Компьютерлік жүйелерді құру негіздері

ЭЕМ-нің пайда болуымен жеке компьютерлер арасында мәліметтермен алмасу және ЭЕМ ресурстарын рационалды бөлу туралы сұрақ туындады.

Бірінші ЭЕМ-лар эксплуатацияда қиын болды және қымбат аппараттық компонент керек болды, ЭЕМ-ді құрудың бірыңғай стандарты болмады. Компьютерлердің аппараттық және программалық базасының дамуымен желілік технологиялар да жаңдандырыла басталды. Басында мәліметтерді беру жүйесі коммерциялық, әскери және ғылыми мақсатта құрылды, содан кейін желіні пайдалану ортасы ұлғая түсті.

Қазіргі уақытта компьютерлік желілер біздің өміріміздің бір бөлігі болып табылады, оларды пайдалану облысы адам қызметінің барлық сфераларын қамтиды.

Компьютерлік жүйелердің пайда болуы мен даму тарихы

Компьютерлік желілердің дамуы ЭЕМ-нің дамуымен және телекоммуникация жүйелерінің дамуымен байланысты.

Компьютерлік желілер құру бойынша жұмыстар ХХ ғасырдың 60-шы жылдары басталды. Компьютерлік желі түрінде үлкен (кейін миниЭЕМ) ЭЕМ-дер негізінде құрылған мәліметтерді телеөңдеу жүйесі (МТЖ) болып табылды.

Мәліметтерді беру құралы ретінде телефондық желі пайдаланылды. МТЖ негізгі элементі модем, абоненттік пунктер және коммуникация құрылғылары болып табылады. МТЖ тек аналогтық сигналдар арқылы берілді.

МТЖ негізгі кемшілігіне төмен жылдамдығы (9600 бит/с, нақты 2400 бит/с) болып табылады. Сондықтан МТЖ жетілдіру бағытының бірі цифрлік телефондық коммутаторлар құру болып табылады.

МТЖ екінші кемшілігі тек бір жылдамдықпен сол уақыт моментінде байланыс арнасы бойынша мәліметтерді беру мүмкіндігі болып табылады. Бұл кемшілік АҚШ-та 70-ші жылдары кабельдік телевидение коммуникациясын бірінші рет пайдалану арқылы өтті.

Желіге көшудің үшінші бағыты бірнеше үлкен ЭЕМ-дің бір-бірімен байланысын қамтамасыз ету үшін жоғары жылдамдықты шиналар құрылды.

Желі дамуының төртінші бағыты мәліметтерді өңдеуді жетілдіру болды. 80-ші жылдардың ортасына қарай ДЭЕМ пайда болуымен желінің барлық қарастырылған даму тенденциялары бір-біріне жақындай түсті, бұл қазіргі компьютерлік желілерді құруға әкелді.

Жасанды және нақты желілер

Желіні ұйымдастыру әдісі бойынша жасанды және нақты болып бөлінеді.

Жасанды желілер (псевдожелілер) компьютерлерді параллель порттар арқылы бірге байланыстыруға мүмкіндік береді және қосымша құрылғыларды қажет етпейді. Кей кезде мұндай желідегі байланысты ноль-модем (модем пайдаланылмайды) бойынша байланыс деп аталады. Қосылудың өзін ноль-модем деп атайды. Жасанды желілер бір компьютерден екіншісіне ақпаратты тасымалдау кезінде пайдаланылады. MS-DOS және windows ноль-модемдік қосылуды өндіру үшін арнайы программалармен қамтылған. Негізгі кемшілігі – мәліметтерді берудің төмен жылдамдығы мен тек екі компьютерді қосуға мүмкіндігі бар.

Нақты желілер коммутацияның арнайы құрылғысы көмегімен компьютерлерді байланыстыруға мүмкіндік береді.

Негізгі кемшілігі – қосымша құрылғыларды қажет етуі.

Барлық компьютерлік желілерді белгілер тобы бойынша классификациялауға болады:

1) Территориялық таралу;

2) Ақпаратты жіберу жылдамдығы;

3) Топология;

4) Компьютерлер арасындағы байланысты ұйымдастыру.

Территориялық таралу

Территориялық таралу бойынша желілер жергілікті, ауқымды және аймақтық болуы мүмкін.

Жергілікті – бұл 10 м² көлемінде территорияны қамтамасыз ететін желі

Аймақтық – қала немесе облыс территориясында орналасқан

Ауқымды мемлекет немесе мемлекеттер тобы территориясында орналасқан, мысалы, бүкіләлемдік желі Internet.