Қазақтардың 1773-1775ж.Ж е.И.Пугачев бастаған шаруалар соғысына қатысуы

Е.Пугачев бастаған шаруалар көтерілісі болған жылдар: 1773-1775 жж.

Е.Пугачев көтерілісіне қатысқан қазақ жүздері Кіші және Орта жүз

Ресейде басыбайлыққа қарсы көтеріліс басшылары-И.Болотников, С.Разин, К.Булавин, Е.Пугачев

Қазақтардың Е.Пугачев бастаған шаруалар соғысына қатысуына түрткі болған – Жер мәселесі

Е.Пугачев әскерімен бірге Орынборда қоршауға қатысқан қазақтар саны 200

Орынбор қаласын қоршауда сәтсіздікке ұшыраған Пугачев күштері шегінуге мәжбүр болған бекініс- Троицк

Патша үкіметінің Жайық бойында мал жаюға тыйым салынған үкімі жарық көрген жыл: 1742 жылы қазан

Е.Пугачевтің үндеуін қолдаған Орта жүздің биі- Дәуітбай

Е.Пугачев көтерілісінің басты орталықтарын талқандаған орыс қолбасшысы генерал Суворов

Е.Пугачев көтерілісінде басты күш қазақтардан құралып, басып алған бекініс Кулагин

1773 жылы 17-18 қарашада Усиха өзені бойында Пугачевке жолыққан Нұралы ханның арнайы өкілі Зәбір молда

Кіші жүз қазақтарының Е.Пугачев көтерілісіне қатысуын Нұралы хан қалай түсіндірді Қазақтардың өзіне бағынбай кетуінен

Қазақ ханы Нұралыға арнайы грамота жіберіп, Пугачевті өзіне жақындатпауын талап етті- ІІ Екатерина

Кіші жүздегі көтеріліс басшыларының бірі, Пугачев көтерілісіне қатысқан батыр Сырым

Е.Пугачев бастаған шаруалар соғысы кезінде Кіші жүз қазақтары қатысқан ұрыстар Жайықты қоршауға, Кулагинді алуға

Орта жүз қазақтарының Пугачев көтерілісі кезінде 1773 жылы қазан айында шабуыл жасау үшін жиналған бекінісі Пресногорьковск

1774ж. қай бекіністің төңірегінде топтасқан қазақтар арасында Пугачев осы маңда тығылып жүр деген лақап тарады- Звериноголовск

Е.Пугачевті қолдап, Торғай өзенінің төменгі бойында жазалаушы топтармен ашық қақтығыспай, қыр көрсетумен ғана шектелген старшындар- Құдайменді мен Тайыр

Е.Пугачевті ашық қолдап, оған қарулы топ жіберген Кіші жүз сұлтаны Досалы

1774-1775 жылдары Сібір шебінде орналасқан тұрақты әскердің саны 3500 адам

Жайық пен Еділ арасындағы қалмақтардың шамамен алғанда 30 мыңнан астамы тарих сахнасынан кеткен Жоңғарияға қарай көшіп кетуі- 1771ж.

Е.Пугачев көтерілісін тарих сахнасынан мүлдем өшіру мақсатында Жайық өзені мен Жайық қаласын Орал деп атау туралы грамотаға қол қойған- ІІ Екатерина

Нұралы ханның Пугачев бастаған көтерілісшілерге көмек беруге асықпауының себебі- Көтерілісшілердің Жайық бекінісін қоршаудағы сәтсіздігі

Е.Пугачев көтерілісі кезінде 1776ж. сәуірде «тыныштық» орнағаны туралы үкіметке хабарлады- генерал Н.А.Рейнсдорф

1833 жылы А.С.Пушкиннің Орынбор қаласында жинаған тарихи материалдары «Е.Пугачев бүлігінің тарихы»

1773-1775 жылдары орыс шаруалар соғысына қатысқан халықтар: Башқұрт, Татар, Қазақтар

Орынбор өлкесінде болған 8 жыл ішінде түркі тілдес халықтардың жазбаларын жинастырған: В.И.Даль

« Капитан қызы» мен «Пугачев бүлігінің» баспадан шығуы осы халықтардың өмірі мен тарихына зерттеуге жол ашты: қазақ,башқұрт

Орта Азия мен Қазақстан туралы құнды мәліметтерді таралуына септігін тигізген шығарма: «капитан қызы» , «пугачев бүлігі»

Нұралы ханның Пугачев бастаған соғысқа қатысушыларға көмек беруге асықпауының себебі-Көтерілісшілердің Жайықты қоршаудағы сәтсіздігі

1756 жылы Башқұрттардың көтерілісін басуға қатысқаны үшін Қазақтарға Жайықтың сол жағасында малдарын уақытша жаюға рұқсат еткен: Елизавета Петровна

Еділ мен Жайық арасындағы Қалмақтардың Жоңғарияға қарай көшіп кеткен жылы: 1771

Пугачев манифестерінің Көкшетау өңіріндегі қоныстарында жүрген бұл ханға жетпеуіде мүмкін: Абылай хан

Орынбор қаласының қоршауда сәтсіздікке ұшыраған Пугачев күштері шегінді: Тройцк бекінісінде

Пугачев көтерілісі кезіндегі Сібір губернаторлығы: Чичерин

Пугачев көтірілісі кезінде патша әскеріне қыр көрсетумен шектелген старшындар: Құдайменді мен Тайыр

1773-1775 жылдары патша үкіметіне қарсы күреске белсене атсалықан рулар: Қарауыл, Кенжеғалы, Қыпшақ, Керей

1775 жылы соңында бекіністерге қызметке қосымша алынған адам саны: 626

Е.Пугачев бастаған шаруалар көтерілісінің ерекшелігі:Башқұрт,татар,қазақтардың қатысуы

Е.Пугачев көтерілісін қолдаған Кіші жүздің сұлтандары: Ералы,Сейдалы, Айшуақ,Досалы

ХVІІІ ғ дың 70жж кіші жүзбен орта жүз қазақтары белсене қатысқан көтеріліс:Е.Пугачев көтерілісі

Кіші жүз және Орта жүз қазақтарының Е.Пугачев көтерілісіне қатысу кезеңдері-3кезең

Сырым Датұлы көтерілісі(1783-1797)

С.Датұлы старшын болған ру: Байбақты

С.Датұлы бастаған Кіші жүз қазақтарының көтерілісі болды: 1783-1797 жж.

С.Датұлы бастаған көтерілісі созылды: 14 жылға

С.Датұлы көтерілісінің негізгі қозғаушы күші шаруалар

Орынбордан жалақы алып тұрған сұлтандар Нұралы,Досалы,Айшуақ,Ералы

Сырым батырдың жақын әрі күрестің ауыр азабын мойындарымен көтерген қара халықтан шыққан батырлары- Жарқымбай, Амандық

Мәліметтерге қарағанда Орал казактарымен қақтығыстың бірінде Сырым балалары қайтыс болды- 1778ж.

Сырымның кездейсоқ казактардың тұтқынына түсіп қалуы- 1783ж. желтоқсан

С.Датұлының казак әскерлерімен алғашқы ашық қақтығысы болды 1783 жылы

Нұралының атсалысуымен орыс тұтқынынан Сырымның босатылуы- 1784ж. көктем

1784ж. қараша айында Сағыз өзенінің бойында Сырым Датұлының төңірегінде топтасқан көтерілісшілер саны- 1000-ға жуық

1783-1797 жылдары С.Датұлы бастаған көтерілістің қамтыған аймағы Кіші жүз

С.Датұлы бастаған көтеріліс кезінде өлтірілген Кіші жүз ханы- Есім

1785 жылы наурызда Сахарная бекінісіне шабуыл кезінде тұтқынға түскен сұлтан: Айшуақ

1785 жылы жазда Кіші жүз старшындарының съезінде қабылданған шешім Нұралыны тақтан тайдыру туралы

Нұралы ханды тағынан тайдыру туралы шешімді қолдаған Кіші жүздің руларының саны: 20-ға жуық

1786ж. Нұралы жер аударылды- Уфаға

1790ж. Уфада қайтыс болды-Нұралы хан

1797 жылы Барон Игельстромның ұсынысы бойынша патша үкіметі бекіткен хан Айшуақ

1797ж. Айшуақ сұлтан төрағасы болып белгіленген Хан кеңесі мүшелерінің саны- 4

Кіші жүзде хан кеңесінің құрылуы- 1797ж тамыз

Кіші жүзде хандық билікті жойып, отаршылдықты күшейту туралы реформаның жобасын дайындаған барон Игельстром

Игельстромның жоспары бойынша Кіші жүздегі билік берілді Шекаралық сотқа

Шекаралық сот бағындырылды-Генерал губернаторға

Орынборда Игельстромның реформасы барысында Шекаралық комиссия құрылған жыл- 1786ж.

1797 жылы 17 наурызда С.Датұлы тұтқиылдан шабуыл жасады Хан сарайына

1791 жылы Орск қаласы маңайында Кіші жүздің ханы болып сайланды Ералы

Орынбор әкімшілігінің Сырымды өзіне тарту үшін жасаған әрекеті Кіші жүзде хандық билікті жою

С.Датұлы бастаған көтеріліс кезінде халықтың жағдайын нашарлатқан жұт болды: 1796-1797 жж.

1797 жылы Сырым Датұлын қудалаған Кіші жүз билеушісі: Қаратай сұлтан

1802 жыл С.Датұлы қаза болған жер Хиуа хандығы

Сырым Датұлы көтерілісінің нәтижесі Қазақтарға Жайықтың оң жағынан өтуге рұқсат етілді

1799 жылы І Павелдың жарлығына сай Ертістің оң жағасына қоныстануға рұқсат етілген орта жүз қазақтарының отбасы саны. 45 мың

Қазақтардың Жайықтың сол жағасына өтуін бақылайтын орган: Орал шекаралық басқарма

1785 жылы генерал майор Смирновтың қолы тұтқындап әкеткен қазақтар саны. 70 ке жуық

Сырым Датұлының көтерілісін барынша қолдаған рулар: Байбақты Табын Тама

Сырым Датұлы бастаған көтерілісті Жем өзеніне дейін тықсырып тастауды қатаң жүктеген әскери коллегия президенті: Потемкин Г.А

Сырым Датұлы көтеріліс кезінде Айшуақ сұлтан Назаровтың қолына түсіп тұтқында ұсталынған қаласы: Орал

Сахарная бекінісінде көтерілісшілердің қолынан қаза тапқан жас сұлтан-Атақ

Игельстром реформасына сәйкес кіші жүзде ауылдық буындар бағынуға тиіс болды: Шекаралық сотқа

С.Датұлы хандықты құртып жоғары әкімшілік басқаруды беруді көздеді: Билер қолына

Францияда король билігінің құлатуы Ресейде Романовтар әулетіне қарсылық тудыруға қатысты тоқтатылды: Игельстром реформасы

Сырым Датұлының көтерілісін 90 жылдары қайта өрлеуіне түрткі болған: Орал казак әскерінің қазақтарға қарсы бағытталған қимылдары

Сырымның жоспарларын Орынбор әкімшілігіне жеткізіп тұрған би старшындар: Әлімұлы руынан Мұратбек би, Байұлы руынан Базарбай би, Шекті руының старшыны Сегізбай

Сырымды табанды қолдаған Айшуақ сұлтанның баласы: Жантөре

Сырымды қолдаған жиендері: Ералы мен Қайсар

Сырымды қолдаған старшындар: Елекбай, Барақ, Жиақас, Жағалбайлы руынан Тотбай, Төртқара руынан Қаражан, Табын руынан Бармақ

Сырымды қолдаған қара халықтан шыққан батырлар: Жарқынбай мен Амандық

Сырым көтерілісі кезінде көтерісшілер Есім ханды өлтірген жер: Красногорск бекінісі маңы

Айшуақты Кіші жүздің ханы етіп сайлаған жыл: 1797 жыл

Кіші жүздің ханы Есім өлтірілді: Сырым Датұлы бастаған көтеріліс кезінде

ХVІІІ ғ аяғында кіші жүзде болған көтеріліс басшысы : С.Датұлы

Сырым көтерілісінің қозғаушы күші-Қазақ шаруалары,старшындар,билер,ру басшылары

Сырымның көтерілісі кезіндегі орыс патшасы-Екатерина

Сырымның көтерілісі кезіндегі Орынбор г. г- барон Игельстром

Сырым көтерілісін басуға қатысқан сұлтан –Бөкей

18ғ Еділдің шығыс бөлігіндегі (Башқұрт көтерілісінен кейін) ірі көтеріліс-С Датұлы бастаған көтеріліс

Сырым көтерілісінің басты талабы-жер мәселесі жалғасын тапқан көтеріліс-1836-1838ж көтеріліс

Жайықтың оң жағына өтуге рұқсат берген I Павелдің бұйрығы шықты-1801ж

ХҮІІІғ. Қазақстан мәдениеті

Өлкенің этнографиясы туралы ғылыми мұра қалдырған, Қазақстан туралы еңбегі үшін Ресей ғылым академиясының бірінші корреспондент мүшесі болған П.Рычков

Жоңғар тұтқынынан Абылайды босатуға қатысқаны туралы мәлімет, Қазақстан туралы көптеген бағалы деректер қалдырған К.Миллер

XVIIІ ғасырда шығармаларын аңызға айналған сардарлар Қабанбай мен Бөгенбай батырларға арналған халық ауыз әдебиеті көрнекті өкілдерінің бірі Ақтамберді

Абылайдың керемет қасиеттерін жырлап, Орта Жүздегі оқиғаларға белсене қатысқан, шығармаларына батырлар ерлігін арқау еткен XVIIІ ғасырдың IІ жартысындағы танымал ақын Тәтіқара

Соңғы шығармалары Абылай кезіндегі Қазақ қоғамының ішкі өмірі туралы маңызды мағлұмат көзі болып табылатын XVIIІ ғасырда өмір сүрген белгілі жырау Үмбетей(1706-1778)

ХVІІІ ғ жоңғарларға қарсы күрескен қазақ батырларының ерлігін жырлаған жырау: Үмбетей(1706-1778)

XVIIІ ғасырдағы қазақ әдебиетінің өкілі, ұлы тұлғалардың бірі, Абылайдың кеңесшісі болған жырау Бұқар(1684-1781)

«Қозы Көрпеш – Баян Сұлу» поэмасының ерекше бір нұсқасының авторы, XVIIІ ғасырдың суырып салма ақындардың бірі Жанақ (1775-1846)

Қазақ даласын зерттеген орыс экспедициясының құрамында болған тұтқындағы швед И.Г.Ренат жасаған карта- Жоңғария картасы

І Петрдің «Азияға жол іздеу » талабымен құрылған әскери экспедиция- И.Д.Бухгольц

«Сібір тарихының атасы» атанған «Сібір тарихы» еңбегінің авторы- Г.Ф.Миллер

"Орынбор өлкесінің топографиясы","Орынбор тарихы( 1730-1750 жж)"атты терең зерттеу еңбектерінің авторы:П.И.Рычков

1771ж. «Қырғыз-қайсақ даласы туралы күнделік жазбалар» атты қызықты еңбек қалдырған- Н.П.Рычков

Әбілқайыр ханның сол кезде жақсы сақталған бейітін суреттеп жазған- Капитан Н.П.Рычков

Орта Жүз туралы еңбектері мәліметтерінің дәлдігімен және мазмұндылығымен ерекшеленген- И.Г.Андреев, Я.Гавердовский

«Россия мемлекетінің әртүрлі аймақтарына саяхат» атты еңбектің авторы, неміс саяхатшысы, натуралист- П.С.Паллас

Жауғашар батыр(Шақантай), Бекболат би, Бөгенбай батырларды жырлаған жырау- Үмбетей

Хиуаны бағындыруға аттандырған әскери бөлім түгелге жуық қырылып қалған экспедицияны кім басқарды: Князь Александр Черкасский

19 ғасырдың 80 жылдарында Жоңғария картасында алғаш рет орыс географиялық жазбаларында жариялаған; В Веселовский

19 ғасырдың 80 жылдарында Қазақстан туралы бағалы картографиялық мәлімет береді-В.Урусов, И.М.Лихарев

Еділ қалмақтарының қазақ даласы арқылы Қытайға қашуы туралы құнды мәліметтер қалдырған-Н.П.Рычков

Әбілхайыр, Нұралы хандардың ордасында болып қазақ хандарымен сұлтандардың сьездеріне қатысып сол кездегі өлкедегі саяси жағдайды суреттеген жазбалар қалдырған: И. Муравин Д.Гладишев, Я.Гуляев

Орта жүз туралы еңбектері мәліметтерінің дәлділігімен ерекшелінеді. И.Г Андреев, Я.Гавердовский

18 ғасырда Қазақстанды зерттеуде сүбелі еңбек сіңірген өлкеде болған шетел саяхатшылары: Паллас П.С, Фальк И.Л, Георгий И

Қаратау өңірінде тұрған, Шығыс Қазақстан облысы, Абай ауданында жерленген жырау: Ақтамберді(1675-1768)

Абақкерей руының аты шулы батыры Жауқашарға (Шахантай) жыр арнаған: Үмбетей

Үмбетейдің тәрбиелік мәні зор арнауы: Бекболат биге арнаған арнау

Бөгенбай батырға арналған жоқтауында Абылайдң өмірі мен Бөгенбайды мақтан еткен ақын: Үмбетей

Шығыс Қазақстан облысы Абыралы ауданында дүниеге келген ақын: Жанақ(1775-1846)

Атақты ақынның Орынбаймен айтысы біздің заманымызға дейін жетіп отыр бұл қай ақын: Жанақ