- •1 «Қауіпті өндірістік объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік туралы» Қазақстан Республикасының Заңы
- •1.1 Қазақстан Республикасы мемлекеттік органдарының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы құзыреті
- •1.1.1 Уәкілетті органның құзыреті
- •1.1.2 Қазақстан Республикасы орталық атқарушы органдарының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы құзыреті
- •1.2 Заңды және жеке тұлғалардың өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі міндеттері
- •1.3 Аварияларды, инциденттерді жоюға әзірлікті қамтамасыз ету
- •1.4 Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік қадағалау
- •Бақылау сұрақтары
- •2 Өнеркәсіп қауіпсіздігі мониторингін жүргізу бойынша
- •2.1 Қауіпті өндірістік факторлар
- •2.2 Қауіпті өндірістік объектілерді есепке алу
- •2.3 Өндірістік объектілер қауіптілігінің мониторингі
- •2.4 Өнеркәсіп қауіпсіздігін бақылаудың жанама әдістерін жүргізуге арналған өнеркәсіптік қауіпсіздік мониторингі
- •2.5 Қауіптіліктің жалпы деңгейінің көрсеткіштерінің бағасы
- •2.5.5 Негізгі қордың тозу коэффициенті төмендегі формула бойынша анықталады:
- •2.5.7 Қауіпті өндірістік объектінің авариялық коэффициенті төмендегі формула бойынша анықталады:
- •Бақылау сұрақтары
- •3 Химия өндірісіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік талабы
- •3.1 Жылыту, желдету, су кұбырлары және ағын су жүйелері
- •3.2 Электротехникалық бөлім
- •3.3 Технологиялық бөлім
- •3.4 Газ қауіпті жұмыстар
- •3.5 Өндірістердегі ерекше талаптар
- •3.6 Қорғаныстың жеке құралдары
- •Бақылау сұрақтары
- •4 Иондайтын сәулелену көздерімен жұмыс істеу кезіндегі өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптар (Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2011 жылғы «10» қарашадағы № 455 бұйрығымен бекітілген)
- •4.1 Иондайтын сәулелену көздерімен жұмыстарды ұйымдастырудың жалпы тәртібі
- •4.2 Ашық иондайтын сәулелену көздерімен жұмыстарды ұйымдастыру
- •4.4 Радиоактивті қалдықтармен жұмыс істеу
- •4.5 Иондайтын сәулелену көздерін пайдаланудан шығару
- •4.6 Иондайтын сәулелену көздерін тасымалдау кезіндегі қауіпсіздіктің жалпы талаптары
- •4.7 Иондайтын сәулелену көздерін автомобиль және теміржол көлігімен тасымалдау Иондайтын сәулелену көздерін тасымалдайтын автокөлік құралдары келесі талаптарға сәйкес болады:
- •4.8 Қауіпті өндірістік объектілердегі аварияны таратуға қойылатын дайындықты қамтамасыз ету
- •Бақылау сұрақтары
- •5 Электродты қазандар мен электр қазандықтарын қауіпсіз пайдалану мен құрылғысына қойылатын өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптар
- •5.1 Қазандар қабырғасында саңылаудың орналасуы
- •5.2 Қазандардың құбырөткізгіштері
- •5.3 Болат құбырлар
- •5.4 Дайындау, монтаждау мен жөндеу
- •5.5 Арматура, аспаптар мен қоректендіру құрылғылары
- •5.6 Сақтандырғыш құрылғылар
- •5.7 Манометрлер
- •5.8 Температураны өлшеуге арналған аспаптар және басқару, бақылау
- •5.9 Бекіту және реттегіш арматура мен қосымша құбыр өткізгіштер
- •5.10 Қоректендіру және айналымды сорғылар
- •5.11 Электр бөлікті қорғау және сынау, электр қауіпсіздік
- •5.12 Қазандар мен қазандықтарды қорғау құрылғысы
- •5.13 Электр қазандарға арналған үй-жай
- •5.14 Жарықтандыру
- •5.15 Қазандар мен қосымша жабдықтарды орналастыру
- •5.16 Алаңдар мен сатылар
- •5.17 Қазандардың сулы-химиялық режимі
- •5.18 Бақылау, құрамы, қызмет көрсету
- •5.19 Бақылау-өлшеу аспаптарын, автоматты қорғанысты, арматураны және сынау сорғыларын тексеру
- •5.20 Қазанды авариялық тоқтату
- •5.21 Жөндеуді ұйымдастыру
- •5.22 Техникалық куәландыру
- •5.23 Қайтадан жөнделген қазандарды пайдалануға рұқсат
- •Бақылау сұрақтары
- •Әдебиеттер
5.7 Манометрлер
Әрбір қазанда жұмыс ортасының қысымын көрсететін манометр орнатылады. Оны қазан корпусының жалғастығында немесе құбыр өткізгіште бекіту арматурасына дейін орнатуға рұқсат беріледі.
6 МВт артық қуаттылықтағы қазандарда тіркейтін манометр орнатылады.
Әр қазанда қоректендіру желісінде қазан қорегін реттейтін орган алдында манометр орнатылады. Егер қазандықта әрқайсының бу шығарылымдығы 2 т/с кем бірнеше қазан орнатылған болса, жалпы қорек желісінде бір манометр орнатуға рұқсат беріледі.
Су өткізгіш желіні пайдалану кезінде екінші қорек сорғысы орнына қазанға жақын жерде осы су өткізгіш желіде манометр орнатылады.
Алып кету және жеткізу құбыр өткізгішті су жылыту қазандығы бар электр қазанда жылумен қамтамасыз ету жүйесінде қысымды бақылауға арналған манометр орнатылады. Манометрлер сондай-ақ, ауыз судың атмосферамен байланысты ыдысқа (коректік немесе кеңейткіш бак) берілу жағдайынан басқа ауыз су желісінде де орнатылады.
Қазанда қысымды өлшеуге арналған манометрлердің корпуста жұмыс қысымы 2,5 МПа (25 кгс/см2) дейін болған кезде 2,5, корпуста жұмыс қысымы 2,5 МПа (25 кгс/см2) артық болған кезде 1,5 төмен емес нақтылық сыныбы болады.
Манометр жұмыс қысымының шегі шәкілдің үштен екісінде болатындай шәкілмен таңдалады.
Манометр шәкілінде қазандағы жұмыс қысымына сәйкес болатын бөлуге қарсы қызыл сызық жүргізіледі, бұл ретте төмендетілген манометрлер үшін сұйық бағанының салмағынан қосымша салмақ есепке алынады.
Қызыл сызық орнына манометр корпусына қызыл түске боялған және манометр шынысына тығыз жабыстырылған металл пластинка бекітуге рұқсат беріледі.
Манометр оның көрсеткіштері қызмет көрсетуші персоналға анық көрінетіндей орнатылады, бұл ретте оның шәкілі тік жазықта немесе 30° дейінгі бұрыш астында алға қарай иілумен болады. Манометрді бақылау алаңы деңгейінен 2 м дейінгі биіктікте орнатылған манометрлердің номинальды диаметрі 100 мм кем емес, 2-ден 3-ке дейін 150 мм кем емес, 3-тен 5-ке дейін 250 мм кем болмайды.
Әр манометр алдында үшжүрісті кран немесе манометрді үрлеуге, тексеруге және ажыратуға арналған сәйкес құрылғы, ал бу қысымын өлшеуге арналған манометр алдында, сонымен қатар диаметрі 10 мм кем емес сифонды түтік орнатылады.
Манометрлерді мынадай жағдайларда пайдалануға рұқсат берілмейді:
- тексеріс жүргізу туралы пломбы немесе белгісі бар таңба болмаса;
- тексеру уақыты өтіп кеткен болса;
- маномтерді ажыратқан кезде оның нұсқары осы аспапқа арналған рұқсат берілетіннің жартысынан асатын шәкілді үлкендікке нөлдік бөлуге дейін жетпесе;
- шынысы сынған немесе көрсеткіш дұрыстығында көрінуі мүмкін басқа да ақаулары бар.
5.8 Температураны өлшеуге арналған аспаптар және басқару, бақылау
Әр қазан коммутирлейтін аппаратурамен, жылжымалы немесе орнатылған басқару пульті түрінде құрылымды ресімделген автоматты басқару, бақылау, қорғаныс және дабылдама аспаптарымен жарақталады.
Электр энергиясы мен электр өлшеуді электр қазандықтарда есепке алу «Өндірістік ғимараттар» 2.09.02-85 СНжЕ сәйкес орындалады. Әр қазанның тогы әр үш фазаның бірінде өлшенеді. Фазаның қисаюынан қорғаныс болған кезде токты бір фазада өлшеуге рұқсат беріледі.
Технологиялық бақылау көлемі «Қазандық қондырғылар» 11-35-76 СН жЕ талаптарына сәйкес болады.
Электродты қазанды электр қазандықтар ауыз (желілі) судың үлесті электр қарсыласуын анықтау құралдарымен жарақталады.
Қосынды қуаттылығы 1 МВт артық су жылыту қазанды қазандықтарда орта температурасын өлшеуге арналған аспап тіркеледі.
Қарсыласудың электр жылытқышты элементтері бар әр бу қазандығында судың рұқсат берілген деңгейден төмендеген кезінде электр қоректі автоматты ажырату көзделеді.