6.4.6 Жасанды жарықтандыруды есептеу

Жасанды жарықтандыру – жарықтану ағыны әдісі арқылы есептелінеді. Осы әдіске сәйкес, электр шамдарының жарық ағынын (F_л) олардың мөлшері белгілі болған кезде (N) былай есептелінеді:

(6.11)

мұндағы: Е – мөлшерленген жарық, лк;

S – 15 м² -қа тең бөлме еденінің ауданы;

K – қор коэффициенті;

η – анықтамадан таңдап алынатын және бөлме көрсеткіштеріне байланысты болатын, қоланылатын шамдардың жарық ағынының коэффициенті;

Z – 1,15-ке тең жарықтанудың минималды коэффициенті.

Бөлме көрсеткіштері мына формула бойынша анықталады:

(6.12)

мұндағы: А,В – бөлме өлшемдері, және ге тең;

Н_р – 4м-ге тең жарық шамның биіктігі.

Мөлшерленген жарықтану 200лк құрайды. Есептеу мына формуламен жүргізіледі:

(6.13)

Мөлшерленген жарықтану мынаған тең:

6.4.7 Шуылдан қорғану

Шу дегеніміз әрбір жағымсыз тітіркенгіштік дыбысты немесе кейбір жиіліктегі дыбыстар жиынтығын айтады.

Шудың ұзақ уақыт әсер етуі орталық нерв жүйесі мен есту анализаторларын зақымдап, эндогендік жүйенің қызметіне өзгерістер туғызады.

Сонымен қатар адамның назар аудару және еңбек қабілеттерін төмендетіп, жарақаттар мен кәсіби аурудың себептерінің бірі болып саналады.

Шудың спектірінде (жиілік құрамының) адам ағзасына тигізетін әсері өте

зор. Оның денгейі биіктеген сайын тигізетін әсерінің салдары аса түседі.

Адамның есту мүшелері 20×20000 Гц арасындағы дыбыс толқынның тербелістерін қабылдай алады. Бұл интервал дыбыс диапазоны деп аталады.

Шулар – шығу тегіне байлынысты екі топқа бөлінеді:

1) механикалық;

2) аэродинамикалық.

Механикалық шулар қатты денелердің тербеліс соқтығыстарынан пайда болады. Аэродинамикалық шуларға ауа және су, тағы басқа сұйықтардың қозғалыстарынан пайда болатын шулар жатады.

Цехтағы шуыл оператор ағзасына жағымсыз әсер етеді, сондықтан оператор звукоизоляцияланған кабинада орналасуы қажет. Кабинаның терезелері мен есіктері арнайы конструкцияға ие болуы қажет. Екі әйнекті терезе бүкіл периметрі бойынша резеңке төсеммен бітелуі керек, есіктерді екі қабатты етіп, бүкіл периметрі бойынша саңылау болмау үшін резеңке төсем салып орындайды.

ЭЕМ жұмысы кезінде дауыс деңгейі 75 дБ аспау керек. ЭЕМ машиналық залының дауысы ретінде, баспа қондырғылар, енгізу-шығару қондырғылары алынады. Басқару пультінде шу шамасы 68-78 дБ дейін жетеді, ал бұл шу нормативті мәнінен жоғары.

Шуды төмендету үшін перфорирлік панельдер қолданылады. Толықтырушы ретінде минералдық плиталар қолданылады.

6.1 - кесте - Оператор жұмыс орынында жіберілетін дыбыс және дыбыстық қысым деңгейлері

Жұмыс орны	Дыбыстық қысым деңгейі, ДБ, ортагеометриялы жиілікті октават жолақтарында, Гц								Дыбыс деңгейі және эквивалентті дыбыс деңгейі ДБ
	63	125	250	500	1000	2000	4000	8000
	83	74	68	63	60	57	55	54	80

Компьютерлік оргтехниканы пайдаланушыларға көрінетін спектрлердің төменгі, орташа және жоғары жиілікті электромагниттік сәулелену әсер етеді. Видеодисплейлік терминалдарды пайдалану кезінде жұмыс аймақтарында электронды – сәулелік түтіктерінде статикалық электрлік және импульсті электрлік және төменгі, орташа төменгі жиілікті магниттік аймақтар тіркеледі. Жиілігі кеңспектрлі, импульстік сипаты әртүрлі қарқынды ЭМС-ң жоғары көру және жүйкелік-эмоциялық күш түсуімен бірге әсер етуі субъективті және объективті ауытқулармен көоінетін орталық жүйке жүйесі мен жүрек-тамыр жүйесіне елеулі өзгерістер туғызады. Жұмысшылар көбінесе бас ауруына, жүректің айнуына және бас айналуға шағымданады. Бақылау топтарындағы адамдарға қарағанда оларда жүйке ауруы (невроз), нейроциркулярлық дистония, гипертония жиі байқалады. ПЭЕМ-н жұмыс жасайтын қызметкерлерде аллергиялық аурулар және тыныс алу мүшелерінің ауруының жоғары деңгейдегі байқалуы мүмкін. Бір жағынан, иммунитеттің өзгеруінен болуы мүмкін (ЭМС иммундық жүйеге әсері белгілі). Статикалық электр аймақтардың болуынан ВДТ экранына антиген және бактериалды флоралары бар шаң бөліктері қонады. Бұл да жоғары айтылған патологияның дамуына мүмкіндік береді.

Радиожиілікті диапазондардың электромагниттік сәулеленуінің рұқсат етілген деңгейлері СНиПРК 4.02-05-2001 талаптарына жауап беруі керек.