Дт 4900 «Тұрақсыздық айыбы (айыппұл, өсімақы)»

Кт 1860 «Банк қызметі бойынша өзге дебиторлар». Бір кезекте, кіріс 7130 «Шығынға шығарылған борыштар».

ә) мерзімі ұзартылған сыйақы сомасына:

Дт 4801 «Жал бойынша кірістер»

Кт 1860/2 «Банк қызметі бойынша өзге дебиторлар». Бір кезекте, кіріс 7130 «Шығынға шығарылған борыштар».

Клиентпен мерзімі ұзартылған сыйақы және айып, өсімақы немесе тұрақсыздық сомасына өтелсе, келесі бухгалтерлік жазба жасалады:

Дт 1050 «Банктердің корреспонденттік есепшоттары»

Кт 4922 «Банктік емес қызметтен өзге кірістер»;

Бір кезекте, шығын 7130 «Шығынға шығарылған борыштар».

Қазақстанда нарықтық қатнастарды қалыптастыру кезінде сауда- экономикалық байланыстардың жаппай үзілісі, өндірістің құрылуы қайта және инфляция мен баға деңгейінің өсуі, инвестициялық белсенділіктің төмендеуі жағдайында басталады.

Лизинг операциясы мынандай сызба бойынша жүргізіледі:

1 – құрал-жабдыққа тапсырыс беру;

2 – құрал-жабдық үшін төлем;

3 – құрал-жабдықты жеткізу;

4 - лизингтік төлемдер;

Жалпы лизингтік төлемдердің сомасы төменгі формуламен анықталады:

ЛТ = АА + НТ + КТ + ҚТ + ҚҚС

мұндағы

АА – ағымдағы жылдағы амортизациялық аударымдар сомасы;

ЛТ – лизингтік төлемдер жалпы сомасы;

НТ – лизинг берушінің несиелік ресурсты пайдаланғаны үшін төлем;

КТ – лизингтік келісім-шарт бойынша мүлікті бергені үшін лизинг берушіге комиссиондық төлем;

ҚТ – көрсеткен қызмет үшін қосымша төлем;

ҚҚС – лизинг берушінің көрсеткен қызметі үшін лизинг алушының төлейтін қосылған құнға салынатын салығы;

Қазақстан экономикасының нақты секторын дамытуға қолайлы лизинг механизмінің мынандай сызбасы ұсынылады.

Қазақстанда нарықтық қатнастарды қалыптастыру кезінде сауда- экономикалық байланыстардың жаппай үзілісі, өндірістің құрылуы қайта және инфляция мен баға деңгейінің өсуі, инвестициялық белсенділіктің төмендеуі жағдайында басталады.

Міне, осы жағдайларда Қазақстан экономикасындағы негізгі құрал- жабдықтардың табиғи және моральдық жағынан тозуы өзекті мәселелердің бірі болып табылады. Себебі, оған көптеген кәсіпорындардың ақша қаражаттарының жетіспеушілігі, сонымен бірге техникалық құрал- жабдықтардың толық құнын төлеу үшін несие алудағы қиыншылықтардың болғаны әсер етті.

Өндірісті дамытуда қолданылатын лизингтік несиелеу механизмінің сызб

Лизингтік несиелеу сызбасының қолданылуы:

1. Банк пен Лизинг компаниясы арасында несиелік келісім-шарт жасалынып, несие беріледі.

2. Лизинг компаниясы алған несиені құрал-жабдық үшін жабдықтаушыға төлейді.

3. Жабдықтаушы лизинг компаниясына құрал-жабдықтарды сатады.

4. Лизинг компаниясы мен лизинг алушы кәсіпорын арасында лизингтік келісім-шарт жасалынады.

5. жабдықтаушы құрал-жабдықпен жабдықтайды.

6. Лизинг алушы мен сақтандыру компаниясы арасындағы шарт жасау.

Міне, осы жағдайларда Қазақстан экономикасындағы негізгі құрал- жабдықтардың табиғи және моральдық жағынан тозуы өзекті мәселелердің бірі болып табылады. Себебі, оған көптеген кәсіпорындардың ақша қаражаттарының жетіспеушілігі, сонымен бірге техникалық құрал- жабдықтардың толық құнын төлеу үшін несие алудағы қиыншылықтардың болғаны әсер етті.