- •2.Құқық негіздері пəні жəне оның заң ғылымдары саласындағы алатын орны, рөлі
- •3.«Құқық негіздері» пəні əдіс- тəсілдері мен жүйесі
- •Қоғам мен меклекет. Мемлекеттің дамуына құқықтың рөлі
- •5.Құқықтық қатынастар, құқықтық сана жəне құқықтық мəдениет
- •6.Құқықтық мемлекет
- •7.Конституция жəне конституциялық нормалар, конституция бойынша мемлекеттік конституциялық құрылымдар.
- •9. Президент өкілеттілігі
- •Конституциялық кеңес
- •Сот жəне соттар төрелігі
- •Жергілікті жəне өзін – өзі басқару органдары
- •Əкімшілік құқығы жəне оның əдіс – тəсілдері, əкімілік қатынастар жəне əкімшілік құқық нормалар
- •Атқарушы билік жəне мемлекеттік қызмет жəне мемлекеттік қызметтерің əкімшілік құқықтық мəртебесінің негіздері
- •Əкімшілік құқық бұзушылық жəне əкімшілік жауаптылық жəне оның құқықтық негіздері мен əкімшілік құқығының қайнар көздері
- •Əкімшілік жауаптылық жəне əкімшіліік жаза жəне оның түрлері
- •Азаматтық құқықтың субьектілері мен обьектілері.
- •Азаматтық мүліктік қатынас
- •Азаматтық құқық қатынастарының түрлері; мəміле, меншік құқығы, міндеттемелік құқық, мұрагерлік құқық жəне азаматтық құқығы шарт
- •Серіктес ұғымы
- •Отбасы құқығы жəне отбасы құқығын реттейтін заңдар
- •Қорғаншылық жəне қамқоршылық
- •Өсиет бойынша мұрагерлік
- •Қаржылық қатынастар жəне қаржы құқығының əдіс тəсілдері, қаржылық құқықтық нормалар жəне
- •30. Бюджет құқығы, мемлекеттік бюджет жəне оның қалыптасу жолдары
- •31. Бюджетті жоспарлау жəне оның құқықтық реттеу негіздері
- •32. Салық жəне салық органдары мен олардың міндеттері,салық түрлері
- •37.Қылмыс санаттары,қылмыстық жауаптылық,қылмыстың субьектісі мен обьектісі.
- •38.Іс əрекеттің қылмыс екенін жоятын мəн жайлар, қылмыс сатылары.
- •40. Қылмыстық жауаптылық жəне жазалаудан босату
- •41. Қылмыстың алдын алуға байланысты іс-шаралар.
- •42.Іс жүргізі құқығына түсініктеме. Іс жүргізі құқығының түрлері жəне іс жүргізудің сот төрелігі ұғымымен арақатынасы.
- •43. Азаматтық іс жүргізу заңдары.
- •44. Азаматтық істі сотта қарау мен іс жүргізу сатылары.
- •46.Қылмыстық іс жүргізу,қылмыстық іс жүргізу заңдары.
- •47.Қылмыстық іс жүргізу сатылары.
- •48.Сот шешімдерін орындау.Қадағалау сатысында іс жүргізу.
- •49.Қылмыстық іс жүргізуде кездесетін кемшіліктер.
- •50.Еңбек құқығы түсінігі,еңбек қатынастары жəне еңбек құқығының қағидаттары.
- •51.Еңбек шарты жəне оның мазмұны.Еңбек шартын бекіту,бұзу жəне тоқтату негіздері (еңбек шартын бекіту негіздері жəне қызметкерлер мен жұмыс берушілердің құқықтары мен міндеттері).
- •52.Ұжымдық еңбек шарты жəне оның негіздері.
- •53.Жұмыс уақыты жəне жалақы төлену ерекшілігі.
- •54.Кəсіпкерлік қызмет жəне кəсіпкерлік құқығы туралы түсінік.
- •55.Кəсіпкерлік құқығының субьектілері:шағын,орта жəне ірі кəсіпкерлік жəне оларды құқықтық реттеу.
- •56.Экология ұғымы жəне экология құқығы туралы түсінік.
- •57.Қоршаған табиғи ортаны құқықтық реттеу,экологиялық құқық бұзушылық жəне экологиялық жауапкершілік.
- •59.Қазақстанда экологиялық құқық бұзушылық зардаптары.
- •60.Ұжымдық шарт.
- •60. Ұжымдық шарт.
- •61. Қызметкерлердің жекелеген санаттарының еңбек қатынастарын реттеу.
- •Жұмыс уақыты мен демалыс уақыты жəне оны заңдық реттеу.
- •Жалақы жəне еңбекті нормалау.
- •Еңбек даулары жəне оны қорғау тəртібі.
- •66. Неке жəне отбасы қандай заңмен қорғалады?
- •69. Ерлі-зайыптыларға қатысты ахаж жəне сот құқықтары мен міндеттері.
- •70. Ерлі-зайыптылардың мүліктік құқықтары мен міндеттері.
- •71.Ата ана құқықтарынан айыру жəне оларды шектеу
- •73. Ата ана мен балалардың алименттік міндетттемелері
- •74. Қ.Р. Қылмыстық заңнамасы туралы түсінік
- •78. Халықаралық құқық нормасы мен принциптері жəне оның ішкі мемлекет құқығымен байланысы
- •79. Халықаралық құқық субьектілері жəне халықаралық құқықтық жауапкершілік
- •80. Халықаралық құқық бойынша адам құқығы. Қылмыспен күрес бойынша халықаралық ынтымақтастық
52.Ұжымдық еңбек шарты жəне оның негіздері.
Еңбек дауы еңбек жағдайына байланысты туындайды. Еңбек дауы ұжымдық еңбек даулары мен ереуілдер туралы заңына сəйкес реттеледі.
Жалақы төленетін күн еңбек шартында, ұжымдық шартта көзделеді.
Жалақыдан ұстап қалу сот шешімі бойынша жəне заңдарда көзделген өзге де жағдайларда жүргізіледі.
Жұмыс беруші өзінің актісін шығару арқылы тəртіптік жаза қолданады. Жұмыс беруші тəртіптік жазаны қолданғанға дейін қызметкерден жазбаша түсініктеме талап етуге міндетті. Ал қызметкер аталған түсініктемені беруден бас тартқан жағдайда тиісті акті жасалады (73- бап, ЕК).
Жеке еңбек шартының негізінде орындалған қызметкердің еңбегі үшін төленетін міндетті ақы. Қызметкерлердің еңбегіне уақыт бойынша кесімді немесе өзгеде еңбекақы жүйелері бойынша ақы төленеді. Ақы төлеу жеке жəне ұжымдық еңбек нəтижелері үшін жүргізілуі мүмкін. Еңбекке ақы төлеу жүйесі тарифтік, тарифсіз немесе аралас жүйелер негізінде қалыптастырылады (126- бап, ЕК).
53.Жұмыс уақыты жəне жалақы төлену ерекшілігі.
Еңбек заңына сəйкес жұмыс уақыты үш түрге бөлінеді: қалыпты, қысқартылған жəне мерзімінен тыс жұмыс уақыттары.
Осы заңнаманың 77- бабына сəйкес қызметкердің жұмыс уақытының ұзақтығы аптасына 40 сағаттан аспауы керек.
Жұмыс уақыты дегеніміз— қызметкердің еңбек міндеттерін орындау барысындағы уақыты .
Демалыс уақыты дегеніміз— қызметкердің енбек міндеттерін орындаудан босатылған өз еркімен пайдаланылатын күн сайынғы уақыты.
Жалақы жеке еңбек шартының негізінде орындалған қызметкердің еңбегі үшін төленетін міндетті ақы. Қызметкерлердің еңбегіне уақыт бойынша кесімді немесе өзгеде еңбекақы жүйелері бойынша ақы төленеді. Ақы төлеу жеке жəне ұжымдық еңбек нəтижелері үшін жүргізілуі мүмкін. Еңбекке ақы төлеу жүйесі тарифтік, тарифсіз немесе аралас жүйелер негізінде қалыптастырылады (126- бап, ЕК).
Ақы төлеу мынадай түрлерде жүзеге асады: үстеме жүмысқа ақы төлеу, мереке жəне демалыс күндеріндегі жұмысқа ақы төлеу, түнгі уақыттағы еңбекке ақы төлеу, біліктілік жұмыстарын орындаған кезде ақы төлеу, жаңа өндірістерді игеру кезіндегі еңбекке ақы төлеу, бос тұрып қалу уақытына ақы төлеу жəне т.б..
54.Кəсіпкерлік қызмет жəне кəсіпкерлік құқығы туралы түсінік.
Кəсіпкерлік құқығы еліміздің нарықты экономикаға өтуінде жəне меншік қатынастарындағы мемлекеттік меншік пен қатар жеке меншіктің пайда болып қорғалуы мен танылуына қарай əркімнің кəсіпкерлік қызмет етуіне құқық берілуіне орай кəсіпкерлік қызмет қолданыла бастады. Кəсіпкерлік құқығын қарастыруды біз алдымен кəсіпкерлік ұғымынан бастауымыз керек. Кəсіпкерлік дегеніміз азаматтық кодекстің 10 бабында атап көрсетілгендей меншік түрлеріне қарамастан азаматтар мен заңды тұлғалардың тауарларға, жұмысқа, қызметке сұранымды қанағаттандыру арқылы таза табыс табуға бағытталған, жеке меншікке немесе мемлекеттік кəсіпорынды шаруашылық басқару құқығына негізделген ынталы қызмет. Кəсіпкерлік қызмет кəсіпкердің атынан, оның тəуекел етуімен жəне мүліктік жауапкершілігімен жүзеге асырылады. Мемлекеттік кəсіпкерлік қызмет еркіндігіне кепілдік береді жəне оны қорғау мен қолдауды қамтамасыз етеді. Мұндағы мемлекеттік басқару бұл мемлекеттік мекемелердің бəрінің қазіргі кезде жекешелендіруге байланысты шаруашылық жүргізу құқығына негізделген. Жəне оралымды басқару құқығына негізделген кəсіпорындар жатады. Кəсіпкерлік құқығы басқа құқық салалары сияқты өзіндік қатынастарды реттеуді белгілі əдістерге сүйене отырып жүзеге асырады. Ондай əдістерге мыналар жатады. Құқықтық реттеудің диспозитивтік əдісі. Ол дегеніміз тараптардың теңдігіне
негізделу əдісі. Ал екінші əдіс өктем билігі əдісі. Заңдарда тиым салынбаған қызметті жүзеге асырушы кəсіпкерлердің құқықтары:
Лицензия берілетін қызмет түрлерінен басқа кəсіпкерлік қызметті кімнің болса да рұқсатын алмай ақ жүзеге асыру мүмкіндігі арқылы.
Экономиканың барлық салаларындағы кəсіпкерліктің барлық түрін бір ғана тіркеуші органда тіркеудің барынша қарапайым өз бетімен жүргізетін тəртібімен.
Кəсіпкерлік қызметке мемлекеттік органдар жүргізетін тексерулерді заң құжаттарымен шектеу арқылы.
Кəсіпкерлік қызметті заң құжаттарында көзделген негіз бойынша шығарылған сот шешімі бойынша ғана еріксіз тоқтату арқылы.
Жеке кəсіпкерлік үшін тиым салынған, экспорт немесе импорт үшін тиым салынған немесе шек қойылған жұмыс, тауарлардың түрлері мен қызмет тізбесін заң құжаттарында белгілеу арқылы.
Мемлекеттік органдарды, лауазымды адамдарды, сондай ақ өзге де жақтар мен ұйымдарды кəсіпкерлердің қызметіне заңсыз кедергі жасағаны үшін олардың алдындағы зыңдарда белгіленген мүліктік жауапкершілікке тарту арқылы жəне заңдарда көзделген өзге де амалдармен қорғалады.
Сондай ақ жекелеген қызмет түрлері бойынша лицензиялау тəртібін енгізу (ұлттық қауіпсіздік, құқық тəртібін қамтамасыз ету, қоршаған ортаны, азаматтардың меншігін, өмірі мен ден саулығын қорғау) салаларында. Қазақстан Республикасында кəсіпкерлік қызметті реттеу Қ.Р. конституциясынан, Қ.Р ның азаматтық кодексінен, Қ.Рдағы кəсіпкерлік туралы нормативтік актілер жинағынан тұрады.
Сондай- ақ, Қ.Р. ратификацияланған халықаралық шартта осы заңда көзделгендерден өзгеше ережелер белгіленсе, онда халықаралық шарттың ережелері қолданылады.