2.2 Жабдықты таңдау және құрастыру
РД 39-0147035-207-86 сәйкес Теңіз мұнай кен орнындағы мұнайды жинауда және дайындаудағы жабдықтардың қуаты мұнай, газ және суды сұрыптаудың максимальді деңгейі үшін есептелуі керек.
Қазірде кен орнында газ-сұйықтық-су жүйесі бойынша шығымдарды өлшеуғе мүмкіндік беретін сепараторлармен жабдықталған 9 өлшеуіш қондырғы (замерная установка) (ӨҚ немесе ор.ЗУ) қызмет атқарады. Әрбір ЗУ орталық кәсіптік монифольдқа (ОКМ) және ары қарай орталық жинау пунктіне қосылған.
Соның ішінде, К ЗУ-5 4 ұңғыманың шығу желісіне к ЗУ-8-5, к ЗУ-9-10, к ЗУ-12-4, к ЗУ-14-5, к ЗУ-15-9, к ЗУ-17-9, к ЗУ-19-5, к ЗУ-20-7 тура келеді.
Дебит 118-ден 2055 т/тәулікке дейін өзгергенде жұмыс істеп жатқан ұңғымалардың аузындағы қысым 9,3 Мпа-дан 42,4 Мпа-ға дейін, ал температура 520 С-тан 1080С-қа дейін өзгереді. Жиынтық өткізгіш құбырларының жылуын изолязиялау кезінде 25 мм полиуретаннан зауыт манифольдындағы температура 600С-қа жуық, ал қысым 7 МПа жуық.
Пареметрлерді анықтайтын және мұнайды дайындығынан тауар сапасына дейінгі кезең санын анықтайтын негізгі факторлар дәл қазіргі жағдайда:
жинау жүйесіндегі аномальді жоғары қысым және белгілі бір мөлшердегі газ құрамы (судың 3-4 %-тен көп мөлшерде пайда болғанда үш технологиялық сатыда газ бөлуді талап етеді, үш фазалы бөліну әдісінің І сатысында «бос су» шығару мүмкіндігі бар);
өнімдегі күкіртті сутектің 17 % дейін көп және меркаптанның төмен болуы (күкіртті сутек қалдығы 20 ррm артық болмағанға дейін мұнай стабилизациясын жүргізуді және ашу бағанындағы тауарлы мұнайды өндіргенде 0,066 МПа төмен болатын қаныққан бу қысымына дейін метил және этилмеркаптандардың бөлінуін талап етеді);
әр түрлі қайнар көздеріндегі өнімнің қабаттық суының минералдануы 110-нан 180 г/л дейін болғанда (технологиялық сұлбаға тұщы сумен шайылған шикізаттың электротұзсыздандырылуын қосу керек болады). Тұзсыздану мұнайдағы 100 мг/л көп емес және қалдық судың 0,5 % кем мөлшерін қамтамасыз ететін хлорлы тұздың қалдығын қамтитын қажетті қуаттағы және қажетті уақытта жиналатын қарапайым немесе электростатистикалық типті электродегидраторларда жүргізіледі. Сатылардың кәріз суы өнеркәсіптегі өнімдерді тұщыландыру үшін қолданылады, немесе су тазарту бөліміне енеді;
кен орнының мұнай тауарын жүзеге асыру негізінен экспорттық құбыр желісі жүйесінен (КТК) өтеді, сондықтан да ол теңіз танкерлеріне құю талаптарына дейін дайын болуы қажет (ГОСТ 9965-76 сапасының 1-тобынан төмен емес).
дайын болған мұнайды табилизациялау ашу бағанасында жүзеге асырылады және мұнай тауарының қаныққан бу қысымын және тиеу талаптарына сай келетін метил- және этил-меркаптандардың қалдық құрамының мүмкін параметрлерін қамтитын жағдайда жүргізіледі. Бұл сепарация сатысының газдары тазартылады және олардың қасиеттеріне байланысты пайдаға асырылады.
Мұнай тауарлық қасиетіне байланысты күкіртті (күкірттің массалық үлесі 0,95%), аз шайырлы (молосмолистый) (1,02 %), парафинді (3,92 %). Айыру барысында жарық фракциясының көлемді шығуы 3000С – 70 % дейін.
2021-2022 ж.ж. қарай құрама құбырлардан шамамен үш рет ағатын мұнай-газ қоспасының көлемінің артуы күтілуде. Бұл, сондай-ақ, құрама құбыр ұзындығының қысымының түсіп кетуінің үш рет өсуіне алып келеді. Сондықтан құрама жүйелерінің дамуын жобалауда қолданылатын ұңғымалардың сағасындағы қысымның төмендеуін есепке ала отырып, жаңа құрама құбырларды салу керек екенін көрсетеді (қосымша 5).
Кен орнын өңдеу кезінде суландыру әдісі арқылы қабаттық қысымды ұстап тұратын ұңғыма өнімдерін дайындаудың технологиялық құрылымының блок-схемасы 2.1 суретте келтірілген.
