Сәукеле тігу өнерінде қолданылатын әдістер.
Сурет 14. Фетрды күйдіргіш құралмен ою әдісі
Сурет 15.Фетрды қайшымен ою әдісі
Сурет16.Бисерді матаға тігу әдісі
Сурет 17. Пайетканы тігу әдісі
Сурет 18. Бисермен кестелеу әдісі
Сурет 19. Моншақтармен әр-түрлі
салпыншақ жасау әдісі
Сурет 20.Тастарды қадау әдісі
-
Сурет 21.Бисермен кестелеу әдісімен жасалған алқа
Сурет 22.Бисермен кестелеу әдісімен жасалған сәукеле
Сурет 23.Бисермен кестелеу әдісімен жасалған браслет
2 «Айгерім» сәукелесін жасау технологиясы
2.1 «Айгерім» сәукелесінің сыртқы түріне сипаттама
2-суретте бисермен кестелеу техникасында жасалған «Айгерім» сәукелесі көрсетілген. «Айгерім» сәукелесін жасау үшін 50см фетр,ақ,қызыл,жасыл түсті бисер,ақ,қызыл,жасыл,көк түсті моншақ,қызыл,жасыл.мөлдір,көк түсті тастар, жасыл,қызыл,алтын түстес пайетка,түссіз леска,қайшы, кілей,ине,үкі,сіріңке керек.Сәукеленің диаметрі 55см, ал ұзындығы 27см.Сәукеле 5 қанаттан және 2 бөліктен тұрады.Ең көлемді бөлігі астыңғы бөлігі.Себебі онда көптеген бисерлер,моншақтар және тастарды қолдандым.Астыңғы бөлігіне 200гр ақ,200гр,жасыл 200гр қызыл бисер,200гр моншақ,1пачка пайетка,3 үлкен қызыл тас,1жасыл орташа тас,бірнеше мөлдір түсті тастарды қолдандым.Ал үстіңгі бөлігінде 200гр ақ түсті жартылай моншақ,қызыл,жасыл,көк,мөлдір түсті тастар және бисерлер пайдаланылды.Сәукелені аяқтағаннан кейін үкі тағылды.
Сурет 30Алқаның бірінші қатары
Ал үстіңгі бөлігінде 200гр ақ түсті жартылай моншақ,қызыл,жасыл,көк,мөлдір түсті тастарды және бисерлерді пайдаландым.
Сурет 31Алқаның екінші қатары
Сәукелені аяқтағаннан кейін үкі тақтым.
.
Сурет 32Алқаның үшінші қатары
Сурет 34 Сутаж техникасындағы «Аякөз»алқасы мен сырғысы
2.2 «Айгерім» сәукелесін орындау тiзбегі
1 кестеде бисермен кестелеу өнері бойынша «Айгерім» сәукелесін орындау тiзбегі көрсетілген.
Кесте 1. «Айгерім» сәукелесінің орындау тiзбегі
Оп. № |
Операция атаулары |
Графикалық кескін, фотосурет |
Құрал – жабдықтар, материалдар |
1 |
2 |
3 |
4 |
1 |
Бұйымның нобайын қағазға түсіру |
|
Қалам, ақ қағаз, түрлі-түсті бояу қарандаштары
|
2 |
Бұйымның керек құрал-жабдықтарын дайындау |
|
Фетр, леска, ине, жіп,моншақ,пайетка , үкі,сым,кабашон, бисер, қайшы, кілей,және т.б.
|
|
Лекалосын жасадым |
|
|
3 |
Барлық лекалоларды фетр бетіне түсіру және қиып алу |
|
Фетр, Қарындаш,лекало,қайшы |
|
|
|
Қарындаш,қайшы,лекало |
|
|
|
Қайшы |
4 |
Бұйымның астыңғы бөлшектерін бір-біріне қосып тігу |
|
Ине,леска,қайшы |
5 |
Бұйымның алдыңғы бөлігін әр-түрлі моншақтармен және бисерлермен безендіріп тігу |
|
Жасыл,ақ,қызыл бисер,ақ және қызыл моншақ,пайетка,қайшы,ине,леска |
6 |
Бұйымның екі жанын моншақтармен және бисерлермен безендіріп тігу |
51 |
Жасыл,ақ,қызыл бисер,ақ моншақ,пайетка,қайшы,ине,леска |
7 |
Сәукеленің артқы бөліктерін мошақтармен және бисерлермен безендіріп тігу |
|
Жасыл,ақ,қызыл бисер,ақ моншақ,пайетка,қайшы,ине,леска |
|
|
|
|
8 |
Бұйымның үстіңгі бөлігін бір-біріне қосып тігу және үстіңгі бөлікті астыңғы бөлікке қосу |
|
Ине,жіп,қайшы, |
|
Астыңғы үстіңгі бөліктерін біріктіру |
|
|
9 |
Бұйымның үстіңгі бөлігін мошақтармен және бисерлермен безендіріп тігу
|
|
|
10 |
Дайын болған сәукелеге үкі тағу |
|
|
ҚОРЫТЫНДЫ
Жоба жұмысын қорытындылай отырып, сутаж ол- іс жасауға арналған жалпақ және жіңішке түрлі-түсті жібек бауы. Бүгінгі таңда біраз түрі шығарылған. Сутаждан жасалған түрлі әшекей бұйымдар- сәнді, әдемі, сонымен қатар оны өзің жасап аласың. Шағылысқан кристалл және табиғи тастардың жан-жағын жібектей жүргізу – бұның барлығы қайталанбас және ерекше сутаждың әсері. Алғашқыда сутаж жаңадан бастаушыға қиын әрі түсініксіз болып көрінеді. Алайда, қолданысқа оңай және өте ыңғайлы құралдың бірі, өрнекті қалай жалғастыруға болатынын өзі-ақ айтып тұратындықтан қателесуге жол бермейді. Бұл сәнді хоббимен кез-келген әйел адам айналысуға болады. Әдетте, сутаждан жасалған авторлық әшекейлер айтарлықтай қымбат тұрады.Сондықтан көптеген қыз-келіншектер өз қолдарымен жасап алғанды жөн көреді. Әрине, бұл қызықты іс, бірақ шыдамдылықты қажет етеді.Егер сутаж техникасымен айналысу жүрегіңізден орын алған болса, сіз қалайда шеберлік пен іскерлікке дағдыланасыз. Сіз жасаған сәнді де сапалы бұйымдарыңыз көпшіліктің көңілінен шығатыны сөзсіз.
Сутаж техникасы- сұлулықтың символы іспеттес. Себебі, сутаж әйел адамдарының көйлектері мен аксессуарларын безердіруден бастау алған. Яғни, нәзік қыз-келіншектеріміздің сұлу келбетін одан әрі аша түскендей ерекше көрік бере түсті.Сутаж техникасы арқылы түрлі әшекей бұйымдар алқа, сырға, білезіктер және шаш қыстырғыштар мен түйреуіштер жасауға болады.Кестелеуге де безендіруге де болатын таптырмас техника болып табылады.
Жобаның мақсаты бойынша сәндік қолданбалы өнер түрі ретінде сутаж техникасын үйрену және бұйым дайындау технологиясы қарастырылды.
Қойылған міндеттер орындалды: бірінші бөлімде сутаж техникасының шығу тарихы мен әдістері туралы айтылды, екінші бөлімде Сутаж техникасы бойынша «Аякөз» алқасын жасау технологиясы және сыртқы түріне сипаттама беріліп, керекті құрал - жабдықтармен таныстырылды.
Қорыта келе қазіргі уақытта сутаж техникасын қолдалана отырып, түрлі бұйым дайындау арқылы білім алушылардың эстетикалық талғамын, шығармашылық қабілеттерін, қол моторикасын, ақыл-ойын, төзімділігін, ұқыптылығын т.б. тұлғалық сезімдік қасиеттерін дамытуға болады.