3.6 Биік ғимараттың жел күшіне қарсы тұрақтылығын қамтамасыз ету

1. Жел күшіне қарсы ғимараттың тұрақтылығы төмендегі суретте көрсетілген (сурет 11).

2. Желдің z биіктігінде соғатын нормативтік күші:

w_m = w₀ · k · c

w_м1 =

w_м2 =

мұндағы:

w₀ құрылыс аймағына байланысты желдің нормативтік күші, кПа. СНиП 2.01.07-85* «Нагрузки и воздействия» бойынша жел аймақтарының картасынан (қосымша И) және төмендегі кестеден анықталады (кесте 8);

k₁ =0,4 k₂=1,34 – жердің бетінен z биіктігі үлкейген сайын жел соғуының күшейетінін ескеретін коэффициент (кесте 9);

с = 1,4 – аэродинамикалық коэффициент (СНиП 2.01.07-85* «Нагрузки и воздействия» бойынша тұрақты мән).

Кесте 8

Желдің нормативтік күші w₀, кПа (кгс/м²)

СНГ территориядағы жел аймақтары*	Ia	I	II	III	IV	V	VI	VII
w0, кПа (кгс/м2)	0,17 (17)	0,23 (23)	0,30 (30)	0,38 (38)	0,48 (48)	0,60 (60)	0,73 (73)	0,85 (85)

Ескерту – *СНГ территориядағы СНиП-тің жел аймақтары картасынан анықталады (қосымша И).

Кесте 9

Коэффициент k

Биіктік z, м	Коэффициент k аймақтық мекен типтері үшін
	А*	В*	С*
 5	0,75	0,5	0,4
10	1,0	0,65	0,4
20	1,25	0,85	0,55
40	1,5	1,1	0,8
60	1,7	1,3	1,0
80	1,85	1,45	1,15
100	2,0	1,6	1,25
150	2,25	1,9	1,55
200	2,45	2,1	1,8
250	2,65	2,3	2,0
300	2,75	2,5	2,2
350	2,75	2,75	2,35
 480	2,75	2,75	2,75

Ескерту – *Аймақтық мекен типтері:

А — көлдер мен теңіздердің ашық жағалауларында немесе шөл далалы жерлерде ғимарат тұрғызылса;

В — қалаларда 10 м биіктіктен асатын үйлердің арасында ғимарат тұрғызылса;

С — қалаларда 25 м биіктіктен асатын үйлердің арасында ғимарат тұрғызылса.

3. Ғимараттың жел соғатын жағынан бетінің ауданы:

F_ғим = H_Ғ · L=

мұндағы:

H_Ғ=

Және

L= – ғимараттың биіктігі мен ұзындығы (тапсырманың берілгені).

4. Төңкеру моменті:

М_төңк. = Σw_m · F_ғим · =

мұндағы:

z = H_Ғ=

5. Ғимарат іргетасының ені жағынан ауырлық центрі:

r = =

Сурет 11. Жел күшіне қарсы ғимараттың тұрақтылығы

6. Тұрақтандыру моменті:

М_тұр. = ΣN · r=

мұндағы:

ΣN = G_n = ғимараттың нормативтік салмағы формула (6) бойынша.

7. Тексеру – ғимараттың жел күшіне қарсы тұрақтылығын тексереміз:

Мтұр.	≥ 1,3
Мтөңк.