Барлық рахмтер мен лебіздерініз Бекмухамбетов Диасқа!

Все благодарности Бекмухамбетову Диасу!

1 – сұрақ. Сигналдық молекулаларға жалпы сипаттама (СМЖС) – гормондар. Орталық эндокриндік мүшелер өндіретін гормондар. Медициналық маңызы.

Көпжасушалы ағзалар денесі көптеген әртүрлі типті жасушалардан тұратыны белгілі, мысалы ересек адамда 200-дей типке топтасқан 3 миллиардтай жасушалар кездеседі. Олардың әрқайсысы-

• Өздеріне ғана тән қымзеттерді атқарады

• Ұлпа ерекшеліктерін қалыптастырады

• Біртұтас ағза деңгейінде, құбылмалы ішкі және сыртқы орта факторларына шынайы бейімделушіліктерін қалыптастырып, ұзақ уақыт қалыпты тіршілік етуін қамтамасыз етеді.

Эволюцияның бір тармағы болып жасушааралық сигнализация(сигналдардың берілуі) саналады.

Жасушааралық сигнализация – ағза жасушаларының өзара түрліше ақпараттармен алмасуы және оларға тиесілі жауап қайтаруы болып табылады(б.т.)

Жасушааралық сигнализацияның ең күрделі құбылыстары – сигналды молекуланың рецептормен байланысқанынан кейін басталатын жасушаішілік үдерістер. Бұл үдерістер сигналды плазмоллемадан арнайы реттеуші ақуыздарға өткізетін заттардың – жасушаішілік медиаторлардың қатысуымен жүреді. Бұл құбылыс 5 кезеңді қамтиды. Сол кезеңдердің кез-келгенінде сигналдың берілуі бұзылуы мүмкін, ал олар түрліше паталогияларға алып келеді.

Барлық жасушааралық сигналдық заттарды 3 топқа топстырады :

1. Гормондар – эндокриндік жасушалар пайда ететін ж/е жасуша нысанаға қан арқылы жеткізілетін реттегіштер.

2. Нейромедиаторлар – сигналды синапстың пресинаптикалық ұштарынан постсинаптикалық мембранаға өткізуші қосылыстар.

3. Гистогормондар – эндокриндік емес жасушалардың қантамырлардан тыс кеңістікте бөліп шығаратын, сондықтан да жергілікті әсер ететін реттегіштер.

Барлық гормон өндіруші құрылымдарды 4 топқа бөледі:

1. Орталық эндокриндік мүшелер – а) гипоталамус, б) гипофиз, в) эпифиз

2. Шеткі эндокриндік бездер – а)қалқанша безі, б) бүйрек үсті безі

3. Аралас бездер – а) ұйқы безі, б) бүйректер, в) тимус, г) гормондар, д) қағанақ, е) жүрек

4. Жеке гормон өндіруші жасушалар – нерв, асқорыту ж/е тынысалу жүйелерінің әртүрлі бөлімдеріндегі эндокриндік жасушалар.

Орталық эндокриндік мүшелер – а) гипоталамус, б) гипофиз, в) эпифиз жатады. Гипоталамус : аденогипофизотропты гормондар(либериндер, статиндер) ж/е нейрогормондар болып бөлінеді. Гипофиз: Гонадотропты гормондар(ФСГ,ЛГ,ЛТГ) ж/е Гонадотропты емес гормондар(ТТГ,АКТГ,СТГ) болып бөлінеді. Эпифиз: Антигонадотропты гормондар(Мелотонин, Антигонадотропин), басқа «гормондар гормоны»( Тиролиберин, ТТГ) ж/е Калитропин болып бөлінеді.

Медициналық маңызы: Аденогипофизге еніп тиесілі гормондар синтезін стимулдайды н/е тежейді. Эмоцияға, мінез құлыққа әсер етеді. Жүрек ж/е өкпе қантамырларының миоценттерінің жиырылуын тудырады. Аталық безде сперматогенезді стимулдайды. Сүт безі секрециясың стимулдайды ж/е т.б.

2–cұрақ. СМЖС– Гормондар. Шеткі эндокриндік мүшелер өндіретін гормондар. Медициналық маңызы.

Көпжасушалы ағзалар денесі көптеген әртүрлі типті жасушалардан тұратыны белгілі, мысалы ересек адамда 200-дей типке топтасқан 3 миллиардтай жасушалар кездеседі. Олардың әрқайсысы-

• Өздеріне ғана тән қымзеттерді атқарады

• Ұлпа ерекшеліктерін қалыптастырады

• Біртұтас ағза деңгейінде, құбылмалы ішкі және сыртқы орта факторларына шынайы бейімделушіліктерін қалыптастырып, ұзақ уақыт қалыпты тіршілік етуін қамтамасыз етеді.

Эволюцияның бір тармағы болып жасушааралық сигнализация(сигналдардың берілуі) саналады.

Жасушааралық сигнализация – ағза жасушаларының өзара түрліше ақпараттармен алмасуы және оларға тиесілі жауап қайтаруы болып табылады(б.т.)

Жасушааралық сигнализацияның ең күрделі құбылыстары – сигналды молекуланың рецептормен байланысқанынан кейін басталатын жасушаішілік үдерістер. Бұл үдерістер сигналды плазмоллемадан арнайы реттеуші ақуыздарға өткізетін заттардың – жасушаішілік медиаторлардың қатысуымен жүреді. Бұл құбылыс 5 кезеңді қамтиды. Сол кезеңдердің кез-келгенінде сигналдың берілуі бұзылуы мүмкін, ал олар түрліше паталогияларға алып келеді.

Барлық жасушааралық сигналдық заттарды 3 топқа топстырады :

1. Гормондар – эндокриндік жасушалар пайда ететін ж/е жасуша нысанаға қан арқылы жеткізілетін реттегіштер.

2. Нейромедиаторлар – сигналды синапстың пресинаптикалық ұштарынан постсинаптикалық мембранаға өткізуші қосылыстар.

3. Гистогормондар – эндокриндік емес жасушалардың қантамырлардан тыс кеңістікте бөліп шығаратын, сондықтан да жергілікті әсер ететін реттегіштер.

Барлық гормон өндіруші құрылымдарды 4 топқа бөледі:

1. Орталық эндокриндік мүшелер – а) гипоталамус, б) гипофиз, в) эпифиз

2. Шеткі эндокриндік бездер – а)қалқанша безі, б) бүйрек үсті безі

3. Аралас бездер – а) ұйқы безі, б) бүйректер, в) тимус, г) гормондар, д) қағанақ, е) жүрек

4. Жеке гормон өндіруші жасушалар – нерв, асқорыту ж/е тынысалу жүйелерінің әртүрлі бөлімдеріндегі эндокриндік жасушалар.

Шеткі эндокриндік бездер – а)қалқанша безі, б) бүйрек үсті безі жатады. Қалқанша безі гормондарына – тироксин, кальцитонан ж/е паратгормонды жатқызамыз.

Медициналық маңызы : өсу ж/е дамуды қалыптастыратын ақуыз синтезін стимулдайды, митохондрияда энергияның түзілуін және жұмсалуын жеделдетеді. Қанда Са2+ ионының мөлшерін азайтып, көбейтеді ж/е т.б.

3–cұрақ. СМЖС– Гормондар. Эндокриндік ж/е эндокриндік емес мүшелер өндіретін гормондар. Медициналық маңызы.

Көпжасушалы ағзалар денесі көптеген әртүрлі типті жасушалардан тұратыны белгілі, мысалы ересек адамда 200-дей типке топтасқан 3 миллиардтай жасушалар кездеседі. Олардың әрқайсысы-

• Өздеріне ғана тән қымзеттерді атқарады

• Ұлпа ерекшеліктерін қалыптастырады

• Біртұтас ағза деңгейінде, құбылмалы ішкі және сыртқы орта факторларына шынайы бейімделушіліктерін қалыптастырып, ұзақ уақыт қалыпты тіршілік етуін қамтамасыз етеді.

Эволюцияның бір тармағы болып жасушааралық сигнализация(сигналдардың берілуі) саналады.

Жасушааралық сигнализация – ағза жасушаларының өзара түрліше ақпараттармен алмасуы және оларға тиесілі жауап қайтаруы болып табылады(б.т.)

Жасушааралық сигнализацияның ең күрделі құбылыстары – сигналды молекуланың рецептормен байланысқанынан кейін басталатын жасушаішілік үдерістер. Бұл үдерістер сигналды плазмоллемадан арнайы реттеуші ақуыздарға өткізетін заттардың – жасушаішілік медиаторлардың қатысуымен жүреді. Бұл құбылыс 5 кезеңді қамтиды. Сол кезеңдердің кез-келгенінде сигналдың берілуі бұзылуы мүмкін, ал олар түрліше паталогияларға алып келеді.

Барлық жасушааралық сигналдық заттарды 3 топқа топстырады :

1. Гормондар – эндокриндік жасушалар пайда ететін ж/е жасуша нысанаға қан арқылы жеткізілетін реттегіштер.

2. Нейромедиаторлар – сигналды синапстың пресинаптикалық ұштарынан постсинаптикалық мембранаға өткізуші қосылыстар.

3. Гистогормондар – эндокриндік емес жасушалардың қантамырлардан тыс кеңістікте бөліп шығаратын, сондықтан да жергілікті әсер ететін реттегіштер.

Барлық гормон өндіруші құрылымдарды 4 топқа бөледі:

1. Орталық эндокриндік мүшелер – а) гипоталамус, б) гипофиз, в) эпифиз

2. Шеткі эндокриндік бездер – а)қалқанша безі, б) бүйрек үсті безі

3. Аралас бездер – а) ұйқы безі, б) бүйректер, в) тимус, г) гормондар, д) қағанақ, е) жүрек

4. Жеке гормон өндіруші жасушалар – нерв, асқорыту ж/е тынысалу жүйелерінің әртүрлі бөлімдеріндегі эндокриндік жасушалар.

Эндокриндік ж/е эндокриндік емес мүшелер өндіретін гормондар – а) ұйқы безі(инсулин, глюкагон, соматостатин, ВИП, ПП), б) бүйректер(Эритропоэтин, ренин, простагландиндер), в) тимус, г) гормондар, д) қағанақ, е) жүрек жатқызамыз.

Медициналық маңызы: Қанда глюкоза мөлшерін көбейтіп, азайтады. Қан тамырларды кеңейтіп артерия қысымын төмендетеді. Панкреатикалық ж/е қарын сөлдерінің бөлінуін стимулдайды. Сүйек кемігенде эритропоэз сатыларын стимулдайды ж/е т.б.

4–cұрақ. СМЖС– Гормондар.Жеке гормон өндіретін жасушалар. Медициналық маңызы.

Көпжасушалы ағзалар денесі көптеген әртүрлі типті жасушалардан тұратыны белгілі, мысалы ересек адамда 200-дей типке топтасқан 3 миллиардтай жасушалар кездеседі. Олардың әрқайсысы-

• Өздеріне ғана тән қымзеттерді атқарады

• Ұлпа ерекшеліктерін қалыптастырады

• Біртұтас ағза деңгейінде, құбылмалы ішкі және сыртқы орта факторларына шынайы бейімделушіліктерін қалыптастырып, ұзақ уақыт қалыпты тіршілік етуін қамтамасыз етеді.

Эволюцияның бір тармағы болып жасушааралық сигнализация(сигналдардың берілуі) саналады.

Жасушааралық сигнализация – ағза жасушаларының өзара түрліше ақпараттармен алмасуы және оларға тиесілі жауап қайтаруы болып табылады(б.т.)

Жасушааралық сигнализацияның ең күрделі құбылыстары – сигналды молекуланың рецептормен байланысқанынан кейін басталатын жасушаішілік үдерістер. Бұл үдерістер сигналды плазмоллемадан арнайы реттеуші ақуыздарға өткізетін заттардың – жасушаішілік медиаторлардың қатысуымен жүреді. Бұл құбылыс 5 кезеңді қамтиды. Сол кезеңдердің кез-келгенінде сигналдың берілуі бұзылуы мүмкін, ал олар түрліше паталогияларға алып келеді.

Барлық жасушааралық сигналдық заттарды 3 топқа топстырады :

1. Гормондар – эндокриндік жасушалар пайда ететін ж/е жасуша нысанаға қан арқылы жеткізілетін реттегіштер.

2. Нейромедиаторлар – сигналды синапстың пресинаптикалық ұштарынан постсинаптикалық мембранаға өткізуші қосылыстар.

3. Гистогормондар – эндокриндік емес жасушалардың қантамырлардан тыс кеңістікте бөліп шығаратын, сондықтан да жергілікті әсер ететін реттегіштер.

Барлық гормон өндіруші құрылымдарды 4 топқа бөледі:

1. Орталық эндокриндік мүшелер – а) гипоталамус, б) гипофиз, в) эпифиз

2. Шеткі эндокриндік бездер – а)қалқанша безі, б) бүйрек үсті безі

3. Аралас бездер – а) ұйқы безі, б) бүйректер, в) тимус, г) гормондар, д) қағанақ, е) жүрек

4. Жеке гормон өндіруші жасушалар – нерв, асқорыту ж/е тынысалу жүйелерінің әртүрлі бөлімдеріндегі эндокриндік жасушалар.

Жеке гормон өндіруші жасушалар – нерв, асқорыту ж/е тынысалу жүйелерінің әртүрлі бөлімдеріндегі эндокриндік жасушалар жатады.

5 –cұрақ. СМЖС– Гормондар.Химилық табиғаты ж/е әсер ету механизміне байланысты жіктелуі. Медициналық маңызы.

Көпжасушалы ағзалар денесі көптеген әртүрлі типті жасушалардан тұратыны белгілі, мысалы ересек адамда 200-дей типке топтасқан 3 миллиардтай жасушалар кездеседі. Олардың әрқайсысы-

• Өздеріне ғана тән қымзеттерді атқарады

• Ұлпа ерекшеліктерін қалыптастырады

• Біртұтас ағза деңгейінде, құбылмалы ішкі және сыртқы орта факторларына шынайы бейімделушіліктерін қалыптастырып, ұзақ уақыт қалыпты тіршілік етуін қамтамасыз етеді.

Эволюцияның бір тармағы болып жасушааралық сигнализация(сигналдардың берілуі) саналады.

Жасушааралық сигнализация – ағза жасушаларының өзара түрліше ақпараттармен алмасуы және оларға тиесілі жауап қайтаруы болып табылады(б.т.)

Жасушааралық сигнализацияның ең күрделі құбылыстары – сигналды молекуланың рецептормен байланысқанынан кейін басталатын жасушаішілік үдерістер. Бұл үдерістер сигналды плазмоллемадан арнайы реттеуші ақуыздарға өткізетін заттардың – жасушаішілік медиаторлардың қатысуымен жүреді. Бұл құбылыс 5 кезеңді қамтиды. Сол кезеңдердің кез-келгенінде сигналдың берілуі бұзылуы мүмкін, ал олар түрліше паталогияларға алып келеді.

Барлық жасушааралық сигналдық заттарды 3 топқа топстырады :

1. Гормондар – эндокриндік жасушалар пайда ететін ж/е жасуша нысанаға қан арқылы жеткізілетін реттегіштер.

2. Нейромедиаторлар – сигналды синапстың пресинаптикалық ұштарынан постсинаптикалық мембранаға өткізуші қосылыстар.

3. Гистогормондар – эндокриндік емес жасушалардың қантамырлардан тыс кеңістікте бөліп шығаратын, сондықтан да жергілікті әсер ететін реттегіштер.

Барлық гормон өндіруші құрылымдарды 4 топқа бөледі:

1. Орталық эндокриндік мүшелер – а) гипоталамус, б) гипофиз, в) эпифиз

2. Шеткі эндокриндік бездер – а)қалқанша безі, б) бүйрек үсті безі

3. Аралас бездер – а) ұйқы безі, б) бүйректер, в) тимус, г) гормондар, д) қағанақ, е) жүрек

4. Жеке гормон өндіруші жасушалар – нерв, асқорыту ж/е тынысалу жүйелерінің әртүрлі бөлімдеріндегі эндокриндік жасушалар.

Гормондар – өздерінің химиялық табиғаты жағынан негізінен: а) ақуыздар не пептидтер; б) аминқышқылдарының өнімдері; в) стероидтер болуы мүмкін. Ал полярлығы жағынан гормондарды 2 топқа бөледі: а) Полярлы н/е гидрофильді гормондар – ақуыздар, пептидтер, аминқышқылдар өнімдері; б) Полярлы емес н/е гидрофобты гормондар – стероидтар.

Екі топ гормондарының жасуша нысанаға әсер етуінің екі түрлі тетіктері белгілі: а) гидрофильдік гормондар плазмолемма арқылы өте алмайды, сондықтан да сигналды қабылдап алатын ж/е оны эффекторлық құрылымдарға өткізетін арнайы тетіктер болуы қажет. б) гидрофобтық гормондар жасуша мембранасы арқылы өтіп, цитоплазмада не ядрода орналасқан арнайы рецепторлық ақуыздар көмегімен, тікелей реттелуші объектте, әдетте хромосомалардың белгілі бір аймағына жеткізіледі.

6 –cұрақ. СМЖС– Гистогормондар.Өсу факторлары. Медициналық маңызы.

Көпжасушалы ағзалар денесі көптеген әртүрлі типті жасушалардан тұратыны белгілі, мысалы ересек адамда 200-дей типке топтасқан 3 миллиардтай жасушалар кездеседі. Олардың әрқайсысы-

• Өздеріне ғана тән қымзеттерді атқарады

• Ұлпа ерекшеліктерін қалыптастырады

• Біртұтас ағза деңгейінде, құбылмалы ішкі және сыртқы орта факторларына шынайы бейімделушіліктерін қалыптастырып, ұзақ уақыт қалыпты тіршілік етуін қамтамасыз етеді.

Эволюцияның бір тармағы болып жасушааралық сигнализация(сигналдардың берілуі) саналады.

Жасушааралық сигнализация – ағза жасушаларының өзара түрліше ақпараттармен алмасуы және оларға тиесілі жауап қайтаруы болып табылады(б.т.)

Жасушааралық сигнализацияның ең күрделі құбылыстары – сигналды молекуланың рецептормен байланысқанынан кейін басталатын жасушаішілік үдерістер. Бұл үдерістер сигналды плазмоллемадан арнайы реттеуші ақуыздарға өткізетін заттардың – жасушаішілік медиаторлардың қатысуымен жүреді. Бұл құбылыс 5 кезеңді қамтиды. Сол кезеңдердің кез-келгенінде сигналдың берілуі бұзылуы мүмкін, ал олар түрліше паталогияларға алып келеді.

Барлық жасушааралық сигналдық заттарды 3 топқа топстырады :

1. Гормондар – эндокриндік жасушалар пайда ететін ж/е жасуша нысанаға қан арқылы жеткізілетін реттегіштер.

2. Нейромедиаторлар – сигналды синапстың пресинаптикалық ұштарынан постсинаптикалық мембранаға өткізуші қосылыстар.

3. Гистогормондар – эндокриндік емес жасушалардың қантамырлардан тыс кеңістікте бөліп шығаратын, сондықтан да жергілікті әсер ететін реттегіштер.

Гистогормондар – эндокриндік емес жасушалардың қантамырлардан тыс кеңістікте бөліп шығаратын, сондықтан да жергілікті әсер ететін реттегіштер.

Гистогормондардың гормондардан айырмашылығы: а) эндокриндік емес, «кәдімгі» жасушалар өндіреді. б) қан арқылы таралмай, жасушааралық кеңістікте диффузияланады. в) жергілікті әсер етеді, яғни жақын орналасқан жасушаларға әсер етеді.

Гистогормондардың нысанаға жеткізілуіне байланысты екі жағдай бар:

• Паракриндік әсер ету – гистогормонды өндірген жасуша айналасындағы жасуша–нысаналарға әсер етеді;

• Аутокриндік әсер ету – жасушааралық ортаға бөлініп шыққан гистогормон өзін өндірген жасуша мембранасының рецепортларымен байланысып өзіне әсер етеді.

Гистогормондарға – цитокиндер ж/е өсу факторлары жатады.

Өсу факторлары– белгілі бір жасушалардың бөлінуін ж/е дамуын стимулдаушы(н/е ингибиторлық әсер етуші) ақуыздар. Оларға өсудің эпидермалық факторлары(ӨЭФ–ЭФР), нейрондардың өсу факторлары( НӨФ–НФР), Фибробласттардың өсу факторлары( ФӨФ– ФРФ) т.б. жатады.

Медициналық маңызы: Эмбрионалдық ұлпаның ж/е эпителийдің бөлінуін стимулдайды. Нерв ұлпасының дамуын стимулдайды ж/е т.б.

7 – cұрақ. СМЖС–Нейромедиаторлар ж/е нейромодуляторлар. Ионотроптылар. Медициналық маңызы.

Көпжасушалы ағзалар денесі көптеген әртүрлі типті жасушалардан тұратыны белгілі, мысалы ересек адамда 200-дей типке топтасқан 3 миллиардтай жасушалар кездеседі. Олардың әрқайсысы-

• Өздеріне ғана тән қымзеттерді атқарады

• Ұлпа ерекшеліктерін қалыптастырады

• Біртұтас ағза деңгейінде, құбылмалы ішкі және сыртқы орта факторларына шынайы бейімделушіліктерін қалыптастырып, ұзақ уақыт қалыпты тіршілік етуін қамтамасыз етеді.

Эволюцияның бір тармағы болып жасушааралық сигнализация(сигналдардың берілуі) саналады.

Жасушааралық сигнализация – ағза жасушаларының өзара түрліше ақпараттармен алмасуы және оларға тиесілі жауап қайтаруы болып табылады(б.т.)

Жасушааралық сигнализацияның ең күрделі құбылыстары – сигналды молекуланың рецептормен байланысқанынан кейін басталатын жасушаішілік үдерістер. Бұл үдерістер сигналды плазмоллемадан арнайы реттеуші ақуыздарға өткізетін заттардың – жасушаішілік медиаторлардың қатысуымен жүреді. Бұл құбылыс 5 кезеңді қамтиды. Сол кезеңдердің кез-келгенінде сигналдың берілуі бұзылуы мүмкін, ал олар түрліше паталогияларға алып келеді.

Барлық жасушааралық сигналдық заттарды 3 топқа топстырады :

1. Гормондар – эндокриндік жасушалар пайда ететін ж/е жасуша нысанаға қан арқылы жеткізілетін реттегіштер.

2. Нейромедиаторлар – сигналды синапстың пресинаптикалық ұштарынан постсинаптикалық мембранаға өткізуші қосылыстар.

3. Гистогормондар – эндокриндік емес жасушалардың қантамырлардан тыс кеңістікте бөліп шығаратын, сондықтан да жергілікті әсер ететін реттегіштер.

Нейромедиаторлар – сигналды синапстың пресинаптикалық ұштарынан постсинаптикалық мембранаға өткізуші қосылыстар. Ол экзоцитоз арқылы жүзеге асады.

Нейромодуляторлар– өздері тікелей сигналды өткізе алмайтын, бірақ нағыз медиаторлардың сигналды өткізу қабілетіне әсер ететтін заттар б.т. Бұл қызметтерді негізінен бас миының нейропептидтері атқарады. Олардың жалпы саны 600-ден астам. Нейропептидтер 2-60 аминқышқылы қалдықтарынан тұратын шағын пептидтер. Олардың көпшілігі сызықтық тізбек күйінде болады.

Атқаратын қызметтеріне, пайда болуына ж/е құрылымдарына қарай нейропептидтерді 18 топқа бөледі, олардың негізгілері: гипоталамус либериндері ж/е статиндері, опиумдық(морфинтәрізді) пептидтер, меланокаротиндер, глюкагонсекретиндер, кининдер, галаниндер ж/е т.б.

Нейромедиаторларға: ацетилхолин, норадреналин, серотонин, гистамин, глутамин қышқылы, аспаргин қышқылы, дофамин, глицин ж/е т.б. жатқызамыз.

Нейромедиаторлардың саны өте көп, олардың рецепторлары сигналды әрі қарай өткізу тетіктерінің ерекшеліктері қарай 2 топқа бөледі: А) Ионотропты рецепторлар ; Б) Метабропты рецепторлар

Ионотропты рецепторлар – тез әрекет етуші, медиатордың рецептормен байланысуынан кейін ашылатын иондық арна қызметін де қоса атқаратын рецепторлар. Иондық арналардың табиғатына(химиялық құрамына) қарай, олардың ашылуы постсинаптикалық жасушаның қозуына не тежелуіне алып келуі мүмкін.

8 – cұрақ. СМЖС–Нейромедиаторлар ж/е нейромодуляторлар. Метаботроптылар. Медициналық маңызы.

Көпжасушалы ағзалар денесі көптеген әртүрлі типті жасушалардан тұратыны белгілі, мысалы ересек адамда 200-дей типке топтасқан 3 миллиардтай жасушалар кездеседі. Олардың әрқайсысы-

• Өздеріне ғана тән қымзеттерді атқарады

• Ұлпа ерекшеліктерін қалыптастырады

• Біртұтас ағза деңгейінде, құбылмалы ішкі және сыртқы орта факторларына шынайы бейімделушіліктерін қалыптастырып, ұзақ уақыт қалыпты тіршілік етуін қамтамасыз етеді.

Эволюцияның бір тармағы болып жасушааралық сигнализация(сигналдардың берілуі) саналады.

Жасушааралық сигнализация – ағза жасушаларының өзара түрліше ақпараттармен алмасуы және оларға тиесілі жауап қайтаруы болып табылады(б.т.)

Жасушааралық сигнализацияның ең күрделі құбылыстары – сигналды молекуланың рецептормен байланысқанынан кейін басталатын жасушаішілік үдерістер. Бұл үдерістер сигналды плазмоллемадан арнайы реттеуші ақуыздарға өткізетін заттардың – жасушаішілік медиаторлардың қатысуымен жүреді. Бұл құбылыс 5 кезеңді қамтиды. Сол кезеңдердің кез-келгенінде сигналдың берілуі бұзылуы мүмкін, ал олар түрліше паталогияларға алып келеді.

Барлық жасушааралық сигналдық заттарды 3 топқа топстырады :