17. Риновирусты инфекция. Клиникасы. Ажырату диагностикасы. Асқынуы.

Клиникалық көрінісі: Инкубациялық кезең ұзақтығы 1-6 күнді, орташа 2-3 күнді құрайды.

Риновирусты инфекция айқын интоксикацясыз және дене температурасының жоғарылауынсыз өтеді, бірақ мұрын қуысынан серозды-шырышты бөліністермен қосақталады. Жағдайының ауырлығын әдетте, тәулік ішінде қоладнылған орамалардардан байқауға болады. Риновирусты инфекция кезінде бөліністер өте көп болады, ол мұрын айналасындағы терінің мацериясына алып келеді. Сонымен қоса құрғақ жөтел, қабақтың гиперемиясы, жас ағу байқалады.

Ажырату диагностикасы. Аурудың басталуы жедел. Қызбаның сипаты мен ұзақтығы: дене температурасының қалыпты болуы. Интоксикация, нейротоксикоз: (-) болмайды. Катаралды синдром: (+++) (мұрын жқтқыншақ) жоғары дәрежеде болады. Круп (-) болмайды. Бронх-обструктивті синдром (-) болмайды. Геморагиялық синдром, бөртпе: (-) болмайды.

Асқынуы: ЖРВИ кезінде асқынулар аурудың қай уақытында да пайда болуы мүмкін, қоздырғыштың тікелей әсер етуіне байланысты болса, солай бактериалды микроорганизмнің қосарлануымен де байланысты. ЖРВИ жиі асқынулары болып – пневмония, бронхиолит есептеледі. Екінші орында гайморит, фронтит және синуситтер болады. Ерте жастағы балаларда, асқынуға жедел аңқа стенозын жатқызады. Сирек неврологиялық асқынулар байқалады менингит, менингоэнфалит, нефрит, полирадикуневриттер. Интоксикациялық көріністеріне жүректің функционалдық қызметінің бұзылысы қосылып, миокардиттің дамуына әкеледеді. ЖРВИ әр жаста мынадай асқынулармен өтуі мүмкін: несеп шығару жүйесінің инфекциясы, холангит, панкреатит, септикопиемия, мезаденит.

18. Қарапайым герпес. Клиникасы. Диагностикасы.

Герпес вирустар тұқымдастығымен шақырылатын жұқпалы аурулар тобы. Қарапайым герпес (HSV І-ІІ типы) көбінесе тері және шырыш қабаттарының зақымымен өтеді, кейде ОНЖ, көз, ішкі ағзаларға түсіп өршуіне тиісті. Инфекция рецидивтермен араласып латентты түрінде өтеді.

Клиникалық көрінісі: . Инкубациялық кезең - 2 күннен 14 күнге дейін, орташа 6-7 күн. Клиникалық белгілері әр түрлі, қабынудың орналасқан жеріне және жайылғанына байланысты. Патологиялық процестің орналасуына байланысты келесі түрлерін ажыратады:

1. ауыз шырышты қабаттың зақымдалуы; (гингивит, стоматит)

2. көздің зақымдалуы;

3. терінің зақымдалуы;

4. генитальді герпес;

5. өкпе зақымдалуы;

6. висцеральды түрлері.

Диагнозды жазғанда зақымдалудың жайылғандығы ескерілуі керек (мысалы: жергілікті жайылған немесе генерализденген). Аурудың ағымының сипатына қарамай вирус өмір бойына адам организмінде латентті күйде қалады, қолайсыз жағдайларда қайта білінеді.

1. Шырышты қабаттардың зақымдалуы: жиі 2-3 жастағы балаларда кездеседі. Инкубациялық кезең 1-8 күн, жедел басталады, дене қызуы көтеріледі 39-40°С, қалтырайды, мазасыз, енжар, ауыз қуысындағы ауру сезіміне байланысты тамақтан бас тарту, сілекейдің ағуы, ауыздан жағымсыз иістің шығуы. Ауыз қуысының шырышты қабаггары қызарған, ісінген, герпетикалық түзілімдер — көпіршіктер, дм-2-10 мм, ішінде мөлдір, сосын сары түсті сұйықтық болады. Көпірпіік өте тез жарылады да жара пайда болады (эрозия), шеткері лимфа түйіидер үлкейеді. Ағымы 1-2 апта. Кейбір жағдайларда - қайталанбалы.

2)Терінің зақымдалуы — жиі ауыз маңында (һегреs labialis), мұрында (һегреs nasalis), құлақ қалқанында кездеседі(һегреs оtісum).

Жергілікті және жайылған түрлерін ажыратады. Жергілікті түрінде баланың жағдайы нашарламайды. Жайылған түрінде — дене қызуы 39-40°С, жедел басталады, қалтырау, бас ауруы, енжарлық, бұлшық еттің ауруы, буындардың ауруы, құсу, лоқсу, тырыспа синдромы.

Бірінші күннің соңында, кейде 2-3 күнде дененің әр бір жерлерінде бірен-саран герпестік бөртпелер шығады. Шеткері лимфа түйіндер үлкейеді, бауыр кейде көк бауыр үлкейеді. Аурудың ағымы 2-3 апта, жиі бұл түрі ерте жастағы балаларда кездеседі. Гернерализденген герпестің ерекше түрі болып герпестік экзема саналады (алдында егер балада экзема болса, аллергодерматозы бар ба-лаларда). Ауыр түрде өтеді. Организмі әлсіз балаларда патологиялық процесске ОНЖ, көз, висцеральды әргандар да шалдығуы мүмкін, осының бәрі өлімге әкелуі мүмкін. Ауруға бактериальды флора қосылса ауру ете ауыр түрде өтеді.

3)Көздің зақымдалуы (офтальмогерпес) — жиі кездеседі. Кейде тек көздің ғана зақымдалуы мүмкін, бірақ көбінесе ауру терімен ауыз шырышты қабаттарының зақымдалуымен бірге өтеді.

Фолликулярлы, катаральды немесе көпіршікті — жаралы коньюктивит дамиды, оған қоса шеткері лимфа түйіндер үлкейеді, жиі коньюнктива мен қабақтың зақымдалуы бірге өтеді.

Жиі шумақты (қан тамырлы) трактың алдыңғы бөлімінің қабынуымен бірге жүретін терең диск тәрізді герпестік кератиттер (кератоиридоциклиттер) әсіресе ауыр өтеді.

Ол өте ауыр және жиі қайталанбалы түрде өтеді. Осының бәрі қас қабақтың қараюына және көру өткірлігінің төмендеуіне әкелуі. Жаңа туған балаларда қатаракта, хориоретинит және увеит дамуы мүмкін.

4)Генитальды герпес жиі жас өспірімдерде, әсіресе ер балаларда көп кездеседі, жыныс жолымен жұғады.

Кіші жастағы балаларда - екіншілік болып келуі ата-анасымен қарым-қатынас арқылы, немесе басқа жерде орналасқан зақымдалудан кейін.

Генитальды герпес - тұрақты, емге көне бермейтін, қайталанбалы түрде кездеседі.

5) ОНЖ зақымдануы.

ОНЖ вирусемия салдарынан зақымдануы - энцефалит, менингит, менингоэнцефалит, менингоэнцефаләрадикулит.

Энцефалит пен менингит — герпестік нейроинфекцияиыц ең жиі кездесетін түрлері. Жиі жаңа туған балалар мен ерте жастағы балаларда кездеседі.

ОНЖ зақымдану басқа жергілікті герпестік инфекциямен бірге өтуі мүмкін және ерте жастағы балаларда біріншілік жайылған түрде. Аурудың өтуі ауыр, кей жағдайларда ұзақ уақыт резидуальды өзгерістер сақталуы мүмкін (есінің нашарлауы, сезімнің нашарлауы), оның барлығы ми қыртысының самай, шүйде бөлімінің некрозына байланысты.

Ерекше ауыр жағдайларда-өліммен аяқталады. Ауру серозды менингит түрінде өтуі мүмкін.

6) Висцеральды түрі - паренхиматозды гепатит, пневмония, бүйректің және басқа органдардың зақымдалуы түрінде өтуі мүмкін. Жиі аралас, яғни вирусты — бактериальды инфекция ретінде етеді.

Аурудың ағымы жедел және қайталанбалы. Жедел ағымы « 20% ауруларда кездеседі, ал қалғандарында қайталанбалы түрі.

Жай герпес жаңа туған балаларда өмірінің 5-10 күндері пайда болады, ИТШ-тан қайтыс болады, кейде жеңіл түрде өтеді.

Диагностикасы: Бірінші орында ИФА анализ — арнайы ІgМ антиденелер табылғанда қойылады. ПЦР — диагностикасы вирустың геномы табылғанда.

• клиникалық көріністері (көбінесе типті везикулезды бөртпелер)

• анамнез мәліметтері (бұрын болғаны)

• лабораторлы дәлелдеу

• вирусологиялық әдіс

• иммунофлюоресцентті әдіс

• иммуноферментті әдіс

• басқа серологиялық әдістер (КБР) – жұпты сарысу әдісімен

• ПТР – (полимеразды тізбелі реакция)

• иммунды жағдайын анықтайтын әдістер