ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ҚАЗАҚ ТЕХНОЛОГИЯ ЖӘНЕ БИЗНЕС УНИВЕРСИТЕТІ
«Б Е К І Т Е М І Н»
технология және экономика
факультетінің деканы
_____________
доцент Сафуани Ж.Е.
«____» ________ 2017 ж.
«ЖЕҢІЛ ӨНЕРКӘСІП ТЕХНОЛОГИЯ ЖӘНЕ ДИЗАЙН»КАФЕДРАСЫ
МЕМЛЕКЕТТІК ЕМТИХАН БАҒДАРЛАМАСЫ
5В 042100 – ДИЗАЙН (графикалық)МАМАНДЫҒЫН
БІТІРУШІ 5-КУРС СТУДЕНТТЕРІ
БАКАЛАРИАТТАРҒА АРНАЛҒАН
«Жеңіл өнеркәсіп технологиясы және
дизайн»кафедрасының меңгерушісі: Е. Қ. Боранкулов
бағдарламаны құрастырған: Т.М. Қазанғап
Астана 2017
ТҮСІНІКТЕМЕ ХАТ
«Композиция және түр - түстану», «Графикалық дизайн элементтері мен үрдістері» және «Графикалық дизайн нысанадарын жобалау» пәндері «Графика- лық дизайн» мамандарын дайындаудағы негізгі пәндер құрамында саналады. Бұл пәндерде графикалық дизайн негіздері, бейнелеу теориясы мен жобалау тәсілдері, нысандардың композициялық қисындары, түр-түс үйлесімділктері т.б. басты кәсіптік мәселелер қарастырылады.
Мақсат - «Графикалық дизайн» мамандығын кәсіби жоғары білімді мамн ретінде бітірушілердің «Композиция және түр - түстану» пәндрінен алған білім деңгейлерін тексеру;
Лекциялық сабақ тақырыптарының болжамды тізімі
1. Жазықтық. Жазықтықтар қасиеттері. Орта, жоғары және төмен, оң және сол жақтары, диагональдар. Жазықтықты композицияларды қабылдаудың антроморфизмі және анимизмі.
2. Жазықтықтағы композициялық тұрғызудың типтері «S»үлгісіне ұқсастық принципі негізіндегі композициялық тұрғызулар. У. Хогарт жазықтықтағы композициялық құрылымдар туралы. «Бұрыштың қисықтығы», доғал бейне, крест тәрізді бейне, үшбұрышқа еңгізу, доңгелекке еңгізу негізіндегі композициялық тұрғызулар. Л.Ф.Жегин жазықтықтағы композициялық тұрғызулар туралы.
3. Түсті көзбен қабылдаудың заңдылықтары. Түстік спектр. Контрасттың заңдылықтары, түстің спектрлі-кеңістік сипаттамасы, түстің суықты-жылылығы, түстің мағаналық түсініктемелері және т.б.
4. Кеңістік.
Өнердің кеңістікті түрлері. Кеңістік туралы елестетудіц әволюциясы. Сыртқы және ішкі кеңістіктер. Кеңістіктегі жазықтық пен көлем. Жорамалды сәулеттік кеңістіктер. Көлемді пішінді және кеңістікті қабылдау. Кеңістіктік өнердегі бірлік және пішіндердің бірлескендігі.
5. Композицияның негізгі ережелері және заңдылықтары. Ырғақ Ырғақтың анықтамасы. Табиғаттагы және техникадағы ырғақ. Жазықтықтағы ырғақ. Кеңістіктегі ырғақ. Жазықтықтағы кеңістікті ырғгақтың жобасы. Уақытты ырғақ. Кеңістікті- уақытты ырғақ.
6. Симметрия. Симметрияның түрлері. Өнердегі симметрия. Сәулеттегі және дизайндағы симметрия. Жазықтықтағы симметрия. Кеңістіктегі симметрия. Сәулеттік масштаб. Сәулет және дизайн шығармаларындағы мысалдар, анықтама. Ұқсастық принциптері, анықтамалар, сәулеттегі және дизайндағы ұқсастық мысалдар. Ұқсастықтың түрлері.
7. Модульдік. Модульдіктің түсінігі. Құрылыстағы және сәулеттегі модульдік. Ордердің түсінігі. Грекримдік ордерлік жүйе. Пропорция және пропорцияландыру. Пропорцияландырудың жүйесі: египеттік, ежелгі грекия, қайта даму дәуірі, XX ғасыр. Сәулет және дизайн тарихы мысалдарында пропорцияландырудың жүйесін қолдану.
8. Тектоника пішін және материал. Сәулет және дизайндағы құрылымдар жұмысының көркемдік бейнелеуі.
9. Көлем. Көлем түсінігі. Алаң және монумент. Көлемді пішіннің үйлесімділігі. Құрылыс көлемін айқындаудың композициялық тәсілдерінің эволюциясы.
Уақыт. Субъективті қабылданатын уақыт. Циклдік және сызықтық уақыт. Уақытты қабылдау эволюциясы. Сәулеттегі, дизайндағы, жарнамадағы субъективті қабылдана- тын уақыт. Өнердегікеңістік пен уақыттыңөзарабайланысы. «Хронотоп» түсінігі.
Стиль. Стиль түсінігі. Стиль және сән. Сәулеттегі негізгі стильдер (классика, готи- ка, ренессанс). Сәулеттегі және сәндік өнердегі негізгі стильдер (барокко, классицизм, рококо, ампир, неоклассика, эклектизм). Стильдер: модерн, конструктивизм, нео- классицизм, қазіргі стиль, ардеко, постмодернизм. Стиль және оның заңдылықтары және композициялық ережелері.
Графикалық жұмыстар тақырыптарының болжамды тізімі
Суретті жазықтықты ұйымдастыру заңдылықтарын есепке алып графикалық жұмыстардың сериясын жасау. Жазықтықтың ішкі және сыртқы қасиеттері (тік, көлденең, сопақ форматтар, сондай-ақ пропорциясы «алтын қимаға» жақын).
Композициялық сұлбалар көмегімен жазықтықты ұйымдастыру бойынша жаттығуларды орындау. Кеңістіктің әрқилы түрлерін айқындауға практикалық тапсырма. Міндет: бірлік және пішіндердің бірлесуі.
Ырғақты анықтауға тапсырма. Жазықтықтағы ырғақ. Кеңістіктегі ырғақ. Сәулеттегі кеңістікті ырғақ. Жазықтықтағы кеңістікті ырғақтың проекциясы. Уақытты ырғақ. Кецістікті-уақытты ырғақ. Сызу сызатын қағазында орындалады (А-3 форматы, альбом).
Симметрия түрлерін анықтауға тапсырма. Өнердегі симметрия. Сәулеттегі және дизайндағы симметрия. Жазықтықтағы симметрия. Кеңістіктегі симметрия. Сәулеттік
масштаб. Сәулет және дизайн шығармаларындағы мысалдар, анықтама. Сызу сызатын қағазында орындалады (А-3 форматы, альбом).
Модульдікті анықтауға тапсырма. Құрылыстағы және сәулеттегі модульділік. Ордердің түсінігі. Грек-римдік ордерлік жүйе. Сызу сызатын қағазында орындалады (А-3 форматы, альбом).