2010- 2016 Ж.Арлығындағы Ақтөбе облысы бойынша Гепатит а-мен ауырған адамдардың аурушаңдық көрсеткіші

Жылдар	Халық саны	Сырқаттанушылық абсолют «А» саны	100.000 халыққа шаққан сырқат саны
2010	348956	688	197,15
2011	361174	668	184,95
2012	367391	784	213,39
2013	371357	620	166,95
2014	377752	626	165,71
2015	387807	1003	258,63
2016	397572	869	218,57

Интенсивті көрсеткішті есептеу формуласы.

I_факт= A x 100.000/ N

N- Халық саны

I₂₀₁₀= 688 × 100.000 / 348956= 197.15

I₂₀₁₁=668 × 100.000 / 361174= 184.95

I₂₀₁₂=784 × 100.000 / 367391= 213.39

I₂₀₁₃=620 × 100.000 / 371357= 166.95

I₂₀₁₄=626 × 100.000 / 377752= 165.71

I₂₀₁₅=1003 × 100.000 / 387807= 258.63

I₂₀₁₆=869 × 100.000 / 397572= 218.5

Есептеуден кейін нәтижелер бойынша график құрастырамыз. Арифметикалық шкала бойынша графиктерді құрғанда, оның көрнектілігін жақсартып және субъектілігін азайту үшін «тең қималар» қағидасын ескеру қажет

Сырқаттанушылықтың көп жылдық динамикасы бағалау Ең кіші квадраттар тәсілінің формуласын қолдана отырып, қисықты түзеткенде болады:

І_теор = I_орт + В ∙ Х мұндағы: І_теор – әр зерттелетін кезеңдегі (жыл) сырқаттылықтың теориялық деңгейі; I_орт – зерттелетін кезеңдегі сырқаттылықтың орташа арифметикалық деңгейі; В – аралас жылдардағы Ітеор. Арасындағы айырмашылықты көрсететін коэффициент; Х – зерттелетін қатардың ортасынан оның екі соңына қарай қойылатын нақты сандар.

Мұндағы, І_орт = ∑І_факт/ n

В = ∑І_факт ∙Х / ∑Х²

Сырқаттанушылықтың теориялық деңгейін және оның келер жылдағы болжамдық шекарасын есептеуге арналған матрица

Жылдар	Iфакт	Х	Iфакт × Х	Х2	Iтеор= Iopт+В× х	Iфакт – Iтеор
2010	197,15	-3	-591,45	9	183,21	13,94
2011	184,95	-2	-369,9	4	189,06	-4,11
2012	213.39	-1	-213.39	1	194.91	18.48
2013	166.93	0	0	0	200.76	-33.81
2014	165.71	1	165.71	1	200.61	-40.9
2015	258.63	2	517.26	4	212.46	46.17
2016	21857	3	655.71	9	218.31	0.26
n=7	∑Iф= 1405.35		∑Iф× Х=163.94	∑x2=28

I _орт = ∑ I_Ф / 7 = 1405,3517= 200,76

В= ∑ I_Ф × Х / ∑x² = 163,94 / 28= 5,85

I_ТЕОР2010 = 200, 76 + (5, 85× (-3) ) = 183,21

I_ТЕОР2011 = 200, 76 + (5, 85× (-2)) = 189, 06

I_ТЕОР2012 = 200, 76 + (5, 85× (-1)) = 194, 91

I_ТЕОР2013 = 200, 76 + (5, 85× 0) = 200, 76

I_ТЕОР2014 = 200, 76 + (5, 85× 1) = 206, 61

I_ТЕОР2015 = 200, 76 + (5, 85× 2) = 212, 46

I_ТЕОР2016 = 200, 76 + (5, 85× 3) = 218, 31

∆⁺=78.85/4=19.71

∆^- =-78.82/3=-26.27