге дейн тас түзілудің нақты себебі анықталмаған. Тас түзілмей тұрып, өт тастарының құрамындағы холестерин жане билирубин өтте коллоидты жағдайда болды. Егер осы жағдайда ұстап тұру механизмі бұзылса, тұнбалар түзіледі, нәтижесінде өттің концентрациясы жоғарылап, тас түзіле бастайды. Өттің коллоидты құрамының балансының бұзылуында-негізгі 3 себеп алып келеді. Бұл зат алмасудың бұзылуы, өт шығару жолдарфының қабынуы жане өт іркілісі. Осы себептердің арқайсысы жеке кездеспейді. Тек осы факторлардың өршуі тас түзілуіге алып келеді. Тұздар кристаллоидты түзілген ядроның айналасына жиналады. Бұл ядро өт қуығының қабырғасында полип тәрізді түзіліп, кейн көлемінің өсуіне байланысты жекеленеді. Өт тастар холестеринді, пигментті, жане холестерин-пигментті яғни жұмытрқа тәрізді болып бөлінеді. Көбіне холестеринді тастар контрастталынбайды. Өтте тас анықталған жағдайда өт қапшығының функциясы бірден бұзылады, ол өттен босамайды жане оған инфекция қосылса қабынады. Кіші тастар өт қуығынан жалпы өзекке, одан 12 елі ішекке өткеннен кейн ауру сезімі басылыып, өт қапшығының функциясы қалпына келеді.

9.Жедел холециститтің этиопатогенезі?

Этиологисы:Ж.Х-ның дамуының негізі –жедел инфекция және өт жолының тас пен бітелуі ал тас болмаған жағдайда оның жиі себебі өт босауының бұзылысы,өт қапшығы мойнының иілуі,оның сырттан қысылуы.Ж.Х инфекцияның гемотогенді жолмен берілу нәтижесінде де дамиды.12 елі ішек патологиясынан мысалы дивертикул,дуоденостаз басқада өзгерістер өт іркілісіне әкеледі.

Н.А.Скуя өттің 12 елі ішекке бөлінуі кедергісін механикалық сеьептерінің 5 тобын бөледі:

*туа біткен себептер:трейц байламының аномалиясы

*экстрадуоденалды себептер:асқазан ісігі мен 12 елі ішектің компрессиясы

*12 елі ішек ішілік патология:ісіктер,дивертикул

*12 елі ішектің бөгде заттарымен:өт тас тарымен, паразиттермен

*асқазан және жіңішке ішекке жасалған операциялардан кейін дамыған аурулар.

Өт ірікілісінің эндокринді факторы-холецистокинин-панкреозимин мен секретин дефицитімен байланысты.

Функционалды факторлар –өт іркілісінің вегетативті нерв жүйесінің дисфункциясы,құрсақ ішілік қысымның жоғарлауымен сенсибилизациясы жатады.

Ж.Х-тің Савельев жіктеуі:

*катаралды

*флегмонозды

*гангренозды

Патогенезі : өт қапшығының шығаберісінің бітелуінсіз Ж.Х сирек кездеседі.Инфекциямен өт өздегінен өт қабырғасының қабынуын тудырмайды,егер өт ағысы қалыпты болса.Инфекция лимфогенді (соз.аднексит кезінде),гематогенді,энтерогенді жолмен түсу арқылы дамытады.

10.Созылмалы холециститтің этиопатогенезі?

Созылмалы холецистит - өт қабының алты айдан астам ұзақтықта созылатын полиэтиологиялық қабынбалы ауруы, өт шығару жолдарының моторлы тондық бұзылуларымен жəне өттің физикалық химиялық қасиеттерінің өзгерістерімен қоса жүретін, өт қабында тастың пайда болуымен, билиарлы жүйенің моторлы тондық бұзылуларымен бірге жүруі мүмкін. Қабынбалық процесс таспен, қап аномалиясының дамуымен, соңғысының дискинезиясымен жүреді. Холангиттің дамуымен жəне холангиогепатиттің дамуымен бауырдың өзі зақымдалуымен, өт жолдары бойынша инфекция кіруі мүмкін.

Себептері:

- асқазан ішек жолдары ағзаларының ауруы;

- паразиттердің болуы (лямблилер, аскаридалар);

- өт қабы мен бауыр жарақаттары;

- созылмалы инфекция ошақтарының болуы;

- иммунндық статустың бұзылуы;

- жиі іш қатулар;

- ретсіз тамақтану;

- жиі тойып тамақ жеу;

- аз қимылдық өмір салты;

- жүктілік;

- алкоголь, темекі тарту.