- •Бизнес - жоспарлау Бизнес – идеялар және оларды талдау
- •Бизнес – жоспарлаудың әдістемесі
- •«Бизнес - идеялар»
- •Сіздің бизнес-идеяңыз қандай? Сипаттаңыз
- •Бизнес-жоспардың құрылымы
- •Түйіндеме
- •Бизнес-жоспар не үшін қажет?
- •Бизнес-жоспардың құрылымы:
- •Бизнес – жоспар құру үшін қажетті ақпарат:
- •Ірі қара мал бордақылау бойынша ферма ашу жобасының түйіндемесіне мысал
- •Жоба түйіндемесі
- •Түйіндеме
- •2. Жобаның кіріспесі (концепциясы)
- •3. Кәсіпорынды немесе жобаны сипаттау
- •4. Өнімді сипаттау
- •Ерекше сауда ұсыныстарының мысалы - шаштараз
- •Өнімді немесе қызмет көрсетуді сипаттаңыз
- •Ерекше сауда ұсынысын қалай жасауға болады?
- •Ерекше сауда ұсыныстарына мысал келтіріңіз
- •5. Маркетинг жоспары
- •Өткізу нарығын сипаттау
- •Іскерлік ойын swot- талдау (ми шабуылы)
- •6. Өндірістік жоспар
- •Өндірістік жоспар
- •7.Ұйымдастырушылық және басқару жоспары
- •Фирманың ұйымдық құрылымын сызып, кім басқаратынын, жұмысшылар санын жазыңыз
- •Жобаны жүзеге асыру
- •9.Қаржылық жоспар
- •9.1 Шығындарды болжау
- •Шығындар жоспары
- •Өзіндік шығындарды керекті табыспен салыстыру (практикалык тапсырма)
- •9.2 Пайда мен залалды болжау
- •9.3 Қаржылық бағалау коэффициенттерін есептеу
- •9.4 Инвестициялардың экономикалық тиімділік көрсеткіштерін есептеу
- •Жобаңыздың өтелу мерзімін есептеңіз
- •Қаржылық есептеулер жасаңыз
- •9.5 Cash-flow проекциясы
- •Қаржылық есептеулер жасаңыз
- •10.Жобаның тәуекелділігін талдау жасау
- •Тәуекелдерді бағалаңыз
- •11.Әлеуметтік-экономикалық аспектілер мен жобаның қоршаған ортаға ықпалы
9.2 Пайда мен залалды болжау
Бизнес-жоспардың бұл бөлімі қорытынды болып, өнім өндірісі мен оны сату болжамының нәтижесінде есептелінеді. Мұнда ақша ағымдарының (келіп түсуі мен төлемдерінің) болжанатын қозғалысымен қоса кәсіпорынның ағымды қаржылық жағдайы толығымен сипатталынуы керек (егер бұл жоба қызмет етіп отырған кәсіпорында жүзеге асырылатын болса). Әдетте, қаржы бөлімі үш негізгі құжаттан құралады:
Пайда/залал туралы есептілік
Баланс;
Ақша қаражатының қозғалысы туралы есептілік (Cash Flow)
Пайда/залал туралы есептілік ағымды кезеңдегі кәсіпорынның операциялық қызметін сипаттайды. Осы есептілік көмегімен белгілі бір кезеңде кәсіпорынның алатын пайдасының мөлшерін анықтауға болады.
Баланс есептелініп отырған кезең соңындағы кәсіпорынның қаржылық жағдайын көрсетеді. Оны талдау нәтижесінде нақты кезеңдегі кәсіпорын активтерінің өсімі, қаржылық жағдайы туралы қорытынды жасауға болады.
Ақша қаржыларының қозғалысы туралы есептілік қолма-қол ақшаның қалыптасуы мен шығындалуын, сонымен қатар кәсіпорынның ақша қаражатының қалдығын көрсетіп отырады.
Үш есептілік нәтижелерінің негізінде кәсіпорынның қаржы ресурстарына талдау жүргізіліп, жобаны қаржыландыру үлгісі таңдалады.
Мысал, біздің мысал бойынша пайда мен шығын есебі келесідей:
Таблица 13 - Пайда мен шығын есебі, мың теңге
Атауы |
Барлығы |
2 015 |
2 016 |
2 017 |
2 018 |
2 019 |
2 020 |
Жалпы |
Жалпы |
Жалпы |
Жалпы |
Жалпы |
Жалпы |
||
Өнімді, қызметті сатудан түскен табыс |
36 649 |
3 888 |
5 184 |
5 731 |
6 582 |
7 184 |
8 081 |
Сүт |
28 979 |
3 888 |
5 184 |
3 888 |
4 925 |
5 378 |
5 715 |
Ет |
7 670 |
|
|
1 843 |
1 657 |
1 805 |
2 365 |
Өнімді, қызметті сатудың өзіндік құны |
4 652 |
570 |
698 |
723 |
802 |
891 |
968 |
Жем-шөп |
4 652 |
570 |
698 |
723 |
802 |
891 |
968 |
Жалпы пайда |
31 997 |
3 318 |
4 486 |
5 007 |
5 779 |
6 293 |
7 113 |
Период шығындары |
13 783 |
1 798 |
2 397 |
2 397 |
2 397 |
2 397 |
2 397 |
Амортизация |
259 |
43 |
43 |
43 |
43 |
43 |
43 |
ЖК қызметіне салық |
1 099 |
117 |
156 |
172 |
197 |
216 |
242 |
Несие үшін пайыз шығындары |
1 068 |
294 |
319 |
235 |
151 |
67 |
4 |
Таза табыс |
16 771 |
1 066 |
1 727 |
2 333 |
3 189 |
3 786 |
4 669 |
Кумулятивті таза табыс |
16 771 |
1 066 |
2 793 |
5 126 |
8 315 |
12 101 |
16 771 |
Жобаңыздың пайда мен шығыстар жоспарын есептеңіз
Атауы
|
Барлығы
|
2 015 |
2 016 |
2 017 |
2 018 |
2 019 |
жыл
|
жыл
|
жыл
|
жыл
|
жыл
|
||
Өнімдерді, қызметтерді сатудан түсетін кіріс |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Сатылған тауарлардың, қызметтердің өзіндік құны |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Жалпы кіріс |
|
|
|
|
|
|
Кезең шығыстары |
|
|
|
|
|
|
Амортизация |
|
|
|
|
|
|
Кредиттер пайыздары бойынша шығыстар |
|
|
|
|
|
|
Салынатын табыс |
|
|
|
|
|
|
Табыс салығы |
|
|
|
|
|
|
Таза кіріс |
|
|
|
|
|
|
Кумулятивті таза кіріс |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Қаржыландыру қажеттілігі
Жоба бойынша жалпы инвестициялық шығындар келесідей:
Кесте 14 – Жоба инвестициялары, мың теңге
Шығындар, мың теңге |
2 015 |
Негізгі капиталға инвестициялар |
6 070 |
Айналым капиталы |
570 |
Барлығы |
6 640 |
Айналым капиталына шығындар 2015 жылға ауыспалы шығындардан құралады.
Жобаны қаржыландыру меншікті және қарыз қаражаты есебінен жүргізіледі.
Кесте 15 - 2015 жылға қаржыландыру бағдарламасы, мың теңге
Источник финансирования, тыс.тг. |
Сомма |
Период |
Үлесі |
Меншікті қаражат |
640 |
01-03.2015 |
10% |
Қарыз қаражаты |
6 000 |
01-03.2015 |
90% |
Барлығы |
6 640 |
|
100% |
Несиелер және олардың пайыздары.
Несиені өтеу кестесі ай (тоқсан, жарты жыл) бойынша бүкіл мерзімге есептелінеді. Несие бойынша пайыздар аннуитет немесе тең үлестермен несие калькуляторы арқылы есептелінуі мүмкін.
Мысал, біздің мысалымызда кәсіпкер 7 % -дық жеңілдік несие шартымен 5 жылға тең үлестермен несие алу шарттары келесідей (16 – кесте)
Кесте 16 – Несиелеу шарттары
Несие валютасы |
тенге |
Пайыз мөлшерлемесі, жылдық |
7% |
Жабу мерзімі, лет |
5,0 |
Негізгі қарыз бен пайыз төлеу |
Ай сайын |
Пайыздарды төлеудің жеңілдік мерзімі, ай |
0 |
Негізігі қарызды төлеудің жеңілдік мерзімі, ай |
0 |
Негізгі қарызды қайтару |
Тең үлестермен |
Кесте 17 – Несие бойынша төлемдер, мың теңге
Біздің мысалымызда несие толық 2020 жылы қайтарылады. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Сіз ай сайынғы төлемдерді өтейтіндеріңізді дәлелдеуіңіз керек.
|
|
|
|