4 Іргетас табанының тереңдігін анықтау

1. Құрылыс алаңындағы топырақ қабаттарының тереңдігі:

- топырақтың 1-ші, 2-ші және 3-ші қабаттары:

d₁= ▼_жер – ▼₁ =

d₂= ▼_жер – ▼₂ =

d₃= ▼_жер – ▼₃=

мұндағы:

▼_жер – жер бетінің абсолюттік деңгейі (тапсырманың берілгені бойынша);

▼₁ , ▼₂ , ▼₃ – топырақтың 1-ші, 2-ші және 3-ші қабаттарының абсолюттік деңгейлері (тапсырманың берілгені бойынша).

2. Тұтас плиталы іргетастың қалыңдығын алдын ала 2 м-ге тең деп аламыз:

h_ірг= 2 м

3. Ғимараттың конструктивтік схемасына байланысты іргетас табанының тереңдігін анықтаймыз:

d_ірг= h_п + h_ірг = (9)

мұндағы:

h_п=3 – жер төленің (подвалдың биіктігі), тапсырмадан алынады.

5. Топырақтың нормативтік қату тереңдігі:

d_fn= d₀ · √М_t (10)

мұндағы:

d₀= 0,23м – саздақ және балшық үшін;

d₀= 0,28м – құмдақ, майда және шаңды құмдар үшін;

d₀= 0,30м – тасты, ірі және орташа ірі құмдар үшін;

М_t=11,7 – қыс мезгіліндегі орташа айлық төмен температураларының абсолюттік мәндерінің қосындысына тең. СНиП РК 2.04-01-2001*. «Құрылыс климатология» бойынша құрылыстың аймағына байланысты анықталады (қосымша Д).

6. Топырақтың есептік қату тереңдігі:

d_f = k_h · d_fn =

(11)

мұндағы:

k_h – ғимараттың жылытқыш әсерін ескеретін коэффициент (жылумен жабдықталған, подвалы бар ғимараттар үшін және іргетаспен жанасатын бөлме температурасы 20ºС-ден жоғары болғанда k_h = 0,4 деп қабылданады).

7. Іргетас табанының анықталған тереңдігін геологиялық жағдайға байланысты келесі шарт бойынша тексереміз:

d_ірг ≥ d_f=5 ≥ 0,38

- d_ірг>d_f шарт орындалса, (9) формуламен анықталған іргетас табанының тереңдігін қабылдаймыз;

- d_ірг<d_f шарт орындалмаса, іргетас табанының тереңдігін (11) формуламен анықталған топырақтың есептік қату тереңдігіне тең деп қабылдаймыз.

5 Тұтас плиталы іргетастың жүк көтеру қабілетін есептеу

1. Іргетас табанының қажетті енін b_ірг алдын ала 1-ші бөлімде келтірілген шарттан анықтаймыз, формула (1):

= ₌

(12)

мұндағы:

Н_Ғ – ғимараттың биіктігі (тапсырмадан алынады).=115.4

2. Іргетас табанының ұзындығы:

l_ірг = L + (b_ірг – B)=

мұндағы:

L және B – ғимараттың ұзындығы мен ені (тапсырманың берілгені бойынша).30*18

3. Іргетас табанының ауданы:

F = b_ірг · l_ірг =

(13)

4. Іргетастың 1 м² ауданына ғимараттан түсетін жүктеме 70 тоннадан аспайтынын тексереміз:

70 т/м² =

мұндағы:

G= – ғимараттың есептік салмағы, тоннамен алынады формула (7) бойынша;

F= іргетас табанының ауданы формула (13) бойынша.

5. Топырақ негізінің есептік кедергісі СНиП РК 5.01-01-2002. «Ғимараттар мен имараттар негіздері» бойынша:

(14)

мұндағы:

g_c1 и g_c2=1,3 – жұмыс жағдайларының коэффициенттері (қосымша Е);

k =1,1 – топырақтың беріктік қасиеттері j_II=32 және с_II СНиП бойынша анықталғанда;

М_g= ,

М_q= ,

М_с= – топырақтың j_II ішкі үйкеліс бұрышына байланысты СНиП-тің кестесі бойынша анықталатын коэффициенттер (қосымша Ж);

k_z= z₀/b + 0,2=

– іргетас табанының ені b ≥ 10 м болғанда қабылданатын коэффициент (мұнда z₀=8м);

b= – іргетас табанының ені формула (12) бойынша;

g_II= (құм) – іргетас табанынан төмен орналасқан топырақтың тығыздығы, кН/м³ (кесте 1);

g′_II= (саздак) – іргетас табанынан жоғары орналасқан топырақтың тығыздығы, кН/м³ (кесте 1);

с_II= – топырақ негізінің байланыс күші, кПа (қосымша Г);

d₁ = – іргетас табанының тереңдігі формула (9) бойынша;

d_b = – жер төленің биіктігі (егер жер төленің биіктігі 2 м-ден асатын болса, онда оны 2 м-ге тең деп алады).

6. Іргетастың салмағы:

Q_ірг = γ_ірг · h_ірг · F , =

(15)

мұндағы:

γ_ірг = 25 кН/м³– іргетас бетонының тығыздығы;

h_ірг= 2 м;

F= – іргетас табанының ауданы формула (13) бойынша.

7. Ғимараттың салмағынан іргетас табанындағы топырақ негізінде пайда болатын кернеу (сурет 9):

P = ,

(16)

мұндағы:

G – ғимараттың есептік салмағы, кН-мен алынады формула (7) бойынша;

Q_ірг – іргетастың салмағы формула (15) бойынша;

F – іргетас табанының ауданы формула (13) бойынша.

Сур.9. Іргетас табанындағы топырақтың кернеу схемасы

7.1. Тексеру – іргетас табанының алдын ала қабылданған өлшемдері топырақ негізінің жүк көтеру қабілетін қамтамасыз ететінін тексереміз:

P ≤ R=

мұндағы:

P= – іргетас табанындағы топырақтың кернеуі формула (16) бойынша;

R= – топырақ негізінің есептік кедергісі формула (14) бойынша.

8. Тұтас плиталы іргетастың алдын ала қабылданған қалыңдығын h_ірг=2 м оның беріктігіне тексереміз:

а) ғимараттың салмағынан іргетастың пирамида пішіні бойынша жарылуы төмендегі суретте көрсетілген (сурет 10):

б) іргетастың пайдалы биіктігі:

h₀ = h_ірг – а =

мұндағы:

а = 0,075 м (75 мм) – іргетас табанындағы арматураның қорғаныш қабаты.

в) іргетастың пирамида пішіні бойынша жарылыс табанының штрихталған:

- ені:

=

- ауданы:

А= l_ірг · с=

г) ғимараттың салмағынан іргетастың жарылуын тудыратын күш:

N= Р · А=

мұндағы:

Р= – іргетас табанындағы топырақтың кернеуі формула (16).

д) іргетастың пирамида пішіні бойынша жарылыс табанының ені:

b_н = B + 2h₀=

мұндағы:

B= – ғимараттың ені (тапсырманың берілгені)

е) іргетастың пирамида пішіні бойынша жарылыс табанының үстіңгі және астыңғы периметрлер арасындағы орташа арифметикалық мән:

u_m= 0,5 (B + b_н)=

ж) іргетастың беріктігі:

N_ірг = φ_b · R_bt · u_m · h₀=

мұндағы:

φ_b=1 – ауыр бетон үшін коэффициент;

R_bt= 1,15 МПа (бетон класы В30 үшін) – бетонның созылуға қарсы есептік кедергісі

з) тексеру – іргетастың алдын ала қабылданған қалыңдығы h_ірг= 2 м оның қажетті жүк көтеру қабілетін қамтамасыз ететінін тексереміз:

N ≤ N_ірг

С ур.10. Ғимараттың салмағынан іргетастың пирамида пішіні бойынша жарылуының схемасы